«دنباله‌داری با دو دُم»
--------------------

دنباله‌دار نویافته‌ی "ماخهولتز-فوجیکاوا-ایواموتو" (سی/۲۰۱۸ وی۱) دم در آورده! آن هم دوتا! میشاییل یاگر از اتریش در شب ۱۸ نوامبر این دنباله‌دار را که داشت در صورت فلکی دوشیزه به پیش می‌رود به تصویر کشید.

ولی چرا دنباله‌دار ماخهولتز-فوجیکاوا-ایواموتو دو دم دارد؟

حقیقت اینست که تقریبا همه‌ی دنباله‌دارها دو دم دارند. با گرم شدن هسته‌ی یک دنباله‌دار زیر نور خورشید، آمیزه‌ای از گاز و غبار از آن جدا شده و در فضا پخش می‌شود. چیزی نمی‌گذرد که این آمیزه‌ی گاز و غبار به دو دم جدا بخش می‌شود: "دم یونی" گازی که یکراست در جهت باد خورشیدی کشیده می‌شود، و یک "دم غباری" که سنگین‌تر است و در برابر فشار باد خورشیدی پایداری کرده و کمابیش در همان راستای مدار دنباله‌دار پخش می‌شود. در این تصویر پویای میشاییل یاگر، دم بلند یونی به بالا، سمت چپ کشیده شده و دم غباری که کوتاه‌تر است هم رو به بالا، سمت راست.

به نظر می‌رسد این نخستین دیدار #دنباله‌دار ماخهولتز-فوجیکاوا-ایواموتو از بخش درونی سامانه‌ی خورشیدی است و مداری تقریبا سهمی دارد. این دنباله‌دار در ۳-۴ دسامبر (۱۲-۱۳ آذر) به نزدیک‌ترین نقطه‌ی مدارش به خورشید، یعنی فاصله‌ی ۰.۳۸ یکای اخترشناسی می‌رسد (درون مدار تیر). در ۲۷ نوامبر (۶ آذر) هم از فاصله‌ی ۰.۶۷ یکای اخترشناسی زمین خواهد گذشت. قدر آن اکنون ۸+ است و دوستداران دنباله‌دارها می‌توانند آن را پیش از سپیده‌دم در صورت فلکی #دوشیزه پیدا کنند.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/C-2018V1.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«تیر شهاب بر فراز دریایی از ابر»
--------------------------------

در روز ۱۷ نوامبر، درست یک ساعت پیش از سر زدن آفتاب، این #شهاب درخشان و رنگین در آسمان نیمه‌تاریک بامدادی پدیدار شد.

این عکس در همین لحظه‌ی خیره‌کننده‌ی پاییزی از بالای کوه ۱۱۶۵ متری هوخ‌بلاون در جنگل سیاه جنوب آلمان، بر فراز دریایی از ابر گرفته شده.

ستاره‌ی پرنور شباهنگ (شعرای یمانی) و همچنین ستارگان آشنای صورت فلکی #شکارچی در افق جنوب باختری، در آسمان تاریک و روشن سپیده‌دم می‌درخشند.

شهاب که مانند تیری آتشین یکراست به سوی کمربند و شمشیر شکارچی می‌رود، یکی از شهاب‌های #بارش_شهابی شیری (اسدی) است و ردش به کانون بارش، یعنی صورت فلکی #شیر که بیرون از چارچوب تصویر در بالا، سمت چپ است می‌رسد.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ap181123.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«تیر شهاب بر فراز دریایی از ابر»
@onestar_in_sevenskies

«آپوفیس؛ ماری که به گرد یک خانواده پرآشوب می‌خزد!»
---------------------------------------------

* تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (اسو) نمایی پرجزییات را از یک ساختار شگفت‌انگیزِ مارمانند که در اثر برخورد بادهای ستاره‌ای تراشیده شده ثبت کرده است.

چیزی که وی‌ال‌تی به تصویر کشیده یک سامانه‌ی سه‌ستاره‌ای بزرگ در فاصله‌ی ۸۰۰۰ سال نوری زمینست که تازه یافته شده. این سامانه که به دلیل ساختار مارگونه‌اش به نام ایزد مصر باستان، آپوفیس نامیده شده، می‌تواند نخستین زادارِ انفجار پرتو گامایی باشد که تاکنون یافته شده [زادار یعنی در آینده چنین پدیده‌ای را خواهد آفرید].

این ساختار مارمانند آینده‌ای انفجاری پیش رو دارد: یک سامانه‌ی ستاره‌ای ولف-رایه دارد که نامزد احتمالی گونه‌ای از پرانرژی‌ترین رویدادهای کیهان است، یعنی یک انفجار پرتوگامای بلنددوره (جی‌آربی).

جوزف کالینگهام، نویسنده‌ی اصلی این پژوهش از بنیاد اخترشناسی رادیویی هلند (آسترون) می‌گوید: «این نخستین نمونه از چنین سامانه‌هاییست که تاکنون در کهکشان خودمان یافته‌ایم. ما انتظار یافتن چنین سامانه‌ای را در حیات خلوت خودمان نداشتیم.»

این سامانه از سه ستاره‌ی بزرگ تشکیل شده که با ساختاری فرفره‌ای از غبار در بر گرفته شده. نام رده‌بندی این ساختار "۲ایکس‌ام‌ام جی۶۰۰۵۰.۷-۵۱۴۲۴۵" است ولی به نام "آپوفیس" هم نامیده شده.

این نام به دلیل ساختار سینوسی آپوفیس به آن داده شده که مانند ماری به گرد ستارگان مرکزی سامانه پیچیده شده. آپوفیس در مصر باستان نام خدایی مارمانند، و نماد بی‌نظمی بود- نامی برازنده‌ی این سامانه‌ی پرآشوب.

جی‌آربی‌ها از نیرومندترین انفجارها در کیهانند. این رویدادها که میان چند هزارم ثانیه تا چند ساعت دوام می‌آورند، می‌توانند انرژی‌ای هم ارز برون‌دهی خورشید درسرتاسر عمرش آزاد کنند. به باور دانشمندان، جی‌آربی‌های بلند-دوره (آنهایی که بیش از ۲ ثانیه می‌پایند) در پی انفجار ابرنواختریِ ستارگان ولف-رایه‌ی سریع‌چرخان رخ می‌دهند.

برخی از پرجرم ترین ستارگان در سال‌های پایانیِ زندگی خود وارد گام ستارگان وولف-رایه می‌شوند. این گامی کوتاه است و تنها چند صد هزارسال به درازا می‌کشد- چشم برهم‌زدنی در استاندارد کیهان‌شناختی. ستارگان ولف-رایه مقدار بسیار انبوه و بزرگی از مواد را به شکل بادهای نیرومند ستاره‌ای، با سرعت میلیون‌ها کیلومتر بر ساعت به فضا پس می‌زنند. سرعت بادهای ستاره‌ای در آپوفیس ۱۲ میلیون کیلومتر بر ساعت اندازه‌گیری شده.

این بادهای ستاره‌ای توده‌هایی با پیکره‌های خوش‌تراش به گرد این سامانه پدید آورده‌اند- گفتنی‌ست این سامانه از یک ستاره‌ی دوتایی و یک ستاره‌ی همدم که با نیروی گرانش در کنار آن دو است تشکیل شده. در این تصویر به ظاهر تنها دو ستاره دیده می‌شود، ولی ستاره‌ی پایینی در حقیقت یک سامانه‌ی ولف-رایه‌ی دوتایی است که واگشود (وضوح) تصویر برای جدا دیدنشان کافی نبوده. برخورد بادهای نیرومند همین دو ستاره‌ی ولف-رایه ساختار مارمانند آپوفیس را تراشیده و شکل داده است.

چرخش غبارهای آپوفیس -همان ساختار ماری- رو به بیرون است و نسبت به بادهای ستاره‌ای با سرعت کمتری "می‌خزد"- کمتر از ۲ میلیون کیلومتر بر ساعت. این تفاوت سرعت به یکی از ستاره‌های سامانه‌ی دوتایی نسبت داده شده که هم باد پرسرعت و هم باد کم‌سرعت را در دو جهت مخالف می‌وزاند.

این می‌تواند بدین معنی باشد که این ستاره چرخشی نزدیک به بحرانی دارد: به اندازه‌ای سریع که دیگر کم مانده خودش از هم بپاشد. باور بر اینست که یک ستاره‌ی ولف-رایه با چنین چرخش سریعی، در پایان زندگی با رمبش هسته‌اش یک جی‌آربی بلنددوره پدید خواهد آورد.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/Apep.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«چرا اینسایت در منطقه‌ای خسته‌کننده و ملال‌آور از سطح مریخ فرود خواهد آمد؟»
------------------------------------------------------------------

* تنها یک روز دیگر به فرود کاوشگر زمین‌شناس ناسا -فرودگر #اینسایت- بر سطح سیاره‌ی سرخ مانده. ولی اگر هم این فرود با پیروزی انجام شود و اینسایت با آسودگی بر خاک سیاره بنشیند، چندان از چشم‌اندازی که می‌بیند لذت نخواهد برد!

جایی که سطح‌نشینِ این پروژه‌ی ۸۵۰ میلیون دلاری فرود خواهد آمد بسیار به دقت برگزیده شده- بخشی بیضی‌شکل از هامونه‌ی الیسیوم، یک دشت آتشفشانی بزرگ که با اندکی فاصله در شمال جایگاه خودروی کنجکاوی قرار دارد.

برای گزینش این منطقه دو معیار کلیدی در نظر گرفته شده بود. نخست ایمنی. فرود بر بهرام به دلیل جو تنُک و نازکش همیشه یک چالش بوده، از همین رو گروه دانشمندان اینسایت بخشی از یک پهنه‌ی به نسبت هموار را برگزیدند تا خطرِ به پهلو افتادن این کاوشگرِ سه پایه به هنگام نشستن بر سطح کمتر شود.

معیار دوم بی‌شک معیار علمی است. اینسایت یک کاوشگر ایستگاهی است و همان جا که فرود می‌آید خواهد ماند و جابجا نخواهد شد. بنابراین نقطه‌ی فرود باید ویژگی‌های مورد نیاز برای پژوهش را داشته باشد.

این سطح باید با دستگاه‌ها و ابزارهای اینسایت هم سازگار باشد، به ویژه به این دلیل که این کاوشگر برای اندازه‌گیری دمای زیر سطح سیاره، باید آن را تا ژرفای ۵ متر حفر کند.

از دیگر ویژگی‌هایی که این جایگاه باید داشته باشد، به اندازه‌ی کافی گرم و آفتابگیر بودن آن برای سالم نگهداشتن دستگاه‌های الکترونیکی اینسایت، و دریافت نور کافی توسط آرایه‌های خورشیدی دایره‌ای آن برای تولید انرژی است.

در آغاز ۲۲ نامزد برای جایگاه فرود شناسایی شده بود. از این میان، سه نامزد برگزیده شد و ۱۹ تای دیگر حذف شدند؛ از این سه هم هامونه‌ی الیسیوم برگزیده شد که هموارترین سطح، و همچنین کمترین میزان سنگ و بادهای تند که می‌توانستند کاوشگر را با خطر واژگون شدن روبرو کنند را داشت. جایگاه فرود، یک بیضی از خود این هامونه به درازای ۱۳۰ کیلومتر و پهنای ۲۷ کیلومتر است که کاوشگر در روز دوشنبه بر آن خواهد نشست.

ورود کاوشگر به جو #بهرام تا نشستن بر خاک آن ۶ دقیقه زمان می‌برد. اگر همه چیز در این ۶ دقیقه‌ی کلیدی و حیاتی به خوبی پیش برود، پس از آن کاوشگر کارش را آغاز خواهد کرد. نخستین کار باز کردن و گستردن آرایه‌های خورشیدی‌اش است و پس از آن هم در آوردن دستگاه‌ها و ابزارهایش برای گشودن رازهای درون بهرام.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/InSight.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

جایگاه فرود #اینسایت بر خاک بهرام- بخشی بیضی‌شکل از هامونه‌ی الیسیوم به درازای ۱۳۰ کیلومتر و پهنای ۲۷ کیلومتر است
@onestar_in_sevenskies

«شب در "ساحل کشتی‌شکسته‌ها"!»
--------------------------------------

در این چشم‌انداز دریا و آسمان شب #هلال_ماه را می‌بینیم که دارد پشت افق باختری پنهان می‌شود. این عکس در شب ۱۱ سپتامبر از کرانه‌ی بیابانی ساحل اسکلتون (یا اسکلت) در نامیبیا گرفته شده.

در افق، زاویه‌ی پایین و خط دید بلند افق اقیانوس اطلس باعث شده ماه کم‌نور شده و خودش و آسمان نزدیکش به سرخی بگرایند. ولی نزدیک مرکز تصویر، #ناهید که بالای آسمانست همچنان پرنور می‌درخشد، به اندازه‌ای که نورش در آب‌های آرام اقیانوس هم دیده می‌شود. شبچراغ دیگری که بالای چشم‌انداز دیده می‌شود سیاره‌ی درخشان #مشتری است.

ساحل اسکلت نامیبیا نامش را از انبوه استخوان‌های فک‌ها و وال‌هایی گرفته که زمانی در این ساحل پخش شده بودند، گرچه این روزها بهتر است آن را ساحل کشتی شکسته‌ها بخوانیم!

#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ap181124.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«فوبوس: ماه محکوم به مرگ»
————————————

این ماه (قمر) به نابودی محکوم شده است.

بهرام یا مریخ، سیاره ی سرخ، که نام خدای جنگ رومیان (MARS) را بر خود دارد ["بهرام" در فرهنگ ایران باستان نیز نام ایزد پیروزی بوده است -م] دارای دو ماه کوچک است: فوبوس و دیموس، که نام‌هایشان از واژگان یونانی Fear و Panic به معنای بیم و هراس گرفته شده.

خاستگاه این دو ماه ناشناخته است، ولی بر پایه‌ی یک نظریه‌ی پیشرو، این دو ماه می‌توانند از سیارک‌های درون کمربند سیارک‌ها، میان مشتری و بهرام بوده باشند که بعدها اسیر گرانش #بهرام شده‌اند.

در این تصویر خیره‌کننده با رنگ‌های نمایشی که در سال ۱۹۷۸ توسط کاوشگر روباتیک وایکینگ ۱ گرفته شده، فوبوس، ماه بزرگ‌تر با پهنای ۲۵ کیلومتر و چندین دهانه‌ی برخوردی روی آن را می‌بینیم.

بر پایه‌ی پژوهشی تازه، شیارهای بلند و شگفت‌انگیزی که روی فوبوس دیده می‌شود احتمالا پس از برخوردی که دهانه‌ی بزرگ استیکنی در سمت چپ را پدید آورد، در اثر غلطیدن سنگ‌هایی که از آن به روی سطح پیرامون پرتاب ششده بود پدید آمده‌اند.

مدار فوبوس به اندازه‌ای به بهرام نزدیک است (۵۸۰۰ کیلومتر، در مقایسه با ماه خودمان که ۴۰۰ هزار کیلومتر از زمین دورست) که نیروهای کشندی گرانشی دارند آن را به پایین می‌کشند.

دستاورد پایانی این نزدیک شدن اینست که تا ۵۰ میلیون سال دیگر، فوبوس در مدار از هم می‌پاشد.

بسیار پیش از آن زمان (در حقیقت همین امشب اگر همه چیز روی برنامه پیش برود)، سطح‌نشین اینسایت ناسا بر این سیاره فرود خواهد آمد و کار خود برای بررسی ساختار درونی بهرام آغاز خواهد کرد.

#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ap181125.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

عکسی زیبا از یک "ماه‌کمان" یا رنگین‌کمان ماه بر فراز آبیسکوی سوئد که در پی نم نم بارانی در دوردست پدید آمد
ماه‌کمان‌ها به همان شیوه‌ی #رنگین‌کمان خورشید پدید می‌آیند: بازتاب درونی مهتاب از قطره‌های ریز آب و تجزیه‌ی آن به رنگ‌های تشکیل‌دهنده‌اش.
شفق‌های قطبی سبزفامی هم بر پس‌زمینه‌ی آسمان در رقصند.
@onestar_in_sevenskies

«چشم‌انداز پرتاب یک موشک از چشم ساکنان ایستگاه فضایی»
@onestar_in_sevenskies

«چشم‌انداز پرتاب یک موشک از چشم ساکنان ایستگاه فضایی»
--------------------------------------------------------

تاکنون پرتاب شدن یک موشک به فضا را آن هم از خود فضا دیده‌اید؟

اگر خوب در این ویدیوی زمان‌گریز (دور تند) که از درون #ایستگاه_فضایی_بین‌المللی گرفته شده دقت کنید موشکی را خواهید دید که دارد از زمین به سوی مدار می‌رود.

این موشک روسی سایوز-اف‌جی است که ده روز پیش از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان راهی فضا شد تا محموله‌ی مورد نیاز فضانوردان را در گردونه‌ی پروگرس ام‌اس-۱۰ (یا ۷۱پی) به ایستگاه فضایی برساند.

در این ویدیوی ۹۰ ثانیه‌ای که فشرده‌ی تقریبا ۱۵ دقیقه است، روشنایی شهرها و ابرها را در پایین، سمت راست می‌بینیم، همچنین نوارهای آبی و طلایی هواتاب در جو زمین که مانند خطی کج در نیمه‌ی راست تصویر دیده می‌شود، و ستارگان دوردستی که در بالا سمت راست، پشت زمین غروب می‌کنند.

بخش پایینی موشک که از آن جدا شده را می‌بینیم که بر زمین سقوط می‌کند [ثانیه‌ی ۴۶ به بعد] و همزمان، گردونه‌ی روباتیک پروگرس هم برای نزدیک شدن به ایستگاه، پشیران‌هایش را روشن می‌کند.

ایستگاه فضایی بین‌المللی در این ماه ۲۰ سالگی‌اش را جشن می‌گیرد. هم‌اکنون سه فضانورد در این آزمایشگاه مدارگرد به سر می‌برند و با کارها و آزمایش‌های علمی بی‌شماری که انجام می‌دهند دانش بشر را گسترش داده و صنایع بازرگانی در مدار پایین زمین را برای آینده امکان‌پذیر می‌کنند.

#apod #ISS
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ap181126.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

فرود پیروزمندانه‌ی اینسایت بر سطح سیاره‌ی بهرام تایید شد

زنده باد ناسا
زنده باد علم و دانش!

نخستین عکسی که کاوشگر اینسایت پس از فرود گرفته و توسط یکی از ریزماهواره‌های "مارکو" به زمین فرستاده
@onestar_in_sevenskies

«نخستین عکس اینسایت از بهرام»
-------------------------------

اینسایت، به سیاره‌ی سرخ خوش آمدی.

فضاپیمای روباتیک #اینسایت ناسا دیشب در پایان سفری شش ماهه در بخش درونی سامانه‌ی خورشیدی، با عملیاتی سرنوشت‌ساز بر سطح سیاره‌ی بهرام فرود آمد.

اینسایت برای فرود می‌بایست تنها در ۷ دقیقه، سرعت خود را از ۲۰ هزار کیلومتر بر ساعت به صفر کاهش می‌داد، این کار را با شتابی تا ۸ جی (g) انجام می‌داد و تا ۱۵۰۰ درجه داغ می‌شد، از همین رو در این کار از یک سپر گرمایی، یک چتر نجات، و در پایان کار هم چند موشک بهره جست.

این تصویر نخستین عکسی‌ست که اینسایت از بهرام گرفته و به خوبی ثابت می‌کند که این کاوشگر به هنگام پایین رفتن به اندازه‌ی کافی سرعتش را کم کرده و فرودی نرم داشته است.

لکه‌هایی که روی عکس دیده می‌شود خاک و غباریست که در گام پایانی فرود، توسط موشک‌های اینسایت از سطح به هوا بلند شده و به سرپوش عدسی "دوربین زمینه‌ی ابزار" (ICC) چسبیده‌اند.

در آن سوی لکه‌ها، بخش‌هایی از خود سطح‌نشین را می‌بینیم، و همچنین سرپیچ‌هایی در پایین تصویر و یکی از پایه‌های سطح‌نشین هم در پایین، سمت راست.

سنگ‌های کوچکی در جای جای خاک زنگاربسته‌ی سیاره دیده می‌شود؛ کمان بالای تصویر هم افق سیاره‌ی سرخ است که زمین و آسمان را از هم جدا کرده.

اینسایت در هفته‌های آینده چندین ابزار را به کار خواهد گرفت، از جمله یک لرزه‌سنج نوفه‌یاب (نویز-یاب)*. چشمداشت اینست که این ابزارها آگاهی‌هایی بی‌سابقه از درون سیاره‌ی سرخ به ما بدهند، جایی که گمان می‌رود سرنخ‌های برای پیدایشِ نه تنها بهرام، بلکه زمین را در بر دارد.

--------------------------------------------
* rumble-detecting seismometer

#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ap181127.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«مرگ یک دنباله‌دار دیگر در آتش خورشید»
@onestar_in_sevenskies

«مرگ یک دنباله‌دار دیگر در آتش خورشید»
-----------------------------------------

یک #دنباله‌دار از کل دنباله‌دارهای سامانه‌ی خورشیدی کم کنید، زیرا در روز یکشنبه، ۲۴ نوامبر، یک دنباله‌دار کوچک و بی‌نام به درون خورشید فرو رفت و نابود شد. تاج‌نگارهای رصدخانه‌ی خورشیدی و هورسپهری (سوهو، SOHO) این شیرجه‌ی مرگبار را به تصویر کشیدند.

فیلمی که از این رشته تصاویر درست شده نشان می‌دهد که این دنباله‌دار به درون خورشید فرو می‌رود، ولی دیگر بیرون نمی‌آید. خدایش بیامرزد!

این دنباله‌دارِ نابودشده عضو خانواده‌ی کروتز بود. دنباله‌دارهای خورشیدخراش کروتز همگی تکه‌هایی از یک دنباله‌دار غول‌پیکرند که چند سده پیش از هم پاشیده بود. سالانه ده‌ها دنباله‌دار از این خانواده که به درون خورشید فرو می‌روند دیده می‌شود. خورشیدخراشی که در این فیلم می‌بینید چند ده متر بیشتر قطر نداشت، بنابراین بسیار کوچک‌تر از آن بود که از آتش خورشید جان به در ببرد.

[در سال ۲۰۱۱، دنباله‌دار لاوجوی ناباورانه از آتش خورشید زنده بیرون آمد و دنباله‌داری سیار زیبا را در آسمان نیمکره‌ی جنوبی پدید آورد- م]

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/sungrazer.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

سحابی روح را می‌بینیم.
سحابی روح یا آی‌سی ۱۸۷۱
@onestar_in_sevenskies

«روح ستاره‌ساز»
----------------

در این نمای نزدیک کیهانی، ژرفای درون سحابی روح را می‌بینیم.

ابرهای تیره و کدر غبار که لبه‌هایی از گازهای برافروخته دارند به نام آی‌سی ۱۸۷۱ شناخته می‌شوند.

این میدان دید تلسکوپی حدود ۲۵ سال نوری پهنا دارد و تنها بخش کوچکی از سحابی‌های بسیار بزرگ‌ترِ قلب و روح را می‌پوشاند.

این مجموعه‌ی ستاره‌ساز با فاصله‌ی برآوردشده‌ی ۶۵۰۰ سال نوری از زمین، درون بازوی مارپیچی برساووشِ کهکشان راه شیری جای داشته و در آسمان سیاره‌ی زمین در راستای صورت فلکی ذات‌الکرسی (خداوند اورنگ) دیده می‌شوند.

خود ابرهای چگال آی‌سی ۱۸۷۱ در اثر بادها و پرتوهای پرانرژی ستارگان بزرگ و جوانی که درونشان به دنیا آمده تراشیده شده و به این پیکره در آمده‌اند. این بادها و پرتوها به فشرده شدن ابرها انجامیده و ستاره‌زایی‌های تازه را به راه انداخته‌اند.

این تصویر به طور عمده به رنگ سرخ دیده می‌شود که رنگ ویژه‌ی نور گسیلیده از گازهای برافروخته‌ی هیدروژن است.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ap181128.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«به جز گرانش، چیزهای دیگری هم می‌توانند حلقه‌های سیاره‌ها را یکپارچه نگهدارند»
-----------------------------------------------------------------------------

* ماه‌های چوپان را فراموش کنید. به احتمال بسیار چیزی که حلقه‌های سیارک هائومیا و سیاره‌ی کوتوله‌ی چاریکلو (دو جرم کوچک در دوردست‌های سامانه‌ی خورشیدی) را پدید آورده و نگه داشته نیروی گرانش و همچنین ناهنجاری‌های پیکره‌ی خود این دو جرم بوده است.

مریم المعتمد از مرکز اخترفیزیک و علوم سیاره‌ای کرنل و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «حلقه‌ها پیرامون کیوان، مشتری، نپتون و اورانوس دیده می‌شوند، ولی در چند سال گذشته حلقه‌هایی به گرد هائومیا و چاریکلو هم یافته شده که از این نظر به عنوان نخستین اجرام حلقه‌دار کوچک شناخته می‌شوند، و به گمان ما رواج حلقه‌ها در سامانه‌ی خورشیدی بسیار بیشتر از چیزیست که پنداشته می‌شود. برای اجرام کوچک چاریکلو و هائومیا، گرانش است که حلقه‌هایشان را چوپانی می‌کند [سر جا نگه می‌دارد]. نیروی گرانش به دلیل بی‌نظمی‌های این اجرام، حلقه‌هایشان را محدود و یک جا نگه داشته.»

تا امروز به طور معمول در ادبیات علمی فرض بر این بوده که برای سیاره‌های بزرگ، آنچه پیکره‌ی حلقه‌هایشان را حفظ کرده و جلوی پخش شدن و ناپدید شدن آنها را می‌گیرد گشتاورهای گرانشیِ ماه‌های چوپان آنهاست. ولی این پژوهش نشان می‌دهد که یک ناهنجاری مکان‌نگاشتی (توپوگرافیک)، مانند یک کوه، در اجرام می‌تواند نقشی مانند نقش گرانشی یک "ماه" (قمر) بازی کرده و حلقه‌ها را یکپارچه نگه دارد.

افزون بر گرانش، اجرام سریع-چرخانی که بازآوایی (رزنانس) ویژه‌ای پدید می‌آورند هم می‌توانند جلوی پخش و پراکنده شدن و ناپدید شدن حلقه‌ها را بگیرند.ست.

هائومیا یک جرم "ترا-نپتونی" است، یعنی در مسیرش مدار نپتون را قطع می‌کند [در بخشی از مسیرش، از نپتون به خورشید نزدیک‌تر می‌شود]. بزرگی آن تقریبا به اندازه‌ی پلوتوست و پیکره‌ای مانند یک توپ تخت (کره‌ی لهیده) با قطر ۶۲۰ کیلومتر دارد. این جرم در کمربند کویپر، منطقه‌ای در آن سوی مدار نپتون جای دارد. هائومیا که سال ۲۰۰۴ یافته شده بود، هر سالش برابر با ۲۸۵ سال زمین است.

در کیوان، حلقه‌ها مانند گله‌هایی توسط ماه‌های کوچک چوپانی شده و سر جایشان می‌مانند. ولی در چاریکلو، ناهنجاری‌های پیکره‌ی سنگی‌اش (از جمله یک "کوه" بزرگ روی آن) حلقه‌ها را درست در آن سوی "حد روش" نگه می‌دارد- حد روش ناحیه‌ای نادیدنی پیرامون اجرام کیهانیست که اجرام در آن با نیروی گرانش به سوی جرم دیگر کشیده شوند- بیرون از آن نه.

معتمد می‌گوید: «در چاریکلو، این بی‌نظمی‌های پیکره‌اش است که حلقه‌ها را یکپارچه و محدود نگه داشته. در هائومیا، بسیار تخت بودنِ آن چنین کاری را انجام می‌دهد.» گزارش این پژوهش در نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده است.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ring.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

تصویر فضاپیمای کاسینی از پرومته (سمت راست)، ماه کیوان، که حلقه‌ی F این سیاره را چوپانی می‌کند و آن را مانند گله‌ای که در پی شبان می‌رود کنار خود نگه می‌دارد
@onestar_in_sevenskies

«غبارهای تیره و روشن در تاج جنوبی»
------------------------------------

در این نمای گسترده‌ی تلسکوپی که جایی در نزدیکی مرز شمالی صورت فلکی #تاج_جنوبی (اکلیل جنوبی) را نشان می‌دهد، ابرهای غبار کیهانی را می‌بینیم که بر پهنه‌ی یک میدان پرستاره پخش شده‌اند.

این ابرهای انبوه که کمتر از ۵۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارند به گونه‌ی چشمگیری جلوی نور ستارگان پس‌زمینه در کهکشان راه شیری را گرفته‌اند. گستردگی این چشم انداز در فاصله‌ی برآوردشده‌ی این ابرها حدود ۴۵ سال نوریست.

سمت راست تصویر یک دسته سحابی بازتابی آبی‌فام به نام‌های ان‌جی‌سی ۶۷۲۶، ان‌جی‌سی ۶۷۲۷، ان‌جی‌سی ۶۷۲۹ و آی‌سی ۴۸۱۲ دیده می‌شود. رنگ آبی ویژه‌ی آنها دستاورد بازتاب نور ستارگان داغ از روی غبارهای کیهانیست. این گرد و غبار همچنین جنین‌های ستاره‌ای درون این منطقه را نیز از چشم‌ها پنهان کرده‌اند.

سحابی زردفام کوچک‌تر ان‌جی‌سی ۶۷۲۹ یک ستاره‌ی متغیر جوان به نام "آر تاج جنوبی" را در بر گرفته. درست زیر آن، کمان‌ها و حلقه‌هایی را می‌بینیم که به نام اجرام هربیگ-هارو (اچ‌اچ) شناخته می‌شوند و مربوط به ستارگان نوزاد و پرانرژی‌اند.

خوشه‌ی ستاره‌ای کروی باشکوه ان‌جی‌سی ۶۷۲۳ هم درست بالا، سمت راست سحابی‌ها دیده می‌شوaد. اگر چه به نظر می‌رسد این خوشه بخشی از همین گروه است، ولی در حقیقت از تارگانی پیر و باستانی در فاصله‌ی حدود ۳۰ هزار ال نوری زمین تشکیل شده، بسیار دورتر از ستارگان جوان در ابرهای غبار تاج جنوبی.
#apod

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ap181129.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky