آکادمی وفاق؛ رویکردهای جامعه شناختی؛

"جامعه بانی" وظیفه‌ای همگانی برای نجات کشور !

✍️ دکتر محمدحسن علایی
(جامعه شناس)

«میشل فوکو» فیلسوف اجتماعی فرانسوی کتابی دارد با عنوان "باید از جامعه دفاع کرد" نگارنده نیز به عنوان جامعه شناس در این جستار به ضرورت حراست از جامعه ذیل مفهوم "جامعه بانی" تذکار می دهد.
بی مقدمه به طرح مسئله ی اصلی این جستار می پردازم باید اعتراف کرد در شرایط خطیر امروز، برای هر اهل دغدغه ای حراست از "جامعه" و "جامعه بانی" وظیفه ی اول و حیاتی تلقی می شود در این یادداشت کوتاه به اقسام کلی "اهل دغدغه" می پردازم تا روزنامه نگاران و اهالی رسانه را برای رجوع به ایشان و تهیه گزارش و شنیدن نگرانی های ایشان دعوت و تشویق کنم:
۱- دانشگاهیان به معنای کلی کلمه اعم از متخصصین رشته های مختلف اعم از اقتصاددانان؛ حقوقدانان، مهندسین و پزشکان تا جغرافیدانان و متخصصین محیط زیست و ... و صد البته دانشجویان دغدغه مند ایشان.
۲- فلاسفه، جامعه شناسان، علمای علوم اجتماعی، جمعیت شناسان، مردم شناسان، علمای علوم ارتباطات و ...که بی شک در سامان دادن ساز و کارهای ارتباط با جامعه و شرح حال گیری از جامعه و تشخیص درد و تجویز نسخه درمان در درجه ی اول اهمیت قلمداد می شوند.
۳- مسئولین در جایگاه های مختلف از نیروهای خدوم انتظامی تا متولیان فرهنگی در ادارات کشور اعم از بهزیستی، ارشاد، صدا و سیما و ...
۴- معتمدین و متنفذین و علمای معارف دینی و معلمان اخلاق و دلسوزان قابل اعتماد اعم از روحانیت و خیرین و ...
۵- معلمان، به عنوان جهادگران واقعی تبیین و قشر فرهنگی و آگاه و نخبه پرور جامعه که آینده سازان کشور را تربیت و تعلیم می کنند.
۶- هنرمندان؛ شاعران؛ سیلیبریتی ها، ورزشکاران، اصحاب قلم و ...
بی تردید می توان به فهرست بالا موارد متعدد دیگری نیز افزوده شود؛ گفتگو با جامعه مهمترین بخش حراست از جامعه است، با وجود انواع بحران ها و مشکلات معیشتی نباید اجازه دهیم بذر ناامیدی و یاس در میان آحاد جامعه پراکنده شود، امروز ما اگر به وضعیت تاریخی و اجتماعی خویش خودآگاهی داشته باشیم علی رغم وجود انواع معضلات و کاستی ها قدر داشته های خودمان را در عرصه حیات اجتماعی می دانیم و با حضور فعال در حوزه ی عمومی از جامعه و مردم خویش محافظت می کنیم.
دکتر بیژن عبدالکریمی در مصاحبه اخیر خویش با یورونیوز می گوید: "واقعیت این است که سلبریتی‌ها با پدیده‌ای به نام مُد سر و کار دارند. یعنی امور بسیار سطحی و زودگذر. سلبریتی‌ها شبیه یک جوش در صورت‌ هستند. این‌ها می‌آیند و می‌روند و با ریشه‌های تاریخی و فرهنگی نمی‌توانند ارتباط برقرار کنند. بی‌تردید متفکران و اصحاب نظر و به تبع آن‌ها روشنفکرانی که کار فکری و فرهنگی اصیل می‌کنند، از اثرگذاری بیشتری برخوردار خواهند بود".
ثنویت سازی فیلسوف-سیلیبریتی از اساس خطاست علی الخصوص که کسی بخواهد به استناد مواضع عبدالکریمی دست به چنین دوگانه سازی ناموجه ای بزند. امیدوارم دوستانی که پیگیر اندیشه های دکتر هستند مرزهای ابتذال را برای نجات ایده ی اصلی ایشان از چنین گرداب های فروبرنده ایی تعیین و ترسیم کنند با کمال احترام به اصحاب رسانه و تفاسیر ژورنالیستی ایشان، باید گفت لب لباب گفتارهای فلسفی مع الاسف در چنین مدیاهایی حقیقتا شهید می شوند و هر جا فلسفه در ورطه ی ترجمه به زبان کوچه بازاری درمی غلتد شوربختانه به سرنوشتی مشابه گرفتار می آیند‌‌.
همین جا لازم است نکته ی مهم دیگری را مطرح کنم؛ مخاطبان فهیم مستحضرند که بی مسئولیتی نسبت به سرنوشت جامعه یک چهره ندارد؛ اگر عدم بی اعتنایی نسبت به احساسات جریحه دار مردم و هم نوایی با مردم کنشی قابل تحسین است؛ تذکار به سواستفاده ی بیگانگان از اعتراضات مردمی هم بخش دیگری از مسئولیت چهره های شاخص و سیلیبریتی ها است.
سخن متاملانه گفتن به هنگام ضرورت، انتظار بجایی هست که از اهل تفکر می رود؛ امروز با توجه به شرایط خطیر و ملتهب کشور، لازم است کارشناسان نسبت به ارائه تبیین ها و تحلیل های خویش اقدام کنند، هر چند بسیاری از ایشان پیش از رسیدن جامعه به این آستانه‌ی خطرناک هم، صورت بندی های خویش را از وضعیت ارائه کرده و نسبت به تحولات تذکار داده اند.
در وضعیت "توسعه‌نیافتگی تاریخی" طرفین تقابل همدیگر را باز تولید می کنند؛ چرا که علی رغم تفاوت های ظاهری از یک منطق واحد تبعیت می کنند.
در یک چنین بستر خشونت زا و عقلانیت گریزی به فرض وجود عزمی برای نیل به وفاق و انعطاف در میان نخبگان مسئول مافوق این تقابلات؛ امکان بازیگری موثر از ایشان سلب می شود.
گفتمان وفاق به مثابه یک نظريه اجتماعی؛ "تئوری ایران" را محور همه ی مفصل بندی ها و صوت بندی هایش قرار داده است و دال مرکزی آن را نیل به "خودآگاهی تاریخی-وجودی" برای غلبه بر شکاف های اجتماعی و نسلی و علی الخصوص شکاف سنت گرا و نوگرا قلمداد می کند.

326 viewsDr Alaei, edited 06:34