Можа каму цікава, але пад гарой Гедыміна ў Вільні нацыстамі вырыты цэлы падземны бункер, уваходы ў які сёння замураваныя. Але захаваліся фотаздымкі інтэр'ераў калідораў і залаў, прыстасаваных за савецкім часам у сховішча для ўрада.

#Вільня #замкі #таямніцы
https://pamirsta.lt/gedimino-kalno-bunkeris/

На мінулым тыдні падчас комплекснага навуковага абследавання 200 гектараў тэрыторый археолагам нацыянальнага парку «Прыпяцкі» ў трох лакацыях знойдзены археалагічныя помнікі — 12 раней невядомых курганоў. Гэта дзве курганныя групы з 9 курганоў і 2 курганоў, а таксама адзінкавы курган.

#археалогія

https://www.sb.by/articles/na-territorii-natsparka-pripyatskiy-obnaruzheny-perspektivnye-dlya-arkheologov-kurgany.html

Нягледзячы на тое, што ва Украіне ідзе вайна і сістэма аховы помнікаў мякка кажучы не вельмі добрая, мірнай і прававой Беларусі ёсць чаму павучыцца.

Паказальны прыклад адбыўся ў Львове. Летась арандатар выдавецтва "Вільна Україна" збіў мазаічнае пано "Інфармацыйная прастора", створанае мясцовым мастаком Багданам Сойкам у 1981 годзе для інтэр'ера тагачаснага Саюздрука.

Гэта была пейзажная кампазіцыя з фігурамі пяці жанчын, які сімвалізавалі пяць кантынентаў і абмен інфармацыяй у свеце.

У кастрычніку 2023 года арандатар памяшкання знішчыў мазаіку, аргументуючы гэта неабазнанасцю і нізкай функцыянальнасцю сцяны. Тады на месцы манументальнага твора застаўся толькі аўтарскі падмалёвак.

І тут аказалася, што наўмыснае знішчэнне, разбурэнне і пашкоджанне любой культурнай спадчынай з'яўляецца ва Украіне крымінальным злачынствам (роўна як і ў Беларусі), за якое пагражае да трох гадоў зняволення.

Мазаіка не была ўнесена ў Дзяржаўны рэестр помнікаў Украіны, але ўласнік, каб не сесці ў турму сёння за ўласны кошт аднаўляе мазаіку. Гарадскія ўлады не сталі закрываць вочы на знішчэнне савецкага твора мастацтва, як кожны раз робяць гарадскія ўлады ў Беларусі.

Гэты выпадак падштурхнуў гарадскія ўлады неяк абазначыць каштоўныя творы. Тут трохі дапамагла вайна - мазаікі пачалі маркіраваць знакам "Блакітны шчыт", які з'яўляецца ахоўнай эмблемай Гаагскай канвенцыі аб абароне культурных каштоўнасцей у выпадку ўзброенага канфлікту.

Таксама да 1 кастрычніка 2024 года група спецыялістаў мусіць прааналізаваць мазаічныя творы ў горадзе ды падрыхтаваць рэкамендацыі па іх захаванні і ўнясенні ў Дзяржаўны рэгістр нерухомых помнікаў Украіны.

У Беларусі дзейнічае заканадаўства, якое ахоўвае творы манументальнага мастацтва незалежна ад таго ўнесены яны ў Дзяржаўны спіс ці не. Але яно абсалютна ігнаруецца ўсімі, а ўласніка і выканама да міністэрства культуры і пракуратуры, бо за знішчэннем мазаік у нас стаяць бюджэтныя ўстановы - школы, бальніцы, спартыўныя ўстановы.

#замежжа #Украіна #мазаікі #ахова #вайна