مهم - حتما بخوانید 🔴
#عبرتهای_عاشورا
📛واکاوی سلسله ریشه‌های تاریخیِ رخداد کربلا
☑️قسمت ششم؛
2️⃣ #سقیفه؛ سرآغاز انحرافی بنیادین در امت اسلام
🔔 در مقاله‌ی پیشین از سلسله مقالاتِ «واکاوی سلسله ریشه‌های تاریخیِ رخداد کربلا»، «عصبیت‌های قبیله‌ایِ بازمانده از دوران جاهلیتِ عرب» که در نگاه #بنی‌امیه بسیار پررنگ بود، به عنوان یکی از ریشه‌ای‌ترین عللِ تاریخی منجر به رخداد کربلا، مورد بررسی قرار گرفت.
اکنون و در این مجال، می‌خواهیم یکی دیگر از آن ریشه‌های بسیار دور را مورد بررسی قرار دهیم:
👈🏻 ماجرای «سقیفه» و #غصب_خلافت از خاندان رسالت.
📜 جریان «سقیفه بنی ساعده» را باید به جدّ، در شمار مهمترین و در عین حال، یکی از دورترین ریشه‌های تاریخیِ واقعه کربلا به حساب آورد.
از جمله رفتارهای ناپسندی که در جریان سقیفه، فرصت بروزِ دوباره یافت و زمینه را برای بدعت‌های بعدیِ بنی‌امیه فراهم کرد، بازگشت امت به برخی خصلت‌های دوران #جاهلیت ـ به واسطه‌ی برخی خواص و نخبگان آنان ـ بود.
🔴🔴🔴
✍🏻 اگرچه بسیاری از اندیشمندان و تاریخ‌پژوهان، واقعه‌ی کربلا را ـ پس از پدیده‌ی #ظهور_اسلام در جزیرةالعرب ـ مهمترین رخداد تاریخی امت اسلام در قرون اولیه‌ی اسلامی قلمداد می‌کنند، اما نباید از نظر دور داشت که شاید مهم‌تر از خودِ واقعه، ریشه‌هایی باشد که منجر به رخداد این واقعه شده است. لذا از دیدگاه برخی اندیشمندان، ریشه‌ی اصلیِ رخداد کربلا، چه بسا اعظم بر مصیبت کربلا و واقعه‌ی #عاشورا باشد، چنانکه حضرت #امام_خمینی (ره) نیز به خوبی به این موضوع اشاره کرده و می‌فرمودند:
«بالاترین مصیبتی که بر اسلام وارد شد، همین مصیبت #سلب_حکومت از حضرت امیر ـ سلام الله علیه ـ بود؛ و عزای او از عزای کربلا بالاتر. مصیبت وارده بر امیرالمؤمنین و بر اسلام بالاتر است از آن مصیبتی که بر #سیدالشهداء ـ سلام الله علیه ـ وارد شد. اعظمِ مصیبت‌ها این مصیبت است که نگذاشتند مردم بفهمند اسلام یعنی چه؟»
این بیانات نورانی، به خوبی گویای این امر است که از منظر بزرگانی چون حضرت امام (ره)، ریشه‌های حادثه‌ی عاشورا، از خودِ ماجرای عاشورا، مهم‌تر و البته مصیبت‌بارتر است!
لذا با همین رویکرد، توجه به ماجرای سقیفه، به‌عنوان یکی از ریشه‌های تاریخیِ بسیار مهم واقعه‌ی کربلا، از اهمیت وافری برخوردار بوده و شایسته است که از این منظر، مورد واکاوی جدّی قرار گیرد.
⏩ ادامه دارد....
📚 مراجع:
1. روح الله موسوی خمینی، صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، بی‌تا، ج2، ص359.
2. رسول جعفریان، منابع تاریخ اسلام، تهران: نشر علم، 1393، چاپ اول، ص389.
yon.ir/kgjTl
#تاریخ_اسلام
#عبرتهای_عاشورا
#واکاوی_سلسله_ریشه‌های_تاریخی_رخداد_کربلا
#سقیفه_بنی_ساعده
#محمد_مهدی_سلامی
@ourpresident
#عبرتهای_عاشورا
📛واکاوی سلسله ریشه‌های تاریخیِ رخداد کربلا
☑️قسمت ششم؛
2️⃣ #سقیفه؛ سرآغاز انحرافی بنیادین در امت اسلام
🔔 در مقاله‌ی پیشین از سلسله مقالاتِ «واکاوی سلسله ریشه‌های تاریخیِ رخداد کربلا»، «عصبیت‌های قبیله‌ایِ بازمانده از دوران جاهلیتِ عرب» که در نگاه #بنی‌امیه بسیار پررنگ بود، به عنوان یکی از ریشه‌ای‌ترین عللِ تاریخی منجر به رخداد کربلا، مورد بررسی قرار گرفت.
اکنون و در این مجال، می‌خواهیم یکی دیگر از آن ریشه‌های بسیار دور را مورد بررسی قرار دهیم:
👈🏻 ماجرای «سقیفه» و #غصب_خلافت از خاندان رسالت.
📜 جریان «سقیفه بنی ساعده» را باید به جدّ، در شمار مهمترین و در عین حال، یکی از دورترین ریشه‌های تاریخیِ واقعه کربلا به حساب آورد.
از جمله رفتارهای ناپسندی که در جریان سقیفه، فرصت بروزِ دوباره یافت و زمینه را برای بدعت‌های بعدیِ بنی‌امیه فراهم کرد، بازگشت امت به برخی خصلت‌های دوران #جاهلیت ـ به واسطه‌ی برخی خواص و نخبگان آنان ـ بود.
🔴🔴🔴
✍🏻 اگرچه بسیاری از اندیشمندان و تاریخ‌پژوهان، واقعه‌ی کربلا را ـ پس از پدیده‌ی #ظهور_اسلام در جزیرةالعرب ـ مهمترین رخداد تاریخی امت اسلام در قرون اولیه‌ی اسلامی قلمداد می‌کنند، اما نباید از نظر دور داشت که شاید مهم‌تر از خودِ واقعه، ریشه‌هایی باشد که منجر به رخداد این واقعه شده است. لذا از دیدگاه برخی اندیشمندان، ریشه‌ی اصلیِ رخداد کربلا، چه بسا اعظم بر مصیبت کربلا و واقعه‌ی #عاشورا باشد، چنانکه حضرت #امام_خمینی (ره) نیز به خوبی به این موضوع اشاره کرده و می‌فرمودند:
«بالاترین مصیبتی که بر اسلام وارد شد، همین مصیبت #سلب_حکومت از حضرت امیر ـ سلام الله علیه ـ بود؛ و عزای او از عزای کربلا بالاتر. مصیبت وارده بر امیرالمؤمنین و بر اسلام بالاتر است از آن مصیبتی که بر #سیدالشهداء ـ سلام الله علیه ـ وارد شد. اعظمِ مصیبت‌ها این مصیبت است که نگذاشتند مردم بفهمند اسلام یعنی چه؟»
این بیانات نورانی، به خوبی گویای این امر است که از منظر بزرگانی چون حضرت امام (ره)، ریشه‌های حادثه‌ی عاشورا، از خودِ ماجرای عاشورا، مهم‌تر و البته مصیبت‌بارتر است!
لذا با همین رویکرد، توجه به ماجرای سقیفه، به‌عنوان یکی از ریشه‌های تاریخیِ بسیار مهم واقعه‌ی کربلا، از اهمیت وافری برخوردار بوده و شایسته است که از این منظر، مورد واکاوی جدّی قرار گیرد.
⏩ ادامه دارد....
📚 مراجع:
1. روح الله موسوی خمینی، صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، بی‌تا، ج2، ص359.
2. رسول جعفریان، منابع تاریخ اسلام، تهران: نشر علم، 1393، چاپ اول، ص389.
yon.ir/kgjTl
#تاریخ_اسلام
#عبرتهای_عاشورا
#واکاوی_سلسله_ریشه‌های_تاریخی_رخداد_کربلا
#سقیفه_بنی_ساعده
#محمد_مهدی_سلامی
@ourpresident
مهم - حتما بخوانید 🔴
#عبرتهای_عاشورا
📛واکاوی سلسله ریشه‌های تاریخیِ رخداد کربلا
☑️قسمت هفتم؛
ادامه:
2⃣ #سقیفه؛ سرآغاز انحرافی بنیادین در امت اسلام
🔔 از جمله رفتارهای ناپسندی که در جریان سقیفه، فرصت بروزِ دوباره یافت و زمینه را برای بدعت‌های بعدیِ بنی‌امیه فراهم کرد، بازگشت امت به برخی خصلت‌های دوران جاهلیت ـ به واسطه‌ی برخی خواص و نخبگان آنان ـ بود.
📖 گویی سال‌ها پیش از این ماجرای شتاب‌آلود، خدای متعال هشدار چنین بازگشت شومی را به امت اسلام داده بود، آنجا که در جریان جنگ اُحد و پخش شایعه‌ی به شهادت رسیدن رسول الله (ص) فرمود:
«محمد، جز فرستاده‌اى كه پيش از او [هم] پيامبرانى [آمده و] گذشتند، نيست. آيا اگر او بميرد يا كشته شود، شما به عقب برمى‌گردید (اسلام را رها کرده به دوران جاهلیّت و کفر بازگشت خواهید نمود)؟! و هركس از عقيده‌ی خود بازگردد، هرگز هيچ زيانى به خدا نمى‌رساند و به زودى خداوند سپاسگزاران را پاداش مى‌دهد. (آل عمران/ 144)
گویی تعبیر «انقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ» در این آیه شریفه، درست به همین بازگشتِ به عقب در جریان اجتماع سقیفه اشاره دارد!
🔴🔴🔴
و اما این بازگشت خطرناک به عقب پس از رحلت رسول خدا (ص) در جریان برگزاری اجتماع سقیفه، با ذکر چند نمونه، مشهود و قابل اثبات است (طی این پیام، به یکی از این نمونه‌ها اشاره کرده و ان‌شاءالله در پیام‌های بعدی، به ذکر موارد دیگر خواهیم پرداخت):
❌ اهمیت مقوله‌ی عُرفیِ «شیخوخیّت و ریش‌سفیدی» در نظام سیاسی قبیله
در دوران جاهلیت عرب، تنها واحد سیاسی موجود و مطرح در جامعه، «قبیله» بود که نه تنها شالوده‌ی حیات و بقای تمام پیوستگی‌های فردی و اجتماعی به شمار می‌رفت، بلکه تمام ارکان شخصیت و مظاهر فکری و عقلی فرد را نیز شکل می‌داد. قبیله تنها جغرافیای سیاسی‌ای بود که عرب آن را می‌شناخت و برای آن تلاش می‌کرد و بیرون از آن برای او حکم سرزمین «غیر» را داشت. نظام سیاسی این قبیله، بر «شیخوخیّت و ریش‌سفیدی» مبتنی بود....
مبتنی بر چنین نگاهی، شیخوخیت و ریش‌سفیدی در نظام جاهلی ایجاب می‌کرد که اگر بنای بر انتخاب میان دو نفر جهت تصدی منصب مهمی بوده و یکی در حدود 30 سال داشته و دیگری 40 سال را رد کرده و در سنت عرب دارای عقل کامل بوده باشد، فارغ از معیارهای دیگر، قطعاً کفه‌ی ترازو به نفع نفر دوم (فرد مُسن‌تر) سنگینی خواهد کرد؛ ماجرایی که دقیقاً در جریان سقیفه بنی ساعده اتفاق افتاد و علی‌بن‌ابی‌طالبِ جوان، به سبب کم‌سال بودن، در قیاس با ابوبکرِ سن‌وسال‌دار، خلافت را ـ به حسب ظاهر ـ واگذار کرد!
📜 شاهد مثال تاریخیِ تمسّکِ اصحاب سقیفه به این سنت جاهلی، گفته‌ی ابوعبیده جرّاح درباره‌ی امام علی (ع) است. او یکی از علل اصلی انتخاب نشدن امیرالمؤمنین (ع) را به عنوان خلیفه‌ی مسلمین، کم‌سن‌وسال بودن آن حضرت نسبت به دیگر رقبای خلافت می‌دانست! چنانکه وقتی او خودداری علی (ع) را از بیعت با ابوبکر دید، به حضرت گفت: «ای پسرعمو، تو کم‌سن‌وسال هستی و آنان بزرگان قوم تو هستند. تو به اندازه‌ی آنان تجربه و آشنایی با امور [خلافت و اداره‌ی جامعه] نداری. ابوبکر در کار خلافت از تو نیرومندتر است و کارها را از همه‌ی جوانب بررسی می‌کند. پس امر خلافت را به او واگذار....»
⏩ ادامه دارد....
📚 مراجع:
1. قرآن کریم.
2. حسن حضرتی، «بن‌مایه‌ها و درون‌مایه‌های رخداد عاشورا»، مجله تاریخ اسلام، بهار 1379، شماره 1.
3. ابن قتیبه دِیْنَوَری، الإمامة و السياسة، تحقیق علی شیری، بیروت: دار الأضواء، 1410ق، ج1، ص29.
yon.ir/Wrxp1
#تاریخ_اسلام
#عبرتهای_عاشورا
#واکاوی_سلسله_ریشه‌های_تاریخی_رخداد_کربلا
#سقیفه_بنی_ساعده
#محمد_مهدی_سلامی
@ourpresident
#عبرتهای_عاشورا
📛واکاوی سلسله ریشه‌های تاریخیِ رخداد کربلا
☑️قسمت هفتم؛
ادامه:
2⃣ #سقیفه؛ سرآغاز انحرافی بنیادین در امت اسلام
🔔 از جمله رفتارهای ناپسندی که در جریان سقیفه، فرصت بروزِ دوباره یافت و زمینه را برای بدعت‌های بعدیِ بنی‌امیه فراهم کرد، بازگشت امت به برخی خصلت‌های دوران جاهلیت ـ به واسطه‌ی برخی خواص و نخبگان آنان ـ بود.
📖 گویی سال‌ها پیش از این ماجرای شتاب‌آلود، خدای متعال هشدار چنین بازگشت شومی را به امت اسلام داده بود، آنجا که در جریان جنگ اُحد و پخش شایعه‌ی به شهادت رسیدن رسول الله (ص) فرمود:
«محمد، جز فرستاده‌اى كه پيش از او [هم] پيامبرانى [آمده و] گذشتند، نيست. آيا اگر او بميرد يا كشته شود، شما به عقب برمى‌گردید (اسلام را رها کرده به دوران جاهلیّت و کفر بازگشت خواهید نمود)؟! و هركس از عقيده‌ی خود بازگردد، هرگز هيچ زيانى به خدا نمى‌رساند و به زودى خداوند سپاسگزاران را پاداش مى‌دهد. (آل عمران/ 144)
گویی تعبیر «انقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ» در این آیه شریفه، درست به همین بازگشتِ به عقب در جریان اجتماع سقیفه اشاره دارد!
🔴🔴🔴
و اما این بازگشت خطرناک به عقب پس از رحلت رسول خدا (ص) در جریان برگزاری اجتماع سقیفه، با ذکر چند نمونه، مشهود و قابل اثبات است (طی این پیام، به یکی از این نمونه‌ها اشاره کرده و ان‌شاءالله در پیام‌های بعدی، به ذکر موارد دیگر خواهیم پرداخت):
❌ اهمیت مقوله‌ی عُرفیِ «شیخوخیّت و ریش‌سفیدی» در نظام سیاسی قبیله
در دوران جاهلیت عرب، تنها واحد سیاسی موجود و مطرح در جامعه، «قبیله» بود که نه تنها شالوده‌ی حیات و بقای تمام پیوستگی‌های فردی و اجتماعی به شمار می‌رفت، بلکه تمام ارکان شخصیت و مظاهر فکری و عقلی فرد را نیز شکل می‌داد. قبیله تنها جغرافیای سیاسی‌ای بود که عرب آن را می‌شناخت و برای آن تلاش می‌کرد و بیرون از آن برای او حکم سرزمین «غیر» را داشت. نظام سیاسی این قبیله، بر «شیخوخیّت و ریش‌سفیدی» مبتنی بود....
مبتنی بر چنین نگاهی، شیخوخیت و ریش‌سفیدی در نظام جاهلی ایجاب می‌کرد که اگر بنای بر انتخاب میان دو نفر جهت تصدی منصب مهمی بوده و یکی در حدود 30 سال داشته و دیگری 40 سال را رد کرده و در سنت عرب دارای عقل کامل بوده باشد، فارغ از معیارهای دیگر، قطعاً کفه‌ی ترازو به نفع نفر دوم (فرد مُسن‌تر) سنگینی خواهد کرد؛ ماجرایی که دقیقاً در جریان سقیفه بنی ساعده اتفاق افتاد و علی‌بن‌ابی‌طالبِ جوان، به سبب کم‌سال بودن، در قیاس با ابوبکرِ سن‌وسال‌دار، خلافت را ـ به حسب ظاهر ـ واگذار کرد!
📜 شاهد مثال تاریخیِ تمسّکِ اصحاب سقیفه به این سنت جاهلی، گفته‌ی ابوعبیده جرّاح درباره‌ی امام علی (ع) است. او یکی از علل اصلی انتخاب نشدن امیرالمؤمنین (ع) را به عنوان خلیفه‌ی مسلمین، کم‌سن‌وسال بودن آن حضرت نسبت به دیگر رقبای خلافت می‌دانست! چنانکه وقتی او خودداری علی (ع) را از بیعت با ابوبکر دید، به حضرت گفت: «ای پسرعمو، تو کم‌سن‌وسال هستی و آنان بزرگان قوم تو هستند. تو به اندازه‌ی آنان تجربه و آشنایی با امور [خلافت و اداره‌ی جامعه] نداری. ابوبکر در کار خلافت از تو نیرومندتر است و کارها را از همه‌ی جوانب بررسی می‌کند. پس امر خلافت را به او واگذار....»
⏩ ادامه دارد....
📚 مراجع:
1. قرآن کریم.
2. حسن حضرتی، «بن‌مایه‌ها و درون‌مایه‌های رخداد عاشورا»، مجله تاریخ اسلام، بهار 1379، شماره 1.
3. ابن قتیبه دِیْنَوَری، الإمامة و السياسة، تحقیق علی شیری، بیروت: دار الأضواء، 1410ق، ج1، ص29.
yon.ir/Wrxp1
#تاریخ_اسلام
#عبرتهای_عاشورا
#واکاوی_سلسله_ریشه‌های_تاریخی_رخداد_کربلا
#سقیفه_بنی_ساعده
#محمد_مهدی_سلامی
@ourpresident