#سڵاو_ئازیزان

#زمانےڪوردی بریتے لە 29 دەنگی ڪپ‌ونەبزوێن و 8 دەنگی بزوێنە

#پیتە_ڪپەڪان=نەبزوێن، بیصدا، صامت
ئـ، ب، پ، ت، ج، چ، ح، خ، د، ڕ، ر، ز، ژ، س، ش، ع، غ، ف، ڤ، ق، ک، گ، ل، ڵ، م، ن، هـ‌، و، ی

#پیتە_دەنگدارەڪان=بزوێن، صدادار، مصوت ا ، ـەە ، ێ‌ێـ ، وو ، ۆ ، و ، ی، بزرۆڪە(بزرۆڪە ـــi)

#نەبزوێنەڪان👇
#پیتے (همزە) ئـ‌ ئ
یەڪەمین پیتے زمانے ڪوردی هەمزە؛
لە زمانے ڪوردیدا هیچ وشە و بڕگە نییە ڪە بە 👈 آ ، ٲ ٳ ٱ
یا بە پیتە دەنگدارەکان دەس پـێڪا،
بەڵڪوو هەمیشە یەڪەم دەنگ و پیتی هەر بڕگە و وشە بە ڪپ‌ونەبزوێن دەست پێـدەڪا.

بۆ دەربڕینے پیتە دەنگدارەڪان ئەشێ پیتە بێدەنگەکان لە پێشیان بێ.
هەمیشەبە یارمەتے پـیتە ڪپ‌وبێدەنگەڪان، دەنگدارەڪان ئەنووسرێن و بێژە ئەڪرێن
وەڪ:
#ئا= ئ+ا=ئا ئاوات، ماسا، باس، تاس، شاد
#ئە= ئەدەب، بەسەر، شەدە، مەوە، دەوا
#ئە= ئ+ە=ئە 👉 تڪایە بۆ ئەم مەبەستە ڪە لە دەنگے سەرە(ە) ڪەڵڪ ئەگرن بیڪەن بە نیشانە تا جوان فێر ئەبن هەم گردە هەم یەڪچاوە

#ئێ= ئ+ێ=ئێ ئێــ ئێمە
دێـدێ، بـێـبەر، سێـبەر، ڪێو

#ئی= ئ+ی=ئی ئیـ ئیما، شیما، دیوان، سیراج

#ئۆ= ئ+ۆ=ئۆ ئۆخەی، دۆڵ، ڪۆڵ، مۆڵ، چۆڵ

#ئو= ئ+و=ئو ئوستاد، ڪورد، سوخمە، دوگمە

#ئوو= ئ+وو=ئوو ئوور ئوورهان، دوور، شوور، سووڕ

#ئستران= ئ+بزۆڪەi
بستان، درڪان، گڕڪان وەڪ: لە نووسینی بڕێ وشە زاراوەی کرمانجی

#پیتەڪانے #ب #پ: لەسەر جێگای خۆیانە و وەڪ زوانەڪانی تر هیچ گۆڕانڪاری تێدا نییە.

#پیتے #ت: لە زمانے ڪوردیدا تەنیا یەڪ جۆر نووسینے ت مان هەیە ط❌
نموونە 👈 طاهر❌ تاهیر✅


#پیتەڪانے #ج ، #چ ، #ح ، #خ: لە ڪوردیشدا هیچ ناگۆڕدرێ.

#پیتے #ز: لە نووسینے زمانے ڪوردیدا تەنیا یەڪ جۆر نووسینے ز هەیە واتا 👈 ض❌، ظ❌، ذ❌مان نییە

ظاهر❌ زاهیر✅
ضمیر❌ زەمیر✅
ذڪر❌ زڪر✅

#پیتڪانے #ر ، #ڕ لە زمانے ڪوردیدا دوو جۆر پیتے ر هەیە.
ر ناسڪ و سادە لە بێژە ڪردندا ناسڪ و سادەیە
نموونە: ئارمان
ر ناسڪ ئەوەیە هیچڪات لە سەرەتای وشەوە نایێ.

#ڕ قەڵەو 👈 لە سەرەتا و ناوەڕاست و ئاخری وشە ئازادە و بێژەڪردنے قەڵەوە نموونە: ڕزگار ، ڕێبوار
ڕ قەڵەو یا باڵەدار هەمبەری نییە لە زوانی عەجەمی.

#پیتے #ژ هەر وەڪوو فارسی بەڪاری دەبەین.

#پیتے #س 👈 لە ڪوردیدا تەنیا یەڪ جۆر نووسینے س‌مان هەیە
واتا 👈 ص و ث مان نییە
بۆ نموونە: ثریا❌ سورەییا✅
صابوون❌ سابوون✅

#پیتەڪانے #ع #غ #ف هەر وەڪ فارسے، بەڪار دەبرێن.

#پیتے #ڤ 👈 پیتێڪے تایبەتە و لە زمانے ڪوردیدا هەیە بەڵام لە عەجەمے نییە وەڪوو پیتے v لە زمانے ئێنگلیزیدایە
نموونە 👈 ڤیان ، تاڤگەviyan, tavge

#پیتەڪانے #ق #کــــ #گ هەر وەڪ فارسے چۆنن وا بەڪاریان دەبەین.

#پیتەڪانے #ل ، #ڵ 👈 لە ڪوردیدا دوو شێواز نووسینے لام هەیە

#لامے ناسڪ هەموو ڪات لە سەرەتا و ناوەڕاست و ئاخری وشە دێ، لە هەموو شوێنے وشە ئازادە
وەڪ: لەیلا ، لانڪ هەلووڪ مەلوول شەپۆل

#لامے قەڵەو هیچ‌ڪات لە سەرەتای وشە نایێ و لە بێژەڪردندا زوان دەخواتە ئاسمانگەی دەم
وەڪ: بەڵگە ، بەڵام ،ئاڵۆت، ئاڵا

#پیتەڪانے #م #ن #هـ هەر جیاوازی نیـیە.

پیتەڪانے #ی #و ئەتوانن هەم بزوێن و دەنگدار بن و هەم نەبروێن بن،
ڪاتے بڕگە و بەخش و نووسین خۆیان نیشان دەدەن
گەر ڪەوتنە سەرەتا و هەوەڵے وشە و بڕگە بێدەنگن چون پیتے دەنگدار و بزوێن لە سەرەتا و ئەوەڵے وشە و بڕگە نایێن،
لە هەندێ وشەیش گەر پیتێ بێدەنگ لە پێشیان بوو خۆیان دەنگدارن وەڪ: #سول و #سیل هەم واو هەم ی دەنگدار بوون

#بزوێنەڪان
#بزوێن( دەنگدار ، صدادار ، مصوت)
#دەنگیلەی سەرەـــــــــــَ ە ـە فتحە هێمای دەنگیلەی سەرە وەڪوو ــــــــــَ ە ـە
نموونە بَرَندَ=بەڕەندە
جَوَندَ= جەوەندە

#دەنگیلەی ژێرەـــــــــِ (ڪسرە)
هێمای دەنگیلەی ژێرەــــــــــِ ێ ێـ وەڪوو 👈 جِژوان=جێژوان ، شِت=شێت

#واوی بۆرە (ۆ) هێمای واوی بۆرە وەڪوو زۥر=زۆر

#واوی جووت (وو) هێمای واوی جووت وەکوو #سوور #نوور

#واوی ڪورت #و لە بێژە ڪردن نابێ ڪێشے پێ بدرێ وەڪوو #ڪورد #دوند، خێرا و زوو دەنگے واو ئەبڕێتەوە

#دەنگیلەی #ی جۆری نووسینی وەڪوو
#سیر #بیر

#بزرۆڪە -i
هەرڪات بڕگەیێ ( بەخشێ) لە وشە( کەلیمە) ۷👈بزوێنی ـەە، ا، ێ، ی، ۆ، و، وو، نەبوو لە ناویدا پەس بە دڵنیایی بزرۆڪەی تێدایە.
بزرۆڪە یەڪ‌چوارمے دەنگیلەی ژێرەیە، واتە(ڪسرەی‌خفیف) و لە ئارمیدا پیتێڪمان نییە بۆ نیشان‌دانے، بەڵام هێمای لاتینے هەیە👈 i
نموونە #ژن=jin

#تێبینے
سەرەتای هەموو وشە و بڕگەیێ نەبزوێنە ؛ هیچڪات بە بزوێن دەست پێناڪات و
بزوێنەڪان هەمیشە پیتی دووهەمی بڕگە و وەشە ئەبن.

هیچڪات پیتے #ڵ لە سەرەتای وشە نایێ

هیچڪات پیتے #ر ناسڪ لە سەرەتای وشە نایێ


🌸
🍃🌺🌻
╭─═ঊঈ🌷 ঊঈ═─╮
✅ @pangeh ✍
╰─═ঊঈ🌷 ঊঈ═─╯
🍃🌺🌻
🌸
کانال پەنجە پەنجەڴەل

😷😷من ماسک می زنم 😷😷

#وشەکان_بە_کوردی

#گشتاندن=تعمیم دادن
#پیتاندن= غنی سازی
#دڵۆپاندن= آبیاری قطرەای
#داشکان= تخفیف
#پەژراندن= قبول کردن، پذیرفتە
#ڕاوێژگەی‌زمان= فرهنگستان زبان
#گرتۆک= ترمز ماشین
#نوێنگه= تابلو
#ڕەمەکی عامیانه
#ژاوەژاو= پارازیت
#کرته= کلیک
#داگرتن= دانلود
#ڕەخنه= انتقاد
#چلووره= بستنی
#هەڵمژه= نی نوشابه و آبمیوە
#ڕەنگدانەوە= بازتاب، انعکاس
#بەربەست= مانع، دست انداز خیابان
#تێپەڕاندن= سبقت رانندگی
#سنوورداریی= محدودیت
#گەللایی= بی‌مبالات
#پاشاگەردانیی= هرج‌و‌مرج، بی‌بندوباری
#ئاسمان ڕووشێن= آسمان خراش
#ڕاوێژکاریی= مشورت
#پارێزدانان= رژیم غذایی
#بەرهەڵستکاریی=مخالفت، اپوزسیون
فلز= #کانزا
آلومینیوم= #فافۆن
آهک= #قسڵ
الماس= #ڕووژه
برنجە= #زەرده، تونج
بزنز،مفرغ= #حەوجۆش_ژیرێژ
چدن= #چێودان
جیوه= #زاوق_ژووڤه_زیبق‌رودیم_پلاتین_زێڕی‌سپی
زغال= #ڕەژوو_خەڵووز
زغال سنگ= #بەردەخەڵووز
روی= #ڕوح
سرب= #قوڕقوشم
قلع= #قەڵایی
قیر= #قیل_قیڕ
گوگرد= #گۆگرد
مس= #مس_پاقر
نقره= #زێو
آلیاژ= #هاوجۆش_داڕژته
زنگ زدن= #ژەنگهێنان
صنعتی= #پیشەیی_پیشەسازی


#ئینکەبەری= لجبازی
#یاریزان= بازیکن
#نهێنی= رمز
#جلشۆر=لباس شویی
#زاندۆر=یخچال
#تۆزمژ=جاروبرقی
#ئەرێنی= مثبت
#نەرێنی=منفی
#پیشەیی=صنعتی
#ڕێکەوتن=توافق
#نوێنەر =نماینده مجلس
#بەربژێر، بژارده=گزینە
#شانا= سروه
#زایەڵە، دەنگدانەوە=پژواک، اکو صدا
#خۆجێیی=بومی
#بەڵگه=سند
#بەڵگەیی=مستند
#باندۆر، کاریگەر=تاثیر
#کاردانەوە=واکنش نشان دادن، عکس العمل
#تاقیگه=آزمایشگاه
#ڕێژەیی=نسبی
#ڕەها=مطلق
#گرێبەست= قرداد
#ئالیکاری=همکاری
#بەڕێوبەر=مدیر
#بەڕێوبەرایەتی=مدیریت
#سەرچاوە ژێدەر=منبع
#لەوەڕگه=مرتع
#هزر، بیر=فکر
#ڕۆژەڤ=بابەتی ڕۆژ
#توێکاری=کالبدشکافی
#شەبەنگ=طیف نور
#جەخت کردن=تاکید کردن
#پشتڕاست کردن= تائید کردن
#پیت=حرف       
#دەنگدار=مصوت
#بێ‌دەنگ=صامت
#بزوێن=مصوت
#نەبزوێن=صامت
#جمنەر= مصوت
#نەجمنەر= صامت
#بریتییە لە=عبارت است از
#بزواندن=حرکت دادن
#بێژەکردن=تلفظ کردن
#سێڵاو=سیلاب
#ڕێنووس=رسم‌الخط
#پێویست=لازم
#جیاواز=متفاوت
💙🍀🌸
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌