🌷 #سیری_در_نهج_البلاغه

🌿اَلعَجزُ آفَه وَالصَّبرُ شَجاعَه وَالزُّهدُ ثَروَه وَ الوَرَعُ جُنَّه ونِعمَ القَرینُ الرِّضَی🌿

عجز و ناتوانی آفت است و صبر، شجاعت است و زهد ثروت است و تقوا سپر است(در برابر گناهان و خطرات شیطان و هوای نفس) و رضایت
(از تقدیر الهی)بهترین همنشین است۰

✅شرح و تفسیر:

اشاره امام به پنج صفت از اوصاف انسانی که یکی منفی و چهار صفت از آن مثبت است:

1⃣ عجز آفت است۰
عجز هرگونه ناتوانی علمی،جسمی، اقتصادی و فکری را شامل میشود۰گاه میشود که عجز و ناتوانی بدون اختیار دامان انسان را میگیرد ولی غالبا نتیجه کوتاهیها و بی برنامه گیهای خود انسان است۰

2⃣ صبر ،شجاعت است۰
در حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده است که می فرماید:
اَلصَّبرُ ثَلاثَه،صَبرُ عندَالمُصیبه و صَبرُ علی الطّاعه و صَبرُ عن المعصیه۰تنها شجاعانند که از عهده شکیبایی در این مراحل سه گانه بر می آیند۰
نیز گفته اند:هنگامیکه حادثه سختی به میهمانی تو آمد،باصبر از آن پذیرایی کن و جایگاه آن رابا توکل بر خدا و حساب عندالله گرامی بدار،باشد که این میهمان از نزد تو برود در حالیکه بیش از آنچه از تو گرفته،برتو باقی خواهد گذاشت۰
3⃣ زهد،ثروت است۰
زهد در اسلام نخواستن است نه نداشتن۰زاهد کسی نیست که مال و منال و شهرت نداشته باشد،بلکه کسی است که وابسته به این امور نباشد۰
امام صادق علیه السلام فرمودند:
تمام نیکی ها درخانه ای قرار داده شده و کلید آن زهد در دنیاست۰
4⃣ تقوا و پرهیزکاری ،سپر است۰
ورع به معنای تقوا یا حد اعلای تقواست،به گونه ای که انسان حتی از شبهات پرهیز کند۰
تعبیر به "جُنَّه"جالب است،گویا هوای نفس و شیطان پیوسته قلب انسان راهدف تیرهای خود قرار میدهند؛وانسان به وسیله این سپر میتواند از آزار آنها در امان بماند۰
5⃣ رضایت و خوشنودی (از قضای الهی) بهترین همنشین است۰
همنشین خوب کسی است که به انسان آرامش دهد و او را از بی تابی باز دارد و در او روح امید بدمد و تمام این آثار در راضی بودن به قضای الهی است۰

📚منبع:
کتاب پیام امام امیرالمومنین علیه السلام،
آیه الله العظمی مکارم شیرازی،
جلد دوازدهم

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
 @quranir
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

#سیری_در_نهج_البلاغه

🌿فِي الَّذين اعتَزَلو القِتالَ مَعَهُ،خَذَلو الحَقَّ و لَم يَنصُرو الباطِلَ.🌿

امام در مورد کسانیکه از جنگ در رکاب حضرت کناره گیری کردند،فرمود:حق را تنها گذاشتند و باطل را یاری نکردند.

📝شرح و تفسیر:

این سخن مربوط به برخی از افراد سرشناس از مسلمانان مانند"سعدبن ابی وقاص" و "عبدالله بن عمر"است که در جنگ جمل و صفین با امام همراهی نکردند و به دشمنان او نیز نپیوستند،بلکه بی طرف ماندند و عذرهای واهی تراشیدند.در اینکه این گروه با علی علیه السلام از ابتدا زیر بار بیعت نرفته بودند یا فقط در مسئله مبارزه کوتاه آمده بودند؛در میان مورخان اختلاف نظر وجود دارد.
❓سوال اینجاست که اگر آنها بیعت نکردند،چگونه امام انتظار  داشت که به لشگر او بپیوندند و با باطل مبارزه کنند.

✅پاسخ روشن است؛
اولا جمهور مسلمانان و اکثریت قاطع مهاجران و انصار بیعت کرده بودند و این حجت برای همه مردم بود و ترک بیعت گناه بزرگی بود که از آنها سرزد.
ثانیا به فرض اینکه بیعت نکرده باشند؛باید به وظیفه خود به عنوان یک مسلمان طبق آیه ۹ سوره حجرات (فقاتلوا التی تبغی حتی تفیء الی امر الله)عمل می کردند.واین یک وظیفه اسلامی است که به بیعت ربطی ندارد.

در حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده است:
کسی که نسبت به حق بی طرف و بی تفاوت بماند و سکوت اختیار کند؛شیطان گنگی است.(شرح نهج البلاغه مغنیه،
ج۴،ص۲۲۷)
به ویژه اینکه کناره گیری این افراد که به عنوان شخصیتهای معروف جامعه اسلامی شناخته می شدند،ضربات شدیدتری بر پیکر حق وارد می کرد.


📚منبع:
کتاب پیام امام امیرالمؤمنین علیه السلام،
آیة الله العظمی مکارم شیرازی،
جلد دوازدهم
@quranir

#سیری_در_نهج_البلاغه
🌿لاقُربَةَبالنَّوافِلِ إذا أضَرَّت بالفَرائِضِ🌿

هرگاه کارهای #مستحب به #واجبات زیان برساند، #موجب_قرب_به_خدا نمی شود.

📝 شرح و تفسیر:

برای این گفتار حکمت آموز سه گونه تفسیر قابل ذکر است؛

1️⃣ روشن ترین تفسیری که به نظر می رسد این است که هرگاه کارهای مستحبی ضرری به واجبات برساندارزش آن کاسته می شود و ثواب آن کم می گردد مثل اینکه کسی از سرشب تا بعداز نیمه شب مشغول عزاداری باشد ولی خواب بماند و نماز صبح او قضا شود و یا اینکه به سراغ کارهای خیر مستحبی برود ولی در ادای دیون خود کوتاهی کند.
دلیل ان هم روشن است.فرایض و واجبات ، مصالحی دارد که اگر ترک شود به انسان لطمه می زند ولی مستحبات چنین نیست.

💠امیر مؤمنان علیه السلام می فرمایند:
چهار چیز است که دلیل بر سقوط دولت ها می شود؛ضایع ساختن اصول و چسبیدن به فروع و مقدم داشتن اراذل و مؤخر داشتن افاضل(غررالحکم،ح۷۸۳۵)

2️⃣ تفسیر دیگراینکه در بعضی از عبادات
اگر واجبات را رها کنند و به مستحبات بپردازند،مستحب اساسا باطل است.
مانند کسیکه روزه قضای واجب براوست،
اگر روزه مستحب بگیرد از اساس باطل است.

3️⃣ احتمال سوم اشاره به مسأله ضدین در علم اصول است.جمعی معتقدند که امر به شئ نهی از ضد خاص آن می کند
مثلا کسی که بدهکاری فوری داشته باشد،
اگر در وسعت وقت نماز بخواند نماز او باطل است زیرا انجام نماز در وسعت وقت به واجب فوری لطمه می زند و چون امر به شئ نهی از ضد آن می کند،این نماز موجب تقرب نیست و باطل است.

البته جمع میان این تفاسیر نیز منعی ندارد ولی تفسیر اول مناسب تر است.


📚 منبع:
کتاب پیام امام امیرالمؤمنين عليه السلام،
آیةالله مکارم شیرازی،
جلد دوازدهم
@quranir

🌷 #سیری_در_نهج البلاغه 🌷


امام هنگامی که یکی از یاران خود را بیمار می بیند،به او می فرماید:

🌿جَعَلَ اللهُ ما كانَ مِن شَكواكَ حَطّاً لِسَيِّئاتِكَ فَإنَّ المَرَضَ لا أجرَ فيهِ و لَكِنَّهُ يَحُطُّ السَّيِّئاتِ و يَحُتُّها حَتَّ الأوراقِ و إنَّما الأجرُ في القَولِ بِاللِّسانِ والعملِ بِالأيدي و الأقدامِ و إنَّ اللهَ سُبحانَهُ يُدخِلُ بِصِدقِ النّيَّةِ والسَّريرَةِ الصّالِحةِ مَن يشاءُ مِن عِبادِهِ الجَنَّةَ🌿

خداوند این درد و بیماری تو را سبب ریزش #گناهانت قرار داد،زیرا بیماری #پاداشی در آن نیست ولی #گناهان را می ریزد همچون ریزش برگ درختان.اجر و پاداش تنها در گفتار به زبان و عمل با دست و قدم(واعضا)است و خداوند سبحان کسانی را از بندگانش که بخواهد(ولایق بداند)به موجب صدق نیت و پاکی باطن(نیز)داخل بهشت می کند.

📝شرح و تفسیر:

می دانیم که درد و رنج ها و بلاها و حوادث ناگوار فلسفه های متعددی دارد؛یکی از آنها آمرزش گناهان است.یعنی خداوند میخواهد بنده صالحش را که لغزشی داشته در همین دنیا پاک کند.علاوه بر این انسان در حال بیماری توجه خاصی به خدا پیدا می کند و گاه به یاد مرگ می افتد و از گناهان خود توبه می کند.
قرآن مجید در آیه ۱۲سوره یونس می فرماید: "هنگامی که به انسان زیانی برسد مارا درحالیه به پهلو خوابیده یا نشسته یا ایستاده است،می خواند."

آن گاه امام علیه السلام راز این نکته را که چرا فرمود بیماری سبب سقوط گناهان است و نفرمود پاداش و اجر دارد بیان می کند؛ ومی فرماید:زیرا بیماری پاداشی در آن نیست ولی گناهان را می ریزد‌ همچون ریزش برگ درختان.
سپس می فرماید:اجر و پاداش تنها در گفتار به زبان و عمل با دست و پاست.
روشن است که پاداش مربوط به عمل است ولی یک بیماری که ناخواسته بر انسان عارض می شود کاری نیست که او انجام داده باشد تا خداوند اجر و پاداشی برای او قرار دهد.البته اگر بیماری بر اثر اعمال و طاعات باشد مانندسرباز مجاهد در راه خدا که مجروح شده باشد ممکن است اجر داشته باشد.

آن گاه امام علیه السلام می فرماید:
خداوند سبحان کسانی را از بندگانش که بخواهد(ولایق بداند) به موجب صدق نیت و پاکی باطن داخل بهشت می کند.
اشاره به این که خداوند به نیت خوب و اراده اعمال صالح به انسان پاداش می دهد زیرا نیت و اراده عملی است باطنی که در بسیاری از روایات برای آن پادش ذکر شده است و باطن نیکو نیز مولود اعمال صالحی است که در گذشته انجام داده ‌و آن هم پاداش نیک دارد.


📚 منبع:
کتاب پیام امام امیرالمؤمنين عليه السلام،
آیةالله مکارم شیرازی،
جلد دوازدهم


🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
 @quranir
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺