@soltannasir
{ پاسخ به سوالات 154}
{ سخنی دیگر در باب پیوند اسطوره و دین 32 }
{ عطارد در نقش وزیر و پایان فرمانروایی شمس 28 }
ادامه ...👇
{ ...دانستن آن از نقطه نظر اخلاقی و لغوی بسیار مفید است: « زرتشت از اهورامزدا پرسید کیست گماشته و خدمتگزار #سروش مقدّس دلیر اهورایی و تن ایزدین کلام و سلاح قوی آزنده، #اهورامزدا در پاسخ گفت ای #سپنتمان زرتشت پرودرش (خروس) که مردمان بدزبان آن را کهرکتاس می نامند گماشتهٔ سروش است، وقتی که سه قسمت از شب می گذرد #آذر مقدّس از بیم خاموش شدن سروش را به یاری خود می خواند تا انسان را بر آن دارد که بدو مدد رساند ، آنگاه سروش خروس را بیدار نموده، به بانگ زدن وادار می کند، این مرغ در سپیده دم آواز بلند نموده می گوید ای انسان برخیز نماز اشا به جای آور به دیوها نفرین فرست، اگر نه #دیو دراز دست #بوشاسپ به شما غالب آمده، دوباره جهان خاکی را که سپیده دم بیدار گشته به خواب انداخته ، گوید : ای انسان خوش بخواب هنوز وقت برخاستن تو نرسید، تو را با آن سه چیز بهتر از همه (یعنی) پندار نیک و گفتار نیک و کردار نیک کاری نباشد ، تو را جز با پندار زشت و گفتار زشت و کردار زشت کاری مباد. » فردوسی نیز در شاهنامه خروس را پیک ایزدی می شمرد. در تاریخ بلعمی در ذکر پادشاهی کیومرث داستانی از خروس که مایهٔ نجات پسرش سیامک گردیده نقل شده از آن جمله می نویسد: « عجم خروس را و بانگ او را نیکو خجسته دارند ، خاصه سفید و گویند در خانه که او باشد دیو در نیاید. » #ابوریحان در شب زنده داری سروش و گماشتهٔ او خروس چنین ذکر می کند: « روز هفدهم ماه که موسوم به سروش روز، در همه ماه ها روز مبارکی است، سروش اول کسی است که به زمزمه کردن امر کرد، پاسبانی شب سپرده به اوست، او را نیز جبرئیل گویند در میان #فرشتگان، نسبت به پری ها و جادوان شدیدترین است، در هر شب سه بار برخاسته پری ها را رانده جادوان را بر می اندازد. از برخاستن خویش شب را می درخشاند، جوّ هوا را خنک می سازد، آب را شیرین می نماید، خروس را به بانگ زدن می گمارد، در چارپایان شهوت بر می انگیزد، یکی از آن اوقات سه گانه در طلوع فجر است که گیاه نمو می کند. چنان که دیدیم محافظت روز هفدهم ماه به سروش ایزد سپرده شده است.
همیشه سروشت به روز سروش
نگهبان و افزون ترت رای و هوش
در دو سی روزهٔ کوچک و بزرگ در هفدهمین روز به سروش درود فرستاده شده است. گذشته از اوستا در کلیّه کتب مذهبی #مزدیسنان غالباً به اسم سروش بر می خوریم، بهمن یشت به سروش شغل 👈پیک و قاصدی داده، چندین بار با نیروسنگهه که امروز در جزو اسامی خاص نرسی گوییم یک جا نامیده شده است . در هر جای از کتاب #بندهش که ذکری از سروش شده مثل اوستا او رقیب دیو خشم تعریف گردیده است و خروس را مخصوص به او دانسته است.
اردوی ویراف مقدس در سیر آسمان ها و بهشت و برزخ و دوزخ با ایزد آذر و ایزد سروش همراه بود، تمام سوالات او را این دو فرشته جواب گفته اند. در مینو خرد آمده است که دانای مینو خرد از مینو خرد از اقامتگاه سروش بپرسید ، مینو خرد در پاسخ گفت اقامتگاه او ارزه (کشور غربی می باشد) و پس از آن در سوه (کشور شرقی) و در همه جای جهان، اینک رسیدیم به سر سروش یشت. در اوستا دو سروش یشت داریم، اوّلی عبارت است از یسنای 57 که در جزو یسناها می باشد و نیز آن را در جزو یشت داریم، اوّلی عبارت است از یسنای 57 که در جزو یسناها می باشد و نیز آن را در جزو یشت ها می نگارند، برای تشخیص آن را سروش یشت سه شبه گویند و آن در سه شب اولی پس از وفات کسی سروده می شود، چه محافظت روح انسان در سه شب اوّل پس از مرگ با سروش است، در بعضی از نسخ به آن سروش سر شب نام داده اند.
سروش یشت دومی که در ردیف بیست و یک یشت اوستاست و یشت یازدهمی آن را تشکیل می دهد موسوم است به سروش یشت هادُخت به قول دینکرد ( هادُخت بیستمین نسک اوستای عهد ساسانیان بوده) که امروز موجود نیست، فقط چند قطعه از آن باقی مانده است، بنابراین سروش یشت هادخت منسوب به نسک مفقود شده است در طی مقاله مطالب اساسی سروش یشت سه شبه را بیان کردیم، مطالب عمده سروش یشت هادخت از این قرار است: در قسمت اولی در تأثیر ادعیه و نمازهاست که خود سروش مظهر کلیّه ستایش ها و نیایش هاست.در سه کردهٔ اخیر از قدرت و پیروزی سروش سخن رفته است. }
نکته1: همانگونه که ملاحظه می نمایید ایزد سروش، بعضاً به عنوان پیک ایزدی شناخته می شود. و پیک و پیام رسانی صفت عطارد است. و هر شب پس از فرو رفتن خورشید سه بار به دور زمین می گردد. در اساطیر مصری نیز ایزد تحوت که با قمر و عطارد در ارتباط است این نقش را برعهده دارد و پس از سفر رع به جهان زیرین با زورق در آسمان شب سفر می نمود. همچنین تحوت با سر لک لک توصیف شده است. و ایزد سروش نیز با خروس مرتبط است و به نظر فقیر سری پرنده شکل دارد. این را در مقاله ای جدا نشان خواهم داد .
@soltannasir
🐔🐓
{ پاسخ به سوالات 154}
{ سخنی دیگر در باب پیوند اسطوره و دین 32 }
{ عطارد در نقش وزیر و پایان فرمانروایی شمس 28 }
ادامه ...👇
{ ...دانستن آن از نقطه نظر اخلاقی و لغوی بسیار مفید است: « زرتشت از اهورامزدا پرسید کیست گماشته و خدمتگزار #سروش مقدّس دلیر اهورایی و تن ایزدین کلام و سلاح قوی آزنده، #اهورامزدا در پاسخ گفت ای #سپنتمان زرتشت پرودرش (خروس) که مردمان بدزبان آن را کهرکتاس می نامند گماشتهٔ سروش است، وقتی که سه قسمت از شب می گذرد #آذر مقدّس از بیم خاموش شدن سروش را به یاری خود می خواند تا انسان را بر آن دارد که بدو مدد رساند ، آنگاه سروش خروس را بیدار نموده، به بانگ زدن وادار می کند، این مرغ در سپیده دم آواز بلند نموده می گوید ای انسان برخیز نماز اشا به جای آور به دیوها نفرین فرست، اگر نه #دیو دراز دست #بوشاسپ به شما غالب آمده، دوباره جهان خاکی را که سپیده دم بیدار گشته به خواب انداخته ، گوید : ای انسان خوش بخواب هنوز وقت برخاستن تو نرسید، تو را با آن سه چیز بهتر از همه (یعنی) پندار نیک و گفتار نیک و کردار نیک کاری نباشد ، تو را جز با پندار زشت و گفتار زشت و کردار زشت کاری مباد. » فردوسی نیز در شاهنامه خروس را پیک ایزدی می شمرد. در تاریخ بلعمی در ذکر پادشاهی کیومرث داستانی از خروس که مایهٔ نجات پسرش سیامک گردیده نقل شده از آن جمله می نویسد: « عجم خروس را و بانگ او را نیکو خجسته دارند ، خاصه سفید و گویند در خانه که او باشد دیو در نیاید. » #ابوریحان در شب زنده داری سروش و گماشتهٔ او خروس چنین ذکر می کند: « روز هفدهم ماه که موسوم به سروش روز، در همه ماه ها روز مبارکی است، سروش اول کسی است که به زمزمه کردن امر کرد، پاسبانی شب سپرده به اوست، او را نیز جبرئیل گویند در میان #فرشتگان، نسبت به پری ها و جادوان شدیدترین است، در هر شب سه بار برخاسته پری ها را رانده جادوان را بر می اندازد. از برخاستن خویش شب را می درخشاند، جوّ هوا را خنک می سازد، آب را شیرین می نماید، خروس را به بانگ زدن می گمارد، در چارپایان شهوت بر می انگیزد، یکی از آن اوقات سه گانه در طلوع فجر است که گیاه نمو می کند. چنان که دیدیم محافظت روز هفدهم ماه به سروش ایزد سپرده شده است.
همیشه سروشت به روز سروش
نگهبان و افزون ترت رای و هوش
در دو سی روزهٔ کوچک و بزرگ در هفدهمین روز به سروش درود فرستاده شده است. گذشته از اوستا در کلیّه کتب مذهبی #مزدیسنان غالباً به اسم سروش بر می خوریم، بهمن یشت به سروش شغل 👈پیک و قاصدی داده، چندین بار با نیروسنگهه که امروز در جزو اسامی خاص نرسی گوییم یک جا نامیده شده است . در هر جای از کتاب #بندهش که ذکری از سروش شده مثل اوستا او رقیب دیو خشم تعریف گردیده است و خروس را مخصوص به او دانسته است.
اردوی ویراف مقدس در سیر آسمان ها و بهشت و برزخ و دوزخ با ایزد آذر و ایزد سروش همراه بود، تمام سوالات او را این دو فرشته جواب گفته اند. در مینو خرد آمده است که دانای مینو خرد از مینو خرد از اقامتگاه سروش بپرسید ، مینو خرد در پاسخ گفت اقامتگاه او ارزه (کشور غربی می باشد) و پس از آن در سوه (کشور شرقی) و در همه جای جهان، اینک رسیدیم به سر سروش یشت. در اوستا دو سروش یشت داریم، اوّلی عبارت است از یسنای 57 که در جزو یسناها می باشد و نیز آن را در جزو یشت داریم، اوّلی عبارت است از یسنای 57 که در جزو یسناها می باشد و نیز آن را در جزو یشت ها می نگارند، برای تشخیص آن را سروش یشت سه شبه گویند و آن در سه شب اولی پس از وفات کسی سروده می شود، چه محافظت روح انسان در سه شب اوّل پس از مرگ با سروش است، در بعضی از نسخ به آن سروش سر شب نام داده اند.
سروش یشت دومی که در ردیف بیست و یک یشت اوستاست و یشت یازدهمی آن را تشکیل می دهد موسوم است به سروش یشت هادُخت به قول دینکرد ( هادُخت بیستمین نسک اوستای عهد ساسانیان بوده) که امروز موجود نیست، فقط چند قطعه از آن باقی مانده است، بنابراین سروش یشت هادخت منسوب به نسک مفقود شده است در طی مقاله مطالب اساسی سروش یشت سه شبه را بیان کردیم، مطالب عمده سروش یشت هادخت از این قرار است: در قسمت اولی در تأثیر ادعیه و نمازهاست که خود سروش مظهر کلیّه ستایش ها و نیایش هاست.در سه کردهٔ اخیر از قدرت و پیروزی سروش سخن رفته است. }
نکته1: همانگونه که ملاحظه می نمایید ایزد سروش، بعضاً به عنوان پیک ایزدی شناخته می شود. و پیک و پیام رسانی صفت عطارد است. و هر شب پس از فرو رفتن خورشید سه بار به دور زمین می گردد. در اساطیر مصری نیز ایزد تحوت که با قمر و عطارد در ارتباط است این نقش را برعهده دارد و پس از سفر رع به جهان زیرین با زورق در آسمان شب سفر می نمود. همچنین تحوت با سر لک لک توصیف شده است. و ایزد سروش نیز با خروس مرتبط است و به نظر فقیر سری پرنده شکل دارد. این را در مقاله ای جدا نشان خواهم داد .
@soltannasir
🐔🐓
@soltannasir
{ پیوند اسطوره با دین 61}
{ شباهت و تفاوت روایت خلقت و دحوالارض در روایات اسلامی با اساطیر ایرانی }
ادامه ...👇
همانگونه که #علامه_حسن_زاده_آملی به نقل از خواجه نصیرالدین طوسی فرمودند. در دو روز از سال آفتاب بر فراز کعبه مستقیم می تابد. که یکی در برج جوزا است و دیگری در برج سرطان می باشد.
اینکه شروع دحوالارض در یکی از این دو برج (جوزا و سرطان) بوده را نمی دانیم. ممکن است که #دحوالارض در برج دیگری به غیر از این دو برج اتفاق افتاده باشد .
اگر زمان دحوالارض را بر اساس تابش عمودی خورشید بر فراز کعبه در نظر بگیریم یکی از دو برج جوزا و سرطان کاندیدای زمان دحوالارض به حساب سال شمسی می باشند. و این دو تاریخ به نقطه انقلاب تابستانی نزدیک می باشند.
و با توجه به نقص میل کلی ممکن است در گذشته در نقطه ای نزدیک تر به زمان انقلاب تابستانی خورشید عمود بر روی کعبه تابیده باشد و دحوالارض انجام شده باشد.
علامه حسن زاده آملی در رسالهٔ رتق و فتق در نتیجه یازدهم نکته ای می فرمایند که مهم است و بخش کوچکی از آن نیاز به تصحیح دارد : 👇
{ 11_نتیجه یازدهم این حدیث #امام_علی_بن_موسی_الرضا (علیهما السلام ) که روز پیش از شب آفریده شده است، چنانکه آن را امین الاسلام طبرسی در مجمع البیان در تفسیر کریمه و لا لیل سابق النهار از سوره مبارکه یس روایت فرموده است که امام (علیه السلام) فرمود 👈 طالع دنیا سرطان بوده است و کواکب هر یک در موضع شرفش «ان طالع الدنیا السرطان، و الکواکب فی مواضع شرفها ...» تا این که امام فرمود : « فالنهار خلق قبل اللیل » ، مراد از 👈دنیا زمان ظهور قبّه زمین از زیر آب به «دحوالارض » است که در روز بوده است؛ یعنی بسط زمین بعد از انطباق مذکور و پس از فرونشستگی آب و تمهید آن برای زیست بنی آدم این دوره ما در روز بوده است، و بدین معنی «فالنهار خلق قبل اللیل » فتدبّر . }
مراد علامه حسن زاده آملی از روایت امام علی بن موسی الرضا (ع) این روایت است که در ذیل تفسیر آیه 40 سوره مبارکه یس 👈 «لَا الشَّمْسُ يَنْبَغِي لَهَا أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ ﴿۴۰﴾ =نه خورشيد را سزد كه به ماه رسد و نه شب بر روز پيشى جويد و هر كدام در سپهرى شناورند (۴۰) » آمده است : 👇
{ 2/9393) ابوعلی طبرسی گفته است : عیاشی در تفسیر خود با سند از اشعب بن حاتم روایت کرده است، که گفت : در خراسان بودم ، در همان جایی که امام رضا(ع) با فضل بن سهل و مأمون (عباسی) در ایوان (حیری، و در شهر) مرو اجتماع کرده بودند، پس سفرهٔ غذا گستردند و امام رضا (ع) فرمود : مردی از بنی اسرائیل در مدینه (منوّره) از من سؤال کرد : روز جلوتر خلق شده یا شب ? و نظر شما در این باره چیست ? (راوی) گفت : سخن را (با یک دیگر ) ردّ و بدل کردند و دور زدند ولی جوابی نداشتند و فضل بن سهل به امام رضا (ع) گفت : خداوند امور شما را اصلاح نماید! خودتان ما را آگاه فرمایید .
حضرت فرمود: بسیار خوب ، آیا از قرآن جواب آن را بگویم یا از روی محاسبات؟فضل گفت : از روی محاسبات بفرما .
فرمود: ای فضل تو خوب می دانی که طالع دنیا «سرطان» است در حالی که دیگر ستاره ها هر کدام در جایگاه شرافت خود بودند، پس ستاره زُحل در میزان، مشتری در سرطان، خورشید در حمل و ماه در ثور واقع شده بودند و این دلالت دارد که خورشید در حمل بوده و در دهمین درجه طالع که در وسط آسمان باشد، واقع شده است، بنابراین روز جلوتر از شب خلق شده است.
و اما در قرآن خداوند متعال فرموده : "لَا الشَّمْسُ یَنبَغِی لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّیْلُ سَابِقُ النَّهَارِ=نه خورشید را سزاوار است که به ماه رسد و نه شب بر روز پیشی جوید (یعنی روز پیش از شب بوده است.) } (تفسیر البرهان )
نکته 1: از مضمون روایت امام رضا(ع) اینگونه مشخص می شود که در نزد منجمین زمان ایشان این اعتقاد که طالع دنیا برج سرطان است و کواکب در شرف خویش بوده اند وجود داشته است .
نکته 2: در روایت امام رضا (ع) هر چند اشاره شده که همه کواکب در شرف خویش بوده اند. اما به عطارد و مریخ و زهره اشاره ای نشده است !
نکته 3: علامه حسن زاده آملی مراد از طالع دنیا را در روایت امام رضا (ع) ظهور قبه زمین از زیر آب (دحوالارض) در نظر گرفتند.
مغان ایران باستان که خود منجم بوده اند نیز در متون خویش روایتی در باب آفرینش دارند که به روایت امام علی بن موسی الرضا (ع) بسیار نزدیک است و تنها در بعضی جزئیات اختلاف دارد.
برای اینکه دریابیم که پیشینیان چه نظری داشته اند. قسمت هایی از روایت پهلوی از آفرینش را از کتاب #بندهش نقل می نماییم : 👇
ادامه دارد...
@soltannasir
🌞🕋
{ پیوند اسطوره با دین 61}
{ شباهت و تفاوت روایت خلقت و دحوالارض در روایات اسلامی با اساطیر ایرانی }
ادامه ...👇
همانگونه که #علامه_حسن_زاده_آملی به نقل از خواجه نصیرالدین طوسی فرمودند. در دو روز از سال آفتاب بر فراز کعبه مستقیم می تابد. که یکی در برج جوزا است و دیگری در برج سرطان می باشد.
اینکه شروع دحوالارض در یکی از این دو برج (جوزا و سرطان) بوده را نمی دانیم. ممکن است که #دحوالارض در برج دیگری به غیر از این دو برج اتفاق افتاده باشد .
اگر زمان دحوالارض را بر اساس تابش عمودی خورشید بر فراز کعبه در نظر بگیریم یکی از دو برج جوزا و سرطان کاندیدای زمان دحوالارض به حساب سال شمسی می باشند. و این دو تاریخ به نقطه انقلاب تابستانی نزدیک می باشند.
و با توجه به نقص میل کلی ممکن است در گذشته در نقطه ای نزدیک تر به زمان انقلاب تابستانی خورشید عمود بر روی کعبه تابیده باشد و دحوالارض انجام شده باشد.
علامه حسن زاده آملی در رسالهٔ رتق و فتق در نتیجه یازدهم نکته ای می فرمایند که مهم است و بخش کوچکی از آن نیاز به تصحیح دارد : 👇
{ 11_نتیجه یازدهم این حدیث #امام_علی_بن_موسی_الرضا (علیهما السلام ) که روز پیش از شب آفریده شده است، چنانکه آن را امین الاسلام طبرسی در مجمع البیان در تفسیر کریمه و لا لیل سابق النهار از سوره مبارکه یس روایت فرموده است که امام (علیه السلام) فرمود 👈 طالع دنیا سرطان بوده است و کواکب هر یک در موضع شرفش «ان طالع الدنیا السرطان، و الکواکب فی مواضع شرفها ...» تا این که امام فرمود : « فالنهار خلق قبل اللیل » ، مراد از 👈دنیا زمان ظهور قبّه زمین از زیر آب به «دحوالارض » است که در روز بوده است؛ یعنی بسط زمین بعد از انطباق مذکور و پس از فرونشستگی آب و تمهید آن برای زیست بنی آدم این دوره ما در روز بوده است، و بدین معنی «فالنهار خلق قبل اللیل » فتدبّر . }
مراد علامه حسن زاده آملی از روایت امام علی بن موسی الرضا (ع) این روایت است که در ذیل تفسیر آیه 40 سوره مبارکه یس 👈 «لَا الشَّمْسُ يَنْبَغِي لَهَا أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ ﴿۴۰﴾ =نه خورشيد را سزد كه به ماه رسد و نه شب بر روز پيشى جويد و هر كدام در سپهرى شناورند (۴۰) » آمده است : 👇
{ 2/9393) ابوعلی طبرسی گفته است : عیاشی در تفسیر خود با سند از اشعب بن حاتم روایت کرده است، که گفت : در خراسان بودم ، در همان جایی که امام رضا(ع) با فضل بن سهل و مأمون (عباسی) در ایوان (حیری، و در شهر) مرو اجتماع کرده بودند، پس سفرهٔ غذا گستردند و امام رضا (ع) فرمود : مردی از بنی اسرائیل در مدینه (منوّره) از من سؤال کرد : روز جلوتر خلق شده یا شب ? و نظر شما در این باره چیست ? (راوی) گفت : سخن را (با یک دیگر ) ردّ و بدل کردند و دور زدند ولی جوابی نداشتند و فضل بن سهل به امام رضا (ع) گفت : خداوند امور شما را اصلاح نماید! خودتان ما را آگاه فرمایید .
حضرت فرمود: بسیار خوب ، آیا از قرآن جواب آن را بگویم یا از روی محاسبات؟فضل گفت : از روی محاسبات بفرما .
فرمود: ای فضل تو خوب می دانی که طالع دنیا «سرطان» است در حالی که دیگر ستاره ها هر کدام در جایگاه شرافت خود بودند، پس ستاره زُحل در میزان، مشتری در سرطان، خورشید در حمل و ماه در ثور واقع شده بودند و این دلالت دارد که خورشید در حمل بوده و در دهمین درجه طالع که در وسط آسمان باشد، واقع شده است، بنابراین روز جلوتر از شب خلق شده است.
و اما در قرآن خداوند متعال فرموده : "لَا الشَّمْسُ یَنبَغِی لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّیْلُ سَابِقُ النَّهَارِ=نه خورشید را سزاوار است که به ماه رسد و نه شب بر روز پیشی جوید (یعنی روز پیش از شب بوده است.) } (تفسیر البرهان )
نکته 1: از مضمون روایت امام رضا(ع) اینگونه مشخص می شود که در نزد منجمین زمان ایشان این اعتقاد که طالع دنیا برج سرطان است و کواکب در شرف خویش بوده اند وجود داشته است .
نکته 2: در روایت امام رضا (ع) هر چند اشاره شده که همه کواکب در شرف خویش بوده اند. اما به عطارد و مریخ و زهره اشاره ای نشده است !
نکته 3: علامه حسن زاده آملی مراد از طالع دنیا را در روایت امام رضا (ع) ظهور قبه زمین از زیر آب (دحوالارض) در نظر گرفتند.
مغان ایران باستان که خود منجم بوده اند نیز در متون خویش روایتی در باب آفرینش دارند که به روایت امام علی بن موسی الرضا (ع) بسیار نزدیک است و تنها در بعضی جزئیات اختلاف دارد.
برای اینکه دریابیم که پیشینیان چه نظری داشته اند. قسمت هایی از روایت پهلوی از آفرینش را از کتاب #بندهش نقل می نماییم : 👇
ادامه دارد...
@soltannasir
🌞🕋