جانِ منیّ و یارِ من

تلخ کنی دهانِ من، قند به دیگران دهی
نَم ندهی به کشتِ من، آب به این و آن دهی

جان منیّ و یارِ من، دولتِ پایدارِ من
باغِ من و بهارِ من، باغِ مرا خزان دهی

یا جهتِ ستیزِ من، یا جهتِ گُریزِ من
وقتِ نَبات‌ریزِ من، وعده و امتحان دهی

عود که جود می‌کند، بهرِ تو دود می‌کند
شیر سجود می‌کند، چون به سگ استخوان دهی

برگذرم ز نُه فلک، گر گذری به کوی من
پای نهم بر آسمان، گر به سرم امان دهی

عقل و خِرَد فقیرِ تو، پرورشش ز شیرِ تو
چون نشود ز تیرِ تو؟ آن که بدو کمان دهی

در دو جهان بِنَنگرد، آنک بدو تو بنگری
خسروِ خسروان شود، گر به گدا تو نان دهی

جملۀ تن شکر شود، هر که بدو شکر دهی
لقمه کُنَد دو کون را، آن که تواش دهان دهی

گشتم جمله شهرها، نیست شکَر مگر تو را
با تو مِکیس چون کنم؟ گر تو شَکَر گران دهی

گه بکَشی، گران دهی، گه همه رایگان دهی
یک نَفَسی چنین دهی، یک نَفَسی چنان دهی


#دیوان_شمس_تبریزی، نسخۀ استاد فروزانفر
#غزل شماره 2483


@souroshmolana

در دلت چیست عَجب که چو شِکر می‌خندی

دوش شَب باکه بُدی که چو سَحر می‌خندی

ای بهاری که جهان از دَم تو خندان است

در سَمَن‌زار شکفتی چو شَجَر می‌خندی

#مولانا
#دیوان_شمس
#عزلیات


@sorooshemewlana

#رباعیات
#دیوان_شمس
#سروش_مولانا

@sorooshemewlana

‍ 🍃🍃🍃

مِهر پاکان در میان جان نشان
دل مده الّا به مِهر دلخوشان

کوی نومیدی مرو، امیدهاست
سوی تاریکی مرو، خورشیدهاست

دل ترا در کوی اهل دل کشد
تن ترا در حبس آب و گِل کشد

هین غذای دل بده از همدلی
رو بجو اقبال را از مُقبِلی


مولانا در این ابیات از امید و راه کسب آن می گوید. شاید اگر "امید" را پس از "عشق" پربسامد ترین مقوله در آثار نظم و نثر مولانا بنامیم سخنی به اغراق نگفته باشیم. ناامیدی در نظر مولانا چنان زشت و بد است که معتقد است: "ناامیدی را خدا گردن زده است". (مثنوی، دفتر اول، 3836)

البته آنچه مولانا را همواره امیدوار نگه می‌دارد همان امید او به خداوند امید آفرین است. چنانکه می فرماید:

انبیا گفتند نومیدی بد است
فضل و رحمت‌های باری بی‌حد است

از چنین محسن نشاید ناامید
دست در فتراک این رحمت زنید

ای بسا کارا که اول صعب گشت
بعد از آن بگشاده شد سختی گذشت

بعد نومیدی بسی اومیدهاست
از پس ظلمت بسی خورشیدهاست
(مثنوی،دفتر سوم، 2992- 2995)

در ابیات ابتدایی این نوشتار مولانا با دید توحیدی و توحید محور خود به ما خاطر نشان می‌کند که هرچه در عالم وجود دارد و یا به وقوع می پیوندد از خیر و شر، تنها به خواست و قدرت خداست. به قول بهاء ولد (پدر مولانا) در کتاب معارف بهاء ولد، خالق کوی نومیدی و کوی امید تنها خداوند است:

"الحیُّ القیّوم، کویی چرا می روی که نومید باشی؟ من کوی نومیدی نهاده‌ام و کوی امید نهاده‌ام و کوی جانفزا نهاده‌ام، چرا کویی نروی که هر ساعتی امید زیاده شود و تازه‌تر شوی اگرچه خاک شوی". (معارف بهاء ولد، ج1، ص 251)

مولانا راه عملی امیدواری و دوری از ناامیدی را نزدیکی به پاکان و مورد عنایت قرار گرفتگان حق (مقبلان) می‌داند زیرا آنان مظهر خداوند امید آفرینند. نزدیکی به یاران خداوند نزدیکی به خود خداوند است. باید نزد اهل دل نشست و دل به آنان داد:

دلا نزد کسی بنشین که او از دل خبر دارد
به زیر آن درختی رو که او گل های تر دارد
(دیوان شمس،غزل 563)

چون ز تنهایی تو نومیدی شوی
زیر سایه یار خورشیدی شوی

رو بجو یار خدایی را تو زود
چون چنان کردی خدا یار تو بود
(مثنوی، دفتر دوم، 22-23)


✍دکتر سید مجید سادات کیائی
🎤اجرا: سُلاله سعیدی

#سروش_مولانا
#مولانا
#مثنوی_معنوی
#دیوان_شمس
#امید
#سید_مجید_سادات_کیایی

@sorooshemewlana

📌آغاز ثبت نام درسگفتار "گزیده ای از معارف مثنوی" با نگاهی به سایر آثار مولانا

🔸 مدرس: دکتر ایرج رضایی
🔹شروع دوره : دوشنبه‌ 2 مردادماه
🔹ساعت: ۱۷ تا ۱۸:۳۰
🔹مدت دوره: 8 جلسه


🔻درباره دوره:
در این دوره ایرج رضایی (مدرس دانشگاه و مولوی پژوه) به بازخوانی و بازاندیشی برخی از مهم ترین معارف و حکمت های مولانا خواهد پرداخت که به نظر می رسد می تواند پاسخگوی برخی از نیاز های معنوی انسان امروز باشد.


📌برای ثبت نام و دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق تلگرام به شناسه @sorooshemowlana پیام ارسال فرمایید.


#مولانا
#مثنوی_معنوی
#دیوان_شمس
#فیه_ما_فیه
#سروش_مولانا


@sorooshemewlana

🎼🎧آن دلبر من نخستین آهنگ به‌یادماندنی از آلبوم #ثنای_علی است که با ساز #تنبور و صدای #سید_خلیل_عالی‌_نژاد برای همیشه در موسیقی کشور جاودانه شد. شعر این آهنگ از #دیوان_شمس است و البته سید خلیل ترجیع‌بندی با عنوان «هو حق مددی مولا» به آن افزود.

هو حق مددی مولا نظری، هو حق مددی مولا نظری، مولا نظری #حیدر مددی...

آن دلبر من آمد بر من
زنده شد از او بام و در من

گفتم قنقی امشب تو مرا
ای فتنه من شور و شر من

گفتا بروم کاری است مهم
در شهر مرا جان و سر من

گفتم به خدا گر تو بروی
امشب نزید این پیکر من

«هو حق مددی مولا نظری» ترجیع‌بندی بر غزل «آن دلبر من» شماره ۲۰۹۲ از دیوان شمس است.

معنی کلمه #قنق در لغتنامه دهخدا
اصل لغت ترکی و به معنی مهمان می باشد و در دیوان مولانا چندین بار استفاده شده است.

#سروش_مولانا
#عید_غدیر
@sorooshemewlana
@HamedKolajei