🔰دکتر #ایرج_رضایی (استاد زبان و #ادبیات_فارسی):

🖋 اگر بخواهم از میان تمام کتاب‌هایی که تاکنون خوانده‌ام و کتاب‌هایی که احتمالا در آینده خواهم خواند، فقط دو کتاب را انتخاب و خواندنش را به دیگران پیشنهاد کنم، بنده بی‌هیچ درنگ و تردیدی #شاهنامه و #مثنوی را پیشنهاد می‌کنم. برای این انتخاب می‌شود دلایل فراوانی آورد. می‌توان صدها صفحه مطلب نوشت و ساعتها سخن گفت.همچنان که اندک زمانی پس از خلق این دو اثر تا به روزگار و زمانه‌ی ما، کتاب‌ها، رساله‌ها و خطابه‌های فراوانی پیرامون آنها نوشته و گفته شده‌است.در واقع، تمام ویژگی ها و‌ مزیّت‌های شکلی و محتوایی که این دو اثر را در جایگاه شاهکارهای ادبیات بشری می‌نشاند، می‌تواند دلیل اصلی این انتخاب من و انتخاب هر کس دیگری باشد.صرف نظر از این ویژگی‌ها، خیلی خلاصه و ساده بگویم که #شاهنامه و #مثنوی را دوست دارم و هرگز از خواندن‌شان سیر نمی‌شوم، چون زندگی را دوست دارم. چون زیبایی را، پاکی را، راستی را، جوانمردی را، فرزانگی را، آزادی و آزادگی را، شکوه و ژرفی و بلندی و جاودانگی را که تمام اینها در قالب کلام و سخنی خیال‌انگیز و آهنگین و موزون،در این آثار تجلی یافته دوست دارم. بر این باورم که ایرانی بودن و به زبان فارسی سخن گفتن، اگر هیچ مزیّتی نداشته باشد، همین موهبت کافی است که آدمی بتواند ابیات و داستانهای #شاهنامه و #مثنوی را به #زبان_فارسی بخواند و بداند. بگذارید به حساب دیوانگی‌‌ام یا هر چیز دیگری. گاهی وقتها احساس می کنم، اساسا به دنیا آمدم تا در این فرصت کوتاه و سبز حیات، این دو #کتاب را در حد توانم بخوانم و زمزمه کنم و بروم. انگار خدا مرا فقط برای همین کار آفرید. اهمیت این دو کتاب در چشم من تا بدان جاست که این روزها، هر کتاب دیگری که می‌خوانم، انگار همچون دیباچه و دریچه‌ای‌ است برای فهم بهتر و عمیق‌تر این دو کتاب. عمیقا معتقدم ما ایرانیان را چه سود، اگر تمام کتاب‌های عالَم را خوانده باشیم اما #شاهنامه و #مثنوی را نخوانده باشیم؟!
معنویت #شاهنامه، معنویتی است زمینی. معنویتی است ملموس و محسوس و دست یافتنی. از طرفی #مثنوی، پاسخگوی عطش های معنوی و روحانی انسان‌هایی است که به این مقدار رضایت نمی‌دهند و سری پرشور و جانی رقّاص و بیقرار دارند و می‌خواهند در افق‌هایی بال و پر بگشایند که اندر وهم نگنجد و نیاید.
باری، برای ورود به جهان #شاهنامه، خواندن برخی از مهمترین داستانهای این کتاب را که به صورت جداگانه به همراه شرح لغات دشوار، چاپ شده است، پیشنهاد می‌کنم. داستان فریدون و‌ پسران، داستان زال و رودابه، داستان رستم و سهراب، داستان سیاوش، داستان رستم و اسفندیار از جمله این داستان‌ها است. آنهایی که می‌خواهند با روند روایی و داستانی #شاهنامه، از آغاز تا پایان، بدون هیچ گسستی به صورت فشرده آشنا شوند، گزیده #شاهنامه‌ ای را که آقای #سجاد_آیدنلو با عنوان "#دفتر_خسروان" با مقدمه و توضیحات سودمند فراهم آورده و نشر سخن چاپ کرده، بسیار راهگشا می‌دانم. برای آشنایی با #مثنوی، کتاب "#شرح_مثنوی" آقای #کریم _زمانی را پیشنهاد می‌کنم. برخی از آثار و سخنرانی‌های #مصطفی_ملکیان و همچنین کتاب "#پیدای_پنهان" اثر #ایرج_شهبازی و سلسله سخنرانی های ایشان پیرامون شماری از مهم‌ترین داستانهای #مثنوی، چراغ راه همه کسانی تواند بود که در دنیای مثنوی به جست‌وجوی حقیقت قدم می‌گذارند.
آثار #عبدالحسین_زرین_کوب هم در ادامه مسیر جای خود دارد. آثاری چون، #پله_پله_تا_ملاقات_خدا، #سرّ_نی و #بحر_در_کوزه .
راستی، تا یادم نرفته این را هم بگویم که خواندن "#از_اشارت‌_های_دریا" اثر #حمیدرضا_توکلی را هم از دست ندهید. خاطرم هست که این کتاب را من با چنان اشتیاق و تحسین و اِعجاب و لذتی خوانده‌ام که گفتن نتوانم.

🖋دیگر یادداشت های #ایرج_رضایی را می‌توانید در کانال "از زبان ذره" بخوانید :
👉@irajrezaie👈


@sorooshemewlana

از ‌نظر مولانا انسانی که با منِ راستینش زندگی می‌کند، عمیقأ از درون احساس شادی دارد.

از نظر او جان انسان عمیقأ شاد است و هیچ‌گونه غمی به حریم جان انسان راه ندارد و همهٔ غم‌ها و رنج‌ها و ناکامی‌های ناپسند زندگی ما، ناشی از بیگانگی با خویش‌اند.

کسی که با منِ پنداری زندگی می‌کند، دچار غم می‌شود
ولی آنکه با منِ راستینش می‌زیَد، هیچ‌گاه غمی به سراغ او نمی‌آید.

جان انسان در جایی فراسوی خنده و گریه و شادی و غم به سر می‌برد.

به همین خاطر است که مولانا می‌گوید اگر به منِ راستین خود برسید، زندگی‌ به یک شادی بی‌پایان و قهقههٔ نامتناهی تبدیل می‌شود.

✍️دکتر ایرج شهبازی؛ سخنرانی تفاوتهای منِ دروغین و منِ راستین

#سروش_مولانا
#مولانا
#ایرج_شهبازی
#همایش_دومین_رستخیز_ناگهان

@sorooshemewlana

#هر_شب_یک_نیایش

ما ز خود سوی تو گردانیم سر
چون تویی از ما به ما نزدیکتر


📖 نیایش‌های مولانا در مثنوی معنوی| کتاب "سفری بر آسمان کن"
🎤اجرا: رضا اسماعیلی

🎶 موسیقی: کارن همایونفر
🎼تنظیم: عادل طیبی


#سروش_مولانا
#مولانا
#نیایش
#نیایش_خوانی
#مثنوی_معنوی
#سفری_بر_آسمان_کن
#ایرج_شهبازی
#محسن_شعبانی

@sorooshemewlana

#هر_شب_یک_نیایش
🌾🌾🌾

عهد ما بشکست صد بار و هزار

عهد تو چو کوه ثابت برقرار

عهد ما کاه و به هر بادی زبون

عهد تو کوه و زصد که هم فزون

خویش را دیدیم و رسوایی خویش

امتحان ما مکن، ای شاه، بیش!

تا فضیحت های دیگر را نهان

کرده باشی، ای کریم مستعان!


📖نیایش‌های مولانا در مثنوی معنوی از کتاب "سفری بر آسمان کن"

#سروش_مولانا
#مولانا
#نیایش
#مثنوی_معنوی
#سفری_بر_آسمان_کن
#ایرج_شهبازی
#محسن_شعبانی

@sorooshemewlana

#هر_شب_یک_نیایش

ای مُشیرِ ما تو اندر خیر و شر
از اشارت‌هات دلْمان بیخبر!


📖 نیایش‌های مولانا در مثنوی معنوی| کتاب "سفری بر آسمان کن"
🎤اجرا: دکتر سید امیر اکرمی

🎶 موسیقی: آیدین اولیا نسب
🎼تنظیم: پارسا شجاعی


#سروش_مولانا
#مولانا
#نیایش
#نیایش_خوانی
#مثنوی_معنوی
#سفری_بر_آسمان_کن
#ایرج_شهبازی
#محسن_شعبانی
#امیر_اکرمی

@sorooshemewlana

🍃
از نظرگاهست ای مغز وجود
اختلاف مؤمن و گبر و جهود

🌾بخشی از سخنان دکتر ایرج شهبازی با عنوان "دعا و الگوهای رابطه انسان و خدا" در دومین همایش روز نیایش، 1392

🎬 مشاهده بخش اول سخنرانی در آپارات / یوتیوب


#سروش_مولانا
#مولانا
#دومین_همایش_روز_نیایش
#نیایش
#مثنوی_معنوی
#ایرج_شهبازی


@sorooshemewlana

#هر_شب_یک_نیایش

تو بهاری ما چو باغ سبز خوش
او نهان و آشکارا بخشش‌اش


🔅درباره‌ی نیایش:

اگرچه از نظر مولانا همه‌ی جنبش‌ها و قبض‌ و بسط‌های ما از خداوند نشأت می‌گیرند و نور او هر دو عالم را پر کرده است، اما آن جان جانان از دسترس حواس ما بیرون است و ما چاره ای نداریم جز اینکه از راه تمثیل و قال و قیل درباره او سخن بگوییم. خداوند فراتر از هر تشبیه و تمثیلی است و بزرگترین موحدان نیز در پیشگاه او مانند آن چوپان ساده‌دلی هستند که می‌خواست شپش‌های لباس خدا را پیدا کرده و کفشهای او را بدوزد.


📖 نیایش‌های مولانا در مثنوی معنوی| کتاب "سفری بر آسمان کن"
🎤اجرا: دکتر محمد جواد اعتمادی
🎶 موسیقی: حسین علیزاده


#سروش_مولانا
#مولانا
#نیایش
#نیایش_خوانی
#مثنوی_معنوی
#حسین_علیزاده
#سفری_بر_آسمان_کن
#ایرج_شهبازی
#محسن_شعبانی
#محمد_جواد_اعتمادی

@sorooshemewlana

#هر_شب_یک_نیایش

ای سرافیل قیامت گاه عشق
ای تو عشق عشق و ای دلخواه عشق!

گفت من رعد است و این بانگ و حنین
ز ابر خواهد تا ببارد بر زمین


📖 نیایش‌های مولانا در مثنوی معنوی| کتاب "سفری بر آسمان کن"
🎤اجرا: دکتر ایرج رضایی

🎶 موسیقی: مسعود شعاری
🎼تنظیم: پارسا شجاعی



#سروش_مولانا
#مولانا
#نیایش
#نیایش_خوانی
#مثنوی_معنوی
#سفری_بر_آسمان_کن
#ایرج_شهبازی
#محسن_شعبانی
#ایرج_رضایی

@sorooshemewlana

#هشتمین_همایش_روز_نیایش

✨انواع دعا از نگاه مولانا✨

📌سخنرانی دکتر ایرج شهبازی؛ مولاناپژوه و استادیار دانشگاه تهران

⏳زمان: پنج شنبه 25 اردیبهشت ماه، ساعت 21:00

🍃با ما همراه باشید در:

🔅تلگرام

🔅اینستاگرام

🔅یوتیوب

🔅آپارات

🔅توییتر


#سروش_مولانا
#مولانا
#دعا
#ایرج_شهبازی
#همایش_روز_نیایش

@sorooshemewlana

#هشتمین_همایش_روز_نیایش

📽 انواع دعا از نگاه مولانا؛ دکتر ایرج شهبازی

☄مشاهده در آپارات
☄مشاهده در یوتیوب


#سروش_مولانا
#مولانا
#دعا
#ایرج_شهبازی
#همایش_روز_نیایش

@sorooshemewlana

💢 آیا خداوند "شخص" است و "شخصیت" یا "پرسونالیتی" دارد؟!

🔅گزیده‌ای از سخنان دکتر ایرج شهبازی در نشست "رستخیز ناگهان"؛ سروش مولانا، ۱۳۸۹


#سروش_مولانا
#رستخیز_ناگهان
#خدا
#ایرج_شهبازی

@sorooshemewlana

💢 داستان مرد مفلس و گنجنامه در دفتر ششم مثنوی

🔅گزیده‌ای از سخنان دکتر ایرج شهبازی در همایش "مهر مولانا"؛ سروش مولانا، 1391

#سروش_مولانا
#مولانا
#مهر_مولانا
#مثنوی_معنوی
#ایرج_شهبازی

@sorooshemewlana

💢 "مولاناشناسی؛ آشنایی با زندگی، آثار و اندیشه‌های مولانا "

👤مدرس: دکتر ایرج شهبازی
⏳مدت زمان: ٧ ساعت

🔖دکتر ایرج شهبازی؛ مولوی‌پژوه و استاد دانشگاه، در این درسگفتار ٧ ساعته، مباحثی را در مورد مولانا، رابطه‌‌اش با شمس تبریزی، آثار و اندیشه‌ها و نیز سبک زبانی او مطرح می‌کند.

📌برای دریافت فایل صوتی این دوره به ادمین پیام دهید👇
🔅@rumi_lms_support

📌 اطلاعات بیشتر👇
👤@rumi_lms_support
☎️ 021-️88253719
📱09199020984

#سروش_مولانا
#مولانا
#شمس_تبریزی
#ایرج_شهبازی


@sorooshemewlana

📣 برنامه های عمومی و رایگان موسسه سروش مولانا در قونیه:
⭕️آشنایی با محیط فرهنگی قونیه
⭕️عوامل مؤثر بر شکل گیری شخصیت مولانا
⭕️رمزگشایی از سماع مولویه
⭕️از مرگ هراسی تا مرگ آشامی
⭕️همنشینی از نگاه مولانا

علاقمندان به دریافت فایل های صوتی هر یک از موضوعات فوق می توانند به آیدی زیر پیام ارسال کنند:
@sorooshemewlana

# شب عروس#وفات مولانا#قونیه#سروش مولانا#ایرج شهبازی#مولانا#شمس تبریزی

#هر_شب_یک_نیایش

ای مُشیرِ ما تو اندر خیر و شر
از اشارت‌هات دلْمان بیخبر!


📖 نیایش‌های مولانا در مثنوی معنوی| کتاب "سفری بر آسمان کن"
🎤اجرا: دکتر سید امیر اکرمی

🎶 موسیقی: آیدین اولیا نسب
🎼تنظیم: پارسا شجاعی
▫️بازنشر

#سروش_مولانا
#مولانا
#نیایش
#نیایش_خوانی
#مثنوی_معنوی
#سفری_بر_آسمان_کن
#ایرج_شهبازی
#محسن_شعبانی
#امیر_اکرمی


@sorooshemewlana

تو بهاری ما چو باغ سبز خوش
او نهان و آشکارا بخشش‌اش


🔅درباره‌ی نیایش:

اگرچه از نظر مولانا همه‌ی جنبش‌ها و قبض‌ و بسط‌های ما از خداوند نشأت می‌گیرند و نور او هر دو عالم را پر کرده است، اما آن جان جانان از دسترس حواس ما بیرون است و ما چاره ای نداریم جز اینکه از راه تمثیل و قال و قیل درباره او سخن بگوییم. خداوند فراتر از هر تشبیه و تمثیلی است و بزرگترین موحدان نیز در پیشگاه او مانند آن چوپان ساده‌دلی هستند که می‌خواست شپش‌های لباس خدا را پیدا کرده و کفشهای او را بدوزد.


📖 نیایش‌های مولانا در مثنوی معنوی| کتاب "سفری بر آسمان کن"
🎤اجرا: دکتر محمد جواد اعتمادی
🎶 موسیقی: حسین علیزاده


#سروش_مولانا
#مولانا
#نیایش
#نیایش_خوانی
#مثنوی_معنوی
#حسین_علیزاده
#سفری_بر_آسمان_کن
#ایرج_شهبازی
#محسن_شعبانی
#محمد_جواد_اعتمادی

@sorooshemewlana

📌 سروش مولانا به مناسبت یادبود وفات مولانا برگزار می‌کند:


▫️موضوع درسگفتار| مولانا و روابط انسانی
👤مدرس| ایرج شهبازی
🗓چهارشنبه ۲۲ آذرماه ۱۴۰۲ ساعت ۹ شب به وقت تهران
🔸 پلتفرم ارائه| گوگل میت

✨دکتر ایرج شهبازی از مولوی‌پژوهان برجسته‌ی کشورمان است که بیش از دو دهه از عمر خود را به پژوهش و تدریس در حوزه‌ی ادبیات عرفانی سپری کرده است.
آذرماه سال گذشته سروش مولانا افتخار همراهی دکتر ایرج شهبازی در سفر به قونیه را داشت و حاصل این سفر درسگفتارهای:
▫️عوامل موثر بر شکل گیری شخصیت مولانا
▫️رمز گشایی از سماع مولویه
▫️از مرگ هراسی تا مرگ آشامی
▫️داستان پیرچنگی و خلیفه دوم
▫️داستان موسی و شبان بود.
آذرماه امسال به صورت آنلاین پای حرفهای این استاد ارجمند خواهیم نشست و از مولانا و روابط انسانی می‌شنویم.
تمام درسگفتارهای ایرج شهبازی کاربردی ست و بسیار به کار انسان امروز و مسائلش می‌آید.

🔸هزینه‌ی شرکت در این کلاس مبلغ یکصد هزار تومان است.
🔸مهلت ثبت‌نام تا پایان روز سه‌شنبه ۲۱ آذرماه خواهد بود و امکان ثبت‌نام در روز برگزاری کلاس را نخواهیم داشت.

💢علاقمندان برای ثبت‌نام در این درسگفتار تنها به شناسه‌ی پشتیبانی آموزش سروش مولانا @rumi_lms_support پیام ارسال کنند.

#مولانا
#روابط_انسانی
#سروش_مولانا
#ایرج_شهبازی

@sorooshemewlana
@irajshahbazi

📌 سروش مولانا ۲۲ آذرماه میزبان دکتر ایرج شهبازی از مولوی‌پژوهان برجسته کشور در فضای آنلاین است. ایرج شهبازی برایمان آن شب از "مولانا و روابط انسانی" خواهد گفت.
پیشنهاد می‌کنیم پیش از آن برنامه، مبحث مولانا و مساله "بازتاب" (بخش پنجم)
را بشنوید.
💢موضوعات این بخش:
▫️تاثیرپذیری نامحسوس انسانها از هم، ▫️انسانها "بو" دارند و نمیتوانند بوی خود را مهار کنند،
▫️ برای شناخت انسانها لازم است به بوهای آنها توجه کنیم.

* متن اشعار مولانا که در این سخنرانی خوانده شده است، در فایلی جداگانه نیز ارائه شده است تا مخاطب بتواند ضمن گوش دادن به سخنرانی، متن سخنان مولانا را هم ببیند و در صورت لزوم، شعرها را در آثار مولانا بیابد.
می‌توانید دیگر بخش‌های بازتاب را در کانال دکتر ایرج شهبازی به شناسه‌ی زیر👇 دنبال کنید.
@irajshahbazi

#سروش_مولانا
#ایرج_شهبازی
#مولانا
#بازتاب
#مولانا_و_گفتگو

@sorooshemewlana

▫️طی کسب اجازه‌ی کتبی از برخی اساتید گرانقدر و مولوی‌پژوهان برجسته‌ی کشور، بر آنیم تا محتوای متناسب با برنامه‌های موسسه را بازنشر کنیم.
این فایل صوتی سخنان دلنشین استاد ارجمند، دکتر آرش نراقی
دربارۀ «تنبلیِ پسندیده» است که به لطف دکتر ایرج شهبازی با یادداشت زیر به قلم دکتر شهبازی قبلا منتشر شده است. این بازنشر یک یادآوری‌ست برای آنان که قبلا شنیده‌اند و هدیه‌ای برای آنان که اکنون زمان شنیدنش فرا رسیده برایشان.
پس با گوش جان بشنویم و تامل کنیم:

🔹زمان این فایل: ۱۴ دقیقه است

💢زندگی در دورۀ جدید سرعت بسیاری گرفته است و گاهی از دیروز تا امروز، با معیارهای گذشتگان، بیش از هزار سال تغییر و تحول را در خود دارد؛ یعنی فاصله ای که انسان زمانۀ ما از دیروز تا امروز می‌پیماید و تحولاتی که از سر می‌گذراند، به اندازه هزار سال گذشتگان است. از این روست که اگر انسانها به سرعت تمام کوشش نکنند و ندوند، خیلی زود کهنه می‌شوند و از گردونۀ پرشتاب زندگیِ جدید به بیرون پرتاب می‌شود. انسان جدید به شدت سرآسیمه و شتابزده است و چنان در چنبرۀ بی‌پایان مصرف‌زدگی و کمیت‌گرایی گرفتار شده است که غالباً بی آنکه برای خویشتنِ خویش وقت بگذارد، ناگهان درمی‌یابد که عمرش سر آمده است و حاصلی جز خستگی و فرسودگی و پژمردگی نصیبش نشده است.
استاد آرش نراقی در سخنان کوتاه و عمیقی که براتون می‌فرستم، در ستایش از «تنبلی»  داد سخن می‌دهند و به ما توصیه می‌کنند که گاهی دست از هرگونه کوششی برداریم و برای فراغتِ روحِ خود وقت بگذاریم و نفسی تازه کنیم. این سخنان زیبا پیامهای مهمی برای ما دارند. امیدوارم دوستان عزیزم بارها به این سخنان گوش فرادهند و در آنها تأمل کنند. البته خواهشم این است که از این سخنان چنین استفاده نکنید که باید زندگی را به  بیکاری بگذرانید. این سخنان خطاب به کسانی است که چنان در کار غرق شده‌اند که زندگی را از یاد برده‌اند و برای خود وقت نمی‌گذارند. به همین خاطر خواهش می‌کنم در عین حال که کوشش می‌کنید برای آرامش و فراغت و تنبلی پسندیده وقت بگذارید، برای کار هم وقت بگذارید و بالا غیرتاً کمی هم کار کنید!!!😊


#سروش_مولانا
#ایرج_شهبازی


@sorooshemewlana
@irajshahbazi

💢سفر
◽️نویسنده: ایرج شهبازی

سفر یکی از مهم‌ترین و جالب‌ترین فعالیت‌های بشری است که فواید زیادی دارد، مانند کسب تجربه‌های جدید، آشنا شدن با دیگر فرهنگ‌ها، یافتن دوستان جدید، کسب درآمد، آموختن زبان، یافتن فرصت تنهایی و خلوت با خود، ورزیده شدن نیروی اراده، رهایی یافتن از نازپروردگی، رفع خستگی، کسب نیرو و نشاط و صدها فایدۀ دیگر.

با وجود همۀ فوایدی که سفر دارد، باید بدانیم که سفر به تنهایی نمی‌تواند حال انسان را خوب کند. کسی که درونی پاک و پیراسته و خاطری آسوده نداشته باشد، به هر جای دنیا هم که سفر کند، حالش خوش نمی‌شود؛ زیراکه علت اصلی مشکلات را با خودش به همه جا می‌برد:
اى بسا كس رفته تا شام و عراق
او نديده هيچ جز كفر و نفاق‏
وى بسا كس رفته تركستان و چين
او نديده هيچ جز مكر و كمين‏
چون ندارد مُدْرَكى جز رنگ و بو
جملة اقليم‌ها را، گو، بجو!
(مثنوی، د ۴/ ۲۳۷۶ - ۲۳۷۳)

انسانی که گرفتار گذشته و آینده است و هوشیاری منفی دارد، از سفر هم طرفی برنمی‌بندد. او در خانۀ خود شادمان نیست، در سفر نیز اندوه‌ناک و افسرده است:
چون به طوفی، خود به طوفی مُرتَدی
چون به خانه آمدی، هم با خَودی
(مثنوی، د ۱/ ۲۲۰۴)

کسانی که گرفتار اندیشه‌های ناروا و داوری‌های نادرست خویشند، درواقع سفر نمی‌کنند. فقط بدنشان از جایی به جایی می‌رود و خودشان در همان جایی که بوده‌اند، می‌مانند: 
مى‏گريزم تا رگم جُنبان بُوَد           
كى فرار از خويشتن آسان بُوَد؟
آن كه از غيرى بُوَد او را فرار           
چون از او ببْريد، گيرد او قرار
من كه خصمم هم منم اندر گريز           
تا ابد كار من آمد خيز خيز
نه به هند است ايمن و نه در خُتَن
آن كه خصمِ اوست سايه‌ی خويشتن‏
(مثنوی، د ۵/ ۶۷۱ - ۶۶۸)

اگر کسی به خاطر غرور و تکبر نتواند در سرزمین خود به خوبی و خوشی زندگی کند، محال است که زیستن در دیگر سرزمین‌ها بتواند حال او را خوش کند و روابط او با دیگران را اصلاح نماید. چنین کسی تکبر و غرور خویش را همراه خود به سفر می‌برد و پس از مدتی در آنجا به همان وضعیت پیشین دچار می‌شود:
از ناز شود ولایتی تنگ
در دل سفر عراق خیزد
تو خون تکبر ار نریزی
خون جوش کند، خُناق خیزد
(کلیات شمس، چاپ استاد فروزانفر، غزل ۷۰۲)

من در سال‌های گذشته بارها و بارها طرف مشاورۀ کسانی بوده‌ام که گمان می‌کرده‌اند مهاجرت به اروپا یا آمریکا یا کانادا آنها را به شادی و خوش‌بختی می‌رساند. بسیاری از این قبیل افراد، بعد از مسافرت هم با من در ارتباط بوده‌اند و غالب آنها بعد از مدتی در سرزمین‌های پیشرفته و مرفه به همان افسردگی و پژمردگی و ناامیدی و اندوه‌زدگی پیشین مبتلا شده‌اند. راز مسأله در اینجاست که تحول بیرونی اگر همراه با تحول درونی نباشد، راه به جایی نمی‌برد.

استاد آلن دو باتن کتاب بسیار ارزشمندی دارد به نام هنر سیر و سفر. فصل اول این کتاب، دربارۀ همین مسأله است که سفر به تنهایی نمی‌تواند باعث خشنودی و نیک‌بختی و رشد انسان شود. او در جایی به این نکته اشاره می‌کند که فکر کردن به نگرانی‌های شغلی و بیماری و هزینه‌های سفر و گرما و پشه‌ها و نظایر آنها باعث می‌شود که افراد خیلی کم از سفرشان لذت ببرند. آنها درواقع با همان خودِ پر از مشکل‌شان به سفر رفته‌اند، بنابراین سفر حال خوشی را به آنها تقدیم نمی‌کند: «من با بی‌مبالاتی هرچه‌تمام‌تر خودم را با خودم به جزیره آورده بودم» (هنر سیر و سفر، ترجمه‌ی خانم گلی امامی، ص ۲۹).

ما در سفر، جهان را با همان چشمان پیشین می‌بینیم. این چشم‌ها همه جا با ما می‌آیند و اجازه نمی‌دهند ما چیز جدیدی را ببینیم (همان، ص ۲۹). وقتی که تغییری در ما رخ نداده است، در سفر، به محض این‌که هیجانات اولیه فروکش می‌کنند، به همان وضعیت ناخوشایند قبلی خود برمی‌گردیم؛ به همین سبب است که غالب افراد به خوشی و شادیی که از سفر انتظار دارند، دست نمی‌یابند و خشنودی و شادی آنها در سفر بسیار کوتاه‌مدت است. به گفتۀ آلن دو باتن دل‌شوره‌های ما در سفر، به ندرت بیش از ده دقیقه تسکین می‌یابند (ص 30).

آلن دو باتن به دعوایی که بین و او همسفرش بر سر یک دسر بی ارزش، اتفاق افتاد، اشاره می‌کند و به خوبی نشان می‌دهد که چگونه این دعوا هر دوی آنها را به درون خودشان کشاند و چشمان آنها را بر روی تمام زیبایی‌ها و لذات سفر بست (همان، صص ۳۴ – ۳۳).

کسی که از خود سفر نکرده باشد، سفر به بهترین و مفرح‌ترین مکان‌های دنیا هم گرهی از کار او باز نمی‌کند. به قول مولانا: سفر از خویشتن باید، چو با خویشی، سفر چه بود؟‏
(کلیات شمس، غزل ۵۹۰)

باید شخص بتواند بدون خودخواهی سفر کند، تا از سفر لذت ببرد و شادی راستین را تجربه کند. مولانا در بیت درخشان زیر، به چنین تجربۀ بی‌نظیری اشاره کرده است:
ما را سفری فتاد بی ما
آن‌جا دل ما گشاد بی ما
(همان، غزل ۱۲۸)

#سروش_مولانا
#ایرج_شهبازی
#سفر

@sorooshemewlana
@irajshahbazi