🔻#ظرفیت_تمدنی_اربعین 4⃣

⭕️اربعین نوید خروج از عالم مدرن و ظهور تمدن دینی است(#بخش_چهارم)
🔹حجت‌الاسلام سیدمحمدحسین متولی‌امامی

🔸#پدیده‌ی_اربعین یا حماسه‌ای که هر ساله در اربعین مشاهده می‌کنیم گرایش جوامع و فرهنگ‌های مختلف ذیل یک کلمه واحد به نام #امت_اسلامی است. این نقطه مقابل #ناسیونالیسم و تقسیم‌بندی ملت‌ها بر اساس مرزهای قراردادی است انگار همه #جهان_اسلام و همه فرهنگ‌ها و سلیقه‌ها بدون توجه به مرزهای بین‌المللی و بدون توجه به ملیت‌های کاذبی که برای ما ایجاد کرده‌اند بر محور مرزی که به قول علامه طباطبایی #مرزی_عقیدتی است، به دور هم جمع می‌شوند تا #همگرایی و #امت‌گرایی را رقم بزنند و این قطعا تشکیل جبهه‌ای ذیل #ولایت_اولیای_الهی در مقابل جبهه طاغوت است.

🔸اولین اتفاقی که می‌افتد #تحمل یکدیگر، #همکاری، #ایثار، #محبت و #عطوفت برای باقی ماندن ذیل #چتر_ولایت است. مطابق آیات قرآن این جنگ و افتراق باعث سستی و ضعف و تفرقه بین مسلمین خواهد شد. اکثر مشکلات ما در همراهی با امام معصوم اختلافات و تفرقه‌گرایی‌ها بوده که #استکبار_جهانی میان فرق اسلامی اختلاف ایجاد می‌کند. #اربعین در این سطح هم دلالت دارد که همه را ذیل #کلمه_الهی دعوت می‌کند تا بر محور ولایت حرکت کنند و بتوانند #تمدن‌سازی کنند.

🔸 [با نگاهی دیگر به پدیده‌ی اربعین به نفی #عقلانیت_ابزاری و #اصالت_سود، که از طرف اندیشمندان غربی مطرح است، می‌رسیم]. عقلانیتی که در #عالم_مدرن حاکم است شاید در #اندیشه‌های_وبر قابل شناسایی و مطالعه باشد. وبر می‌گوید شما برای خوردن شیر به داخل خانه گاو نمی‌آورید بلکه بیرون رفته و پاکت شیری تهیه می‌کنید. بعد این مثال را می‌آورد که ما برای ارضای نیازهای خود لازم نیست ازدواج کنیم و زن وارد خانه کنیم! این نگاه به قدری #سود_محور است که نگاهش نسبت به شریک زندگی و محور عطوفت در خانه، #نگاهی_ابزاری و سود محورانه است. #عقلانیت_ابزاری وبر که امروز در #تمدن_مادی ساختاری شده همه چیز را محاسبه می‌کند.

🔸بسیاری از #جامعه‌شناسان می‌گفتند که مسلمانان عقل توسعه ندارند! به این دلیل چنین حرفی می‌زنند که آنها همه چیز را بر اساس سود می‌بینند. می‌گفتند که #مسلمانان با درآمدهایی که از کار و #فعالیت‌های_اجتماعی حاصل می‌کنند مثلا به زیارت می‌روند و یا خرج #امور_مذهبی می‌کنند در حالی که باید پولی که به دست می‌آورند را سرمایه‌ای برای کار جدید در نظر بگیرند. من در سفرنامه شاردن می‌خواندم که #اصفهان در عصر صفویه و این بازاری‌های مسلمان اساساً عقل سود ندارند چرا که ساعت‌های زیادی به عبادت و تعلیم و تعلم می‌پردازند و بخش کوچکی از زندگی آنها تجارت و معامله است.

🔸این مسئله در قصه اربعین دیده می‌شود که شاید بتوانیم بگوییم #عقلانیت_اقتصادی در پدیده اربعین تولید زیاد و مصرف اندک و یا تولید انبوه و رفع گرسنگی و کمک به دیگران است. این نقطه مقابل #نظام_اقتصادی_مدرنی است که بر #محور_مصرف و تبلیغات انبوه قرار دارد. او تولید می‌کند تا جامعه زیاد مصرف کند و از این بستر #سود_زیادی عاید سرمایه داران شود. در #عقلانیت_اربعین تولید برای یاری دیگران و حرکت جمعی است. این را در #سیره‌ی_امیرالمومنین می‌بینیم که حضرت با آنکه زیاد کار می‌کنند #مصرف_کمی دارند و در یک سطح متوسطی زندگی می‌کنند و بیشتر به فقرا و مستمندان کمک می‌کنند.

🔸در دعاء می‌خوانیم «وَ ارْزُقْنِی مُوَاسَاةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ بِمَا وَسَّعْتَ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ» که خدایا روزی کن به من که مثل دیگران در# سطح_عادی زندگی کنم. در #اربعین می‌بینیم که همه #انسان‌ها مثل هم می‌شوند و مثل هم حرکت می‌کنند و تفاوت‌ها و #شانیت‌های_اجتماعی از بین می‌رود و این تنها در مقیاس #عقلانیت_دینی قابل تحلیل است. این امر به شدت #شالوده_شکن عالم مدرن است چرا که #عالم_مدرن، توسعه دنیا بر مبنای جمع ثروت و فردگرایی و لذت بنا شده است. این #عقلانیت_اربعین انسان را به زیست و اقتصاد جدید دعوت می‌کند.

—---------------------------------------

@behruzfakhr
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(59)
فصل دوم؛منظومه مفاهیم و شبکه عناصر تمدنی

🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری

🔸یک خانم ایرانی که در آمریکا زندگی می‌کند می‌گفت: در یک داروخانه کار می‌کنم و وظیفه‌ام تعیین قیمت داروهای هر نسخه و دریافت مبلغ آن است. این خانم می‌گفت: گاهی از شدت خستگی، مجبور می‌شدم به زیر میزکارم بروم و استراحت کنم. به همین دلیل خودکارم را می‌انداختم و به بهانه برداشتن آن، به زیرمیز می‌رفتم. این خانم می‌گفت: یک روز جعبه خودکاری روی میزم مشاهده کردم. دستور دادند که هروقت خودکارت افتاد، از همین خودکارها استفاده کن. وقت کم است و باید در اسرع وقت کار کرد! آنها حسرت زندگی ما را می‌خورند و به قول «وبر» در یک قفس آهنین که #عقلانیت_ابزاری جدید ایجاد کرده است، گرفتار آمده‌اند.

🔸ساختاری شدن کار زیاد و تولید انبوه، کمبودهای عاطفی و خستگی روحی فراوانی را برای انسان‌ها ایجاد کرد. شهربازی، کاباره‌ها، گرایش به مواد مخدرو روانگردان، رقص تند، موسیقی تند و...، همگی برای ایجاد هیجان و تخلیه روانی انسان‌ها تعبیه شد. واقعاً عقلانیتی که در پشت شهربازی با این بازی‌های ترسناک است چه می‌تواند باشد؟ خلاً و کمبود عاطفی انسان با هیجان‌های فراوان تأمین می‌شود. البته این تأمین موقت و ناپایدار است. فردی که داوطلبانه سوار وسایل مخوف و ترسناک شهربازی شده و خود را از بالا به پایین می‌اندازد، خسته از روابط صنعتی و مشغله‌های عالم مدرن است. امروزه رجوع فراوان به موارد مخذر و روانگردان به دليل فشارهایی است که بر روح انسان در دوران جدید آمده است. از شدت #ماده‌زدگی افراطی بشر جدید است. فقر و بیکاری و... بهانه است. در گذشته هم فقر بود، اما انسان‌ها با ارتباط عاطفی و مراجعه به طبیعت بِکر، آرامش روحی و عاطفی داشتند. امروزه انسان‌ها دچار فقر روحی و عاطفی شده‌اند و این شیوه زندگی امروز، معلول روابط تولیدی انبوه و کار زیاد است .
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 75و76.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami