دین و جامعه
1.23K subscribers
327 photos
38 videos
81 files
484 links
مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین:
نشستها، همایش ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشت‌های تحلیلی.
اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکل @mohammadiakmal
Download Telegram
#معرفی_مقاله

🔻"إنتشار المذهب المالکی ببلاد المغرب الأوسط(الجزائر)؛ قرائة سوسیولوجیة" 🔻

"خوانشی جامعه شناختی از گسترش مذهب مالکی در باختر میانه(الجزائر)"

نام مقاله‌ای از دکتر "علاوة عمارة" از الجزائر است که در شماره 56 مجله "آفاق الثقافة والتراث" در 2007 میلادی به چاپ رسیده است.

دکتر عمارة در دیباچه کوتاهی بر مقاله مختصر خود می‌نویسد:
«در آغاز قرن شش هجری مذهب فقهی مالکی در باختر قلمروی اسلامی(آفریقا) چنان گسترش یافته بود که اگر کسی اهل آن سرزمین‌ها بود، می‌شد وی را بی‌درنگ مالکی دانست. اما در عصر امویان و سالیان نخست عباسیان که مذاهب فقهی و کلامی مختلفی به دنبال نفوذ در دل باختر اسلامی بودند، چنین موفقیتی هرگز آسان نبوده است. از همین رو جای دارد بپرسیم که براستی چه عواملی باعث مقبولیت مذهب مالک در باختر میانه اسلامی شد؟ آیا چنان که ابن خلدون می‌اندیشید، سرشت بدویِ یکسان و زیست‌بوم سنتیِ همسان مردم آفریقا و حجاز بود که سبب می‌شد مذهب حجازیِ مالک برای آنان مطبوع‌تر باشد؟ یا این گسترش، مدیون قدرت سیاسی و گروه‌های فعال اجتماعی بوده؟ یا ریشه در تلاش‌های پیروان این مذهب و خصوصا نسل نخست‌شان دارد؟

این پرسش‌ها مقدمه دکتر عماره برای ورود به بحث است ولی آن چه در ادامه می‌خوانید، گزارش مترجم از مقاله است که برای فهم راحت‌تر مخاطبان توضیحاتی به آن افزوده شده و ترتیب مطالب نیز پس و پیش شده.
...
هفتاد سال پس از آغاز فتوحات، بسیاری از مناطق آفریقا به قلمرو اسلام پیوسته بودند. از همین زمان، مردمان آفریقا همواره ملتی در حاشیه و محروم بودند و نه از مشارکت سیاسی بهره داشتند و نه از حقوق برابر با اعراب. تا اینکه دو گروه از خوارج یعنی صُفریه و إباضیه فعالیت خود را در آفریقا آغاز کردند و خواستار لغو مالیات‌ها و تحقق مشارکت سیاسی برای مردم و برابری حقوقی میان عرب و غیرعرب شدند. (همیشه از جدی‌ترین اپوزیسیون‌های خلافت مرکزی در جهان اسلام، خوارج بوده‌اند و بسیاری اوقات هم مطالبات‌شان، حقوق اجتماعی برابر و حق مشارکت سیاسی بوده است. به پندار من چیزهایی که درباره جنایت و خشونت خوارج در متون تاریخی ثبت و ضبط شده، گرچه یکسره انکارپذیر نیست، اما بخشی از آن هم حاصل پروپاگاندای خلافت مرکزی علیه آنان بوده.)

از دیگر سو، سلطه مذهبی _به مثابه هژمونی در نزد گرامشی_ تسهیل‌گر سلطه سیاسی خواهد شد و از دست رفتن هر کدام از این‌ها به زوال دیگری نیز می‌انجامد. از همین رو دو مرکز خلافت اسلامی در آن عصر_بغداد عباسی و قاهره فاطمی_ ترجیح می‌دادند مذهب حنفی و اسماعیلی در ایالت آفریقا تثبیت شود اما طبیعتا مردم آفریقا آن را نمی‌پذیرفتند.
بنا بر نقل قولی از ماکس وبر، حد نهایی تمایز اجتماعی، تمایز دینی است. برای مثال در یک منطقه جغرافیایی، دو گروه قومی که برای چند صد سال هم‌زیستی مسالمت‌آمیز دارند و حتی خدایان مشترک دارند، کافی است با تغییر شرایط، منافع سیاسی و اجتماعی و مادی متضادی بیابند تا ناگهان خدایان‌شان نیز از هم جدا شوند.{برای نمونه: تغییر مفهوم دیو و اهورا در میان هندیان و پارسیان باستان} و دقیقا وضعیت حاشیه‌ای و محروم مردم آفریقا که خلافت مرکزی را دشمن خودشان می‌دانستند سبب می‌شد گروه‌های حنفی و اسماعیلی در جذب مردم به سوی خود بختیار نباشند. با کنار رفتن حنفیه و اسماعیلیه، گروه‌های رقیب عبارت بودند از: اباضيه، صفريه، معتزله، واصلیه، زیدیه و مالکیه.
معتزله و واصلیه توسط رقیبان تضعیف شدند و زیدیه نیز در منطقه محدودی پذیرفته شد. موفق‌ترین آن‌ها یعنی اباضیه و صفریه در مرحله اول، توسط فاطمیان سرکوب نظامی و در مرحله دوم، در مذهب مالکی منحل شدند. در نهایت، این فقیهان مالکی بودند که از همان آغاز با شاگرد پروری و تدریس فقه مالکی و سپس قبضه کردن مناصب قضایی، مذهب مالک را در بدنه اجتماعی آفریقا تثبیت کردند.

نویسنده در پایان می‌افزاید مطالعه کتب فقهی مصطلح به "نوازل" که در باختر میانه نگارش یافته‌اند به ما نشان می‌دهد که چگونه فقیهان مالکی توانستند خودشان را در میان جوامع آفریقایی جا دهند و مبانی فقهی مذهب‌شان را با عرف همساز کنند تا جایی که عرف یکی از منابع قانون‌گزاری در مذهب مالکی شد. برای نمونه، طبق عرف جوامع آفریقایی، زن از هر گونه حق ارث محروم بوده و هیچ کدام از فقیهان مالکی به چنین قانون عرفی‌ای اعتراض نکرد تا آن جا که فقیهی به نام "ابوسالم ابراهیم العقبانی" به سکوت فقیهان در برابر این حکم عرفی و خلاف شریعت، اعتراض کرد.
به نظر نویسنده، سیطره مذهب مالکی بر آفریقا به همین ویژگی درونی‌اش بر می‌گردد که سنت و عرف را بسیار رعایت کرده و بسیاری اوقات به قوانین عرفی اعتراض نمی‌کند و نسبت به جامعه روستایی آفریقایی بسیار محافظه‌کار است.

گزارش: جواد شريفی

🔰منبع: مطالعات اجتماعی فقه

@religionandsociety
♦️ انتشار مقاله «نه سال شیعه‌پژوهی (۲۰۰۹-۲۰۱۷): مرور و چشم‌انداز‌ها» به زبان‌ انگلیسی

🔹مقاله «نه سال شیعه‌پژوهی (۲۰۰۹-۲۰۱۷): مرور و چشم‌انداز‌ها» به زبان‌ انگلیسی منتشر شده است. این مقاله به قلم ماتیو تریه در ژورنال استودیا اسلامیکا به انتشار رسیده است.

♦️Neuf ans d’études shīʿites (2009-2017). Bilan et perspectives.

🔹Abstract
This article purports to report, without claiming to be exhaustive, on the recent dynamism within Shīʿi studies and their echoes throughout the various fields of Islamology. The first part will present a brief history of Shīʿi studies and the successive biases that have affected them. https://telegram.me/bayeganitabligh/1101
The second part will retrace the course of these studies over nine years (2009-2017), focusing on three collective works that rehabilitate in different ways Henry Corbin’s analyses (m. 1979), considered outdated by some.
The third part will address three areas in which recent Shīʿi studies have proved particularly fruitful: the history of early Islam; the intra-Shīʿi minorities and the origins of Islam; Islamic philosophy after Averroes (d. 1198). The sum total will reflect a decompartmentalisation of Shīʿi studies both internally, between the different currents and aspects of Shīʿism, and externally, between Shīʿism and Sunnism, philosophy or Sufism.

دانلود مقاله در لینک
👇👇👇

http://yon.ir/54CjE (منبع)
http://yon.ir/Y1Ven (سایت اصلی)


🔰منبع: مطالعات شیعه در غرب

#معرفی_مقاله
#شیعه_پژوهی
@religionandsociety
@studiesofshia_THE_JEWISH_KALAM.pdf
2.8 MB
♦️تأثیر کلام اسلامی بر کلام یهودی

🔹هری ولفسون، دانشگاه هاروارد

♦️ THE JEWISH KALAM

🔹HARRY A. WOLFSON; Harvard University

🔸بسیار پیش می‌آید که اسلام‌پژوهان از تاثیرِ زیادِ یهودیت بر اسلام می‌گویند. البته که در فقهِ اسلامی تاثیرِ یهودیت بر اسلام قابلِ تردید نیست.

🔹هرکسی نگاهی جزیی به شریعتِ یهود بیندازد، می‌تواند احادیثِ فقهی را که شباهتِ زیادی به شریعتِ یهود دارند، استخراج کند. این صرف‌نظر از اینست که در موردِ وثاقت و اصالتِ آن احکام (که مستند به اخبار هستند) حکم دهیم.

🔸هری وُلفسون، فیلسوف دین و از پیشتازان فلسفه‌ی یهود، یکی از کسانی است که به خوبی نشان داده‌است چقدر علمِ کلامِ یهودیت ( که از اساس قبل از اسلام در یهودیت نبوده است)- برعکسِ فقهِ آن -از علمِ کلامِ اسلامی تاثیر پذیرفته است. هری ولفسون استادِ دانشگاه هاروارد بوده‌است. مقاله‌ی زیر کمی از این تاثیرات را نشان می‌دهد.

#حدیث_پژوهی
#کلام_پژوهی
#معرفی_مقاله

🔰مطالعات شیعه در غرب

@religionandsociety
@studiesofshia_پاره های اسلام شناسی 1.pdf
1.8 MB
#معرفی_مقاله

🔻پاره های اسلام شناسی (1)🔻

✍🏻محمد حسین رفیعی

🔸چکیده
نوشتار حاضر مشتمل بر معرفی برخی مقالات لاتین در حوزه مطالعات اسلامی است که تاکنون ترجمه و منتشر نشده اند. نویسنده در نوشتار حاضر تلاش دارد در راستای معرفی مقالات، به اختصار محتوای هر یک از مقالات را مورد مداقه قرار دهد. برخی از عناوین مقالات معرفی شده بدین شرح اند:
1- مهدی (عج) و گنج طالقان
2- احیاگری اسلامی و بریتانیای کبیر : تصویر محمد رشید رضا چنانکه در نشریه المنار انعکاس یافته
3- رویکرد پسااستعماری به تاریخ اسلام در قرن چهارم هجری/دهم میلادی
4- نزاع با خلیفه؛ تصویر عثمان بن عفان در سه متن تاریخ نگاری عهد عباسی
5- کتاب فتوح الشام قدامی به مثابه مورد پژوهشی درباب انتقال حدیث درباب فتح شامات

🔰منبع: مطالعات شیعه در غرب

@religionandsociety
@studiesofshia_ترجمه_و_نقد_مقاله.pdf
404.3 KB
#معرفی_مقاله
#ترجمه_و_نقد
♦️ شکل و ساختار قرآن
♦️ Form and structure of the Quran
🔹نویسنده: آنجلی‌کا نیوورث
🔹Angelika Neuwirth
🔸ترجمه و نقد: محمد جواد اسکندرلو

🔰منبع: مطالعات شیعه در غرب

@religionandsociety
@studiesofshia_Form_and_Structure.pdf
529.4 KB
#معرفی_مقاله
#قرآن_پژوهی

♦️ شکل و ساختار قرآن
♦️ Form and structure of the Quran
🔹نویسنده: آنجلی‌کا نیوورث
🔹Angelika Neuwirth

🔰منبع: مطالعات شیعه در غرب

@religionandsociety
@studiesofshia__گزارشی_از_کربلا.pdf
3 MB
#معرفی_مقاله
@studiesofshia
✳️ گزارشی از کربلا

🔹مجله‌ی تخصصی مطالعات مردم شناسی

🔸اشتوتگارت/ 1876

🔺کتابخانه انجمن شرق شناسی آلمان

#مطالعات_شیعه_در_غرب
@studiesofshia
#معرفی_مقاله
#حدیث_پژوهی_در_غرب

🔻 مطالعۀ تحلیلی سیر پژوهش‌های غربی در حدیث امامیه🔻

دکتر علی حسن‌نیا، دکتر علی راد ، دکتر سیدمحمد موسوی‌مقدم

📝چکیده
شناخت ادوار تاریخی مطالعات و پژوهش‌های انجام‌شده در حدیث امامیه از سوی خاورشناسان، مقدمه‌ای است بر کشف نظریات، اندیشه‌ها، رویکرد‌ها و نقاط عطف موجود در هر دوره. در برآیند توجهات، پژوهش‌ها و نظریات ارائه‌شده در این باب، به‌لحاظ گذار تاریخی و سیر تطوری آثار خاورشناسی، چهار دورۀ زمانی متصور است که به‌طبع در هریک از ادوار می‌توان هم‌پوشانی‌ها و تلاقی‌گاه‌هایی یافت. همچنین، در هریک از اداور تاریخی، نقاطی بر پدیداری رویکردی نو در آن دوره وجود دارد.

این نقاط مهم تاریخی، سرآغاز هر دوره به شمار می‌آیند و گاه با برآمدن یک پژوهش، گاه با ظهور یک خاورشناس و گاه با رخ دادن یک رویداد نقطه‌یابی می‌شوند. نوشتار حاضر بر آن است تا نقطه‌های عطف موجود در هر دوره را شناسایی کرده، بر آن اساس ابتدا و انتهای ادوار را برکاویم. شناساندن جریان غالب در هر دوره و ارائۀ تصویری روشن از تلاش مطالعاتی غربیان در باب حدیث امامیه از آغاز تاکنون، غایتی است که این پژوهش در پی آن است. https://telegram.me/bayeganitabligh/490

🔻واژگان کلیدی: حدیث‌پژوهی، خاورشناسان، سیر تطوری، امامیه.

🔹لینک دانلود مقاله 👈👈👈
https://telegram.me/studiesofshia/1088

@religionandsociety
#معرفی_مقاله
#نقد_کتاب

♦️ نظریه «امامت باطنی در تشیع نخستین» در بوته نقد

محمدجعفر رضایی؛ محمد نصیری

🔹چکیده
کتاب پیشوای ربانی در تشیع نخستین نوشته دکتر محمدعلی امیرمعزی از مهم‌ترین آثار مهم شیعه‌شناسی در غرب به شمار می‌رود. امیرمعزی در این کتاب با بهره‌گیری از روش پدیدارشناسی به شناخت گوهر و ذات تشیع امامی از طریق مراجعه به آثار اصیل و نخستین امامیه (به طور خاص، کتب روایی) پرداخته است. از نظر وی گوهر تشیع نظریۀ امامت و به طور خاص، تفسیر باطنی از این نظریه است. به نظر وی به دلیل تقیۀ اصحاب امامیه بهترین راه برای رسیدن به اندیشه‌های باطنی امامان، مراجعه به اندیشه‌ها و تعالیم باطنی غالیان است. در این مقاله ضمن گزارشی کوتاه از محتوای این کتاب به نقد و بررسی آن پرداخته‌ایم. در مجموع نظریۀ امیرمعزی در مواردی مانند اثبات باطن‌گرایی امامیه، مبهم است و در برخی موارد نیز شواهد و دلائل او ناکافی‌اند. با این همه، اشکال عمده این اثر یکی دانستن تعالیم ائمه: و غالیان است؛ این ادعا شواهد نقض فراوانی دارد که در این مقاله به آنها اشاره شده است.

🔺کلیدواژه‌ها
کلام امامیه؛ تشیع نخستین؛ باطنی‌گری؛ غالیان؛ امامت؛ محمد علی امیرمعزی

♦️A Criticism of the Theory of "Internal Imamat in Early Shiites"

Mohammad Ja'far Reza'ee؛ Mohammad Nasiri

🔹abstract
The book, The Divine Guide in Early Shi'ism, by Dr. Mohammad Ali Amir Mo'ezzi is one important work in the study of Shiism in the West. Employing the method of phenomenology, Amir Mo'ezzi is concerned with the essence of Imamiah Shiism by appeal to the early and original works of Imamiah (in particular, Hadith collections). In his view, the essence of Shiism is the theory of Imamat and in particular, an internal interpretation thereof. He thinks that because of taqiyah in the apostles of Imams the best way to discover the internal thoughts of Imams is to consult the views of Qalis (exaggerationists about Imams). Fundamentally there’s no conflict between the doctrines of Qalis and Imams; what went wrong about Qalis was their revelation of the mysteries of Imams. In this paper after a review of this book, we present criticisms to it. In general, Amir Mo'ezzi's idea in demonstrating Imamiah internalism is not clear, and in some cases there is not enough evidence. The main problem, nonetheless, is the thought that the teachings of Imams and Qalis are the same; there are many pieces of counter-evidence to this view.

🔺keywords
Imamiah Theology, Early Shi'ism, internalism, Imamat, Mohammad Ali Amir Mo'ezzi

#شیعه_پژوهی

🔰منبع: مطالعات شیعه در غرب

@religionandsociety
♦️ نقش اتاق فکرها در ترویج اسلام هراسی در انگلستان

🔹حاکم قاسمی، عزیزالله حاتم زاده

🔸چکیده: اسلام هراسی در چند دهه اخیر به عنوان یک چالش جدی برای مردم و دولت های غربی به ویژه در انگلستان مطرح بوده است. این مساله پس از حوادث 11 سپتامبر تشدید شد و ابعاد جدیدی به خود گرفت. اسلام‌هراسی ریشه در گذشته دارد و اقدامات گروههای اسلام گرای افراطی مانند القاعده در ایجاد تشدید آن تاثیر فراوانی داشته، اما اتاق فکر های جوامع غربی نیز نقش و تاثیر بسیار مهمی در تقویت، گسترش و جهت دهی آن به آن داشته اند. با توجه به تمرکز مقاله حاضر بر روی کشور انگلستان، پرسش مقاله اینست که اتاقهای فکر در این کشور چه نقش و تاثیری در تقویت، گسترش، و جهت دهی به اسلام هراسی دارند؟

در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با بررسی و رصد فعالیت ها و اقدامات اتاق فکر “تبادل سیاست” در انگلستان تلاش می شود تا به این پرسش پاسخ داده شود. بررسی ها نشان می دهد که این اتاق فکر راست‌گرا به شکل هدفمند به تهیه گزارشها و انتشار و ترویج ایده هایی می پردازد که اسلام و مسلمانان را به عنوان یک تهدید معرفی می کنند و از این طریق بر افکار مردم و تصمیم گیران و سیاستمداران و عملکرد آنها تاثیر می گذارد و آنها را برای مقابله با اسلام و مسلمانان جهت می دهند.

▪️واژگان کلیدی: اسلام هراسی، 11 سپتامبر، اتاق فکر، انگلیس، مرکز تبادل سیاست.

♦️ The Role of Think tanks in Promoting Islamophobia in the UK (Case Study: "policy exchange")

🔹abstract: Islamophobia in recent decades as a serious challenge for Western governments, particularly the British people has been raised. This problem was exacerbated after the events of September 11 and took on a new dimension. This Issue is rooted in the past and the actions of some Islamic Extremist groups. But Western think tanks had active role to intensify and magnify that. The question of this paper is that what is the role of think tanks to strengthen, expand, and direct the Islamophobia? telegram.me/bayeganitabligh/3162

Using the Descriptive and analytical method and by review and monitor the activities of the think tank "policy change" in the UK we will answer the question. Our studies show that Western think tanks like Policy Exchange are trying to introduce Islam and moslim as a major threat for the policy makers and citizens of the western contries by publishing reports against Islam.

🔸key words: Islamophobia, 11 September, Think Tank, UK, Policy Exchange

💠 لینک دانلود مقاله 👈👈👈
https://telegram.me/Allah4all/2827

🔰منبع: انجمن بین المللی #ترنم_صلح

#معرفی_مقاله
#اسلام_هراسی

@religionandsociety