به‌سوی تمدن نوین اسلامی
324 subscribers
972 photos
122 videos
38 files
1.91K links
مدیر کانال: جواد بهروزفخر
@javad_behruzfakhr
Download Telegram
💢ضرورت تعمیق و گسترشِ مبانیِ کلامیِ فقه و اصول

#فقه_تمدن‌ساز

🔻آیت‌الله سید محمدمهدی میرباقری:

🔸علم فقه و علم اصول موجود، مبانی کلامی دارد که قابل گسترش است. اصلی‌ترین مسأله، تمنای ما از دین و شأن تخاطب شارع است.

🔸اگر این مبانی رها شوند، نمی‌توان تحول و تکامل فقه را مدیریت کرد. اگر در مبانی انفعال ایجاد شود بنای #فقه_سکولار رخ می‌دهد. اکنون حوزه در لبه خطر است، اگر در بسط مبانی علم فقه و علم اصول دقت نکند انفعال در مبانی، تمام مسیر تحول فقهی را منفعل می‌کند، یعنی حوزه در برابر #تمدن_غرب منفعل می‌شود.

🔸اگر مبانی تحول و تکامل #علم_فقه و #علم_اصول به دقت و مبتنی بر تعبد دنبال نشود، علم اصول و علم فقه ما به سمت علم اصول و فقهی می‌رود که ماشین امضای تمدن غرب می‌شود.

🔸ما باید از منظر دین ببینیم آیا تمدن غرب را بپذیریم یا خیر؟ تقی‌زاده‌های جدید و قدیم می‌گویند تمدن غرب را از صدر تا ذیل بپذیرید و #قرائت_دینی مردم را تغییر دهید. اگر این مبنای کلامی پذیرفته شود کل فقه بر هم می‌ریزد.

🔸به عقیده ما #کار_دین سرپرستی شهود، حس و عقل بشر است و از دل دین عرفان، تعقل، تفکر، دانش و سبک زندگی خاص بیرون می‌آید. همه باید ذیل دین بیایند. این‌ها بحث‌های کلامی است.

🔸از نظر بنده تَفقّه دینی این است که بدانیم مسأله مستحدثه امروز ما #تمدن است و مقابل تمدن باید تمدن ساخت. فرآیند #تمدن‌سازی نیز _ همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند _ شامل «انقلاب اسلامی»، «نظام اسلامی»، «دولت اسلامی»، «جامعه اسلامی» و «تمدن اسلامی» می‌شود. (تیر ۱۳۹۸)

🔹متن کامل بیانات در لینک زیر:
🌐http://yon.ir/jvnS6

ا—--------------------------—ا

#کانال‌به‌سوی‌تمدن‌نوین‌اسلامی
@tamadone_novine_islami
💢نقدِ سکولار و نقدِ آزاد؛ پیش‌زمینه‌های متافیزیکی نقد

#مقاله_وارده
#نقد_شناسی
#دکتر_سیدحسین_حسینی

🔸چکیده
در دیدگاهی که نقد را امری سکولار می‌داند، سکولاریزم، پیش‌نیاز نقد تلقی می‌شود. چنین رویکردهایی از آبشخورهای نظریه انتقادی در سنتِ غرب فلسفی تغذیه می‌کند؛ سنتی که میانه خوشی با تعلقات متافیزیکی و دینی ندارد.
در این مقاله پس از اشاره به این رویکرد، ریشه تصور همسانی نقد با سکولاریزم در این پندار غیر واقعی دانسته شده که امر عقلانی، قابل تفکیک از پیش‌داوری‌هاست. سپس به چهار دیدگاه مفهوم نقد اشاره شده که از حداکثری تا حداقلی‌ترین معانی اما، نمی‌توان به نقد آزاد و مطلق و فارغ از هرگونه پیش داوری و پیش‌زمینه رأی داد. این معانی شامل: نقد به مثابه امری علمی، نقد به مثابه امری فلسفی، نقد به مثابه امری ذهنی، و نقد به مثابه امری انسانی، می‌شود.
بخش پایانی مقاله به مرز‌گذاری بین دو مفهوم نقد و انتقاد در فضای جامعه علمی علوم انسانی، با شاخصه‌های شش‌گانه ای اختصاص پیدا کرده است.

🔻کلیدواژه:
#نقد، #انتقاد، #سکولاریزم، #روش‌شناسی، #نقدسکولار، #دین، #علوم‌انسانی.

🔹#کانال‌به‌سوی‌تمدن‌نوین‌اسلامی
@tamadone_novine_islami

ا—--------------------------—ا

📌متن کامل مقاله را در فایل (پی‌دی‌اف) پیوست بخوانید:↙️
📖 زندگی زمینی و راز آسمانی؛ چارلز تیلور و پیامدهای مدرنیته برای دین و معنویت

#معرفی_کتاب
#دین_و_مدرنیته
#دکتر_وحید_سهرابی‌فر

🔸"زندگی زمینی و راز آسمانی؛ چارلز تیلور و پیامدهای مدرنیته برای دین و معنویت" عنوان کتابی است از دکتر وحید سهرابی، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب. این کتاب محصول چند سال پژوهش و مطالعه ایشان می‌باشد که قبلاً در جشنوارۀ پایان‌نامۀ سال کشور به عنوان اثر شایستۀ تقدیر شناخته شده است.

🔻کتاب به بررسی دیدگاه #چارلز_تیلور (یکی از مهمترین فیلسوفان زندۀ دنیا) در باب پیامدهای مدرنیته برای دین و معنویت می‌پردازد و از چهار فصل تشکیل شده است:

#فصل_اول؛ به مرور ادبیات بحث دین و مدرنیته پرداخته و نظریاتی چون «سکولاریزاسیون» و «بازگشت امر قدسی» را گزارش کرده است.

#فصل_دوم؛ دیدگاه چارلز تیلور را شرح می‌دهد. این بخش در واقع به بررسی چگونگی شکل‌گیری هویت انسان مدرن در پنج قرن اخیر اختصاص دارد و در آن گزارش مختصری از اثر گران‌سنگ تیلور «عصر سکولار» ارائه شده است. سپس، اصطلاحات و تحلیل‌های چارلز تیلور مطرح شده است. نگاه ممتاز و متفاوت تیلور به مدرنیته و دین، راه جدیدی را در تقابل دین و مدرنیته می‌گشاید.

#فصل_سوم؛ پیامدهای مدرنیته برای دین و نیز پیامدهای آن برای معنویت را بیان می‌کند. در این فصل تحولات متاخر در زمینۀ دین و معنویت، از نگاه تیلور مورد بررسی قرار گرفته است.

#فصل_چهارم؛ ارزیابی و سنجش دیدگاه تیلور است. در این فصل پیامدهای ذکر شده برای دین و معنویت به طور انتقادی بررسی می‌شود و در پایان، نقاط قوت و ضعف نظریۀ تیلور مورد بحث قرار می‌گیرد. نگارنده معتقد است دیدگاه چارلز تیلور، از ظرفیت بالایی برای کمک به مسئلۀ دین و مدرنیته در کشورمان برخوردار است.

🔹مطالعۀ این کتاب به تمام متخصصان و علاقه‌مندان بحث دین و مدرنیته پیشنهاد می‌شود.

ا—--------------------------—ا

#کانال‌به‌سوی‌تمدن‌نوین‌اسلامی
@tamadone_novine_islami
💢 پساحقیقت و واقعیت تنبلی فکری/ گزیده‌ای از یادداشت حمید آقایی

#پسا_حقیقت
#واژه_سال_2016
#گزیده__یادداشت*

🔸سایت رسمی دیکشنری اکسفورد ترکیب‌واره [اصطلاح] #پسا_حقیقت (post-truth) را بعنوان #واژه_سال_2016 برگزید. در همین سایت آمده است که پس از بحث‌ها و تحقیقات فراوان سرانجام این ترکیب‌واره بعنوان واژه سال انتخاب شده است. ترکیب‌واره‌ای که نماد و بیان این واقعیت است که امروزه افکار عمومی بجای تاثیر‌پذیری از داده‌های واقعی و قابل اتکا، از احساسات و عقاید شخصی تاثیر می‌پذیرند.

🔸این کلمه برای سالی انتخاب شد که انتخاب شدنِ ترامپ به ریاست جمهوری امریکا و نتیجه رفراندم خروج بریتانیا از جامعه اروپا نشان دادند که امروزه، ظاهراً، گزینش‌های بسیاری از مردم بر اساس احساسات درونی و عقاید شخصی و بیشتر متاثر از رسانه‌های اجتماعیِ غیر رسمی (social media) صورت می‌گیرند. در این رابطه گفته می‌شود که رسانه‌های مزبور نقش بسیار بالایی در پخش و تکرار اخبار غیر واقعی و دروغ داشته‌اند. دروغ‌هایی که ابتدا توسط خود اشخاصی مانند ترامپ و گردانندگان اصلی پروژه خروج بریتانیا از جامعه اروپا عنوان و پخش گردیدند.

🔸در این رابطه دانیل کاهنِمان (Daniel Kahneman) برنده جایزه نوبل در زمینه اقتصاد، تحقیقات بسیار با ارزش و علمی انجام داده است که نتایج آن در کتاب معرف وی تحت عنوان تفکر، سریع و کند (thinking, fast and slow) منعکس گردیده‌اند. وی در این کتاب با زبانی بسیار ساده و قابل فهم برای همه، نتایج تحقیقات خود را در باره پروسه فکر کردن و اتخاذ تصمیم در معرض قضاوت خوانندگان قرار می‌دهد.

🔸وی معتقد است که بسیاری از انسان‌ها بیش از اندازه به تجارب شخصی، احساسات درونی و دنیایی که بر این مبنا برای خود ساخته‌اند بها می‌دهند. همین امر باعث می‌شود که اکثر تصمیمات‌شان نه بر اساس تحقیق و تحلیل‌های مستقل و مربوط به موضوعی که در حال با آن مشغول هستند، بلکه بر منبای ندای درونی، احساسات قلبی و پیش فرض‌های [ذهنی] مبتنی بر آنها صورت می‌گیرند. برای توضیح این مکانیزم نویسنده مزبور، مغز و سیستم فکری انسان را به دو سیستم مجزّا از هم تقسیم می‌کند.

🔸سیستم اول در موقع نتیجه‌گیری‌ها و اتخاذ تصمیم بسیار سریع است و ابزارهای اصلی آن تجارب شخصی، اعتقادات فردی و خاطراتی می‌باشند که بصورت ندای درون و یا احساسات قلبی [و پیش‌فرض‌های ذهنی] ظاهر می‌شوند. بخش دوم امّا، بسیار کُند عمل می‌کند و فرایند تجزیه و تحلیل و تصمیم‌گیری آن مبتنی بر داده‌ها و اطلاعاتی که از طریق اعضای حسی به فرد مورد نظر منتقل می‌گردند. البته در دنیای واقعی این دو سیستم هیچگاه مستقل از هم عمل نمی‌کنند و زمانی که انسان در رابطه با یک انتخاب دچار مشکل می‌شود، یکی از این دو سیستم به کمک آن دیگری می‌شتابد. طبیعی است که هر اندازه انسان سیستم دوم فکری خود را تقویت کرده باشد، کمتر تحت تاثیر سیستم اول، که عجولانه و بر مبنای پیش‌فرض و اعتقادات فردی عمل می‌کند، دست به تصمیم‌گیری می‌زند.

🔸بر مبنای همین نظریه دو سیستمی تفکر انسان بود که وی توانست پاسخی مناسب برای بسیاری از تئوری‌های ناموفق اقتصاددانان برای تفسیر مکانیزم بازار و نقش تولیدگران و مصرف کنندگان بیابد. پاسخی که وی را با وجودی که یک اقتصاددان نبود، به جایگاه برنده نوبل اقتصاد رساند. تصور عموم اقتصاددانان بر این بود که نحوه ورود، عملکرد و انتخاب انسان‌ها در زمینه بازار و اقتصاد، از یک کارکرد و مکانیزم کاملاً منطقی پیروی می‌کند.

🔸اما وی بر مبنای هزاران آزمایش و مطالعه روی موارد مشخص و بر خلاف نظریات کلاسیک، به این نتیجه دست یافت که بسیاری از انتخاب‌های انسان‌ها از قواعد دیگری پیروی می‌کنند. قواعدی که تجزیه و تحلیل منطقی و کاملاً آگاهانه در آن کمتر دیده می‌شوند، بلکه بر عکس تاثیرپذیری انسان را هنگام فکر کردن و انتخاب نمودن، از احساسات درونی، اعتقادات فردی و ندای درونی [و پیش‌فرض‌های ذهنی او] نشان می‌دهند. به همین خاطر بسیاری از این انتخاب‌ها قابل پیش‌بینی نیستند و یا پیش‌بینی‌های ما به وقوع نمی‌پیوندند، زیرا ما می‌پنداریم که همه مردم یک فرایند کاملاً منطقی را در هنگام تصمیم‌گیری‌های خود طی می‌کنند[، که در حقیقت چنین نیست].

🔹#پی‌نوشت:
*این مطلب گزیده‌ای بود از یادداشت حمید آقایی که 7 آذرماه 1395 آن را در وبلاگ خود به نشانی http://haghaei.blogspot.com منتشر کرده بود.

ا—--------------------------—ا

#کانال‌به‌سوی‌تمدن‌نوین‌اسلامی
@tamadone_novine_islami
💢تمدن اسلامی، یک تمدن علمی است

🔹#حجت‌الاسلام_دکتر_پارسانیا

📌نشست «تحلیل نظریه انقلابی در بیانیه گام دوم» چندی پیش در دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد و در آن حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا، دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران با موضوع «عقلانیت، تمدن‌سازی و نظام انقلابی» به ارائه بحث پرداخت. در ادامه صحبت‌های این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی را می‌خوانیم.

🔸هر تمدنی با سطحی از عقلانیت تناسب دارد
زمانی که از عقلانیت صحبت می‌شود، مفهومی که بیشتر مدنظر ماست، عقلی است که در زندگی تحقق و واقعیت پیدا می‌کند. عقل به ‌لحاظ فلسفی کاربردهای متفاوتی دارد و اصطلاحات مختلفی برای آن از لحاظ لغوی در نظر می‌گیرند؛ گاهی عقل یک موجود متعلق خارجی در نظر گرفته می‌شود. در برخی از روایات هم معنایی مانند فرشته وجه بودن برای عقل استفاده می‌شود. عقل به‌عنوان حجت باطنی و پیامبر درونی انسان شناخته می‌شود؛ همان‌گونه که از پیامبر به‌عنوان عقل بیرونی یا حجت ظاهری یاد می‌شود. عقل انسان بالقوه است و بسته به حوزه‌ای که در آن فعلیت پیدا می‌کند و بارور می‌شود، نام‌های گوناگونی مانند عقل متافیزیکی، عقل ریاضی یا عقل معاش می‌گیرد. زمانی که عقل در جامعه حضور پیدا می‌کند، هویتی برای آن شکل می‌گیرد. هر تمدنی با سطحی از عقلانیت تناسب دارد.

🔸ماکس وبر، تمدن‌ها و جوامع مختلف را براساس مدل‌های عقلانیت‌شان تقسیم‌بندی می‌کند و هر جامعه‌ای به تناسب سطحی از عقلانیت که در آن وجود دارد، ابعاد مختلف اقتصادی و سیاسی و فراز و فرودهایش شکل می‌گیرد. وبر معتقد است که جهان مدرن با عقلانیت ابزاری نسبت دارد و آن را ویژگی مدرنیته ذکر می‌کند و این عقلانیت ابزاری با نوعی از دیانت، مناسبات و روابط پیوند دارد. عقلانیت ابزاری مدرن با زندگی بورژوازی و مذهب پروتستان پیوند دارد که این نوع از عقلانیت در مذهب کاتولیک نمی‌تواند رشد کرده و بارور بشود.

🔹متن کامل در پیوند زیر:↙️
http://qudsonline.ir/news/653940/

ا—--------------------------—ا

#کانال‌به‌سوی‌تمدن‌نوین‌اسلامی
@tamadone_novine_islami
📚کتاب‌شناسی تاریخ تمدن اسلامی

🔻#معرفی_کتاب

🔸تاكنون کتاب‌شناسی‌های اندكی به زبان‌های فارسی و غيرفارسی درباره آثار علمی، فرهنگی و تمدنی دوران شكوفايی تمدن اسلامی صورت گرفته است و اين تلاش‌ها آن‌چنان که انتظار می‌رفت تبديل به «جام جهان‌نمای» مسلمانان نشده است؛ «جام جهان‌نمايی» که در آن، به‌دور از واقعيت امروز، گذشته‌ درخشان نمايان شود؛ گذشته‌ای که زنگارِ گذر زمان، عقب‌ماندگی‌ها و غفلت‌های تاريخی و خارجی در آن افتاده و مانع از رؤيت چهره و توانايی واقعی مسلمانان شده است.

🔸"کتاب‌شناسی تاریخ تمدن اسلامی" درصدد است تا گام اول را بردارد و کتاب‌های علمی موجود، اعم از آثار علمی، فرهنگی و تمدنی دست اول باقی‌مانده از آن دوران و همچنين آثار نويسندگان و انديشمندان مسلمان و غيرمسلمان را درباره تمدن اسلامی معرفی نماید.

🔸در اين کتاب‌‌شناسی از روش موضوعی برای تدوين و تنظيم آثار استفاده شده است. همچنين در اين مجموعه مقطع زمانی خاصی درنظر گرفته نشده است. بر همين اساس از قرن دوم هجري تا كتاب‌های منتشر شده در سال 1384 در اين كتاب‌شناسی معرفی شده است.

🔸این کتاب، اثر مفید و ارزنده‌ای است که کار پژوهشگران و علاقه‌مندان به تحقیق و تتبع در تاریخ تمدن اسلامی را برای شناسایی و یافتن منابع مطالعاتی مورد نیاز تسهیل می‌کند.
.
🔻مشخصات کتاب
#عنوان_کتاب: کتاب‌شناسی تاریخ تمدن اسلامی
#نویسنده: عبدالرحمن حسنی‌فر
#ناشر: انتشارات سروش
#تعداد_صفحات: 159
#سال_نشر: 1388
#نوبت_چاپ: اول
yon.ir/Vna1l

ا—--------------------------—ا

#کانال‌به‌سوی‌تمدن‌نوین‌اسلامی
@tamadone_novine_islami
💢 تمدن نوین اسلامی از دیدگاه سیدحسین نصر و سیداحمد فردید

#مقاله_منتخب
#دکتر_یحیی_عبداللهی
yon.ir/GrDFs

🔸 انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، نفخه‌های الهی در کالبد بی‌روح بشریت بود که به آن، جان تازه‌ای بخشید، خفتگان عالم خاکی را هوشیار کرد و مردگان را به هراس انداخت. انقلاب اسلامی نه پایان راه، بلکه ابتدای سیر مؤمنان به سوی حیات طیبه در مقیاس اجتماعی بود. تحقق «جامعه ایمانی» در عصر سیطره تمدن مادی غرب، تنها با جریان روح و معنای انقلاب اسلامی در لایه‌های عمیق جوامع پیچیده امروزین ممکن خواهد بود که نیازمند «عقلانیت دینی» است.

🔸عقلانیتی که بتواند اضلاع و ابعاد ساحت‌های گوناگون زندگی اجتماعی را بر محور معارف و ارزش‌های الهی تنظیم و طراحی نموده و نوید بخش «تمدن نوین اسلامی» گردد. ضرورت دستیابی به این عقلانیت. که بر پایگاه انقلاب اسلامی تکیه و رو به سوی تمدنی نوین دارد . اصلی‌ترین سنجه و شاخصه ارزیابی جریان‌های فکری معاصر است.

🔸به همین منظور یحی عبداللهی* در این مقاله سعی کرده است که اندیشه‌های دکتر سید‌حسین نصر و دکتر سیداحمد فردید را در نسبت با تمدن نوین اسلامی مورد بررسی و دقت قرار دهد.

🔻#پی‌نوشت:
*حجت‌الاسلام یحیی عبداللهی، دارای دکترای شیعه‌شناسی از دانشگاه ادیان و مذاهب است.

🔹متن کامل مقاله در پیوند زیر:↙️
yon.ir/UUYJZ

ا—--------------------------—ا

#کانال‌به‌سوی‌تمدن‌نوین‌اسلامی
@tamadone_novine_islami