‍ 🔹از حدود دو یا چهار قرن پیش که در غرب جهان مدرنی شکل گرفت، عالم جدیدی شکل پیدا کرد. وقتی که گفته می‌شود عالم جدیدی شکل پیدا کرد، اگر تصور شود که مراد از #عالم_جدید ظهور پاره‌ای از ابزارهاست بسیار ساده‌اندیشانه خواهد بود، مثلاً چنین تصور شود که پیش از این با الاغ سفر می‌شد و اکنون با کشتی. وقتی از عالم جدید صحبت می‌شود بسیار کودکانه است اگر چنین اندیشید که عده‌ای آب بر روی آتش گذاشتند و تبخیر شد و از طریق بخار، چرخ‌دنده‌هایی به حرکت در آمد. البته در دنیای جدید قدرت ابزارسازی بشر به‌شدت تغییر یافت، اما عالم جدید صرفاً به این معنا نیست که ابزاری به ابزارهای عالم یا آلاتی به آلات گذشته اضافه شد. خیر، ظهور عالم جدید به این معناست که کتاب تاریخ بشر ورق خورد. فصلی به پایان رسید و فصل جدیدی آغاز شد. در این فصل جدید درست است که ابزارها تغییر کردند، اما مهمتر از آن ابزارها، زیست‌جهان بشر، افق تاریخی بشر، فهم بشر از جهان و خودش، فهم بشر از نسبت خودش با جهان، فهم بشر از نسبت خودش با دیگری، معنا و مفهوم علم، حقیقت، انسان، حق، زن، غریزه و به عبارتی معنا و مفهوم همه چیز دگرگون شد.

🔸کشورهایی که در آنها #مدرنیته متحقق نشده بود، ابتدا به‌واسطۀ استعمار و سپس به‌واسطۀ روند جهانی‌شدن مدرنیته، با آن مواجه شدند و در واقع با بحران مواجه شدند و روز به روز دنیای مدرن بسط پیدا کرد و در عوض برج و باروهای ستبر حیات سنتی در جوامع سنتی (مثل ایران) فرو پاشید و ویران شد. دیگر در جهان جدید با مفاهیمی که از عالم گذشته به ارث رسیده بود نمی‌شد زندگی کرد.

🔹ما دچار #بحران شده‌ایم و تقریباً بیش از 2 قرن است که متفکران ما خواهان پاسخگویی به این بحران‌اند. از سید جمال‌الدین اسدآبادی گرفته تا اقبال لاهوری، شریعتی، سروش، داوری و مطهری؛ و این فقط در جامعۀ ماست، این روزها ارکن جابری، حامد ابوزید و... نیز می‌خواهند به نحوی به این بحران پاسخ دهند.

🔸اینکه در جهان کنونی چگونه می‌توان به یک نظام معرفتی دست پیدا کرد که هم به سکولاریسم، نهیلیسم و بی‌معنایی عالم جدید منتهی نشود، و هم بتواند از ارزش‌ها و جهان‌بینی سنتی دفاع کند، پرسش بسیار ژرفی است.

#بیژن_عبدالکریمی
#عالم_جدید
#گفتمان_نخبگان_علوم_انسانی
#تابستان95
@gnoe_ir