संस्कृत संवादः । Sanskrit Samvadah
5.1K subscribers
3.13K photos
297 videos
309 files
5.92K links
Largest Online Sanskrit Network

Network
https://t.me/samvadah/11287

Linked group @samskrta_group
News and magazines @ramdootah
Super group @Ask_sanskrit
Sanskrit Books @GranthaKutee
Download Telegram
📚 श्रीमद बाल्मीकि रामायणम 📚

🔥 बालकाण्ड: 🔥
।। षोडशः सर्गः ।।

🍃 अथो पुनरिंदं वाक्यं प्रजापत्यो नरोऽब्रवीत्।
राजन्नचयता देवानद्य प्राप्तमिदं त्वया ॥१८॥

⚜️ भावार्थ - इस पर प्रजापति के भेजे उस मनुष्य ने फिर कहा - देवताओं का पूजन करने से आज तुमको यह पदार्थ मिला है। ॥१८॥

🍃 इदं तु नरशार्दूल पायसं देवनिर्मितम्।
प्रजाकरं गृहाण त्वं धन्यमारोग्यवर्धनम् ॥१९॥

⚜️ भवार्थ - 'हें नरशार्दूल ! यह देवताओं की बनाई हुई खीर है, जो सन्तान की देने वाली तथा धन और ऐश्वर्य की बढ़ाने वाली है, इसे आप लीजिये ॥१९॥

#ramayan
📚 श्रीमद बाल्मीकि रामायणम 📚

🔥 बालकाण्ड: 🔥
।। षोडशः सर्गः ।।

🍃 भार्याणामनुरूपाणामश्रीतेति प्रयच्छ वै।
तासु त्वं लप्स्य पुत्रान्यदर्थं यजसे नृप॥२०॥

⚜️ भावार्थ - और इसको अपने अनुरूप रानियों को खिलाइये। इसके प्रभाव से आपकी रानियों के पुत्र उत्पन्न होंगे, जिसके लिये आपने यह यज्ञ किया है ॥२०॥

🍃 तथेति नृपतिः प्रीतः शिरसा प्रतिगृह्य ताम्।
पात्रीं देवानसंपूर्णा देवदत्तां हिरण्मयीम् ॥२१॥

⚜️ भावार्थ - इस बात को सुन महाराज ने प्रसन्न हो, उस देवताओं की बनाई हुई और भेजी हुई खीर से भरे सुवर्णपात्र को ले अपने माथे चढ़ाया॥२१॥

#ramayan
📚 श्रीमद बाल्मीकि रामायणम 📚

🔥 बालकाण्ड: 🔥
।। षोडशः सर्गः ।।

🍃 अभिवाद्य च तद्भूतमद्भुतं प्रियदर्शनम्।
मुदा परमया युक्त श्चकारा भिप्रदक्षिणम्॥२२॥

⚜️ भावार्थ - तदनन्तर उस अद्भुत पवं प्रियदर्शन पुरुष को महाराज ने प्रणाम किया और परम प्रसन्न हो उसकी परिक्रमा की॥२२॥

🍃 ततो दशरथः प्राप्यं पायसं देवनिर्मितम्।
वृभूव परमजीतः प्राप्य वित्तमिवाधनः ॥२३॥

⚜️ भावार्थ - उस देवनिमित खीर को पा कर महाराज दशरथ उसी तरह, परम प्रसन्न हुए, जिस तरह कोई निर्धन मनुष्य धन पा कर परम प्रसन्न होता है ॥२३॥

#ramayan
📚 श्रीमद बाल्मीकि रामायणम 📚

🔥 बालकाण्ड: 🔥
।। षोडशः सर्गः ।।

🍃 ततस्तदद्भुतप्रख्यं भूतं परमभास्वरम्।
संवर्तयित्वा तत्कर्म तत्रैवान्तरधीयत ॥२४॥

⚜️ भावार्थ - वह महा तेजस्वी अद्भुत पुरुष महाराज दशरथ को पायस पात्र दे कर वहीं अन्तर्धान हो गया ॥२४॥

🍃हर्षरश्मिभिरुचो तस्यान्तःपुरमावभौ।
शारदस्वाभिरामस्य चन्द्रस्येव नभशुभिः ॥२५॥

⚜️ भावार्थ - महाराज की रानियाँ भी यह सुख-संवाद सुन, शरद् कालीन चन्द्रमा की किरणों से प्रकाश की भाँति ( प्रसन्नता से ) खिल उठीं अर्थात् शोभायमान हुई ॥२५॥

#ramayan
📚 श्रीमद बाल्मीकि रामायणम 📚

🔥 बालकाण्ड: 🔥
।। षोडशः सर्गः ।।

🍃 सोन्तःपुरं प्रविश्यैव कौसल्यामिदमब्रवीत्।
पायसं प्रतिगृह्णीव पुत्रीयं त्विदमात्मनः ॥२६॥

⚜️ भावार्थ - महाराज दशरथ रनवास में गये और महारानी कौशल्या जी से यह बोले - “लीजिए यह खीर है, इससे आपको पुत्र की प्राप्ति होगी।

🍃 कौसल्यायै नरपतिः पायसार्धं ददौ तदा।
अर्धादर्भ ददौ चापि सुमित्रायै नराधिपः॥२७॥

⚜️ भावार्थ - तदनन्तर महाराज दशरथ ने उस खीर में से आधी तो कौशल्या जो को और बची हुए आधी में से आधी सुमित्रा को दे दी ॥२७॥

#ramayan
📚 श्रीमद बाल्मीकि रामायणम 📚

🔥 बालकाण्ड: 🔥
।। षोडशः सर्गः ।।

🍃 कैकेय्यै चावशिष्टार्धं ददौ पुत्रार्थकारणात्।
प्रददौ चावशिष्टार्धं पायसस्यामृतोपमम्॥२८॥

अनुचिन्त्य सुमित्राय पुनरेव महीपतिः।
एवं तासां ददौ राजा भार्याणां पायसं पृथक्॥२९॥

⚜️ भावार्थ - कुल खीर का आठवाँ हिस्सा कैकई को दिया और उस अमृतोपम खीर का बचा हुआ भाग कुछ सोचकर सुमित्रा को दे दिया। इस प्रकार महाराज ने अपनी रानियों को अलग अलग हिस्से कर खीर दी। ॥२८॥२९॥

#ramayan
📚 श्रीमद बाल्मीकि रामायणम 📚

🔥 बालकाण्ड: 🔥
।। षोडशः सर्गः ।।

🍃 ताश्चैव पायसं प्राप्य नरेन्द्रस्योत्तमस्त्रियः ।
सम्मानं मेनिरे सर्वाः प्रहर्षोदितचेतसः ॥ ३० ॥

⚜️ भावार्थ : उस खीर को खा कर महाराज की कौशल्यादि सुन्दरी रानियाँ बहुत प्रसन्न हुई और अपने को भाग्यवती माना॥ ३०॥


🍃 ततस्तु ताः प्राश्य तदुत्तमस्त्रियो
     महीपतेरुत्तमपायसं पृथक् ।
हुताशनादित्य समानतेजसो-
     ऽचिरेण गर्भान् प्रतिपेदिरे तदा ॥ ३१ ॥

भावार्थ - तदनन्तर उन उत्तम रानियों ने महाराज की पृथक पृथक दी हुई खीर खा कर अग्नि और सूर्य के समान तेज वाले गर्भ शीघ्र धारण किये॥३१॥

#ramayan
📚 श्रीमद बाल्मीकि रामायणम 📚

🔥 बालकाण्ड: 🔥
।। षोडशः सर्गः ।।

🍃 ततस्तु राजा प्रसमीक्ष्य ताः स्त्रियः
प्ररूढगर्भाः प्रतिलब्धमानसः।
बभूव हृष्टस्त्रिदिवे यथा हरि सुरेन्द्रसिद्धर्षिगणाभिपूजितः॥३२॥

🚩॥ इति षोडशः सर्गः॥

⚜️ भावार्थ - महाराज दशरथ भी अपनी रानियों की गर्भवती और अपना मनोरथ पूर्ण होता देख, उसी प्रकार प्रसन्न हुए, जिस प्रकार भगवान् विष्णु देवताओं, ऋषियों और सिद्धों से पूजित होते हैं।।३२।।

👉🏻🚩बालकांड का सोहलवा सर्ग समाप्त हुआ।

#ramayan
📚 श्रीमद बाल्मीकि रामायणम 📚

🔥 बालकाण्ड: 🔥
।। सप्तदशः सर्गः ।।

🍃 पुत्रत्वं तु गते विष्णौ राज्ञस्तस्य सुमहात्मनः।
उवाच देवताः सर्वाः स्वयंभूर्भगवानिदम्॥१॥

⚜️ भावार्थ - महात्मा महाराज दशरथ के घर में भगवान् विष्णु को पुत्र रूप से भवतीर्ण होते देख, ब्रह्मा जी ने सब देवताओं से कहा॥१॥

🍃 सत्यसंघस्य वीरस्य सर्वेषां नो हितैषिणः।
विष्णो: सहायान्बलिन: सृजध्वं कामरूपिणः॥२॥

मायाविदवश्च शूरांश्च वायुवेगसमाञ्जवे। नयजान्बुद्धिसंपन्नान्विष्णुतुल्यपराक्रमान्॥३॥

⚜️ भावार्थ - सत्यसंध, वीर, और सब का हित चाहने वाले भगवान् विष्णु की सहायता के लिये तुम लोग भी बलवान, कामरूपी ( जैसा चाहै वैसा रूप बनाने वाले ) माया को जानने वाले, वेग में पवन तुल्य, नीतिज्ञ, बुद्धिमान, पराक्रम में विष्णु के ही समान ही अनेक रूपो में जन्म लो।

#ramayan
⚠️ Very Important Information

❗️Dive into संस्कृत संवादः by clicking on the hashtags (#) below. Use 🔼 and 🔽 to browse through posts.

🖱 #vakyabhyas for a collection of vakyabhyas. 
🖱 #ramayan for shlokas from Valmiki Ramayan
🖱 #rgveda for inspiring Vedic mantras. 
🖱 #hasya for delightful jokes in Sanskrit. 
🖱 #viloma_kavya for shlokas in reverse order. 
🖱 #chanakya for wisdom from Chanakya Neeti. 
🖱 #Geeta for profound shlokas from Gita. 
🖱 #Celebrating_Sanskrit for interesting posts. 
🖱 #sanskritlanguageteaching for Sanskrit learning videos. 
🖱 #NavratrispecialMusic for enchanting Carnatic music in Samskrit. 
🖱 #NavratriSpecialDrama for captivating dramas in Samskrit. 
🖱 #SankshepaRamayanam for shlokas from संक्षेपरामायणम्. 
🖱 #Subhashitam for wise shlokas. 
🖱 #sanskriteducation for info on academic courses. 
🖱 #VedicChanting for audios and videos of Vedic mantras. 
🖱 #Atmabodha for insightful videos and shlokas of आत्मबोध. 
🖱 #samlapshala for recordings from संलापशाला. 
🖱 #chitram for practicing Vakyabhyas through images. 
🖱 #shabdah for enriching Sanskrit vocabulary. 
🖱 #sanskritlessons for quick and easy lessons. 
🖱 #Sanskritcarnaticmusic for captivating Carnatic music videos. 
🖱 #shudhhi for finding errors posts. 
🖱 #dhyana for tributes to revered figures. 
🖱 #quote for inspiring Sanskrit quotes. 
🖱 #quiz for fun Sanskrit quizzes. 
🖱 #samvadah for conversations in Sanskrit. 
🖱 #gita for recitations of the Bhagavad Gita. 
🖱 #special for daily Sanskrit greetings. 
🖱 #Song for melodious songs in Sanskrit. 
🖱 #film to enjoy films in Sanskrit. 
🖱 #streeratnamaala to celebrate our legendary women.