🌿💐🌿💐🌿💐
آشنایی اجمالی با ترکی سنقری
نیمه شمالی استان همدان و زنجان و اردبیل و آذربایجان های غربی و شرقی را بسیاری با نام #آذربایجان میشناسند اما برخی شهرستان های همجوار این خطه نیز، از لحاظ زبان و ادبیات شفاهی، آذربایجانی هستند که از آن جمله میتوانیم به ترکزبانان در استان های گیلان و قزوین و قم و مرکزی و البرز و لرستان و نیز ترک های قروه و بیجار و #سنقر اشاره کنیم. ضمناً جمعیت قابل توجهی از این مجموعه نیز در استانهای تهران و البرز زندگی میکنند.
آنچه در طول دوران معاصر در سنقر اتفاق افتاد، باید منجر به از بین رفتن کامل این گویش زیبای ترکی میشد. هر چند بخش عمده مَتَل ها و مَهنی ها و ضرب المثل ها و واژگان #ترکی_سنقری و... فراموش گشتند اما همین مقدار هم که باقی مانده است، جای بسی تعجب است.
قطع راه های ارتباطی تاریخی سنقر با دیگر شهرهای ترک نشین مجاور، مانند همدان و زنجان و نیز چندین دهه دارا بودن امکان تردد جاده ایی منحصراً با کرمانشاه، یکی از این عوامل بود.
با ترویج فرهنگ شهرنشینی و مرکزنشینی؛ ترکزبانان سنقر که غالبا اهل شهر سنقر بودند، به شهرهای بزرگتر مهاجرت چشمگیری داشتند و نیز روستاییانی که غالباً کردزبان بودند، به شهر سنقر مهاجرت کردند. روحیه مردم این منطقه همواره بر مبنای دوستی بوده است لذا ازدواج هایی بین این دو قوم صورت گرفت تا جایی که یک قشر دو قومیتی و در عمل فاقد قومیت، پدید آمد.
اسکان عشایر در زمان رضاخان؛ تقسیمات کشوری و استانی؛ نحوه تقسیمات شهرستان ها و دهستان ها نیز از عوامل مؤثری بودند که چندین دهه باعث عدم تقویت زبان ترکی در سنقر شدند.
کرمانشاه از جمله شهرهایی است که در آن تعریف هویت ایرانی و ملی، صرفا و شدیدا بر اساس مؤلفه های تاریخ باستانی ایران است به نوعی که مانند برخی از جاهای دیگر، زبان ترکی، غیر ایرانی و مغولی معرفی میشود لذا افرادی که دارای اینگونه تعاریف پهلوی مابانه از هویت ایرانی بودند نیز، بسیار تاثیر گذار شدند و در این میان قشری از قلم بدستان و محققانی که خود از ترکان سنقر بودند، عمدا یا سهوا، کمر به مبارزه با این گویش بستند.
باور عمومی جامعه در دهه های پنجاه و شصت بدین صورت بود که تکلم زبانی به غیر از فارسی با کودکان، باعث ضعف در تحصیلات آنها خواهد شد و این باور باعث ایجاد نسل ترک زاده های فارس زبان در سنقر شد.
اختلاف گویشی و لهجه ای با دیگر ترکان همجوار و غیر همجوار نیز باعث گردید بسیاری این گویش را بدون استفاده قلمداد کنند. و آن را یک پدیده جالب و متفاوت در علم زبانشناسی، ندانند.
از بین رفتن موسیقی و رقص محلی ترکی و رسم و رسوم و فولکلور ترکان سنقر نیز به مرور زمان اتفاق افتاد.
نکته ای که نیاز به تاکید دارد اینست که همشهریان کردزبان ما، هیچگاه از جفایی که بر گویش ترکی سنقری شد، خوشحال نگشتند و تعارضی و خصمی بین ما نبوده است. آنچه بوده و هست، دوستی و هم دلی بوده است. اینجانب تا به حال خبری مبنی بر وجود قوم گرایی و نژادپرستی، در زادگاه خود نشنیده ام.
من الحیث المجموع به غیر از عوامل عنوان شده، شاید عوامل دیگری نیز بر فراموشی زبان مادری ما تاثیرگذار بودند.
اما افرادی نیز در این میان، به منظور مبارزه با تهاجم فرهنگی و حفظ فرهنگ بومی و ایرانی و اسلامی، تلاش هایی را در جهت حفظ این گویش، انجام دادند.
آنچه قابل عرض است، اینست که ترکان قشقایی با داشتن جمعیت چند میلیونی در جنوب ایران و ترکان خراسان نیز با جمعیت چند میلیونی در شرق ایران، نتوانستند به اندازه ما سنقری ها زبان مادری خود را حفظ کنند.
امروز شهرستان ما در حدود صد هزار جمعیت دارد و حدود نیمی از اهالی شهر سنقر و در حدود بیست و پنج هزار نفر توانایی تکلم به این گویش را دارند. با احتساب جمعیت سنقری های مهاجرت کرده، باید از بابت اینکه با این شرایط و جمعیت محدود، توانسته ایم زبان مادری خود را تا این حد حفظ کنیم، به خود افتخار کنیم.
کماکان، این درخت زیبا و این میراث فرهنگی ایرانی، اسلامی به سختی پابرجاست.
محقق فرهنگی #سهیل_ایزدی
@sonqorlolar
@sonqorlomp3
لطفا روی عکس زیر کلیک کرده و به دقت بررسی فرمایید
👇👇👇👇👇
آشنایی اجمالی با ترکی سنقری
نیمه شمالی استان همدان و زنجان و اردبیل و آذربایجان های غربی و شرقی را بسیاری با نام #آذربایجان میشناسند اما برخی شهرستان های همجوار این خطه نیز، از لحاظ زبان و ادبیات شفاهی، آذربایجانی هستند که از آن جمله میتوانیم به ترکزبانان در استان های گیلان و قزوین و قم و مرکزی و البرز و لرستان و نیز ترک های قروه و بیجار و #سنقر اشاره کنیم. ضمناً جمعیت قابل توجهی از این مجموعه نیز در استانهای تهران و البرز زندگی میکنند.
آنچه در طول دوران معاصر در سنقر اتفاق افتاد، باید منجر به از بین رفتن کامل این گویش زیبای ترکی میشد. هر چند بخش عمده مَتَل ها و مَهنی ها و ضرب المثل ها و واژگان #ترکی_سنقری و... فراموش گشتند اما همین مقدار هم که باقی مانده است، جای بسی تعجب است.
قطع راه های ارتباطی تاریخی سنقر با دیگر شهرهای ترک نشین مجاور، مانند همدان و زنجان و نیز چندین دهه دارا بودن امکان تردد جاده ایی منحصراً با کرمانشاه، یکی از این عوامل بود.
با ترویج فرهنگ شهرنشینی و مرکزنشینی؛ ترکزبانان سنقر که غالبا اهل شهر سنقر بودند، به شهرهای بزرگتر مهاجرت چشمگیری داشتند و نیز روستاییانی که غالباً کردزبان بودند، به شهر سنقر مهاجرت کردند. روحیه مردم این منطقه همواره بر مبنای دوستی بوده است لذا ازدواج هایی بین این دو قوم صورت گرفت تا جایی که یک قشر دو قومیتی و در عمل فاقد قومیت، پدید آمد.
اسکان عشایر در زمان رضاخان؛ تقسیمات کشوری و استانی؛ نحوه تقسیمات شهرستان ها و دهستان ها نیز از عوامل مؤثری بودند که چندین دهه باعث عدم تقویت زبان ترکی در سنقر شدند.
کرمانشاه از جمله شهرهایی است که در آن تعریف هویت ایرانی و ملی، صرفا و شدیدا بر اساس مؤلفه های تاریخ باستانی ایران است به نوعی که مانند برخی از جاهای دیگر، زبان ترکی، غیر ایرانی و مغولی معرفی میشود لذا افرادی که دارای اینگونه تعاریف پهلوی مابانه از هویت ایرانی بودند نیز، بسیار تاثیر گذار شدند و در این میان قشری از قلم بدستان و محققانی که خود از ترکان سنقر بودند، عمدا یا سهوا، کمر به مبارزه با این گویش بستند.
باور عمومی جامعه در دهه های پنجاه و شصت بدین صورت بود که تکلم زبانی به غیر از فارسی با کودکان، باعث ضعف در تحصیلات آنها خواهد شد و این باور باعث ایجاد نسل ترک زاده های فارس زبان در سنقر شد.
اختلاف گویشی و لهجه ای با دیگر ترکان همجوار و غیر همجوار نیز باعث گردید بسیاری این گویش را بدون استفاده قلمداد کنند. و آن را یک پدیده جالب و متفاوت در علم زبانشناسی، ندانند.
از بین رفتن موسیقی و رقص محلی ترکی و رسم و رسوم و فولکلور ترکان سنقر نیز به مرور زمان اتفاق افتاد.
نکته ای که نیاز به تاکید دارد اینست که همشهریان کردزبان ما، هیچگاه از جفایی که بر گویش ترکی سنقری شد، خوشحال نگشتند و تعارضی و خصمی بین ما نبوده است. آنچه بوده و هست، دوستی و هم دلی بوده است. اینجانب تا به حال خبری مبنی بر وجود قوم گرایی و نژادپرستی، در زادگاه خود نشنیده ام.
من الحیث المجموع به غیر از عوامل عنوان شده، شاید عوامل دیگری نیز بر فراموشی زبان مادری ما تاثیرگذار بودند.
اما افرادی نیز در این میان، به منظور مبارزه با تهاجم فرهنگی و حفظ فرهنگ بومی و ایرانی و اسلامی، تلاش هایی را در جهت حفظ این گویش، انجام دادند.
آنچه قابل عرض است، اینست که ترکان قشقایی با داشتن جمعیت چند میلیونی در جنوب ایران و ترکان خراسان نیز با جمعیت چند میلیونی در شرق ایران، نتوانستند به اندازه ما سنقری ها زبان مادری خود را حفظ کنند.
امروز شهرستان ما در حدود صد هزار جمعیت دارد و حدود نیمی از اهالی شهر سنقر و در حدود بیست و پنج هزار نفر توانایی تکلم به این گویش را دارند. با احتساب جمعیت سنقری های مهاجرت کرده، باید از بابت اینکه با این شرایط و جمعیت محدود، توانسته ایم زبان مادری خود را تا این حد حفظ کنیم، به خود افتخار کنیم.
کماکان، این درخت زیبا و این میراث فرهنگی ایرانی، اسلامی به سختی پابرجاست.
محقق فرهنگی #سهیل_ایزدی
@sonqorlolar
@sonqorlomp3
لطفا روی عکس زیر کلیک کرده و به دقت بررسی فرمایید
👇👇👇👇👇
☝️☝️☝️☝️☝️☝️
🆔@sonqorlolar
❗️اساتید ، شعرا ، محققین ، هنرمندان ، و دوستداران واقعی زبان مادری ( آنا دیلی ) که ما را تا به امروز یاری کرده اند.
🆔@sonqorlolar
سرواران معظم آقایان
#علی_اکبر_مظهری
#علی_عمرانی
#اسماعیل_حقیقی
#محمدجلیل_مظفری
#سعید_رابعی
شادالله سرحدی
منصور رجب زاده
امیر قاضی
یزدان سعادت
صادق خورشیدی
سعید فصیحی
مجید خامسی
یزدان البرزیان
مهران معتمدی
رضا فرتوت زاده
محسن انصاری
محسن بدوهی
میلاد اصلانی
#سهیل_ایزدی
#محمد_حسین_اخوانیان
#محمد_رضا_پیره
و سرکار خانم ها
فردوس بابایی
پروانه بابایی
#سمیه_خورشیدی
#نساء_کرباسیان
اعظم ترکمنی
و ساغر کوچولو
وآقایان
افشین خدری و
علی حاجیان
#سعید_خورشیدی
🔺یادی هم بکنیم از روانشاد استاد امیری سنقری که از شعرهای دیوان ایشان استفاده ها کردیم،
🔺همچنین استاد کیومرث مؤیدی که از کتاب ایشان بهره بردیم،
🔺همچنین از آقای پرویز قربانی که آلبوم موسیقی «یاشِل یرپاغ» در فضای مجازی دست به دست می شود.
🆔@sonqorlolar
🆔@sonqorlolar
❗️اساتید ، شعرا ، محققین ، هنرمندان ، و دوستداران واقعی زبان مادری ( آنا دیلی ) که ما را تا به امروز یاری کرده اند.
🆔@sonqorlolar
سرواران معظم آقایان
#علی_اکبر_مظهری
#علی_عمرانی
#اسماعیل_حقیقی
#محمدجلیل_مظفری
#سعید_رابعی
شادالله سرحدی
منصور رجب زاده
امیر قاضی
یزدان سعادت
صادق خورشیدی
سعید فصیحی
مجید خامسی
یزدان البرزیان
مهران معتمدی
رضا فرتوت زاده
محسن انصاری
محسن بدوهی
میلاد اصلانی
#سهیل_ایزدی
#محمد_حسین_اخوانیان
#محمد_رضا_پیره
و سرکار خانم ها
فردوس بابایی
پروانه بابایی
#سمیه_خورشیدی
#نساء_کرباسیان
اعظم ترکمنی
و ساغر کوچولو
وآقایان
افشین خدری و
علی حاجیان
#سعید_خورشیدی
🔺یادی هم بکنیم از روانشاد استاد امیری سنقری که از شعرهای دیوان ایشان استفاده ها کردیم،
🔺همچنین استاد کیومرث مؤیدی که از کتاب ایشان بهره بردیم،
🔺همچنین از آقای پرویز قربانی که آلبوم موسیقی «یاشِل یرپاغ» در فضای مجازی دست به دست می شود.
🆔@sonqorlolar
👆👆👆👆👆👆
🆔@sonqorlolar
🌺 « کیم‌لوُغ » 🌺
۱
بیر گوْن گۆزئم کیملوغئمه ساتاشدی
دنیا من‌نه وارلوغئمی آراشدی
۲
هاره گییام؟ هارده گلام؟ هارده‌یَم؟
اۆگ‌ده‌کی یا قالَن‌نه‌کی آردده‌یَم؟
۳
بیلمییاورم گئچئی : گجه گوُننوُزی
یالان گوْراورَم یئر و گۆگ، یوْللوُزی
۴
بوُ دنیایه گۆجئنه باسئلمیشم
توْرپاغ‌‌اوْلَن اَل‌قئچه آسئلمیشم
۵
بَسلَن‌مئمیشم دئری‌ره سئممئگ‌ده
یئرلَشمیشم قان‌نه اَت‌ده ائللئگ‌ده
۶
دیلئم پۆلئم گۆجئم ، هامی چاخان‌نی
هر نمه وار هر نمه یوخ ، یالان‌نی
۷
دیسکئنلَمیش دئرری‌لوُغ‌ده، اۆلَن‌نی
یالانچی دنیایه باخَن گۆلَن‌نی
۸
منئم یوْرتئم یاشئل یاراشوغ‌ده‌ری
یاخچی یار یانئن‌نه یوْل‌لاشوُغ‌ده‌ری
۹
یئرئم یکه یایای یرپاغ‌لوُغ‌ئن‌نه
یو کی بو دار یوُخوُ تو‌رپاغ‌لوُغ‌ئن‌نه
۱۰
قَلَن‌قوُلوُغ قوْناغ‌لوُغئم قالَن دئۆل
سینمیش سازئم تا آخره چالَن دئۆل
۱۱
قارئنجاغه یئر ائیه‌سی‌نه دانئشمَز
عقلی بوُ جوْرسی زارلَره چاتئشمَز
۱۲
بئزئم چَناغ، اۆزئن‌نه چوْخ، یئری یوْخ
بوُری که دا بیلئشمه‌راخ بوُن‌نه چوْخ
شعر، خوانش و آهنگ از :
#سهیل_ایزدی
🆔@sonqorlolar
🌺🍀🌺🍀🌺🍀🌺🍀🌺
🆔@sonqorlolar
🌺 « کیم‌لوُغ » 🌺
۱
بیر گوْن گۆزئم کیملوغئمه ساتاشدی
دنیا من‌نه وارلوغئمی آراشدی
۲
هاره گییام؟ هارده گلام؟ هارده‌یَم؟
اۆگ‌ده‌کی یا قالَن‌نه‌کی آردده‌یَم؟
۳
بیلمییاورم گئچئی : گجه گوُننوُزی
یالان گوْراورَم یئر و گۆگ، یوْللوُزی
۴
بوُ دنیایه گۆجئنه باسئلمیشم
توْرپاغ‌‌اوْلَن اَل‌قئچه آسئلمیشم
۵
بَسلَن‌مئمیشم دئری‌ره سئممئگ‌ده
یئرلَشمیشم قان‌نه اَت‌ده ائللئگ‌ده
۶
دیلئم پۆلئم گۆجئم ، هامی چاخان‌نی
هر نمه وار هر نمه یوخ ، یالان‌نی
۷
دیسکئنلَمیش دئرری‌لوُغ‌ده، اۆلَن‌نی
یالانچی دنیایه باخَن گۆلَن‌نی
۸
منئم یوْرتئم یاشئل یاراشوغ‌ده‌ری
یاخچی یار یانئن‌نه یوْل‌لاشوُغ‌ده‌ری
۹
یئرئم یکه یایای یرپاغ‌لوُغ‌ئن‌نه
یو کی بو دار یوُخوُ تو‌رپاغ‌لوُغ‌ئن‌نه
۱۰
قَلَن‌قوُلوُغ قوْناغ‌لوُغئم قالَن دئۆل
سینمیش سازئم تا آخره چالَن دئۆل
۱۱
قارئنجاغه یئر ائیه‌سی‌نه دانئشمَز
عقلی بوُ جوْرسی زارلَره چاتئشمَز
۱۲
بئزئم چَناغ، اۆزئن‌نه چوْخ، یئری یوْخ
بوُری که دا بیلئشمه‌راخ بوُن‌نه چوْخ
شعر، خوانش و آهنگ از :
#سهیل_ایزدی
🆔@sonqorlolar
🌺🍀🌺🍀🌺🍀🌺🍀🌺