جداً من فرود ، بیل می زنم و کارگر هستم در حالیکه می دانیم داوری اردکانی از فلسفیان است! فلسفه خوانده است و در این راه زحمت کشیده و صلاحیت و شأن فلسفی برايش قائل هستم اما می خواهم بدانم طی این چهل و چند سال که از عمر فلسفه در جمهوری اسلامی و با زعامت امثال اردکانی می گذرد چه دست آوردهایی داشته‌ است؟! کدام محتوای فکری تولید کرده است؟! می توانم سراغ کتاب ها و آثارش بروم و تا حدودی به پاسخ پرسش هایم برسم اما خوش این است با کمک هم و از زوایای گوناگون، به میراث فرهنگی و فلسفی اردکانی بپردازیم!

برای مثال آیا اردکانی در باب توسعه نظری دارد که مورد وفاق جامعه ی فکری باشد؟! اصلا نظرش راجع به عدالت چيست و آیا تعريف مفهوم عدالت از نظر وی ثابت است و یا دارای بی قراریِ مفهومی است؟!


خوب جناب علایی ضمن درود بر شما لطفا پاسخ دهید🙌

نقد تجدد و درد توسعه نیافتگی
دکتر رضا داوری اردکانی

وقتی گروه‌های مختلف همه در انجام دادن کاری در می‌مانند معلوم می‌شود که در آن کار مشکلی وجود دارد که از نظرها پنهان است. در میان متصدیان امور، اشخاص باهوش و مطلع کم نیستند و وقتی آنان موفق نمی‌شوند، گرچه به اعتباری باید پاسخگوی این ناکامی و شکست باشند، اما شاید چندان هم مقصر نباشند و لازم باشد به جست‌وجوی موانعی پرداخت که آن‌ها را از رسیدن به مقصد بازداشته است. در شرایط کنونی این مانع پیدا نیست و با چشم ظاهر دیده نمی‌شود. من این مانع را شبح پریشان توسعه‌نیافتگی یافتم. شبحی که پیوند مردمان را با گذشته و آینده قطع می‌کند. قدرت‌هایی هم که مانع به نظر می‌رسند مظاهر آن شبح‌اند. بنابراین، نگاه من به توسعه‌نیافتگی از وجهه نظر روان‌شناسی، سیاست، اقتصاد و جامعه‌شناسی نیست و صرف تدابیر سیاسی و اقتصادی را کارساز کار توسعه نمی‌دانم، بلکه بیشتر به شرایط گم‌شدۀ امکان توسعۀ علم و عمل اصلاحی می‌اندیشم. این شرایط و گم شدن و پدیدار شدن آن از جمله مسائل فلسفه است و اهل فلسفه باید به آن بپردازند. در این دو سه دهۀ اخیر بیشتر به فروبستگی کارها و گره‌ای که در آن افتاده است می‌اندیشم. این فروبستگی یک امر تاریخی است، مشکل تاریخی را با هوش و تدبیر شخصی و گروهی نمی‌توان رفع کرد، بلکه گشودن گره آن موقوف به تذکر تاریخی و درک زمان و تاریخ و در نتیجه گذشت از اوهام و اختلاف‌ها و خودبینی‌ها و احساس تعلق به آینده است.

❇️*سنت دینی در ایران و دومین شکاف تمدنی*

🔻دکتر بیژن عبدالکریمی

📅۱۹ فروردین، ۱۷ رمضان
ساعت ۲۱

🎙همراه با مناجات خوانی

📌میدان توحید، خیابان پرچم، کانون توحید

📺پخش زنده از همین کانال

📡@andisheqalam

سنت دینی در ایران و دومین شکاف تمدنی
🎙دکتر بیژن عبدالکریمی
۱۹ فروردین ۱۴۰۲؛ کانون توحید
📡

🔶نگاهی اجمالی به نظریه‌های دانشگاه!

نظریه‌های دانشگاه مدرن: کانت، هومبولت، نیومن، وبر، یاسپرس، کلارک کر، بورتون کلارک
نظریه‌های انتقادی و پست مدرن آموزش عالی

🔸دکتر محمدحسن علایی
(جامعه‌شناس)

🔸️از سری درسگفتارهای دانشگاه پژوهی

@sociologicalperspectives

@shafiei_kadkani

ـــــــــــــــــــــــ
کیست مولا آنکه آزادت کُنَد
بندِ رقیّت زِ پایت بر کنَد
جلال‌الدین بلخی، مثنوی معنوی


▪️ستایشی که مولانا از حضرت مولی المَوالی امام علی بن ابی طالب در مثنوی شریف دارد، علی التَّحقیق بالاترین نمونهٔ مدیح آن حضرت در تاریخِ ادبیاتِ جهانِ اسلام است.

ما غالباً نمی‌‌اندیشیم که حجم نود و نُه درصدِ مدایح آن حضرت مقداری وصف چشم و ابروی معشوق خیالی و موهوم است یا اغراق‌های آزاردهنده.
مدیح حضرت، بدان زیبایی و ژرفی که مولانا از آن سخن می‌گوید نه در فارسی و نه در عربی، در هیچ‌ جا، دیده نشده است.
محمدرضا شفيعی كدكنی
غزلیات شمس تبریز، جلد اول، ص ۳۵

🎧 موضوع:

«امر سیاسی حقیقی چگونه امری است؟ تأملاتی بر فرونسیس ارسطویی»



💠 نشست اول

💠 نشست دوم

💠 نشست سوم

💠 نشست چهارم

💠 نشست پنجم

💠 نشست ششم

💠 نشست هفتم

💠 نشست هشتم

💠 نشست نهم

💠 نشست دهم

💠 نشست یازدهم

💠 نشست دوازدهم

💠 نشست سیزدهم

💠 نشست چهاردهم

💠 نشست پانزدهم

✅ نشست شانزدهم





🔻برگزار شده در نشست‌های مجازی گروه تلگرام دکتر بیژن عبدالکریمی


🗓تاریخ ۲۲ فروردین ۱۴۰۲


فرمت: mp3
حجم: 16MB
مدت زمان:۰۰:۴۶:۳۵

#نشست_مجازی
#دکتر_بیژن_عبدالکریمی

گروه تلگرامی دکتر بیژن عبدالکریمی

🔸روزنامه همدلی: امکانات و امتناعات "قدرشناسی"!

دکتر محمد حسن علایی (جامعه‌شناس)

http://www.hamdelidaily.ir/index.php?newsletternumber=1421&page=8

چه بسیار کسان که در شب قدر گرد هم می‌آیند و شبی را با لابه و مویه سحر می‌کنند، ولی افسوس که چه بسیار اندک است بهره‌ای که از آن می‌برند و طرفی که از آن بر می‌بندند.
هستند کسانی که از حجابی سخن می‌رانند که به جهت حضور «دین» در ساحت سیاست، پرده بر پیام معنوی چنین مناسبت‌هایی افکنده و موجبات دین‌گریزی کثیری از مردمان را فراهم آورده است، اما حجاب برتر البته به تغییر عالمیت جهان جدید و سیطره سکولاریسم در عرصه جهانی مربوط می‌شود، اما هنوز منظری دیگر هم مغفول می‌ماند و آن احباط اعمالی چون شب زنده‌داری‌های شب قدر است، نه به معنی از میان رفتن ثواب این گونه عبادات بر اثر گناه، که از جهت پرده‌هایی که بر گوهر این گونه اعمال افکنده شده است.
چه تلخ است گریستن بر علی و نشستن در سوگ او در شب قدر، و ریختن آب به آسیاب خصم علی در طول سال. خصم علی جهل بود، زیاده‌خواهی بود، استحمار بود... پس درست است که به قول مولانا در غزل معروف «ای قوم به حج رفته کجایید، کجایید؟»، کسانی هستند که علی‌رغم اینکه رنج سفر را به خویش هموار می‌کنند و همین را در جای خود می‌توان عین گنج تلقی کرد ولی چون گوهر آن باز نمی‌شناسند، خود چون حجابی بر آن گنج عمل می‌کنند. و این بسیار جای دریغ دارد «افسوس که بر گنج شما، پرده شمایید». علی‌الخصوص که از فرط شیوع، دیگر حتی حساسیت عقلا را نیز بر نمی‌انگیزد.
امروز دیگر سخن از کیفیت نازل برخی منابر رسمی، سخنی گزافه و تکراری و از جهاتی حتی ملال‌آور می‌نماید و از همین منظر می‌توان به دادخواهی از شخصیت‌هایی چون «علی» برخاست که چه بد از او دفاع می‌کنیم.
در یک چنین جهانی که شعله معنایی در آن نمی‌سوزد، این چنین جفا در حق چنین امکانات معدودی که در دل سنت تاریخی ما نهفته است، خسرانی‌ست سترگ. همین می‌شود که فی‌المثل در خانواده‌ای که همه «قدر» شناسند، تا این درجه از خشونت‌ها و ناسپاسی‌ها را در حق همدیگر شاهد هستیم.
https://www.instagram.com/p/COdiM7mhxow/?igshid=gaz9u0pnqw75

معرفی کتاب خرد و توسعه!

خرد و توسعه کتابی نوشته رضا داوری اردکانی، فیلسوف و متفکر ایرانی و استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران است.
رضا داوری اردکانی در کتاب خرد و توسعه. به بحث درباره خرد و نقش آن در ابعاد گوناگون توسعه‌ می‌پردازد. این کتاب با بحثی درباره خرد توسعه آغاز می‌شود و با سخنی درباره دانایی و فلسفه و علم به پایان می‌رسد. بقیه مطالب هم به نحوی با خرد سیاسی و وضع توسعه‌نیافتگی ارتباط دارند.
علاقه‌مندان به مباحث فلسفی- جامعه‌شناسانه را به خواندن این کتاب دعوت می‌کنیم. بخشی از کتاب خرد و توسعه:

فرهنگ به یک معنی جان گفتار و رفتار مردمان و اقوام است. ولی این جان، جان کل جهان بشری نیست و تا دوره جدید هرگز یک فرهنگ جهانی وجود نداشته است. در دوران پیش از تجدد اقوام در شیوه اندیشه و زندگی و آئین و آداب با هم اختلاف‌ها داشته‌اند و این اختلاف‌ها بیشتر به اختلاف فرهنگ بازمی‌گشته است. فرهنگ‌ها نه فقط متفاوتند بلکه هر فرهنگی در طی زمان نیز دگرگون می‌شود. به عبارت دیگر فرهنگ امر ثابتی نیست و در تاریخ هر قوم و کشور فرهنگ به یک صورت باقی نمی‌ماند. فرهنگ جدید اروپایی هم که سراسر جهان را تسخیر کرده است از این حکم مستثنی نیست و اکنون دیگر وضعی که در ابتدای رنسانس یا در قرن هجدهم داشته است، ندارد. اگر بپرسند این تحول و تغییر در کدام جهت بوده است، پاسخ من اینست که فرهنگ هر چه و هر جا باشد از جایی آغاز می‌شود و قوام می‌یابد و به تدریج سخت و صلب می‌شود و به صورت قشر خشک درمی‌آید. در این مورد نمی‌توان از فرهنگ خوب و بد سخن گفت زیرا یک فرهنگ زمانی که در حال پدید آمدن و بسط بوده نشاط داشته اما چون به مرحله تحقق رسیده به جای اینکه جان آداب و رسوم و عادات و گفتارها و اعمال باشد، به صورت جسمی کم‌جان یا نیمه‌جان درآمده و عین آن آداب و عادات شده است. شاید این یک اصل کلی حاکم بر همه فرهنگ‌ها باشد. به این جهت درباره فرهنگ نمی‌توان حکم واحد صادر کرد بلکه معمولاً فرهنگ بسته به اینکه در چه مرحله‌ای قرار دارد، ارزیابی می‌شود. نکته‌ای که باید به آن توجه شود اینست که اگر فرهنگ‌ها به طور کلی تاریخ و صورت‌های به هم پیوسته دارند معنیش این نیست که در تاریخ جهان گسست‌های فرهنگی روی نداده و روی نخواهد داد.

‍ 💠«جامعه شناسی علم شناخت واقعیت اجتماعی است»

🌎اتحادیه جامعه شناسان ایرانی در تلگرام (اِجادَت)، فهرست زیر را در حوزه های گوناگون علوم اجتماعی تدارک دیده است. با انتشار آن در کانال های مختلف، به ترویج بینش جامعه شناختی کمک کنیم.

      🌹🌹پنج شنبه1402/01/24🌹🌹


🌹بی تا مدنی
📖مطالعات فمینیستی تفسیری پرگمتیستی
🆔 @socioloy_of_sport

🌹شیرین ولی پوری
📖جامعه شناسی جنایی
🆔 @criminalsociology

🌹فریبا نظری
📖جامعه شناسی گروه‌های اجتماعی
🆔 @Sociologyofsocialgroups

🌹محمدحسن علایی
📖رویکردهای جامعه‌شناختی؛ گفتمان وفاق
🆔 @sociologicalperspectives

🌹مسعود زمانی مقدم
📖نوشته‌ها و مقالات
🆔 @masoudzamanimoghadam

🌹علی نوری
📖خانواده ایرانی و مسائل اجتماعی
🆔 @iranian_familyy

🌹رضا تسلیمی طهرانی
📖جامعه‌شناسی عمومی
🆔 @taslimi_tehrani

🌹مصلح فتاح پور
📖آسیب های اجتماعی گیلان
🆔 @socialproblemsguilan

🌹سعید معدنی
📖هفت اقلیم
🆔 @Saeed_Maadani

🌹احمد فعال(بیان آزادی)
📖تحلیل های نظری در جامعه شناسی و سیاست
🆔 @bayane_azadi

🌹دکتر پرویز اجلالی
📖جامعه‌ شناس ایرانی
🆔 @iransociologista

🌹ح.ا.تنهایی
📖گروه جامعه شناسی تفسیری و نظری و درمانی ایران
🆔 @hatanhai

🌹حسین شیران
📖جامعه‌شناسی شرقی
🆔 @OrientalSociology

🌹مسعود زمانی مقدم
📖پژوهش کیفی
🆔 @qualitative_methodology

🌹نعمت الله فاضلی
📖تحلیل فرهنگی جامعه ایران
🆔 @DrNematallahFazeli

🌹کاوه فرهادی
📖توسعه پایدار بومی
🆔 @kaveh_farhadi

🌹اصغر ایزدی جیران
📖آکادمی مردم‌شناسی
🆔 @IzadiJeiran

🌹عادل سجودی
📖جامعه شناسی گیلان
🆔 @GILsociologist



🖌🗣🖌🗣🖌🗣🖌🗣🖌🗣
🔗Click here to join us:

🆔 @madanibita
🆔 @dr_shirinvalipouri
🆔 @Mohamadzeinaliunar

عماد افروغ درگذشت

🔹 عماد افروغ، تحلیلگر و جامعه‌شناس سحرگاه شب بیست و سوم ماه رمضان درگذشت.


.
🆔 @sokhanranihaa
🆑کانال سخنرانی ها
🌹

✅"آینده ی ایران" و تذکار های آقای جامعه شناس!
(باز نشر)

✍دکتر محمدحسن علایی (جامعه شناس)

@sociologicalperspectives

امروز توفیق شد مصاحبه ی  دوست فرهیخته ام دکتر نعیمی با جناب دکتر عماد افروغ جامعه شناس پیش کسوت را به طور کامل بشنوم.
اولا لازم می دانم از دکتر نعیمی این جامعه شناس تازه نفس، خوش فکر و نجیب کشورم که سلسله مباحثاتی با عنوان " آینده ی ایران" را ترتیب داده اند کمال تشکر را به عمل بیاورم.
ثانیا به ذکر چند نکته برجسته در نقطه نظرات دکتر افروغ بزرگوار بپردازم:

-ضرورت توجه به مقاطع وحدت آفرین در تاریخ معاصر مثل زمان جنگ و انقلاب و ..
-ضرورت توجه به عنصر قدرت مقدم بر عنصر ثروت به عنوان زمینه ساز سواستفاده ها و رانتها
-ضرورت توجه به ویژگی های پدیداری ایرانیان به مثابه طیف فارغ از قطب بندی های جناحی
- ضرورت توجه به آرمان های انقلاب اعم از جمهوريت، آزادی؛ عدالت اجتماعی
- ضرورت کاستن از شکاف مردم و حاکمیت به عنوان یک تهدید
-ضرورت بازگشت به آرای شهید مرتضی مطهری و دکتر علی شریعتی
-ضرورت توجه به اوصاف وضعیت پیشا انقلابی جامعه
-ضرورت ورود متفکران و روشنفکران برای ارائه راه حل های انسجام بخش؛ و آگاهی گستر
-ضرورت ورود علما در جهت نظارت و دفاع از حقوق مردم
-ضرورت پرهیز از سیاست زدایی و بی اعتنایی به مشارکت وسیع مردم
-ضرورت پرهیز از امنیت زدگی و سیاست زدگی در عرصه های اجتماعی و فرهنگی
-ضرورت پذیرش تکثر (قومیتی و جنسیتی) به عنوان حقوق اجتماعی شهروندان
-ضرورت غلبه بر توسعه نامتوازن و مرکزگرایی و احساس طردشدگی اقوام
-ضرورت پرهیز از تعمیم ناروای نمادگرایی به هستی شناسی زن ایرانی
-ضرورت تامل در گستردگی حضور زنان در جامعه پس از انقلاب بواسطه ی ارتقای احساس امنیت اخلاقی

و ...

بنده؛ به شرط توفیق ملاحظات انتقادی خویش را در خصوص اظهارات جناب دکتر افروغ در مجالی دیگر طرح خواهم کرد؛ علی رغم اختلاف نظرها، دغدغه های جامعوی ایشان را پاس می دارم دکتر افروغ در این مصاحبه به عنوان یک ایرانی مومن و معتقد، درصدد برآمده است رویکردهای جامعه شناختی خویش را به وضعیت اینجایی و اکنونی ما ابراز کند.

گفتمان سازی یا اتمام حجت با قدرت سیاسی!
(در حاشیه ملاحظات و مواضع اخیر دکتر افروغ)

کار روشنفکرانه ی دکتر عماد افروغ جامعه شناس پیش کسوت در مصاحبه ی با دکتر نعیمی جامعه شناس پیش رو در خصوص "آینده ایران" در جای خود قابل تحسین است چرا که علی رغم ابراز مواضع صریح از زبان گزنده و تند و تیز باب به اصطلاح جامعه روشنفکری امروز مبرا و پالوده بود اما جز پاره ای تفاوت های جزئی در مجموع به لحاظ محتوایی چندان تفاوت ماهوی با خرده فرمایشات روشنفکری ناکام امروز نداشت؛ چرا که در کنار طرح انبوهی از ملاحظات سلبی؛ تقریبا هیچ ملاحظه ی ایجابی در مقام جامعه شناس نداشت. هر چند ملاحظات ایشان خالی از ارزش بازاندیشی و تامل نبود و نگارنده در جستار پیش توفیق داشتم اهم مواضع ایشان را برجسته و منتشر گردانم. در این جستار برانم تا بر سر "عدم وجود موضع و ملاحظه ایجابی در سخنان دکتر افروغ در مقام جامعه شناس" تاکید کرده براهین خویش را ارائه کنم. صد البته خود بنده از آن دسته مخاطبانی که "خواست شتابزده و راه حل برون شد از بحران ها" را از اهل نظر دارند در جستارهای مختلف و در کتاب "گفتمان وفاق" نااندیشیده و نامتفکرانه قلمداد کرده ام اما تاکید بر گفتمان سازی با تفصیلی که رفته است ملاحظه ی ایجابی نگارنده را تمهید کرده است.
گفتمان وفاق؛ در سطح انتولوژیک ناظر بر دوپاره گی وجدان جمعی ایرانیان در مواجهه با مدرنیته و فقدان نظام هستی شناختی ایرانیان به عنوان بخشی از جهان اسلام متناسب با زیست جهان جدید است و در سطح سوسیولوژیک بیشتر ناظر بر نقد روشنفکران و دعوت ایشان به گفتمان سازی برای غلبه بر شکاف های اجتماعی (نوگرا- سنت گرا؛ قومیتی؛ جنسیتی؛ نسلی؛ ...) است.
سخنان دکتر افروغ اما در مجموع به مثابه اتمام حجت و مرزبندی با قدرت سیاسی تلقی می شد؛ البته فکت های ارائه شده از جانب ایشان را نباید به نصایح الملوک تقلیل داد ولی به هر روی به نظر می رسید مخاطب بیشتر قدرت سیاسی هست و یا حداقل گوش شنوایی در میان ایشان می جوید و یا آن را از پیش مفروض گرفته است.
گفتمان وفاق چنین تلاشی را از اساس بی وجه نمی داند اما تلاش برای گفتمان سازی و تمهید مقدمات گفتگو و ایجاد تحرّک اجتماعی (و نه تحریک اجتماعی) در راستای تقویت نیروهای اجتماعی را پیش شرط آن قلمداد می کند و البته گاه بی گاه نیروهای فکری گفتمان انقلاب را دعوت به گفتگو می کند.
در پایان برای دکتر افروغ عزیز و همه ی دغدغمندان ایران آرزوی توفیق دارم و گشودن باب انتقاد را در راستای تامل بر آرای اهل نظر تلقی می نمایم.

✅در گفتگو با "از معنویت کهن تا معنویت مدرن!"

بخش اول
https://t.me/bijanabdolkarimi/7674
بخش دوم
https://t.me/bijanabdolkarimi/7675
بخش سوم
https://t.me/bijanabdolkarimi/7676
بخش چهارم
https://t.me/bijanabdolkarimi/7677

کنفرانس "داوری در ترازوی داوری"

بمناسبت نودمین سالروز استاد داوری در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار خواهد شد:

تاریخ ۶ و ۷ خرداد ۱۴۰۲
ساعت ۹ الی ۱۹


@seyedjavadmiri

🔺پنل مقدماتی از سلسله نشست‌های «نخبگان و مسأله هویت» که در همکاری مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی با بنیاد ملّی نخبگان به ترتیب زیر برگزار می‌شود:

1️⃣پنل مقدماتی (با ارائه دبیران کارگروه‌های ششگانه)/ دوشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۲/ ساعت ۱۴ تا ۱۷
2️⃣کارگروه مهندسی (دبیر پنل: دکتر محمدحسین بادامچی)/ دوشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲/ سه پنل صبح و بعداز ظهر
3️⃣کارگروه علوم انسانی و اجتماعی (دبیر پنل: دکتر رضا ماحوزی)/ دوشنبه یکم خرداد/ سه پنل صبح و بعد از ظهر
4️⃣کارگروه حوزه‌های علمیه و علوم اسلامی (دبیر پنل: دکتر محمدتقی موحد ابطحی)/  دوشنبه ۸ خرداد/ سه پنل صبح و بعد از ظهر
5️⃣کارگروه علوم پایه (دبیر پنل: دکتر مسعود سعیدی طوسی)/ دوشنبه ۲۲ خرداد/  سه پنل صبح و بعد از ظهر
6️⃣کارگروه پزشکی (دبیر پنل: دکتر جبار رحمانی)/ دوشنبه ۵ تیر/ دو پنل صبح و بعد از ظهر
7️⃣کارگروه هنر (دبیر پنل: دکتر محمدعلی مرادی)/ دوشنبه ۱۹ تیر/ دو پنل صبح و بعد از ظهر
8️⃣پنل جمع‌بندی (با ارائه دبیران کارگروه‌های ششگانه)/ دوشنبه ۲۶ تیر/ ساعت ۱۴ تا ۱۷

✅معرفی کتاب"تاریخ دانشگاه در ایران"
اثر دکتر مقصود فراستخواه جامعه‌شناس!

@sociologicalperspectives

مطالعۀ آموزش عالی در ایران نه‌تنها برای فهم این نهاد و سیاست‌گذاری‌های متناسب برای آن ضروری است، بلکه علم و دانشگاه مقولات کلیدی برای فهم تاریخ معاصر ایران نیز هستند. تجربه ایرانی از دانشگاه و علم در جهان جدید، یکی از موضوعات مناقشه‌برانگیز در فهم ایران مدرن است. مواجهه‌های اولیه ایرانیان با علم مدرن و نهادهای آموزش عالی در بطن خود بیانگر پیچیدگی‌ای است که نمی‌توان آن را به یک الگو و رویکرد مشخص فروکاست؛ اینکه چه کسانی و با چه درکی از علم و نهاد دانشگاه و در چه شرایطی آموزش عالی مدرن را در ایران تأسیس کردند و در عمل چه نسبتی بین این نهاد جدید با سنت‌های قبلی آموزش و علمی در ایران برقرار شد و همچنین نهاد آموزش عالی چه رابطه متقابلی با جامعه ایرانی پیدا کرده، بسته به دوره‌های مختلف تاریخ معاصر ایران و همچنین گفتمان‌های سیاسی و فرهنگی غالب، متغیر بوده است. از این‌رو بازخوانی این سیر تاریخی پیچیده به‌همراه شرایط کنونی آن، یکی از راه‌های فهم عمیق از تجربه ایرانی از دانشگاه و علم است. این هدف حاصل نخواهد شد مگر به کمک فضایی گفتگویی و میان‌رشته‌ای در پاسخ به پرسش از ابعاد و پیامدهای دانشگاه ایرانی.
در همین راستا هر چند در دهه‌های اخیر بازاندیشی انتقادی درباب تجربه ایرانی علم و دانشگاه گسترش بیشتری یافته است؛ ولی ایده‌هایی از قبیل پایان دانشگاه ایرانی، فروپاشی دانشگاه ایرانی و حتی توصیف علم به‌مثابه سوءتفاهم در ایران، توسط محققان و صاحب‌نظران بیانگر دیدگاه‌های مختلف در تحلیل نسبت ما و علم و دانشگاه است. با وجود برخی از دیدگاه‌های ناامید‌کننده، باید پذیرفت که طرح این اندیشه‌ها، فی‌نفسه بیانگر حداقلی از امکان اندیشیدن درباب تجربه ایرانی از علم و نهادهای آموزش عالی است. به همین سبب ضروری است این تحلیل‌ها وایده‌های مختلف در فضایی مشترک طرح شوند تا بستری برای گفتگوی جمعی و حتی گفتگویی فراگیر و ملی و بر سر علم و دانشگاه در ایران فراهم شود؛ تاریخ جدید ایران بدون درک نهاد دانشگاه و پیامدهای فکری و فرهنگی و علمی آن قابل فهم نیست و از سوی دیگر فهم علم و دانشگاه در تجربه ایرانی بدون ملاحضه زمانه و زمینه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن، مقدور نخواهد بود.
این کتاب تحولات دانشگاهی را با نگاهی به زمینۀ اجتماعی مورد بررسی قرار داده است. تحولات نهادهای علمی در ایران در هفت دوره توصیف و تحلیل و زمینه‌کاوی شده است. دورۀ تعویق و تأخیر، به عنوان نخستین دوره از ادوار هفت‌گانۀ تاریخی، چند قرن طول کشیده است و در قرن نوزدهم میلادی جای خود را به دورۀ دوم یعنی دورۀ تمهید و آماده‌سازی برای علم‌آموزی مدرن داده است. دورۀ سوم دورۀ تکوین اولیه بود که در عصر مشروطه و در عبور ایران از قرن نوزدهم به قرن بیستم میلادی شکل گرفت. تأسیس دانشگاه در دورۀ چهارم به برکت جنبش نوسازی جامعه امکان‌پذیر شد، هرچند وجه اجتماعی این تأسیس ضعیف بود و ایدۀ دانشگاه زیرنظر دولت دنبال شد. تکثیر دانشگاه و آموزش عالی در ایران نیز باز ذیل پروژۀ مدرنیزاسیون طی دورۀ پنجم پیش رفت.
در فصل اول برای اینکه نشان داده شود چگونه علم‌آموزی و علم‌ورزی به صورت اجتماعی ساخته می‌شود و در تعامل با نهادهای اجتماعی بالا و پایین می‌شود، چند مثال از تاریخ ذکر شده است؛ از قبیل سومر که نمونۀ نخست از تاریخ دورۀ باستان است که از هزارۀ چهارم قبل از میلاد تکوین یافت.
تجربۀ معاصر ایرانی به یک معنا در دو سدۀ دوازدهم و سیزدهم رقم خورده است که مقارن سده‌های نوزده و بیست میلادی است. در گذر از قرن نوزده به قرن بیستم دانشگاه‌های جهان پیشرو توسعه یافتند. در فصل دوم دورۀ معاصر ایرانی و تکاپوی علم‌آموزی بررسی شده است. همچنین در این فصل شش مدل جهانی در آموزش عالی ترسیم و بررسی شده است که به ترتیب عبارتند از: لیبرال ـ اکسبریجی (انگلستان)، ناپلئونی (فرانسه)، هومبولتی (آلمان)، ناپلئونی ـ هومبولتی (سایر کشورهای اروپای قاره‌ای مثل ایتالیا)، لیبرال ـ ایالتی (ایالات متحدۀ آمریکا) و سوسیالیستی (روسیه ـ شوروی). سپس به وضع ایران در قرن نوزدهم میلادی به لحاظ علم‌آموزی پرداخته شده است.
فهم منطق درونی تحولات آغاز سدۀ بیستم در تبارشناسی دانشگاه ایرانی و مشکل‌شناسی مربوط به ساخته‌شدن اجتماعی آن به ما کمک می‌کند. از این‌رو فصل سوم با شرح مختصری از شرایط جامعۀ آن دوره آغاز شده است. خلاصۀ یافته این است که دانشگاه ایرانی با تأخیر و ناهم‌زمان با جهان پیشرو آغاز شد؛ اما نه به صورت کاملاً اجتماعی بلکه بیشتر به صورت اداری.
در فصل چهارم مسیر تحولات محیط نهادی ایران به لحاظ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در دورۀ پهلوی دوم ـ که طرح مرکزی‌اش مدرنیزاسیون دولتی بود ـ دنبال شده است. در فصل پایانی کتاب نیز دانشگاه در دورۀ انقلاب بررسی شده است.

✅️نقشه واقعاً جامع علمی، کمبود کنونی در مقوله دانشگاه است!

توجه به یک نکته مطروحه در دیدار روز گذشته رهبری انقلاب با دانشجویان بسیار حائز اهمیت است جایی که ایشان با تأکید به وزیر علوم در خصوص آمایش دقیق رشته‌های علمی و پذیرش دانشجو در آنها متناسب با نیازهای کشور افزودند: "برخی رشته‌های علمی در ایران مورد نیاز نیست و شغلی هم برای آنها وجود ندارد، بنابراین باید بر اساس نیاز عمل کنیم".
گذر از وضع موجود به وضع مطلوب، تعیین اولویت های علم و فناوری و ایجاد و ارتقای گفتمان علمی از اهم فرازهای نقشه جامع علمی کشور است که بایستی به جد بر روی موانع تحقق آن اندیشیده شود. در راستای این مهم همچنین می توان به ضرورت تبیین تحقیقات گسترده در حوزه ی دانشگاه پژوهی اشاره کرد‌.
در کتاب "گفتمان وفاق ارمغان دو دهه زیست آکادمیک" به مثابه پیش درآمدی بر آسیب شناسی نهاد دانشگاه به تجربه زيسته خویش استناد کرده ام اینکه چگونه جذب دانشجو بدون نیازسنجی دقیق موجب هدر رفت سرمایه های انسانی ما شده است و حتی سن شروع به کار و تشکیل خانواده را بالا برده است. و مع الاسف به آمار بیکاری فارغ‌التحصیلان دامن زده است.

دکتر محمدحسن علایی (جامعه شناس)

🎧 موضوع:

«امر سیاسی حقیقی چگونه امری است؟ تأملاتی بر فرونسیس ارسطویی»



💠 نشست اول

💠 نشست دوم

💠 نشست سوم

💠 نشست چهارم

💠 نشست پنجم

💠 نشست ششم

💠 نشست هفتم

💠 نشست هشتم

💠 نشست نهم

💠 نشست دهم

💠 نشست یازدهم

💠 نشست دوازدهم

💠 نشست سیزدهم

💠 نشست چهاردهم

💠 نشست پانزدهم

💠 نشست شانزدهم

✅ نشست هفدهم





🔻برگزار شده در نشست‌های مجازی گروه تلگرام دکتر بیژن عبدالکریمی


🗓تاریخ ۲۹ فروردین ۱۴۰۲


فرمت: mp3
حجم: 14.5MB
مدت زمان:۰۰:۴۲:۱۸

#نشست_مجازی
#دکتر_بیژن_عبدالکریمی

گروه تلگرامی دکتر بیژن عبدالکریمی