✅پرداختن به جامعه و تمدن از منظر فلسفی در جهان اسلام و تفکر شیعی
⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(95)
🔻فصل سوم/فاصله جامعه‌سازی تا تمدن‌زایی
#پاورقی
#تمدن_اسلامی
#جستارهای_نظری
🔸بحثی با عنوان «نحوه وجود تمدن»، اگر در گذشته بی‌سابقه نباشد، کم سابقه و بسیار اندک است. کمتر کسی از علمای اسلامی درباره #تمدن ، به معنای خاص آن سخن فلسفی گفته و آن چه بیشتر در ادبیات فلسفی گذشته مسلمین یافت می‌شود، ترادف معنایی جامعه و تمدن است. دقت‌هایی که امروزه ما روی #مفهوم «تمدن» می کنیم، سابقه‌ی چندانی ندارد. می‌توان سخن گفتن از تمدن را به مباحث فلسفی معلم ثانی، یعنی #ابونصر_فارابی بازگردانید. فارابی به دلیل اینکه اولین بار درباره اجتماع و انواع جوامع سخن گفته اولین #فیلسوف_اجتماعی اسلامی است که منظر فلسفی به سیاست، اجتماع و تمدن گشوده است.
🔸در نگاه او، #مدینه_فاضله رهبرش صاحب علم اشراق است؛ یعنی با وحی خدا و الهام الهی حرکت می‌کند. اما مُدن غیرفاضله، انواعی دارند که شامل مدینه جاهلیه ، مدینه ضاله، مدینه ضروریه، مدینه بداله، مدینه خست، مدینه کرامت، مدينه تغلبيه، مدینه جماعيه و مدینه فاسقه هستند که همگی مدینه‌های نامطلوب و غیردینی محسوب می‌شوند. این تمدن، جوامعی هستند که یا دنبال غلبه‌اند، غلبه بر دیگر ملت‌ها، یا مدنی هستند که به دنبال شهوت هستند، یا مدنی هستند که به دنبال تأمين امرار معاش و ابتدائیات زندگی‌شان هستند. یا مدنی هستند که به ضروریات اکتفا دنبال می‌کنند، یا مدنی هستند که می‌خواهند ممدوح دیگر ملت‌ها باشند و شهرت پیدا کنند، یا فقط به دنبال لذت میگردند و...
🔸بعد از فارابی، در قرن چهارم هجری اخوان الصفا، بحث‌هایی در زمینه اینکه جامعه چیست، اجتماع چیست، نحوه وجودش چگونه است سخن گفته‌اند. در ادامه، شخصیت مشهوری به نام #ابن_خلدون قرن هشتم، در «مقدمه»اش، در همین باره بحث‌هایی دارد. بعد اقبال لاهوری است که در قرون معاصر به چیستی جامعه توجه نموده است و بعد علامه طباطبایی به بحث مفصلی در باب وجود جامعه پرداخته که شاگرد برجسته ایشان، در کتابی مستقل مبحث اصالت جامعه را مورد دقت بیشتری قرار داده است. در غرب هم هگل، اسپنسر، دورکیم و ماکس وبر، درباره چیستی جامعه سخنانی دارند. البته به دلیل مهجوریت فلسفه پس از ظهور پوزیتیویسم در غرب، آن چه از زبان دانشمندان غربی در باب اصالت جامعه مطرح شده است، بیشتر از بعد جامعه شناختی است؛ ولی در جهان اسلام و تفکر شیعی، از منظر فلسفی به آن پرداخته شده است.
#ادامه_دارد...
🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 103 و 104.
ا—--------------------------—ا
https://telegram.me/tamadone_novine_islami
⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(95)
🔻فصل سوم/فاصله جامعه‌سازی تا تمدن‌زایی
#پاورقی
#تمدن_اسلامی
#جستارهای_نظری
🔸بحثی با عنوان «نحوه وجود تمدن»، اگر در گذشته بی‌سابقه نباشد، کم سابقه و بسیار اندک است. کمتر کسی از علمای اسلامی درباره #تمدن ، به معنای خاص آن سخن فلسفی گفته و آن چه بیشتر در ادبیات فلسفی گذشته مسلمین یافت می‌شود، ترادف معنایی جامعه و تمدن است. دقت‌هایی که امروزه ما روی #مفهوم «تمدن» می کنیم، سابقه‌ی چندانی ندارد. می‌توان سخن گفتن از تمدن را به مباحث فلسفی معلم ثانی، یعنی #ابونصر_فارابی بازگردانید. فارابی به دلیل اینکه اولین بار درباره اجتماع و انواع جوامع سخن گفته اولین #فیلسوف_اجتماعی اسلامی است که منظر فلسفی به سیاست، اجتماع و تمدن گشوده است.
🔸در نگاه او، #مدینه_فاضله رهبرش صاحب علم اشراق است؛ یعنی با وحی خدا و الهام الهی حرکت می‌کند. اما مُدن غیرفاضله، انواعی دارند که شامل مدینه جاهلیه ، مدینه ضاله، مدینه ضروریه، مدینه بداله، مدینه خست، مدینه کرامت، مدينه تغلبيه، مدینه جماعيه و مدینه فاسقه هستند که همگی مدینه‌های نامطلوب و غیردینی محسوب می‌شوند. این تمدن، جوامعی هستند که یا دنبال غلبه‌اند، غلبه بر دیگر ملت‌ها، یا مدنی هستند که به دنبال شهوت هستند، یا مدنی هستند که به دنبال تأمين امرار معاش و ابتدائیات زندگی‌شان هستند. یا مدنی هستند که به ضروریات اکتفا دنبال می‌کنند، یا مدنی هستند که می‌خواهند ممدوح دیگر ملت‌ها باشند و شهرت پیدا کنند، یا فقط به دنبال لذت میگردند و...
🔸بعد از فارابی، در قرن چهارم هجری اخوان الصفا، بحث‌هایی در زمینه اینکه جامعه چیست، اجتماع چیست، نحوه وجودش چگونه است سخن گفته‌اند. در ادامه، شخصیت مشهوری به نام #ابن_خلدون قرن هشتم، در «مقدمه»اش، در همین باره بحث‌هایی دارد. بعد اقبال لاهوری است که در قرون معاصر به چیستی جامعه توجه نموده است و بعد علامه طباطبایی به بحث مفصلی در باب وجود جامعه پرداخته که شاگرد برجسته ایشان، در کتابی مستقل مبحث اصالت جامعه را مورد دقت بیشتری قرار داده است. در غرب هم هگل، اسپنسر، دورکیم و ماکس وبر، درباره چیستی جامعه سخنانی دارند. البته به دلیل مهجوریت فلسفه پس از ظهور پوزیتیویسم در غرب، آن چه از زبان دانشمندان غربی در باب اصالت جامعه مطرح شده است، بیشتر از بعد جامعه شناختی است؛ ولی در جهان اسلام و تفکر شیعی، از منظر فلسفی به آن پرداخته شده است.
#ادامه_دارد...
🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 103 و 104.
ا—--------------------------—ا
https://telegram.me/tamadone_novine_islami
Telegram
به‌سوی تمدن نوین اسلامی
مدیر کانال: جواد بهروزفخر
@javad_behruzfakhr
@javad_behruzfakhr