⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(4)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان دکتر سید عباس صالحی(بخش چهارم):

🔸تعریف علوم عقلی(2)
#علوم_عقلی معنایی أخص نیز دارد که بحث‌های خودش را داریم. اگر این بحث‌ها بخواهد با معناهای تمدن‌سازی‌اش نزدیک‌تر شود باید منقح‌تر شود. اما اگر بخواهیم از تعریفش بگذریم قدر متیقن‌هایی در حوزه‌ی علوم عقلی مطرح است که بعد از حوزه‌ی علوم عقلی بالمعنی‌ الاعم هنوز به عنوان علوم عقلی مطرح است. دانش‌های ناظر به بحت‌های هستی‌شناسانه - وارد تعریف‌ها نمی‌شویم چون ممکن است تعریف‌ها بحت‌های خودش را پیدا کند از مصداق‌ها صحبت می‌کنیم-، #الهیات_عقلی، انسانشناسی فلسفی - عقلی، معرفتشناسی، منطق و روش‌شناسی عقلی، فلسفه‌های علوم و چند مصداق دیگر. در حوزه‌ی حکمت عملی هم دانش‌هایی از حکمت عملی که به روش‌های عقلی پایبند هستند یا صبغه‌ی اصلی‌شان هنوز روش عقلی است؛ مثل دانش اخلاق که هنوز یکی از صبغه‌های اصلی و جدی‌اش، دانش #اخلاق_عقلی است. برخی از شاخه‌های حکمت عملی به نحوی با روش‌های دیگر تفهم و فهم درگیر شدند و آنها غلبه پیدا کردند و یا حداقل رقیب روش‌های عقلی شدند. اما در بین دانش‌های #حکمت_عملی، هنوز در دانش اخلاق، روش‌های عقلی و شیوه‌هایی که نمی‌توان با متراژهای تجربی سنجید، حضور دارد و قابل توجه است.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(5)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان دکتر سید عباس صالحی(بخش پنجم):

🔸تعریف علوم عقلی(3)
مصداق‌ها را نیز باید مرور کرد که ما چه چیزی را علوم عقلی می‌دانیم و از حرکت بین مصداق و تعریف، تعریف واضحی از خودش پیدا کنیم و بعد از آن، می‌خواهیم بحثی در حوزه #تمدن‌سازی داشته باشیم. علوم عقلی به معنای اَخصش که هستی شناسی، خداشناسی فلسفی، انسان شناسی فلسفی، منطق، روش شناسی، معرفت‌شناسی، فلسفه علوم چه فلسفه علم به معنای عام و چه فلسفه علم به معنای خاص، دانش اخلاق و غیره در گذشته‌ی #تمدن_اسلامی نقش اساسی داشتند و نمی‌توان دانش اسلامی را بدون #علوم_عقلی روایت کرد.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(6)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان دکتر سید عباس صالحی(بخش ششم):

🔸ابعاد مختلف بحث درباره‌ی نسبت علوم عقلی و تمدن(1)
با نگاهی کارشناسانه و نه نگاه ارزش داوری؛ بلکه به عنوان مورخ بیرونی و بدون هر تعلقی به حوزه‌های عقلی یا حتی حوزه‌ی #تمدن_اسلامی به عنوان یک ناظر بیرونی، تمدن اسلامی را بدون #علوم_عقلی نمی‌توان تعریف کرد و در گذشته تاریخی‌اش شناساند. درباره‌ی این موضوع از زوایای مختلفی می‌توان بحث کرد؛ یعنی موضوع گفتگوهای مفصلی است که آیا ما می‌توانیم تمدن اسلامی را بدون علوم عقلی روایت و تحلیل کنیم ؟ آیا #تاریخ_نگاری تمدن اسلامی، بدون حمایت علوم عقلی و بدون نگاه به نقش علوم عقلی ممکن است؟ به نظر می‌آید که بی انصافی است یا حداقل تغافل است یا غفلت است که ما تمدن اسلامی را بدون این هسته و بخش معظم و قابل توجه ببینیم.

🔸پس اگر ما بخواهیم تمدن‌های تاریخی را نگاه کنیم با شاخص‌هایی تعریف می‌شوند. بیشتر از آنچه که #میرات_فرهنگی شاخص‌هایی برای تمدن‌های تاریخی است -مثل میدان نقش جهان شاخص عصر صفوی است- میرات منابع انسانی است که شاخص‌های تمدن‌های تاریخی هستند. آدمها شاخص تمدن‌ها هستند نه بناها. ما چگونه می‌توانیم #تمدن_اسلامی را روایت کنیم و ابن سینا، فارابی، شیخ اشراق و ملاصدرا را نبینیم. آیا امکان روایت تمدن اسلامی بدون این سرمایه‌های انسانی هست؟ در جلسه‌ی صبح دکتر محقق نکته‌ی دقیقی را گفتند، حذف این سرمایه‌ها ما را به اوگاندا و شبیه این کشورها تبدیل می‌کند. سرمایه‌های تاریخ تمدنی، بنای نیمه عتیقه نیست. سرمایه‌های تاریخ تمدنی این آدم‌ها هستند. حذف شاخص‌ها و ندیدن شاخص‌های عقلی در تاریخ تمدن اسلامی بخش زیادی از این تمدن را نامرئی می‌کند. اگر #تمدن_اسلامی را چنین روایت کنند به ریشه‌ی بخشی از این تمدن گران‌بها تیشه زده‌اند. این از یک زاویه است. در جایگاهش باید شخصیت شناسی کرد. اگر صد فرد در حوزه‌ی تمدن اسلامی داشته باشیم حداقل سی نفر از این مجموعه به حوزه‌ی عقلی اختصاص دارند.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(7)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان دکتر سید عباس صالحی(بخش هفتم):

🔸ابعاد مختلف بحث درباره‌ی نسبت علوم عقلی و تمدن(2)
منظر دیگر این بحث، نقشی است که #علوم_عقلی در فلسفه علوم داشته‌اند، از این منظر هم خیلی می‌توان بحث کرد. تمدن اسلامی، علوم و فنونی داشته و تمدن با این علوم و فنون شناخته می‌شود. در فلسفه این علوم، جایگاه علوم عقلی آشکار است. طبیعیات ما مبتنی بر این علوم عقلی است -ارزش داوری نمی‌خواهم بکنم اما این تمدن این بوده است-. پشتوانه طبابت، کیهان‌شناسی، وقت‌شناسی، نجوم و معماری، فلسفه نظری بوده که از علوم عقلی گرفته شده است. براساس این بخش دوم که موارد قابل توجه را احصاء کرد و بحث های تفصیلی داشت میرات علوم عقلی در #فلسفه_علوم است که به تمدن‌سازی اسلامی گذشته می‌انجامد.

🔸بخش سوم درباره‌ی قوانین است. عرض کردیم که تمدن بخش‌های عینی دارد. بخشهای عینی، بخشی در مقررات #ساختار‌سازی است. در حوزه‌ی قوانین، فلسفه نظری گذشته ما که میراث علوم عقلی است نقش قابل توجهی در تقنین یا آماده‌سازی قوانین برای اجرا داشته است. چون در حوزه قانون‌گذاری، هم تقنین و هم آمادگی روانی و اجتماعی برای پذیرش قانون مهم است.

🔸اگر در دوره گذشته؛ مثلاً در حوزه‌ی مجازات‌های #تمدن_اسلامی بحث هایی از قبیل قصاص و یا حد ارتداد یا بحث‌های دیگر، مسئله نبوده است به دلیل فلسفه نظری و انسان‌شناسی است. یعنی این فلسفه نظری نگاهی به انسان داشته که این قوانین و مقررات، هم طبیعی و هم عقلانی بوده است و فلسفه و میراث عقلی به تقنین‌ها و یا آمادگی روانی برای قانون‌ها کمک کرده است. همچنین نوع نگاه به نظام عقول در #نظام‌سازی و ساختارسازی‌های سیاسی و اجتماعی اثر گذشته و به این‌ها آمادگی روانی بهتری برای برخی از این ساختارهای هرمی داده است. پس ما فلسفه نظری با پشتیبانی علوم عقلی داشتیم که مرادم از علوم عقلی، هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، روش‌شناسی منطق، انسان‌شناسی و غیره است که این‌ها به شاکل‌های #تمدن_اسلامی
کمک کرده است.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(8)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا(بخش یکم):

🔸اهمیت ایضاح مفاهیم عقل، عقلانیت و علوم عقلی(1)
استاد پارسانیا: با عرضی معذرت از حضور اساتید بزرگوار که در محضرشان هستیم. صحبت در محضر اساتید بزرگوار سخت است و جسارت بنده را می‌بخشند. با موضوعی که این نشست فکر می‌کنم برای #ایضاح_مفهومی این موضوع باشد کفایت می‌کند که مراد از این واژه چیست، همان طور که صحبت‌های جناب [دکتر سید عباس] صالحی بیشتر در این باره بود و هنوز هم نیاز به بحث دارد. باتوجه به فرصت، چند دقیقه درباره‌ی مفهوم صحبت می‌کنم. موضوع، نقش و وضعیت علوم عقلی در #تمدن_اسلامی است. همانطور که بیان کردند مراد از #علوم_عقلی چیست؟ مراد از علم و عقل چیست؟ و علوم عقلی کدام است؟ شاید به تعداد پاسخ‌هایی که به این پرسش داده می‌شود فرهنگ وجود دارد؛ یعنی هر فرهنگی هویتش با تعریفی که از علم، عقل و عقلانیت می‌کند فرق می‌کند. شاید این نوع بیانی که من گفتم به سوی قیاس ناپذیر بودن حوزه‌های فرهنگی و تاریخی بکشاند و برخی چنین ادعائی را کردند.

🔸علوم عقلی با #تعبیر_کانتی، معنای ویژه‌ی خود را دارد که بدون هیچ تردیدی علوم عقلی در اسلام چنین معنایی را ندارد و #علوم_عقلی در مقابل #علوم_تجربی به کار برده می‌شود. چنانچه که دکتر صالحی در صحبت‌هایش این را رعایت کردند که به سوی فلسفه‌های علوم و متافیزیک، علم را کنار بگذاریم. دوگانگی بین ساینس و علم و فیلاسفی و فلسفه مشخص شود که روش فلسفه، عقلی و روش علم، چیز دیگری است. این به سبب اینکه امروز در حاشیه‌نشینی هستیم و مرجعیتی که #علم_مدرن دارد تقریباً مفهوم جا افتادهای در جامعه علمی ما هم شده است. و این حجاب در قرائت تاریخی از مفاهیم خود ما هم شده است؛ یعنی اگر با این نگاه به برررسی علوم عقلی در متون تاریخی برویم نمی توانیم بفهمیم مرز آنها چیست و چه می‌گویند؟
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(9)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا(بخش دوم):

🔸اهمیت ایضاح مفاهیم عقل، عقلانیت و علوم عقلی(2)
این تعریف از #علوم_عقلی که کانت میکند، لازمه غیر قابل انفکاک #فرهنگ_مدرن است. مدتی ادعای حذف این علوم عقلی از تاریخ و ناتوانی از این است و بازگشت مجدد علوم عقلی با عناوین دیگری و با همان هویت است؛ مثل #عقل_التقاطی و انتقادی و آن چیزی که زیست جهان و این مسائل گفته می‌شود و به آن رسمیت بخشیده می‌شود؛ لذا مرادمان از علوم عقلی چیست؟ مثلاً نظریه‌پردازانی داریم که فرهنگ‌هایی را تصویر می‌کنند که در آن علوم عقلی نیست؛ مثلاً فارابی مُدن را به مُدن جاهله، مدینه فاضله و مدینه ضاله تقسیم می‌کند. ویژگی مدینه فاضله این است که لایه‌های مختلفی از عقل و علوم عقلی است. مُدن جاهله‌اش این است که در او عقل نیست. بعد چیزی‌هایی را که به عنوان عقلانیت ابزاری می‌گوییم؛ چون فارابی در رسالة فی العقل دارد که می‌گوید آن چیزی را که در مثل .... هست اتفاقاً این حدیث العقل ....... تا أخرش بعينه در رسالة فی العقل فارابی آمده است.

[این رساله] نشان می‌دهد که [فارابی] چه مقدار در تفسیرش و بیانش از عقلی متخذ از مفاهیم عقلی فرهنگ و روایات و #متون_دینی ما هم هست. این قسمتش کاملاً عین عبارات آمده است که رساله بسیار تأثیرگذار و مهمی است و تقریباً همه‌ی شارحینی که به تفسیر عقل در شرح اصول کافی پرداخته‌اند همان معانی را گفته‌اند که فارابی ذکر کرده است برخی این شش تا را و برخی یکی را کم و زیاد کردند. این رساله در همان سال‌هایی تدوین شده که #اصول_کافی تدوین می‌شود. تدوین می‌شود یعنی جمع می‌شود و به صورت این کتاب می‌شود. عقل را به معنی دیگر به کار می‌برد و عقلانیت.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(10)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا(بخش سوم):

🔸مقصود از «تمدن اسلامی» در موضوع مورد بحث
در این نشست، بحث #علوم_عقلی است؛ منتهی عنوان نشست، نقش وضعیت علوم عقلی در تمدن اسلامی است. پس نمی‌خواهیم علوم عقلی را در عالم نفس‌الامر و چیستی‌اش داوری کنیم؛ بلکه می‌خواهیم درباره‌ی علوم عقلی در جهان سوم و نه در ذهن عالم و بلکه در حوزه فرهنگ سخن بگوییم و این واقعیت را تحلیل کنیم که چه بوده و چگونه است. آیا تمدن اسلامی که انقلاب چهار صد ساله است مراد ما است؟ یا آن چیزی که اینجا بحث باید واضح شود که چه می‌خواهیم بگوییم. خیلی‌ها در #تمدن_اسلامی گفتند که ما اسم اسلام داریم و مسلمانیم و اسلام در جای دیگری است. آنجا اسلام دیدم و اینجا مسلمان دیدم؛ یعنی گوینده این سخن، وضعیت آرمانی دیگری را تمدن اسلامی می‌داند. کسی مثل #محمد_عبده، این حرف را در اثر #فرهنگ_غرب می‌گوید؛ اما در خود جهان اسلام هم ممکن است بدون مقایسه گفته شود و هر کسی می‌گوید که اما آن تمدن اسلامی نشد.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(11)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا(بخش چهارم):

🔸مقصود از «تمدن اسلامی» در موضوع مورد بحث(2)
منظورم آن #تمدن_اسلامی است که در فرهنگ آمده و فرهنگ آرمانی و #تمدن_آرمانی است یا تمدن اسلامی که تمدن واقعی است ؟ هر دو این‌ها در یک واقعیت تحقق یافته زیست شده است؛ منتهی یکی، واقعیت موجود است و دیگری، #واقعیت_آرمانی است. آیا مرادمان از نقش و وضعیت علوم عقلی، آن چیزی است که در ۱۴۰۰ سال فراز و فرودهایش بود یا آن چیزی است که در این ۱۴۰۰ سال می‌خواستند باشد و نشد؛ اما باز هم بخشی از آن واقعیت، اصطلاحاً #فرهنگ_آرمانی این جامعه است.

🔸آیا ما فرهنگ آرمانی واحدی داریم یا خرده فرهنگ‌های متکثری داریم که هر کدام، تصویری از آن معنا بیان می‌کند؛ مثلا فارابی در مدینه فاضله‌اش تصویر می‌کند که در تمدن اسلامی آن #مدینه_فاضله، علوم عقلی چه لایه‌هایی دارد. بخشی از آن علوم عقلی متافیزیکی؛ بخشی، #عقل_عملی و بخشی #عقل_استنباطی است. بازگشت به آن چه که سان گفته و استنباط از کار او است و این لایه. بخشی #عقل_تجربی و بخشی‌اش تجردی است. اینکه #فارابی شروع به سخن گفتن می‌کند و می‌نویسد یا #ابن‌سینا می‌نویسد، بخشی از این فرهنگ است. منتهی، فرهنگ آرمانی این حوزه است.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(12)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا (بخش پنجم):

🔸مقصود از «تمدن اسلامی» در موضوع مورد بحث(3)
اینکه #فارابی شروع به سخن گفتن می‌کند و می‌نویسد یا #ابن‌سینا می‌نویسد، بخشی از این فرهنگ است. منتهی، فرهنگ آرمانی این حوزه است. می‌توانیم این را سؤال بکنیم که نقش و وضعیت #علوم_عقلی در تمدن این تاریخ یا آن تمدن که این تاریخ می‌خواست دنبالش باشد یا بخشی از این تاریخ می‌خواست باشد. یا اصلاً به این چیزها کار نداریم و کار نداریم که مردم ما در ۱۴۰۰ سال، چگونه به آن تمدن می‌اندیشیده و عمل می‌کرده است یا متفکرانش چگونه می‌اندیشیدند و ما به این واقعیت تاریخی کاری نداریم.

🔸ما به عنوان متکلم و نظریه‌پرداز ناب، می‌خواهیم خودمان تصویری از اسلام ارائه بدهیم و خودمان بخشی از #تمدن تاریخ شویم. یعنی بحث نظری مطرح می‌خواهیم بکنیم که این هم می‌تواند وجه دیگری از قضیه باشد. به هرحال، مراد ما از علوم عقلی و #تمدن_اسلامی چیست؟ که با توجه به این، شیوه‌ی ورود ما به مسئله فرق می‌کند. بنده با این فرض که مراد از تمدن اسلامی آن چیزی باشد که به لحاظ تاریخی در ۱۴۰۰ سال گذشته و مراد ما از عقل و علوم عقلی، معنای مدرن مقابل علوم تجربی نباشد. همان معنایی که چون ما طلبه هستیم و فضای خودمان را می‌شناسیم و یا در تاریخ‌های کسانی که به علوم پرداخته‌اند که آقای صالحی به این مسئله اشاره کردند و استعمال عقل که به عنوان حجت باطنی در دسترس همه انسان‌ها است و علومی که به عقل مربوط است به همه انسان‌ها مربوط است.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(13)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا (بخش ششم):

مقصود از «تمدن اسلامی» در موضوع مورد بحث(4)

در این کتابِ «مباحث الفنون و مقایس العلوم» دو تقسیم‌بندی می‌شود، که همین علوم اوائل و علوم اواخر است. یکی #علوم_عقلی است و غیر علوم عقلی. این دو را دارد؛ که بین همه بشر می‌تواند مشترک باشد. اگر کسی این اعتقاد را داشته باشد یک مبانی و تعریفی از عقل را گرفته است. علومی غیر عقلی است که با فرهنگ و مجموعه تاریخی تناسب دارد الزاماً لازم نیست که علوم شریعت باشد؛ مثلاً زبان، اساطیر و تاریخ و البته هر شریعت و پیام آوری که می‌آید در ذیل او یک سنت، روایت و تفسیری دارد. بعد علوم اوائل او با علوم عقلی یکی می‌شود؛ یعنی #فرهنگ_اسلامی از فرهنگ یونان و دیگران بخشی را گرفت که مربوط به فرهنگ‌شان نبود مربوط به حوزه انسانیت آنها بود. این دو این گونه بر هم تطبیق می‌شود. اینجا اموری را آوردند که علوم مربوط به خودشان را ایجاد کردند اصلاً اقتضایش این بوده که باید اینجا باشد. ما تفسیر، درآیه و روایت داشتیم، بلاغت و ادبیات عرب و این مسائل علوم اواخر است. این تعبیر، هم شامل علوم تجربی و هم علوم تجریدی می‌شود. در فرهنگ اسلامی، مفهوم عقل را از آیات و روایات می‌توانیم استنباط کنیم یا استنباط کردند.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️طرح پیشنهادی ایجاد رشته‌ی علمی تمدن‌شناسی تطبیقی؛ اسلام و ملل متمدن در دانشگاه

🔻#رشته‌ی_علمی
🔻#تمدن‌شناسی_تطبیقی
🔻#دکتر_مسعود_مطهری_نسب
@tamadone_novine_islami

🔸#مقدمه:
مطالعات درباره تمدن‌های ملل اسلامی و غیر اسلامی به صورت متقرق در رشته‌هایی چون فرهنگ و تمدن ملل اسلامی از گرایشی‌های رشته تاریخ و رشته باستان شناسی بوده است. اما برای تمدن‌های دیگر به ویژه به صورت تطبیقی رشته مستقلی تعریف و تدوین نشده است.

🔸#ضرورت_رشته:
#مطالعات_تمدنی در راستای تحقیق، تدوین و تحقق سبک زندگی و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و در راستای اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله و #تمدن‌سازی_نوین_اسلامی نیاز ضروری و کاربردی جامعه ماست؛ به همین جهت راه‌اندازی رشته تخصصی دانشگاهی در این زمینه ضرورت دارد تا بتوان از طریق آن کم و کیف تمدن‌های گوناگون را بررسی نموده و نقاط اشتراک و افتراق تمدن‌ها را مورد شناسایی قرار داد. با توجه به اینکه ایران اسلامی میراث‌دار تمدن‌های کهن باستانی، اسلامی و صفوی بوده است، نیازمندان است که این دوره‌های تمدنی مقایسه شده و عناصر مشترک هر یک مورد شناسایی و در راستای #تمدن‌سازی در ایران اسلامی در قالب طرح‌های عملیاتی مورد استفاده قرار گیرد. مطالعات مربوط به تمدن‌ها در حال حاضرتتها محدود به رشته تاریخ و مطالعات تاریخی و یا جامعه‌شناسی مدرن یا محوریت توسعه غربی است.

🔸مبحث #تمدن دارای ماهیتی میان رشته‌ای است و رشته‌های گوناگونی مانند فلسفه، تاریخ، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، اقتصاد، معماری، هنر، آینده‌شناسی، دین‌شناسی و عرفان در زمینه تمدن شناسی و تمدن‌سازی تأثیر و کاربرد مستقیم دارند. از این رو خضرورت ایجاد رشته «تمدن شناسی تطبیقی» مشخص می‌گردد.

🔸بدیهی است که در این رشته افزون بر مطالعه زمیته‌های تاریخی فرآیند شکل‌گیری، بلوغ و افول تمدن‌های گوناگون، به ساختار فکری و اجتماعی و معرفتی هر تمدن بر اساسی نقاط قوت و ضعف و اشتراک و اقتراق تمدن‌های مختلف توجه می‌شود و درابعاد گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، این تطبیق صورت می‌پذیرد. سیری که در آموزش این رشته طراحی گردیده سیری از گذشته به وضعیت حال و از وضعیت حال به وضعیت آینده است: به عبارت دیگر از #تمدن‌شناسی در گذشته و حال به سمت #تمدن‌سازی_اسلامی در آینده حرکت خواهد کرد.

🔹متن کامل این طرح پیشنهادی را در زیر دانلود کنید:
http://www.tamadonnews.ir/sites/default/files/field/documents/tmdn_shnsy_ttbyqy.pdf

⭕️قدرت سیاسی به همراه سایر مولفه‌ها، امکان تمدن‌سازی را فراهم می‌کند

🔻#تمدن‌سازی_اسلامی
🔻#مولفه‌_قدرت_سیاسی
🔻#دکتر_اصغر_منتظرالقائم*

🔸هر تمدنی برای پیشرفت خود نیاز به مولفه‌هایی از جمله #قدرت_سیاسی برای حمایت دارد تا بتواند امنیت ایجاد کند. امنیت برای ایجاد تمدن، اصل اساسی است. همچنین تمدن نیاز به اقتصاد و رونق مالی دارد تا برای ایجاد آن درآمدزایی کند. دین، تفکر و اخلاق هم از دیگر مولفه‌های مهم محسوب می‌شوند زیرا عامل پیش‌برنده و ایجاد کننده تمدن هستند. کار و تلاش و کوشش، همبستگی و اتحاد مردم، پیوندهای شهروندی، نظام فرهنگی و ساختارهای فرهنگی که بتوانند استقلال فرهنگی خودشان را حفظ کنند، دارا بودن نظام آموزشی قوی که می‌تواند در اعتلای فرهنگ مهم باشد، هم دارای اهمیت هستند.

🔹پی‌نوشت:
*دکتر اصغر منتظرالقائم، استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️انقلاب اسلامی و تمدن‌سازی که در ذات آن نهفته است

#متن_منتخب
#انقلاب_اسلامی
#تمدن‌سازی_اسلامی
#دکتر_موسی_نجفی✍

🔅تمدن اسلامی در ذات انقلاب وجود دارد؛ چه در حافظه تاریخی آن و چه در ظرفیت بروز آن. من قبلاً از لفظ آبستنی استفاده کردم. یعنی باید تمدن اسلامی از انقلاب اسلامی زاده شود. انقلاب اسلامی به عنوان یک مرحله گذار نیست بلکه خود واجد شرایط تمدنی است.
🔅تمدن دو شاخه دارد، یک شاخه آن در تمام تمدن‌ها یکی است. بشر متمدن یعنی بشری که برخی از خصلت‌های ضروری و غیر ضروی خود را به فعلیت می‌رساند. فرق جامعه متمدن و جامعه بدوی در این است که جامعه بدوی فقط نیازهای اولیه دارند. امنیت و ازدواج و خوردن و... را نیاز داشته و تکاملی ندارند. جامعه پیشرفته غیر از اینها نیازهای ثانویه را هم اشباع می‌کند. نیازهای ثانوی مثل علم و....
🔅در تمدن اسلامی اینها جهت قدسی هم دارند که این امر در تمدن غرب وجود ندارد. جهت تمدن غرب مادی و بشرانگارانه است.
🔅انقلاب اسلامی زمینه بروز هر دو ساحت را دارد. بخش جمهوری آن واجد همان نظام سیاسی عقلای عالم است که نظام مردم سالاری و انتخابات را شامل می‌شود؛ که این سازوکار و ساختار می‌خواهد. امام ساختار ولایت فقیه را در این نظام جمهوری اسلامی در این قالب تعریف کرد.
🔅باید گفت با وقوع انقلاب اسلامی پرسشی از غرب کلید خورد. این خروج از کمال دیدن ساحتِ مادی غرب، گام اول است؛ شالوده‌شکنی ساحتِ تمدن غربی به این معناست که ما آن را در هیچ بعدی اعم از معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی غالب نمی‌بینیم. معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی مسلمانان، مادی نیست.
🔅مسلمانان چندساحتی هستند؛ پس اولین گام این است که این فضا و ساحت مادی را که پشتوانه تمدن مدرن است به پرسش بگیریم؛ و اولین کار انقلاب اسلامی نیز مقابله با همین ساحت مادی تمدن غرب است. توحیدگرایی که اصل و اساس اسلام بوده و انقلاب اسلامی مبتنی بر آن است، مقابل انسان‌گرایی مادی غرب است.
🔅اگر تمدن غربی شالوده‌شکنی شود، ایدئولوژی آن به روش‌شناسی و ابزار تبدیل می‌شود. در این حالت تکنولوژی از بین نمی‌رود، تنها ایدئولوژی زدایی می‌شود؛ به این معنا که اگر پشتوانه ایدئولوژیک غربیِ تکنولوژی شکسته شود، برای ما قابل استفاده است. در این معنا دستاوردهای بشر از میان نمی‌رود اما تغییر جا و رتبه می‌دهد؛ یعنی به ساحت واقعی خودش که ابزاری بودن است باز می‌گردد، نه ساحت ایدئولوژیکِ غالب.
🔅بی تردید مسیر انقلاب اسلامی با مسیر عالم مدرن یکی نیست؛ انقلاب اسلامی می‌خواهد دنیا را دینی کند در صورتی که مدرنیته می‌خواهد دین را دنیوی کند؛ این ملکوتی و قدسی به عالم نگاه می‌کند و آن دیگری نگاهی سکولاریستی دارد. مفاهیم سعادت، خوشبختی، زندگی و حیات در این دو تفاوت دارد؛ بنابراین انقلاب اسلامی راه جدیدی ایجاد نکرد، آنها ایجاد کردند. انقلاب اسلامی، راهش، راه انبیا و اولیاست که غبار گرفته و باید پاک شود. آنها راهشان جدید و خارج از فطرت انسان است؛ راهی که فطرت انسان را ندیده گرفته و انسان را محدود به ساحت مادی کرده است.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️ولایت فقیه محور تمدن‌سازی اسلامی در عصر غیبت است (#بخش_اول)
🔻گفت‌وگو با حجت الاسلام ملک زاده

#گفت‌وگو
#ولایت_فقیه_و_تمدن‌سازی
#حجت‌الاسلام_محمدحسین_ملک‌زاده

🔻#سوال:
🔹چه ارتباطی بین ولایت ‌فقیه و تمدن سازی اسلامی وجود دارد؟ نقش ولایت‌ فقیه در این راستا چیست؟

🔻#پاسخ:
🔸برای ورود به بحث #تمدن‌سازی_اسلامی ما چند گزاره و مطلب را باید به ‌عنوان مقدماتی ذکر کنیم که بحث تمدن‌سازی اسلامی به ویژه در عصر غیبت بر آن‌ها تکیه دارد. نخست این‌که پیش‌تر #جامعیت_اسلام و #نفی_سکولاریسم را پذیرفته باشیم و به صورت ویژه بدانیم و در باورمان باشد که اسلام یک دین و مکتب تمدن‌ساز است؛ به این معنا که این دین به همه ساحت‌های بشر توجه دارد. همچنین این توجه افزون بر تاکید بر حفظ عمق و اصالت با نگاهی هماهنگ و منسجم و متناسب با تحولات و مقتضیات زمان و مکان همه لایه‌های زندگی انسان را در برگرفته است. طبیعتاً بحثی در حوزه #فلسفه_دین و مشخصاً مبتنی بر دیدگاهی است که ما در دین اسلام داریم. بدون هیچ شکی ما با تعریفی که از دین اسلام داریم. این دین را یک دین تمدن‌ساز می‌دانیم. لکن تمدن‌سازی در این دوران با موانع جدی مواجه است.

🔸موانع اصلی تمدن‌سازی اسلامی در عصر حاضر عمدتاً دو مورد است که بیش از بقیه موارد به چشم می‌آید:
#نخست، زندگی در عصر غیبت و عدم دسترسی مستقیم به امام معصوم(ع) و عدم راهبری ظاهری بشر به‌ وسیله حجت کامل الهی. #دوم، زندگی در زمانه‌ای که تمام ساختارها و سیستم‌های اجتماعی بشر گرفتار مدرنیسم و سکولاریسم است. برای این‌که بتوانیم بر این دو مانع غلبه کنیم در مورد مانع اول چاره‌جویی و راه‌حلی که در مکتب اسلام و اهل‌بیت(ع) برای آن پیش بینی‌شد، پناه بردن به نائبان عام امام زمان(عج) است که این مطلب در اندیشه #ولایت_فقیه تبلور پیدا می‌کند و در باب مانع دوم طبیعتاً با قیام مجتهدان در طراز تمدن‌سازی اسلامی که در بعد نرم‌افزاری از رهگذر رویکرد اجتماعی و حکومتی و #نظام‌سازی_اسلامی و تأسیس علم و هنر اسلامی به انجام می‌رسد می‌توانیم بر مانع دوم غلبه پیدا کنیم.

🔸[در این حالت] نکته‌ای که بوجود می‌آید این است که طبعاً تمدنی که به ‌عنوان #تمدن_اسلامی تا پیش از ظهور و با رهبری و هدایت اسلام‌شناسان و مجتهدان برپا می‌گردد، نسبت به #تمدن_اسلامی_مهدوی دارای نقص و نقیصه‌های فراوانی خواهد بود، اما با منطق حجیت و رویکرد تکلیف گرایانه و انجام وظیفه به‌قدر مقدور و به میزان میسور همین میزان نیز مطلوب خواهد بود و پیشران جامعه بشری به سوی #عصر_ظهور و زمینه‌ساز ظهور مهدی موعود (عج) هست.

🔸نکته بسیار مهمی که اینجا وجود دارد این هست که وقتی از ولایت ‌فقیه سخن می‌گوییم، در واقع ولایت فقیه محور تمدن سازی اسلامی و مقوم آن در عصر غیبت معصومین(ع) است. نمی‌خواهیم بگوییم که شرط تحقق تمدن اسلامی وجود ولایت‌ فقیه است اما جزء #شروط_اصلی و #مقومات تمدن‌سازی اسلامی در عصر غیبت بدون شک ولایت‌ فقیه است. البته منظور از ولایت‌ فقیه #نهاد_ولایت‌فقیه است که در رأس آن شخص اسلام ‌شناس عادل، مدیر، مدبر، شجاع و باسط الید قرار گرفته است.


ا-------------------------------------------ا

🔻کانالِ «به‌سوی تمدن نوین اسلامی» را در پیام‌رسان‌های زیر دنبال کنید:

#ایتا↙️
https://eitaa.com/tamadone_novine_islami

#بله↙️
http://ble.im/tamadone_novine_islami

#سروش↙️
http://sapp.ir/tamadone_novine_islami

#تلگرام↙️
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢نقش امام صادق (ع) در تمدن‌سازی اسلامی

🔻گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام دکتر رضائی‌مهر

🔸شکل‌گیری #تمدن_اسلامی در پرتو سیره علمی و عملی حضرات معصومین‌(ع) آن هم در فضاها و تنگناهای مختلف سیاسی، مذهبی و... امر مبارکی است که بر همه مسلمین لازم است تا در مسیر شکوفایی آن قدم برداشته و چونان قرون گذشته، جهانیان را مقهور اقتدار اسلام و تمدنی اسلامی ‌کنند.

🔸#امام_صادق علیه‌السلام در تمدن‌سازی اسلامی نقش اساسی داشته‌اند که لازم است این مهم از زوایای مختلف مورد توجه و تأسی قرار گیرد. فرا رسیدن سالروز شهات رئيس مذهب تشيع امام ‌صادق علیه‌السلام زمینه‌ای شد تا موضوع نقش این امام همام در #تمدن‌سازی_اسلامی را، با استاد حوزه علمیه قم‌ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رضائی‌مهر به گفت‌وگو بنشینیم كه تقديم خوانندگان عزیز می‌شود.

🔹متن کامل گفت‌وگو در لینک زیر:
http://yon.ir/Sdl3r

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢 نزاع بین سنت و مدرنیته چالش اصلی در مسیر تمدن‌سازی اسلامی

#سنت_و_مدرنیته
#تمدن‌سازی_اسلامی
#دکتر_یحیی_عبداللهی

🔸نزاع میان «سنت و تجدد» و یا به تعبیر دقیق‌تر، تقابل «دین و مدرنیته»، چالش اصلی در مسیر حرکت «انقلاب اسلامی» تا «تمدن نوین اسلامی» است. در این میدان منازعه، برتری و پیروزی با تفکر و اندیشه‌‌ای خواهد بود که بتواند بسترها و ساختارهای حیات اجتماعی بشر را بر پایه مبانی و ارزش‌های خود طراحی کرده و تمام زوایای زندگی بشری را در مسیر اهداف خود هماهنگ کند. دستیابی به تمدنی نوین با عنایت به تعالیم و آموزه‌های اسلام ناب، نیازمند «عقلانیتی» است که اولاً «متعبد و مستند به منابع دینی» باشد، ثانياً «قدرت ساختارسازی عینی» و «ارائه الگوهای اجرایی» را داشته باشد؛ چرا که فقدان هریک از این دو عامل به انفعال یا انزوای دین در برابر تجدد می‌انجامد.

🔸بی‌تردید رجوع به سنتِ گذشته و میراث تمدن تاریخی اسلام در قرون متقدم نیز لازم و ضروری اما ناکافی است. سنت، همچون بستر حاصلخیزی است که باید نهال انقلاب اسلامی را بارور سازد. سنت بدون روزآمد شدن، قدرت عرض اندام در برابر تمدن مادی غرب، که در ظاهر و باطن زندگی بشری رخنه کرده است، را نخواهد داشت. [پس توجه به روزآمدی دین و سنت لازمه مواکد و ضروری در تمدن‌سازی نوین اسلامی است.]

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢 مدینة النبی؛ الگوی شهر اسلامی

#معرفی_کتاب
#تمدن‌سازی_اسلامی
#الگوی_شهر_اسلامی

کاویدن در مفهوم و انگاره «شهر اسلامی» از این جهت قابل تأمل است که اساساً برخی شهر اسلامی را به جهت عدم انطباق با مصادیق تاریخی انکار کرده‌اند و عده‌ای نیز به جهت حاکمیت فکر غربی و عدم انطباق معیارهای اسلامی در محتوای شهری با نمونه‌های غربی و کلاسیک منکر پدیداری شهر اسلامی شده‌اند. آن چه راست می‌نماید این است که باید به شهر اسلامی رویکردی «محتواگرایانه» داشت. در این رویکرد مجموع اقدامات شهری زاییده فرهنگ و باورهای اسلامی دانسته می‌شود.

در رویکرد «صورت‌گرا» نگاهی پوسته‌ای و ظاهری به شهر می‌شود. و نظرات «ساختارگرا» شهر را با عناصر و کالبد آن معرفی می‌کند. در رویکرد محتواگرا شهر همانند قالبی برای محتوا و مفاهیم اسلامی تبیین می‌شود. در تعریف شهر اسلامی با رویکرد محتواگرا، مفاهیم و باورها جامه عمل پوشیده‌اند. این مفاهیم، محتوای کالبدی هستند که از پیشینه تاریخی، فرهنگی و اقلیمی بستر خود نشأت گرفته‌اند.

نتایج حاصل از تحلیل و ترکیب داده‌های جمع‌آوری شده در این پژوهش نشان می‌دهد که؛ «توحید»، «قبله و جهت»، «سِلم و سَلام» و «وسعت و برکت» از مهم‌ترین ارکان شهر اسلامی می‌باشد. در این پژوهه از شواهد تاریخی برای اثبات شهر اسلامی بهره‌برداری شده‌است.

برون‌داد بررسی‌های این جستار نشان می‌دهد که «تغییر ذائقه شهروندی و سبک زندگی»، «حضور فعال جامعه نخبگی و اشرافیت عرب در مدینه» و «اعوجاجات حاکمیتی و انحرافات اجتماعی» از مهم‌ترین دلایل تغییر مدینة النبی به مدینة العرب بوده است. فشرده سخن اینکه؛ خواننده این نوشته فرایند تغییر محتوای شهر اسلامی در بستر تاریخ را می‌شناسد.

گروه پژوهشی تاریخ و تمدن اسلامی در راستای اهداف پژوهشی خود این کتاب را به جامعه علمی و همه علاقه‌مندان به مطالعه در عرصه سیره نبوی تقدیم می‌کند تا به این وسیله در محتواشناسی شهر اسلامی گامی را برداشته باشد. نیاز به چنین پژوهه‌هایی فراوان است و این گروه پژوهشی سعی می‌کند تا با بهره‌گیری از تلاش‌های خالصانه جمعی از پژوهش‌گران افق‌های جدیدی را فراروی علاقه‌مندان بگشاید.

کتاب مدینة النبی؛ الگوی شهر اسلامی در گروه پژوهشی تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی و به قلم حجت الاسلام رضا کرمی سامان یافته و به همت این دانشگاه و دفتر نشر معارف در ۲۴۸ صفحه و در قطع وزیری، به قیمت سی و پنج هزار تومان منتشر شده‌است.

گروه پژوهشی «تاریخ و تمدن اسلامی» دانشگاه معارف اسلامی منتظر نظرات و پیشنهادهای صاحب‏نظران، اساتید و دانشجویان در برطرف کردن کاستی‌های احتمالی کتاب است. از این رو خواهشمند است با ارائه دیدگاه‌های خود ما را در رفع نواقص و ارتقای کتاب یاری بخشید. شماره تلفن این گروه: ۳۲۱۱۰۲۳۴-۰۲۵ و پست الکترونیکی: tarikh@maaref.ac.ir و صندوق پستی: ۶۱۷۳-۳۷۱۵۵ آماده دریافت دیدگاه‌هاست.

علاقه مندان به این کتاب می‌توانند این کتاب را از مدیریت پخش دفتر نشر معارف: قم، خیابان شهدا، کوچه ۲۳، تلفن و نمابر: ۳۷۷۴۰۰۰۴ و یا فروشگاه‌های پاتوق کتاب سراسر کشور تهیه کنند.

@tamadone_novine_islami

——————————————

https://t.me/javad_aks/279