کانال روستای طره ( دارا )
931 subscribers
7.53K photos
324 videos
47 files
61 links
کانال عمومی روستای طره ((هندات))
خبر، عکس، فیلم، مطلب و .....
در مورد روستای طره
و" آموزش گویش طره ای ".

ارتباط با ادمین :
@a_asghari_dara
Download Telegram
#تقویم_رعیتی

طبق گاه‌شماری رعیتی در روستای طره، پنجم‌ بهمن‌ماه، اولین روز از "چله کوچک" (چآهلآووجوقچآ čählä vüjüqčä) و پنجمین روز از هشت روز "چار چار čår čår"، سردترین روزهای زمستان است.


@t94dara
#تقویم_رعیتی

امروز اول اسفندماه جلالی بود که در روستای طره به اسفند کاشی‌ها معروف است.
اسپند کاشیه (espanda kåšiye)

طبق گاه‌شماری رعیتی، ۲۴ بهمن‌ماه، آخرین روز از چله کوچک(čählä vüjüxjä) و آخرین روز بهمن ماه جلالی است؛

و ۲۵ بهمن‌ماه، نخستین‌روز از اسفند رعیتی است.

کانال روستای طره

@t94dara
#تقویم_رعیتی

طبق گاه‌شماری رعیتی، امروز ۲۴ اسفندماه آخرین روز اسفند رعیتی و فردا ۲۵ اسفند، نخستین روز از "پنجا نارو"
panjä nåru
است.
پنج روز آخر سال را در تقویم رعیتی، پنجا نارو می‌خوانند و این پنج روز جزو هیچ یک از ماه‌های سال نیست.
اعراب، این پنج روز را در گاه‌شماری ایرانی، خمسه مسترقه می‌گفتند.
در روستای طره در این پنج روز از کارهای سخت و پرخطر دوری می‌کردند و بیشتر مراقب کودکان و نوجوانان بودند تا آسیبی نبینند و باعث تلخی اوقات نزدیکان در ایام شیرین نوروز نشوند.

توصیه‌های بزرگ‌ترها به کودکان در این پنج روز:


پنجا نارو کو دیم بون نایشو !
panjä nåru kö düm bun näyšö!
پنجا نارو که نباید رفت روی پشت بوم


پنجا نارو کو گل دراخت نایشو!
panjä nåru kö gal deräxt nåyšö!
پنجا نارو که نباید رفت بالای درخت!


پنجا نارو کو نزن نایواشت!
panjä nåru kö nezan näyväšt!
پنجا نارو که نباید اینجوری دوید!

پنجا نارودون مبارِک


کانال روستای طره

@t94dara
#آیا_می_دانستید ...

#تقویم_رعیتی

نقش باران بهاری در باروری هرچه بیشتر مراتع و مزارع به اندازه‌ای اهمیت داشت که کشاورزان، تغییرات آب و هوایی و زمان‌های بارندگی را به خاطر می‌سپردند و پس از سال‌ها تجربه، روزهای خاصی از بهار را به عنوان روزهایی که احتمال بارندگی در آن‌ها بیشتر بود نشانه‌گذاری می‌کردند و به این روزها "غََرَند qarand" (در برخی روستاهای اطراف گِرِند gerend) می‌گفتند.

روزهای "غَرَند" عبارت بودند از :

" شَشُمِ نارو šašöm e nåru"
(ششم فروردین)

" سِزِّهِه sezzahe"
(سیزده فروردین)

" هَژدَهُمِ نارو hajdahöm e nåru"
(هجدهم فروردین)

" ویس و شَشِه vis ö šaše"
(بیست‌وششم فروردین)

" سی‌وشَشُمِ نارو si ö šašöm e nåru"
(پنجم اردیبهشت)

" چِلُمِ نارو čel ö m e nåru "
(نهم اردیبهشت)

" شاصُمِ نارو šäs ö m e nåru"
(بیست‌و‌نهم اردیبهشت)

"‌ هآفتایُمِ نارو häftayom e nåru"
(هشتم خردادماه*)

* بنا به نقل کهن‌سالان روستا، بارش برف در هشتم خرداد نیز در روستای طره سابقه دارد.

@t94dara
#آیا_می_دانستید ...

#تقویم_رعیتی

در گاه‌شماری رعیتی که در روستای طره و اطراف از آن استفاده می‌شود، فصل بهار را (نارو nåru) می‌گویند.

یکی از روزهای غَرَند بهاری، روز هجدهم نوروز (۱۸ فروردین) است.

در روستای طره هجده نوروز (هَژدَهُمِ نارو) را یک پایه از زمستان می‌گویند به این مفهوم که در این روز بارش باران بسیار محتمل و احتمال بارش برف و تگرگ نیز در این روز وجود دارد.

@t94dara
#مناسبت‌ها

دهم تیرماه، جشن تیرگان و یاد آرش کمان‌گیر گرامی باد.

#تقویم

۱۳ تیر در تقویم ایران باستان ⁧روز تیرگان⁩ است.  این جشن در گرامی‌داشت تیشتر (ستارهٔ باران‌آور در فرهنگ ایرانی) است و بنا به سنت در روز تیر (روز سیزدهم) از ماه تیر انجام می‌پذیرد.

تیرگان روزی است که در اساطیر ایران آرش کمانگیر، از کوه البرز برای تعیین مرز ایران کمان کشید. ابوریحان بیرونی نیز در آثارالباقیه نوشته است در ایران باستان، ⁧تیرگان⁩ روز بزرگ‌داشت مقام نویسندگان بود.

در تقویم جدید جلالی، این روز مصادف با دهم تیرماه است.

@t94dara
🔸🔹🔶🔷🔸🔹🔶🔷🔸🔹🔶🔷🔸🔹🔶

📚📚 "#گویش_طره_ای" 📘📙


#واژگان_ریشه_واژگان :

#واژه : " تُم کار"
" töm kår "

آبان‌ماه


🔻 تُم به معنای تخم و به تنهایی به بذر گندم گفته می‌شود.

🔻 تم‌کار : ماهی که در‌ آن تخم(گندم) کاشته می‌شود(ماه کاشت گندم)

⭕️ تم کار در #تقویم_رعیتی ، از بیست و پنجم مهرماه جلالی آغاز می‌شود و روز بیست و چهارم آبان‌ماه جلالی، آخرین روز " تم کار" است.


@t94dara
#آیا_می_دانستید ...

#تقویم_رعیتی

در گاه‌شماری رعیتی که در روستای طره و اطراف از آن استفاده می‌شود، پاییز تنها به مهرماه اطلاق می‌شود.

آبان‌ماه را «تم‌کار töm kår» و آذرماه را «ادر ådör» می‌گویند.

در گاه‌شماری رعیتی، امروز ۲۵ آبان‌ماه جلالی، نخستین روز از ماه "ادر" است.

ماه "ادر" ، ماه کوددهی و اسپار (شخم زدن) پای درختان میوه و پختن قلیه است.

@t94dara
#تقویم
#تقویم_ایرانی

مدت زمان یک سال #تقویم_جلالی، برابر با مدت زمان یک دور کامل زمین به‌دور خورشید، یعنی ۳۶۵روز و ۵ ساعت و ۴۹ دقیقه و ۱۵ ثانیه است.

هریک از ماه‌های سال، سی روز و ۵ روز اضافی به ماه دوازدهم (حوت) اضافه می‌شد و اضافه آن (۵ساعت و ۴۹ دقیقه و ۱۵ثانیه) در هر ۴ یا ۵ سال یک‌روز حساب شده به‌عنوان کبیسه به آخر ماه حوت اضافه می‌‌شد و آن سال را ۳۶۶ روز حساب می‌کردند.

پس از تکرار این کار در ۶ و یا ۷ نوبت، کبیسه چهار سالی که آن را اصطلاحا «رباعی» می‌گویند، در مدت یک دور ۳۲ سال، نوبت کبیسه پنج سالی یا خماسی بود که به‌جای چهار سال، سال پنجم را کبیسه می‌گرفتند؛ در نتیجه در هر ۳۳سال با اعمال هفت کبیسه رباعی و یک کبیسه خماسی، زمان را تنظیم و نوروز را ثابت نگه می‌داشتند.

حکیم عمر خیام با ابداع جدولی که اکنون به جدول خیامی معروف است، اصول پیدا کردن روز نوروز و سال‌های کبیسه و به‌طور کلی طرز استخراج و نگارش تقویم را آسان‌تر و ساده‏‌تر کرد.

بنابراین، سال‌های این تاریخ «خورشیدی حقیقی» است و ماه‌های آن «خورشیدی‏ اصطلاحی» است؛ یعنی این‌که هر دوازده ماه را سی (۳۰) روز می‏گیرند و در ماه آخر، پنج‏ روز زیاد می‏کنند.

پس از استیلای ترکان و مغولان بر محدوده‌ جغرافیای افغانستان و ایران امروزی، #تقویم_دوازده_حیوانی جایگزین #تقویم_جلالی شد. ولیکن باز پس از مدتی #تقویم_جلالی با کمی تغییرات تحت عنوان #تقویم_خورشیدی مورد استفاده قرار گرفت.

براساس #تقویم_خورشیدی، شش برج اول سال را ۳۱ روز می‏گیرند، و دلیل آن این است که آفتاب در مدارات برج‌های شمالی‏ که عبارتند از حمل، ثور، جوزا، سرطان، اسد، سنبله، ۵ روز بیش‌تر از برج‌های جنوبی طی مسیر می‏کنند؛ یعنی از نقطه «اعتدال ربیعی» (اول حمل)، جمعا ۱۸۷ روز، مدار نیم‌کره شمالی را می‏پیماید تا به نقطه «اعتدال خریفی» (اول میزان) برسد.

پنج برج دیگر سال، یعنی میزان، عقرب، قوس، جدی، دلو، هر کدام را ۳۰ روز و حوت را ۲۹ روز می‏گیرند و هر چهار سال یک حوت ۳۰روز به‌شمار می‏آید که آن سال «کبیسه» است و دلیل آن این است که‏ آفتاب در برج‌های جنوبی یعنی از میزان تا حوت را به مدت ۱۷۸ روز طی‏ مسیر می‏کند.
از این‌روی سروده‏‌اند:

لا،ولا،لب،لا،ولا،ولا،شش مه است‏ ل،ل،کط،وکط،لل شهور کوته است

مقدار دقیق یک‌سال بنابر استخراج زیج بهادرخانی با (۱۰ بعه)، (۶ لثه)، (۴۶ نیه)، (۴۸ قه)، (۵ عت)، ۳۶۵ روز یعنی سی‌صدوشصت‌و‌پنج روز و پنج ساعت و چهل‏ و هشت دقیقه و چهل‌وشش ثانیه و شش ثالثه و ده رابعه، برابر است.

تقویم کنونی (تقویم خورشیدی) از سال ۱۳۳۴ هم‌چنان تقویم رسمی کشور است.

کانال روستای طره

@t94dar
#تقویم_رعیتی

طبق گاه‌شماری رعیتی، امروز ۲۵ آذرماه، آخرین روز از آذرماه جلالی (ادُر  ådör)  است و امشب شبِ یلدا (شَوَ چآهلآ   šava čählä) است و فردا(۲۶ آذرماه) نخستین روز از چلّه بزرگ (čählä gördä) است.

کانال روستای طره

@t94dara
#تقویم_رعیتی

طبق گاه‌شماری رعیتی، ۲۴ بهمن‌ماه، آخرین روز از چله کوچک(čählä vüjüxjä) و آخرین روز بهمن ماه جلالی است؛ 

و ۲۵ بهمن‌ماه، نخستین‌روز از اسفند رعیتی است.

کانال روستای طره

@t94dara
#تقویم_رعیتی

امروز اول اسفندماه جلالی است که در روستای طره به اسفند کاشی‌ها معروف است.
اسپند کاشیه (espanda kåšiye)

طبق گاه‌شماری رعیتی، ۲۴ بهمن‌ماه، آخرین روز از چله کوچک(čählä vüjüxjä) و آخرین روز بهمن ماه جلالی است؛

و ۲۵ بهمن‌ماه، نخستین‌روز از اسفند رعیتی است.

کانال روستای طره

@t94dara
#تقویم_رعیتی

طبق گاه‌شماری رعیتی، امروز ۲۴ اسفندماه آخرین روز اسفند رعیتی و فردا ۲۵ اسفند، نخستین روز از "پنجا نارو"
panjä nåru
است.
پنج روز آخر سال را در تقویم رعیتی، پنجا نارو می‌خوانند و این پنج روز جزو هیچ یک از ماه‌های سال نیست.
اعراب، این پنج روز را در گاه‌شماری ایرانی، خمسه مسترقه می‌گفتند.
در روستای طره در این پنج روز از کارهای سخت و پرخطر دوری می‌کردند و بیشتر مراقب کودکان و نوجوانان بودند تا آسیبی نبینند و باعث تلخی اوقات نزدیکان در ایام شیرین نوروز نشوند.

توصیه‌های بزرگ‌ترها به کودکان در این پنج روز:


پنجا نارو کو دیم بون نایشو !
panjä nåru kö düm bun näyšö!
پنجا نارو که نباید رفت روی پشت بوم


پنجا نارو کو گل دراخت نایشو!
panjä nåru kö gal deräxt nåyšö!
پنجا نارو که نباید رفت بالای درخت!


پنجا نارو کو نزن نایواشت!
panjä nåru kö nezan näyväšt!
پنجا نارو که نباید اینجوری دوید!

پنجا نارودون مبارِک


کانال روستای طره

@t94dara
#آیا_می_دانستید ...

#تقویم_رعیتی

نقش باران بهاری در باروری هرچه بیش‌تر مراتع و مزارع به اندازه‌ای اهمیت داشت که کشاورزان، تغییرات آب و هوایی و زمان‌های بارندگی را به خاطر می‌سپردند و پس از سال‌ها تجربه، روزهای خاصی از بهار را به عنوان روزهایی که احتمال بارندگی در آن‌ها بیش‌تر بود نشانه‌گذاری می‌کردند و به این روزها "غََرَند qarand" (در برخی روستاهای اطراف گِرِند gerend) می‌گفتند.

روزهای "غَرَند" عبارت بودند از :

" شَشُمِ نارو šašöm e nåru"
(ششم فروردین)

" سِزِّهِه sezzahe"
(سیزده فروردین)

" هَژدَهُمِ نارو hajdahöm e nåru"
(هجدهم فروردین)

" ویس و شَشِه vis ö šaše"
(بیست‌وششم فروردین)

" سی‌وشَشُمِ نارو si ö šašöm e nåru"
(پنجم اردیبهشت)

" چِلُمِ نارو čel ö m e nåru "
(نهم اردیبهشت)

" شاصُمِ نارو šäs ö m e nåru"
(بیست‌و‌نهم اردیبهشت)

"‌ هآفتایُمِ نارو häftayom e nåru"
(هشتم خردادماه*)

* بنا به نقل کهن‌سالان روستا، بارش برف در هشتم خرداد نیز در روستای طره سابقه دارد.

@t94dara
#آیا_می_دانستید ...

#تقویم_رعیتی

در گاه‌شماری رعیتی که در روستای طره و اطراف از آن استفاده می‌شود، پاییز تنها به مهرماه اطلاق می‌شود.

آبان‌ماه را «تم‌کار  töm kår» و آذرماه را «ادر  ådör» می‌گویند.

@t94dara
#تقویم_رعیتی

طبق گاه‌شماری رعیتی، امروز ۲۵ آذرماه، آخرین روز از آذرماه جلالی (ادُر  ådör)  است و امشب شبِ یلدا (شَوَ چآهلآ   šava čählä) است و فردا(۲۶ آذرماه) نخستین روز از چلّه بزرگ (čählä gördä) است.

کانال روستای طره

@t94dara
#تقویم_رعیتی

طبق گاه‌شماری رعیتی در روستای طره، پنجم بهمن ماه، اولین روز از "چله کوچک" (چآهلآووجوقچآ čählä vüjüqčä) و پنجمین روز از هشت روز "چار چار čår čår"، سردترین روزهای زمستان است.


@t94dara
#تقویم_رعیتی

طبق گاه‌شماری رعیتی، امروز ۲۴ اسفندماه آخرین روز اسفند رعیتی و فردا ۲۵ اسفند، نخستین روز از "پنجا نارو"
panjä nåru
است.
پنج روز آخر سال را در تقویم رعیتی، پنجا نارو می‌خوانند و این پنج روز جزو هیچ یک از ماه‌های سال نیست.
اعراب، این پنج روز را در گاه‌شماری ایرانی، خمسه مسترقه می‌گفتند.
در روستای طره در این پنج روز از کارهای سخت و پرخطر دوری می‌کردند و بیشتر مراقب کودکان و نوجوانان بودند تا آسیبی نبینند و باعث تلخی اوقات نزدیکان در ایام شیرین نوروز نشوند.

توصیه‌های بزرگ‌ترها به کودکان در این پنج روز:


پنجا نارو کو دیم بون نایشو !
panjä nåru kö düm bun näyšö!
پنجا نارو که نباید رفت روی پشت بوم


پنجا نارو کو گل دراخت نایشو!
panjä nåru kö gal deräxt nåyšö!
پنجا نارو که نباید رفت بالای درخت!


پنجا نارو کو نزن نایواشت!
panjä nåru kö nezan näyväšt!
پنجا نارو که نباید اینجوری دوید!


کانال روستای طره

@t94dara
#مناسبت‌ها

دهم تیرماه، جشن تیرگان و یاد آرش کمان‌گیر گرامی باد.

#تقویم

۱۳ تیر در تقویم ایران باستان ⁧روز تیرگان⁩ است.  این جشن در گرامی‌داشت تیشتر (ستارهٔ باران‌آور در فرهنگ ایرانی) است و بنا به سنت در روز تیر (روز سیزدهم) از ماه تیر انجام می‌پذیرد.

تیرگان روزی است که در اساطیر ایران آرش کمانگیر، از کوه البرز برای تعیین مرز ایران کمان کشید. ابوریحان بیرونی نیز در آثارالباقیه نوشته است در ایران باستان، ⁧تیرگان⁩ روز بزرگ‌داشت مقام نویسندگان بود.

در تقویم جدید جلالی، این روز مصادف با دهم تیرماه است.

@t94dara
#آیا_می_دانستید ...

#تقویم_رعیتی

در گاه‌شماری رعیتی که در روستای طره و اطراف از آن استفاده می‌شود، پاییز تنها به مهرماه اطلاق می‌شود.

آبان‌ماه را «تم‌کار  töm kår» و آذرماه را «ادر  ådör» می‌گویند.

@t94dara