«فواره‌ای که از ستاره نوترونی بی‌اندازه مغناطیده بیرون می‌زند»
----------------------------------------------------------
* مشاهده‌ی پدیده‌ای که نخستین از نوع خود است، دانشمندان را درباره‌ی شناختشان از ستارگان نوترونی دچار چالش کرده.
اخترشناسان برای نخستین بار فواره‌ی پرسرعتی از مواد را دیده‌اند که دارد از یک #ستاره_نوترونی با میدان مغناطیسیِ بی‌اندازه نیرومند، حدود ۱۰ تریلیون برابر میدان مغناطیسی خورشید، بیرون می‌زند. این یافته‌ی شگفت‌انگیز نه تنها پژوهشگران را غافلگیر کرده، بلکه آنها را وامی‌دارد تا یک بازنگری بنیادی در نظریه‌های کنونی درباره‌ی چگونگی پیدایش فواره‌ها در کیهان انجام دهند.
در پژوهشی تازه که گزارش آن در نشریه‌ی نیچر منتشر شده، دانشمندان به کمک آرایه‌ی بسیار بزرگ کارل جی. جانسکی (وی‌ال‌ای) این ستاره‌ی نوترونی شگفت‌آور را که "سویفت جی۰۲۴۳.۶+۶۱۲۴" یا تنها اس‌دبلیو جی۰۲۴۳ نام دارد بررسی کردند. این جرم نخستین بار در در اکتبر ۲۰۱۷، به لطف برون‌ریزی‌های درخشان و ناگهانی‌اش و به کمک تلسکوپ فضایی #سویفت ناسا یافته شد.
پژوهشگران با زیر نظر گرفتن دگرگونی‌هایی که در پی این برون‌ریزی در طیف‌های ایکس و رادیوییِ جرم رخ می‌داد پی بردند که این ستاره‌ی نوترونی به احتمال بسیار همدم ستاره‌ایِ نزدیکی دارد که مواد را از آن می‌کشد و از این راه یک قرص برافزایشی چرخان به گرد خود پدید آوده. برهم‌کنش‌های میان قرص برافزایشی و خطوط میدان مغناطیسی ستاره‌ی نوترونی هم به تولید فواره‌هایی نیرومند در راستای قطب‌های ستاره‌ی نوترونی انجامیده که مواد را با سرعتی نزدیک به سرعت نور به فضا می‌افشانند.
خود فواره‌دار بودن یک ستاره‌ی نوترونی چیز شگفت‌انگیزی نیست. نویسنده‌ی اصلی پژوهش، یاکوب فون‌در ایندن از دانشگاه آمستردام می‌گوید: «ما بیرون زدن فواره‌ها را در همه گونه از ستارگان نوترونی که مواد را از همدمشان می‌کشند دیده‌‌ایم. [ولی] تاکنون هرگز فواره‌ای را ندیده بودیم که از یک ستاره‌ی نوترونی با یک #میدان_مغناطیسی بسیار نیرومند بیرون بزند.»
بر پایه‌ی نظریه‌ی کنونی، ستارگان نوترونی با میدان مغناطیسی بسیار نیرومند مانند همین اس‌دبلیو جی۰۲۴۳ نمی‌توانند چنین فواره‌هایی تولید کنند. نظریه‌های کاربردی امروزی -که به پشتوانه‌ی چند دهه رصد ارایه شده‌اند- می‌گویند میدان‌های مغناطیسی بی‌اندازه نیرومند بر فواره‌های ستارگان نوترونی چیره شده و جلوی شکل‌گیری آنها به گرد ستارگان نوترونی را می‌گیرند. ولی به گفته‌ی فان‌در یاکوب، فواره‌ای که به روشنی در اس‌دبلیو جی۰۲۴۳ دیده شده این پنداشت درازمدت را رد می‌کند.
با این وجود، چنانچه پژوهشگران در گزارش خود آورده‌اند، هنوز کارهای بسیار بیشتری باید انجام شود. پیش از آن که همه‌ی توضیح‌های احتمالی دیگر (از بادهای ستاره‌ای نیرومند گرفته تا موج‌های شوک در قرص برافزایشی) را برای این فواره‌ها کنار گذاشته شود باید شواهد رصدی بیشتری به دست آورند تا بتوانند وجود قطعی این فواره‌ها را اثبات کنند.
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/09/SWJ0243.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
----------------------------------------------------------
* مشاهده‌ی پدیده‌ای که نخستین از نوع خود است، دانشمندان را درباره‌ی شناختشان از ستارگان نوترونی دچار چالش کرده.
اخترشناسان برای نخستین بار فواره‌ی پرسرعتی از مواد را دیده‌اند که دارد از یک #ستاره_نوترونی با میدان مغناطیسیِ بی‌اندازه نیرومند، حدود ۱۰ تریلیون برابر میدان مغناطیسی خورشید، بیرون می‌زند. این یافته‌ی شگفت‌انگیز نه تنها پژوهشگران را غافلگیر کرده، بلکه آنها را وامی‌دارد تا یک بازنگری بنیادی در نظریه‌های کنونی درباره‌ی چگونگی پیدایش فواره‌ها در کیهان انجام دهند.
در پژوهشی تازه که گزارش آن در نشریه‌ی نیچر منتشر شده، دانشمندان به کمک آرایه‌ی بسیار بزرگ کارل جی. جانسکی (وی‌ال‌ای) این ستاره‌ی نوترونی شگفت‌آور را که "سویفت جی۰۲۴۳.۶+۶۱۲۴" یا تنها اس‌دبلیو جی۰۲۴۳ نام دارد بررسی کردند. این جرم نخستین بار در در اکتبر ۲۰۱۷، به لطف برون‌ریزی‌های درخشان و ناگهانی‌اش و به کمک تلسکوپ فضایی #سویفت ناسا یافته شد.
پژوهشگران با زیر نظر گرفتن دگرگونی‌هایی که در پی این برون‌ریزی در طیف‌های ایکس و رادیوییِ جرم رخ می‌داد پی بردند که این ستاره‌ی نوترونی به احتمال بسیار همدم ستاره‌ایِ نزدیکی دارد که مواد را از آن می‌کشد و از این راه یک قرص برافزایشی چرخان به گرد خود پدید آوده. برهم‌کنش‌های میان قرص برافزایشی و خطوط میدان مغناطیسی ستاره‌ی نوترونی هم به تولید فواره‌هایی نیرومند در راستای قطب‌های ستاره‌ی نوترونی انجامیده که مواد را با سرعتی نزدیک به سرعت نور به فضا می‌افشانند.
خود فواره‌دار بودن یک ستاره‌ی نوترونی چیز شگفت‌انگیزی نیست. نویسنده‌ی اصلی پژوهش، یاکوب فون‌در ایندن از دانشگاه آمستردام می‌گوید: «ما بیرون زدن فواره‌ها را در همه گونه از ستارگان نوترونی که مواد را از همدمشان می‌کشند دیده‌‌ایم. [ولی] تاکنون هرگز فواره‌ای را ندیده بودیم که از یک ستاره‌ی نوترونی با یک #میدان_مغناطیسی بسیار نیرومند بیرون بزند.»
بر پایه‌ی نظریه‌ی کنونی، ستارگان نوترونی با میدان مغناطیسی بسیار نیرومند مانند همین اس‌دبلیو جی۰۲۴۳ نمی‌توانند چنین فواره‌هایی تولید کنند. نظریه‌های کاربردی امروزی -که به پشتوانه‌ی چند دهه رصد ارایه شده‌اند- می‌گویند میدان‌های مغناطیسی بی‌اندازه نیرومند بر فواره‌های ستارگان نوترونی چیره شده و جلوی شکل‌گیری آنها به گرد ستارگان نوترونی را می‌گیرند. ولی به گفته‌ی فان‌در یاکوب، فواره‌ای که به روشنی در اس‌دبلیو جی۰۲۴۳ دیده شده این پنداشت درازمدت را رد می‌کند.
با این وجود، چنانچه پژوهشگران در گزارش خود آورده‌اند، هنوز کارهای بسیار بیشتری باید انجام شود. پیش از آن که همه‌ی توضیح‌های احتمالی دیگر (از بادهای ستاره‌ای نیرومند گرفته تا موج‌های شوک در قرص برافزایشی) را برای این فواره‌ها کنار گذاشته شود باید شواهد رصدی بیشتری به دست آورند تا بتوانند وجود قطعی این فواره‌ها را اثبات کنند.
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/09/SWJ0243.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
