👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.12K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«طیف نور پادماده با طیف نور ماده یکیست»
—------------------------------------------------—
https://goo.gl/tJQIrN
* فیزیکدانان برای نخستین بار نشان داده‌اند که اتم‌های #پادماده در واکنش به تابش لیزر، همان گونه‌ی نوری که از ماده‌ی معمولی گسیلیده می‌شود را تولید می‌کنند.

به گفته‌ی پژوهشگران، سنجش‌‌های دقیق‌ترِ این نور می‌تواند به گره‌گشایی از این راز کمک کند که چرا مقدار پادماده (ضدماده) در مقایسه با ماده‌ی معمولی در کیهان بسیار کمتر است.

هر ذره‌ی ماده‌ی معمولی دارای یک همتای پادماده با همان جرم ولی با بار الکتریکی مخالف است. برای نمونه، الکترون‌ها و پروتون‌ها دارای همتاهای پادماده‌ای به ترتیب به نام #پوزیترون و #پادپروتون هستند.

هنگامی که یک ذره به یک پادذره برخورد می‌کند، همدیگر را نابود کرده و فورانی از انرژی پدید می‌آورند. برخورد یک گرم پادماده با یک گرم ماده‌ی معمولی و نابودی آنها می‌تواند انرژی‌ای حدود دو برابر بمب هسته‌ای که بر سر هیروشیمای ژاپن انداخته شد آزاد کند (نگران بمب‌های پادماده نباشید، پژوهشگران هنوز راه بسیار درازی برای تولید حتی یک گرم پادماده دارند).

این هنوز یک راز است که چرا ماده در کیهان تا این اندازه بر پادماده برتری دارد. #مدل #استاندارد فیزیک ذرات (بهترین توصیفی که تاکنون از شیوه‌ی رفتار بلوک‌های بنیادی کیهان ارایه شده) می‌گوید در مهبانگ (بیگ بنگ) می‌بایست مقدار برابری ماده و پادماده پدید آمده باشد.
@onestar_in_sevenskies
تاباندن نور بر پادماده
دانشمندان در پی بررسی این بودند که آیا تفاوت رفتاری پادماده با ماده به گونه‌ای هست که بتواند گره از رازِ بیش از اندازه کم بودن آن در کیهان بگشاید یا نه.

یک رشته آزمایش‌های کلیدی برای این منظور، تاباندن #لیزر بر اتم‌های پادماده بود که "روند" درآشامش (جذب) و گسیلش نورشان بسیار همانند اتم‌های ماده‌ی معمولی است. اگر اتم‌های #پادهیدروژن طیف نوری متفاوت با اتم‌های هیدروژن می‌گسیلیدند، این تفاوت‌های طیفی می‌توانست آگاهی‌هایی درباره‌ی دیگر تفاوت‌های رفتاری ماده و پادماده نیز به دانشمندان بدهد.

جفری هینست، فیزیکدان دانشگاه آرهوس دانمارک و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «دوست دارم این را جام مقدس فیزیک پادماده بنامم. من بیش از ۲۰ سال است که در تلاش برای امکان‌پذیر شدن این [آزمایش] هستم، و این پروژه سرانجام پس از دشواری‌های بسیار انجام گرفته.»

پژوهشگران این آزمایش را با پادهیدروژن انجام دادند که ساده‌ترین اتم پادماده است، درست مانند هیدروژن که ساده‌ترین اتم ماده‌ی معمولی است. هر یک از اتم‌های پادهیدروژن از یک پادپروتون و یک پوزیترون (پادالکترون) تشکیل شده.

تولید پادماده به اندازه‌ی کافی برای انجام آزمایش کاری چالش‌برانگیز بود. برای به دست آوردن اتم‌های پادهیدروژن، پژوهشگران ابرهایی متشکل از حدود ۹۰ هزار پادپروتون را با ابرهایی متشکل از حدود ۱.۶ میلیون پوزیترون در هم آمیختند و حدود ۲۵۰۰۰ اتم پادهیدروژن به دست آوردند. این کار با بهره از دستگاه آلفا-۲ که یک سامانه‌ی تولید و به دام‌اندازی پادماده در #سرن سوییس است انجام دادند.

پس از تولید اتم‌های پادهیدروژن، به گفته‌ی هینست: «باید از آنها نگهداری می‌کردیم که کاری بسیار سخت بود.» پادهیدروژن از نظر الکتریکی خنثا است و این بدان معناست که نمی‌توان آنها را به کمک میدان‌های الکتریکی سر جایشان نگه داشت. هینست می‌افزاید: «و چون باید از ماده‌ی معمولی دور نگه داشته شود، ناچاریم آن را در خلا شدید ذخیره کنیم.» افزون بر آن، بهتر از همه اینست که پادماده در دماهایی نزدیک به #صفر_مطلق (منفی ۲۷۳.۱۵ درجه‌ی سانتیگراد) نگهداری شود، به گونه‌ای که سرعت جنبش‌هایش کم شده و آسان‌تر بشود آنها را یک جا نگه داشت.

این پژوهشگران پادهیدروژن را در میدان‌های مغناطیسی بسیار نیرومند به دام انداختند. هینست می‌گوید: «ما اکنون می توانیم حدود ۱۵ اتم پادهیدروژن را همزمان نگه داریم.»

سپس آنها پرتوی لیزری بر این پادهیدروژن‌ها تاباندند که باعث شد اتم‌ها نور پس دهند. پس از آن، دانشمندان طیف نوری که پادهیدروژن گسیلیده بود را با دقت ۱۰ به توان ۱۰ اندازه گرفتند. برای مقایسه، پژوهشگران امروزه می‌توانند برای هیدروژن، همین ویژگی‌ها را با دقت ۱۰ به توان ۱۵ اندازه بگیرند. هینست می‌گوید: «ما می‌خواهیم سنجش پادهیدروژن را هم با همان دقت هیدروژن انجام دهیم، و دلیلی وجود ندارد که در آینده از پس این کار بر نیاییم.»

تا اینجا طیف‌های نور هیدروژن و پادهیدروژن یکسان به نظر می‌رسند، ولی هینست می‌گوید: «سنجش پادهیدروژن با دقت بیشتر می‌تواند سرانجام تفاوت‌هایی را میان ماده و پادماده آشکار کند که بتوانند گره از راز کمبود پادماده‌ در کیهان گشوده و دگرگونی‌هایی انقلابی در مدل استاندارد پدید بیاورند. این واقعا یک پژوهش سرنوشت‌ساز است.»
... جزییات در پست بعد 👇🏼
«یک مگامیزر کیهانی»
—---------------------------
https://goo.gl/zPkRK9
* به ظاهر آشنای این کهکشان نگاه نکنید، این جرم در یک رده‌بندی بسیار هیجان‌انگیزتر و پیشرفته‌تر از دیگر کهکشان‌ها جای دارد- این یک "مگامیزر" است.

مگامیزرها میزرهایی به شدت درخشان، حدود ۱۰۰ میلیون بار درخشان‌تر از میزرهایی هستند که در کهکشان‌هایی مانند راه شیری پیدا می‌شود. این کهکشان به طور یکپارچه رفتار یک چشمه‌ی "لیزر" کیهانی را دارد که به جای پرتوهای نور دیدنی، پرتوهای #ریزموج (مایکروویو) می‌گسیلد (به همین دلیل حرف "m" جانشین حرف "l" در واژه‌ی laser شده).

نام این مگامیزر #IRAS_16399_0937 است و بیش از ۳۷۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد. عکسی که در اینجا از آن می‌بینید توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده. و به جای نشان دادن سرشت خشن و پرانرژی آن، با رنگ‌آمیزی‌اش نمایی زیبا و دلپذیر مانند یک غنچه‌ی گل کیهانی به آن داده. این عکس از همگذاری داده‌های تصویری در طول موج‌هایی گوناگون درست شده که به کمک دو دستگاه تلسکوپ هابل گردآوری شدند: "دوربین پیمایشی پیشرفته" (#ACS)، و "دوربین فروسرخ-نزدیک و طیف‌سنج چندجرمی" (#NICMOS).

حسمندی و وضوح بسیار بالا و میدان دید گسترده‌ی NICMOS به اخترشناسان امکان داد تا شانسی بی‌مانند برای مشاهده‌ی دقیق ساختار IRAS 16399-0937 بیابند. آنها دریافتند که IRAS 16399-0937 دارای یک هسته‌ی دوگانه است- #هسته‌_کهکشان از دو هسته‌ی جداگانه تشکیل شده که دارند با هم یکی می‌شوند. این دو هسته‌ی شمالی و جنوبی که به ترتیب IRAS 16399N و IRAS 16399S نام دارند، بیش از ۱۱۰۰۰ سال نوری از یکدیگر فاصله‌دارند. ولی هر دوی آنها با هم در ژرفای دل گردابی از گاز و غبار کیهانی پنهان شده‌ و با برهمکنش با یکدیگر، چنین ساختار شگرفی را برای این کهکشان آفریده‌اند.

این هسته‌ها بسیار با هم متفاوتند. هسته‌ی جنوبی به نظر می‌رسد یک منطقه‌ی #ستاره‌فشانی است که دارد با نرخی باورنکردنی ستارگان تازه می‌سازد. ولی هسته‌ی شمالی از گونه‌ای به نام هسته‌های #LINER است (منطقه‌ی گسیلش هسته‌ای با یونش کم)، و در واقع منطقه‌ایست که گسیلش‌هایش به طور عمده از هسته‌های اتمی خنثا یا کم-یونیده‌ی گازهایی ویژه سرچشمه می‌گیرد. هسته‌ی شمالی همچنین میزبان یک #ابرسیاهچاله به جرم ۱۰۰ میلیون برابر خورشید نیز هست.

#تلسکوپ_هابل #مگامیزر #میزر #لیزر

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/megamaser.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«حمله به شکارچی با لیزر»
—---------------------—
https://goo.gl/ekL56C
چهار باریکه‌ی لیزر در این تصویر شگفت‌انگیز از سحابی شکارچی که از روی زمین و از رصدخانه‌ی پارنال در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا در بیابان آتاکامای شیلی گرفته شده به چشم می‌خورد.

این لیزرها مربوط به یک نبرد میان‌ستاره‌ای نیستند، بلکه برای رصد #سحابی_شکارچی توسط "یوتی۴"، یکی از چهار تلسکوپ بسیار بزرگِ این رصدخانه، در یک آزمایش فنی سامانه‌ی #اپتیک_سازگار شلیک شده‌اند. این لیزرها به دانشمندان در سنجش آشفتگی‌ها و اغتشاش‌های جوِ همیشه در تغییرِ زمین به کار می‌روند؛ اتم‌های موجود در لایه‌های بالای جو، توسط #لیزر برانگیخته شده و مانند ستاره‌ای ساختگی و واضح دیده می‌شوند.

عکس سحابی و لیزرها به کمک یک تلسکوپ کوچک در بیرون از ساختمان یوتی۴ گرفته شده. لیزرها از این چشم‌انداز دیده می‌شوند زیرا در چند کیلومتر نخست بالای رصدخانه، هوای چگال لایه‌ی پایین جو نور لیزرها را پراکنده و به چشم ما رسانده است [اگر هوایی نبود، لیزرها هم دیده نمی‌شدند-م].

چهار تکه ی کوچک جلوی باریکه‌ها پرتوهایی هستند که از یک لایه‌ی اتم‌ سدیم در فرازای ۸۰-۹۰ کیلومتری جو، که نور لیزر آنها را برانگیخته تابیده شده‌اند.

از چشم خود یوتی۴، این تکه‌ها مانند چهار نقطه‌ی درخشان یا در واقع چهار ستاره‌ی ساختگی راهنما دیده می‌شوند. رصدها و تصویربرداری‌های پیوسته و مداومی که سپس روی این ستاره‌ی ساختگی انجام می‌شود می‌تواند آگاهی‌هایی بسیار دقیق درباره‌ی اثرهای تارکنندگی و کج‌نمایی جو زمین در آن بخش آسمان به ستاره‌شناسان بدهد و به آنان امکان دهد که هم‌زمان،
تارشدگی و کج‌نمایی تصویر در اثر جو را اندازه بگیرند.

داده‌های به دست آمده از این سنجش نیز بی‌درنگ به آینه‌های تلسکوپ‌ها فرستاده می‌شود و سپس با کمی تغییر شکل آینه، کج‌نمایی تصویر در راستای دید تلسکوپ به کمینه رسانده می‌شود.

رصدخانه‌های روی زمین می‌توانند با بهره از این ترفندهای اپتیک سازگار (تطبیقی)، ستارگان واقعی، سیاره‌ها، و سحابی‌ها را با کیفیت و واگشودِ (رزولوشن) بالا رصد کنند.
[ببینید: * تنها مرز، پراش نور (https://goo.gl/bQzP5T)]
#apod
—---------------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/03/adaptiveoptics.html
—-------------------------------------------------

تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
«دانشمندان در آزمایشگاه "سیاهچاله مولکولی" پدید آوردند» —--------------------------------------------------- * نیرومندترین یونش یک مولکول که تاکنون انجام شده، بینش‌های ارزشمندی برای بررسی زیست‌مولکول‌ها و لیزرهای پرتو X فراهم کرده است. دانشمندان با بهره…
ادامه‌ی پست پیشین 👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽

در این پژوهش، یدومتان به عنوان یک سامانه‌ی مدل به کار رفت. آرتم رودنکو از دانشگاه ایالتی کانزاس می‌گوید: « یدومتان یک مولکول به نسبت ساده برای شناخت فرآیندهاییست که در زمان آسیب دیدن ترکیبات آلی در اثر پرتوها رخ می‌دهند. اگر بیش از از یک تک گروه متیل در همسایگی وجود داشته باشد، [در اثر تابش پرتو] الکترون‌هایی از این هم بیشتر می‌تواند مکیده شود.»

گروه سانترا در مرکز CFEL همچنین توانسته برای نخستین بار این دینامیک فرا-سریع را در مفاهیم نظری توصیف کند. این با یک برنامه‌ی رایانه‌ای تازه امکان‌پذیر شد که نخستین مورد از نوع خود در جهان بود. سانگ-کیل سون از گروه سانترا، که مسئول گروه سازنده‌ی برنامه‌ی رایانه‌ای نیز بود می‌گوید: «این نه تنها نخستین بارست که این آزمایش با پیروزی انجام می‌شود، بلکه ما حتی [توانسته‌ایم] یک توصیف عددی برای این فرآیند داشته باشیم. این داده‌ها بسیار مناسب پژوهش‌هایی هستند که با بهره از لیزرهای الکترون-آزاد انجام می‌شود، زیرا آنچه به هنگام آسیب دیدن در اثر پرتو رخ می‌دهد را به طور دقیق نشان می‌دهد.»

************
توضیح تصویر:
پرتوی بسیار نیرومند ایکس به اندازه‌ای الکترون از اتم‌های ید (سمت راست) بیرون می‌راند که اتم مانند نمونه‌‌ی الکترومغناطیسی یک سیاهچاله، الکترون های گروه متیل (سمت چپ) را می‌مکد و سپس آنها را از هم می‌پاشد.
https://goo.gl/4ci8Rd

#لیزر #پرتو_X #سیاهچاله
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/MolecularBlackHole.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«در محاصره لیزرها»
—-------------------

حتی در شرایط دیداری تقریبا پاکیزه و دست‌نخورده‌ی بیابان آتاکامای شیلی، جایی که ناوگان تلسکوپ‌های سطح جهانی رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (اسو) برپاست نیز آشفتگی هوای زمین باعث چشمک زدن ستارگان و مات شدن چشم‌انداز ما از آسمان شب می‌شود.

چهار باریکه‌ی لیزری که در این تصویر می‌بینید به طور ویژه برای مبارزه با همین آشفتگی پدید آمده‌اند. این چهار لیزر نارنجی پرنور از "۴ دستگاه ستاره‌ی راهنمای لیزری" به بیرون افکنده شده‌اند که بخش پیشرفته‌ای از تاسیسات اپتیک سازگار در تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) در اسو هستند.

این باریکه‌ها هر کدام حدود ۴۰۰۰ برابر نیرومندتر از اشاره‌گرهای لیزری استاندارد هستند! هر یک از آنها با برانگیختن اتم‌های سدیم در جو بالایی زمین و به تابش واداشتن آنها، یک ستاره‌ی مصنوعی در آسمان درست می‌کنند.

پدید آوردن ستارگان راهنما به اخترشناسان امکان می‌دهد اعوجاج‌ها و کج‌نمایی‌های جَوی را بسنجند و تصحیح کنند و با تنظیم و واسنجی (کالیبراسیون) دستگاه‌های رصدی، آنها را به بیشترین دقت ممکن برای هر بخش ویژه‌ی آسمان برسانند. این کار به وی‌ال‌تی آنچنان چشم‌انداز زلال و پاکیزه‌ای از آسمان‌ها می‌دهد که می‌تواند شگفتی‌های کیهان را با جزییاتی مبهوت‌کننده به تصویر بکشد.

این عکس زیبا به کمک یک پهباد بر فراز #وی‌ال‌تی گرفته شده.
#لیزر
https://goo.gl/mWRbEm
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/GuideStar.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
«مورچه‌ای که لیزر می‌تاباند» —------------------------- * رصدخانه‌ی فضایی هرشل پدیده‌ای کمیاب را رصد کرده: یک تابش کمیاب لیزر از سحابی مورچه، که نشان می‌دهد این جانور کیهانی یک سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی در قلب خود پنهان کرده. هنگامی که ستارگان کم‌جرم تا میان‌جرم،…
ادامه‌ی پست پیشین 👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽

... «ما به لطف حسمندی رصدخانه‌ی هرشل و توان دید آن در گستره‌ی بزرگی از طول موج‌ها، گونه‌ی کمیابی از تابش به نام "گسیلش لیزر خط بازپیوند هیدروژن" را شناسایی کردیم که به ما کمک کرد تا ساختار سحابی و شرایط فیزیکی آن را آشکار کنیم.»

گسیلش این گونه لیزر نیاز به گازهایی بسیار چگال نزدیک به ستاره دارد. بررسی این مشاهدات به کمک شبیه‌سازی‌ها نشان داد که چگالی این گاز لیزرافکن حدود ده هزار برابر چگالی گازهاییست که در سحابی‌های سیاره‌نمای معمولی، و در لوب‌های خود سحابی مورچه است.

به طور معمول، منطقه‌ی نزدیک یک ستاره‌ی مرده (نزدیک یعنی حدود فاصله‌ی کیوان تا خورشید) جایی کاملا خالی است، زیرا بیشترِ موادش به بیرون پس زده شده‌اند. گازهای به جا مانده هم اندکی بعد به سوی خود ستاره فروکشیده می‌شوند.
@onestar_in_sevenskies
یکی از نوسندگان پژوهش، آلبرت زیجسترا می‌گوید: «تنها راه برای ماندن گازها نزدیک ستاره اینست که در یک قرص به گرد آن بچرخد. در مورد این سحابی، ما در حقیقت یک قرص فشرده در مرکزی‌ترین بخش آن داریم که تقریبا از لبه دیده می‌شود. این جهت‌گیری به تقویت سیگنال‌های لیزر کمک می‌کند. وجود این قرص نشانگر اینست که کوتوله‌ی مرکزی، یک همدم دارد، زیرا گازهای پس‌زده شده به سختی می‌توانند وارد یک مدار شوند مگر این که یک ستاره‌ی همدم آن را در جهت درست منحرف کند.»

اخترشناسان هنوز چنین همدمی را ندیده‌اند، ولی فکر می‌کنند جرم ستاره‌ی همدم -که آن هم ستاره‌ای رو به مرگ است- دارد پس زده می‌شود و سپس توسط کوتوله‌ی سفید که ستاره‌ی اصلی و زاینده‌ی این سحابی است گرفته شده و همان قرصی که لیزر می‌گسیلد را به گرد آن می‌سازد.

توشیا یوئتا، پژوهشگر اصلی برنامه‌ی "پیمایش سحابی‌های سیاره‌ای هرشل" می‌گوید: «ما با هرشل در سحابی‌های پیرامون ستارگان پیر ساختارهای گوناگونی از گاز و غبار را جستجو و منش‌نمایی کردیم ولی خوب قطعا در پی یک پدیده‌ی لیزری نبودیم. چنین گسیلشی تاکنون تنها در اجرام انگشت‌شماری دیده شده بود؛ این کشف چشمگیری بود که پیش‌بینی‌اش را نمی‌کردیم. بی‌تردید ارزش سحابی‌های ستارگان بیشتر از چیزیست که تاکنون فکر می‌کردبم.»
@onestar_in_sevenskies
گوران پیلبرات، دانشمند برنامه‌ی هرشل می‌گوید: «این پژوهش نشان می‌دهد که سحابی مورچه‌ای که امروزه می‌بینیم دستاورد سرشت پیچیده‌ی یک سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی است، که بر شکل، ویژگی‌های شیمیایی، و دگرگونی‌های این گام‌های پایانی زندگی یک ستاره تاثیر می‌گذارد.»

«توانایی‌های رصدی بالای هرشل به ما امکان شناسایی این #لیزر باورنکردنی را در سحابی مورچه داد. این یافته‌ها به ما کمک می‌کند شرایطی که در آن چنین پدیده‌ای رخ می‌دهد را با دقت بیشتری جستجو کنیم و مدل‌هایمان از فرگشت ستارگان را بهبود ببخشیم. این همچنین یک نتیجه‌گیری خوشایند نیز هست که هرشل توانسته دو کشف منزل در حدود یک سده پیش را به هم پیوند دهد.»
https://goo.gl/PbM34r
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/laserAnt.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky