👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.2K subscribers
2.28K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«نمایی از آغاز نبرد دو کهکشان»
—---------------------------—

آشوبی از رنگ و نور در این کهکشانِ به هم ریخته -با نام ان‌جی‌سی ۵۲۵۶- بر پا شده. توده‌های دودمانند از همه جای آن بیرون زده‌اند و هسته‌ی درخشانش مناطق پرهرج و مرج گاز و غبار در مرکزش را روشن کرده است. دلیل این ساختار شگفت‌انگیز و نامعمول اینست که ان‌جی‌سی ۵۲۵۶ یک کهکشان نیست، بلکه دو تاست: دو کهکشان که در روند ادغام با هم به سر می‌برند.

ان‌جی‌سی ۵۲۵۶ که به نام مارکاریان ۲۶۶ هم شناخته می‌شود، با حدود ۳۵۰ میلیون سال نوری فاصله از زمین، در صورت فلکی خرس بزرگ جای دارد [۱]. این جرم از دو کهکشان قرص‌گون (دیسکی) تشکیل شده که اکنون جدایی میان هسته‌هایشان تنها ۱۳۰۰۰ سال نوریست. گاز و غبار و ستارگان هر دو در آشفته بازاری کیهانی به هم آمیخته شده‌اند و در جای جای آن مناطقی از ستاره‌زایی‌های آتشین را پدید آورده‌اند.

کهکشان‌های برخوردی (برهم‌کنشی) در همه جای کیهان پیدا می‌شوند و ساختارهای شگفت‌انگیز و پیچیده‌ی گوناگونی را نمایش می‌دهند. برخی از آنها آرامند و به آهستگی یکدیگر را می‌بلعند. دیگران خشن و پرآشوبند و اختروش درست کرده‌اند، ابرنواخترها به راه انداخته‌اند، و فوران‌هایی از ستاره‌فشانی به پا کرده‌اند.

اگرچه این برهم‌کنش‌ها در مقیاس کهکشانی رویدادهایی بسیار ویرانگرند، ولی بسیار کم پیش می‌آید که برخوردی میان ستارگان در آنها رخ دهد، زیرا فضای میان ستارگان بسیار بزرگ‌تر آنست که با هم رویارو شوند. ولی با در هم پیچیدن کهکشان‌ها، اثرهای کشندی نیرومند باعث پیدایش ساختارهای تازه‌ای در آنها می‌شود -مانند همین توده‌های بی‌نظم ان‌جی‌سی ۵۲۵۶؛ و سرانجام با گذشت میلیون‌ها سال، همهمه آرام می‌گیرد و دو کهکشان با هم ساختاری یکپارچه با آرایشی پایدار پدید می‌آورند.

هر یک از کهکشان‌های ان‌جی‌سی ۵۲۵۶ به جز ساختارهای درخشان و پرآشوب، یک هسته‌ی کهکشانی فعال نیز دارند که در آن، گازها و دیگر مواد کهکشانی به کام یک ابرسیاهچاله‌ی گرسنه کشیده می‌شوند. مشاهدات رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا نشان می‌دهد که هر دوی این هسته‌ها -و منطقه‌ی درخشانی از گاز داغ میانشان- در اثر امواج شوکی داغ شده‌اند که در پی برخورد ابرهای گازی پرسرعت پدید آمده‌اند.

ادغام‌های کهکشانی، مانند همین چیزی که در ان‌جی‌سی ۵۲۵۶ جریان دارد، در آغاز تاریخ کیهان رواج بیشتری داشته‌اند و به باور دانشمندان، آغازگر فرگشت‌های کهکشانی بوده‌اند. امروزه در بیشتر کهکشان‌ها نشانه‌های ادغام‌ها و برخوردهای نزدیک در گذشته دیده می‌شود. کهکشان خودمان، راه شیری هم تاریخ بلندی از برخوردها دارد: در این کهکشان پسمانده‌های چندین کهکشان کوچک‌تر دیده می‌شود که روزگاری آنها را بلعیده بوده؛ و همین امروز هم در آستانه‌ی بلعیدن کهکشان کوتوله‌ی کره‌گون کمان است؛ و از آنجایی که حتی در ابعاد کیهانی هم از هر دست بگیری، از همان دست پس می‌دهی، خود راه شیری هم سرانجام تا حدود دو میلیارد سال دیگر با همسایه‌ی بزرگش، کهکشان زن در زنجیر (آندرومدا) سرشاخ خواهد شد.

در این تصویر #تلسکوپ_فضایی_هابل همچنین یک جفت کهکشانِ احتمالا برخوردی دیگر را هم می‌بینیم- درسمت راست ان‌جی‌سی ۵۲۵۶ و بسیار دورتر از آن، که تاکنون هیچ اخترشناسی آن را بررسی نکرده. از چشم‌انداز ما روی زمین، ان‌جی‌سی ۵۲۵۶ هم تنها چند درجه از یک جفت کهکشان برخوردی شناخته شده‌ی دیگر فاصله دارد- کهکشان پرآوازه‌ی مسیه ۵۱ یا کهکشان گرداب که هابل پیش از این در سال ۲۰۰۵ آن را رصد کرده بود.

—----------------------------------------
یادداشت‌ها:
۱) ان‌جی‌سی ۵۲۵۶ در گذشته توسط هابل در یک مجموعه‌ی ۵۹ تایی از کهکشان‌های برخوردی به تصویر کشیده شده بود که در ۲۴ آوریل ۲۰۰۸، به مناسبت ۱۸مین سالگرد آغاز به کار این تلسکوپ منتشر شد. در این تصویر تازه، داده‌های هیدروژن-آلفا که به کمک دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی هابل دریافت شده هم به داده‌های پیشین افزوده شده و این گازها را نمایان کرده.

#برخورد_کهکشانی

https://goo.gl/NYh85d
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/NGC5256.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«ازدحام کرم‌های شب‌تاب کیهانی»
—---------------------------—

کهکشان‌ها مانند کرم‌های شب‌تاب در این تصویر دیدنی تلسکوپ هابل می‌درخشند!

این انبوه کرم‌های شب‌تاب کیهانی در حقیقت یک #خوشه‌_کهکشانی پرجمعیت به نام آبل ۲۱۶۳ است، یکی از اعضای کاتالوگ آبل (Abell)، کاتالوگی که در پیمایش سرتاسری آسمان گردآوری شده و بیش از ۴۰۰۰ خوشه‌ی کهکشانی را در خود دارد.

خوشه‌ی آبل ۲۱۶۳ با فاصله‌ی ۲.۷ میلیارد سال نوری از زمین، در #صورت_فلکی_مارافسای جا دارد.

این خوشه به دلایلی ویژه بررسی خوبی رویش انجام شده؛ این که مواد درون هسته‌اش (محیط میان‌خوشه‌) دارای ویژگی‌هایی استثنایی است، از جمله هاله‌ی رادیویی گسترده، درخشندگی پرتو ایکس، و دماهای بی‌اندازه بالا دارد. این داغ‌ترین خوشه در کاتالوگ است! رصد خوشه‌های غول‌پیکری مانند آبل ۲۱۶۳ می‌تواند در بررسی ماده‌ی تاریک سودمند باشد، و از راه پدیده‌هایی مانند همگرایی گرانشی، چشم‌اندازی نوین از کیهان دوردست برای ما فراهم کند.

این عکس را #تلسکوپ_فضایی_هابل به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته‌ و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود گرفته، و بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS است. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی برای یافتن کهکشان‌های درخشان دوردست تصویربرداری می‌شود تا با بهره از تلسکوپ‌های کنونی و در آینده نیز با تلسکوپ فضایی جیمز وب با جزییات بیشتری بررسی شوند.
https://goo.gl/H8hmKT
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/Abell2163.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«تزیینات کریسمس در فضا»
—----------------------------
https://goo.gl/hPGajS
تلسکوپ فضایی هابل چند روز پیش چیزی که مانند تزیینات رنگین کریسمس در فضا است را به تصویر کشیده.
این چیز در واقع ان‌جی‌سی ۶۳۲۶ است، یک #سحابی_سیاره‌نما با رشته‌های برافروخته‌ از گازهای بیرون‌زده‌ که از نور یک ستاره‌ی رو به مرگ در مرکزش روشن شده‌اند.

زمانی که یک ستاره پیر شده و وارد گام غول سرخ زندگی می‌شود، لایه‌های بیرونی‌اش را به فضا پس می‌زند و هسته‌اش به شکل یک ستاره‌ کوتوله‌ی سفید فشرده و چگال بر جا می‌ماند. گاهی این برون‌ریزی‌ها ساختارهای یکپارچه و زیبایی از گاز برافروخته با الگوی متقارن پدید می‌آورند، ولی ان‌جی‌سی ۶۳۲۶ بسیار پراکنده‌تر است.

این جرم حدود ۱۱۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و در #صورت_فلکی_آتشدان دیده می‌شود.

سحابی‌های سیاره‌نما (یا سیاره‌ای) یکی از راه‌های اصلی برای پراکنده شدن عنصرهای سنگین‌تر از هیدروژن و هلیومی که در دل ستارگان ساخته می‌شوند. برخی از این موادِ بیرون‌زده که در فضا پراکنده شده‌اند می‌توانند بعدها ستارگان و سیاره‌های تازه‌ای را بسازند.
[خواندید: * ذره ذره وجود ما از کجا آمده؟ (https://goo.gl/FhYefD)]

این تصویر از همگذاری عکس‌هایی درست شده که #تلسکوپ_فضایی_هابل با بهره از دوربین سیاره‌ای میدان‌گسترده‌ی شماره ۲ی خود گرفته. رنگ‌های آبی و سرخ زنده‌ای که در تصویر دیده می‌شود نشانگر تابش موادی مانند اکسیژن و هیدروژن یونیده هستند که پرتوهای فرابنفش پرانرژی ستاره‌ی همچنان داغ مرکزی آنها را برافروخته و روشن کرده.

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/NGC6326.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«بالشی در فضا!»
—---------------
https://goo.gl/891vZ4
این یکی از درخشان‌ترین سحابی‌های سیاره‌نما در آسمان است— چه نامی باید رویش بگذاریم؟

سحابی ان‌جی‌سی ۷۰۲۷ که نخستین بار در سال ۱۸۷۸ یافته شد را می‌توان با یک تلسکوپ خانگی معمولی، در #صورت_فلکی_ماکیان (قو) مشاهده کرد.

این سحابی به ندرت به یک نام خوانده شده، تا اندازه‌ای به دلیل این که از پشت چنین تلسکوپ‌هایی تنها مانند نقطه‌ای ناروشن دیده می‌شود. ولی اگر #تلسکوپ_فضایی_هابل که در مداری به گرد زمین می‌چرخد از آن عکس بگیرد، جزییات دقیقی از آن آشکار می‌شود [که نامگذاریش را آسان‌تر می‌کند].

دانشمندان با بررسی عکس‌هایی که هابل از ان‌جی‌سی ۷۰۲۷ گرفته آن را یک #سحابی_سیاره‌نما شناسایی کرده‌اند که از حدود ۶۰۰ سال پیش روند گسترش و پخش شدن را آغاز کرده، و نیز دریافته‌اند که ابر گاز و غبار آن به گونه‌ای نامعمول پرجرم است و به نظر می‌رسد جرمی حدود ۳ برابر جرم خورشید را در بر داشته باشد.

در تصویر بالا که دارای رنگ آمیزی علمی است، ویژگی‌های لایه لایه‌ی ان‌جی‌سی ۷۰۲۷ با رگه‌های غبارش آشکار شده که شاید هر آسمان‌دوستی را به یاد چیزی آشنا بیندازد و همین پایه‌ای شود برای نامیدن آن به نامی غیررسمی.

یکی از نام‌های پیشنهادی برتر برای آن "سحابی بالش" بوده، ولی شما هم می‌توانید نام موردنظرتان را برای آن برگزینید و پیشنهاد دهید؛ برای نمونه، در جایی مانند انجمن گفتگوی برخط APOD. (اینجا: https://goo.gl/MPcbk3)

#apod

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/ap180109.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«گره کور دو کهکشان»
—------------------—

ستارگان به هنگام برخورد دو کهکشان، کجاها ساخته می‌شوند؟

اخترشناسان برای یافتن پاسخ این پرسش به سراغ دو کهکشان برخوردی نزدیک که با هم به نام ان‌جی‌سی ۲۶۲۳ شناخته می‌شوند رفته و به کمک #تلسکوپ_فضایی_هابل، عکسی با کیفیت بالا از آن گرفتند.

بررسی این عکس و دیگر عکس‌های هابل، و همچنین عکس‌های دیگری از این کهکشان که تلسکوپ فضایی اسپیتزر در طیف فروسرخ، ماهواره‌ی ایکس‌ام‌ام-نیوتون در طیف پرتو X، و ماهواره‌ی گلکس در طیف فرابنفش گرفته‌اند نشان می‌دهد که این دو کهکشان که در آغاز هر کدام یک کهکشان مارپیچی بوده‌اند اکنون به شدت در هم پیچیده‌ و گره خورده‌اند و هسته‌هایشان نیز به هم پیوسته و یک هسته‌ی کهکشانی فعال (AGN) را پدید آورده‌اند.

فرآیند ستاره‌زایی پیرامون این هسته (نزدیک مرکز چارچوب) و در راستای دنباله‌های کشندی که از دو سوی آن بیرون زده‌اند در جریانست، و همچنین در یک جای شگفت‌انگیز دیگر- منطقه‌ی بیرون از هسته در بالا، سمت چپ که خوشه‌هایی از ستارگان درخشان آبی‌فام در آن دیده می‌شوند.

نبردهای کهکشانی می‌توانند صدها میلیون سال زمان ببرند و دو کهکشان بارها از کنار یکدیگر گذشته و در هر بار، کشمکش‌های گرانشی ویرانگری میانشان رخ دهد.

ان‌جی‌سی ۲۶۲۳ که به نام آرپ ۲۴۳ نیز شناخته می‌شود حدود ۵۰ هزار سال نوری گستردگی دارد و به فاصله‌ی ۲۵۰ میلیون سال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی خرچنگ دیده می‌شود.

بازسازی کهکشان‌های آغازین و چگونگی فرآیند ادغام‌های کهکشانی اغلب کاری دشوار، و گاهی ناممکن است، ولی به طور کلی انجام آن برای شناخت چگونگی فرگشت کیهان کاری ارزشمند است.
#apod #برخورد_کهکشانی
https://goo.gl/55y2LX
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/ap180110.html
—-------------------------------------------------
کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«خوشه کهکشانی چاقالو!»
—----------------------

در سال ۲۰۱۴ که اخترشناسان به کمک تلسکوپ فضایی هابل این خوشه‌ی کهکشانی غول‌پیکر را یافتند، پی بردند که جرمی باورنکردنی به اندازه‌ی سه میلیون میلیارد برابر خورشید را در خود جای داده- بنابراین چندان جای شگفتی نیست که نام "ال گوردو" ("چاقالو" در زبان اسپانیایی) را رویش گذاشتند!

خوشه‌ی چاقالو که به نام رسمی "ای‌سی‌تی-سی‌ال‌جی۰۱۰۲-۴۹۱۵" نیز شناخته می‌شود، بزرگ‌ترین، داغ ترین، و در طیف پرتو X درخشان‌ترین خوشه‌ی کهکشانی است که تاکنون در دوردست‌های کیهان یافته شده. گفتنی‌ست فاصله‌ی آن از زمین به ۷ میلیارد سال نوری می رسد.

خوشه‌های کهکشانی بزرگ‌ترین اجرامی در کیهانند که با نیروی گرانش یکپارچه نگه داشته شده‌اند. آنها در درازنای میلیاردها سال ساخته می‌شوند- گروه‌های کهکشانی کوچک به آهستگی گرد هم می‌آیند و چنین خوشه‌هایی را پدید می‌آورند. در سال ۲۰۱۲، بررسی‌های انجام شده با تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا، رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا، و تلسکوپ کیهان‌شناسی آتاکاما نشان دادند که ال گوردو در واقع از دو #خوشه‌_کهکشانی تشکیل شده که دارند با سرعت میلیون‌ها کیلومتر بر ساعت در قلب هم فرو می‌روند.

پیدایش خوشه‌های کهکشانی بستگی بسیار زیادی به #ماده‌_تاریک و انرژی تاریک دارد؛ بنابراین بررسی چنین خوشه‌هایی می‌تواند به ما در شناخت این پدیده‌های کم‌آشنا کمک کند. در سال ۲۰۱۴ تلسکوپ هابل نشان داد که بیشتر جرم ال گوردو از گونه‌ی ماده‌ی تاریک است. شواهد نشان می‌دهد که جرم "معمولی" ال گوردو (که به طور عمده از گازهای داغی تشکیل شده که به شدت در طیف پرتو ایکس می‌درخشند)، در هنگامه‌ی برخورد دو خوشه از ماده‌ی تاریک جدا شده است. گازهای داغ از سرعتشان کاسته شده ولی ماده‌ی تاریک نه.

#تلسکوپ_فضایی_هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته‌ و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی برای یافتن کهکشان‌های درخشان دوردست تصویربرداری می‌شود تا در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی شوند.
https://goo.gl/dMmHtC
********
یک ستاره در هفت آسمان: * خط عمودی آبی‌رنگی که در مرکز چارچوب دیده می‌شود تصویر کهکشانی در آن سوی خوشه است که گرانش سهمگین خوشه با رفتار یک عدسی گرانشی، آن را به شکلی دیدنی دستخوش اعوجاج کرده.

********

خبر سال ۲۰۱۴: * خوشه کهکشانی "چاقالو" بسیار بزرگ‌تر از آنست که گمان می‌رفت (https://goo.gl/Tt7LXt)

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/ElGordo.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«شمال، جنوب، شرق، غرب: چهره‌های یک خوشه کهکشانی»
—---------------------------------------------------—

این #خوشه‌_کهکشانی زیبا که نمایی مانند انبوه کرم‌های شب‌تاب بر پهنه‌ی تاریک کیهان دارد، به همراه بی‌شمار ستاره و کهکشانِ مارپیچی پیش‌زمینه در آسمان می‌درخشد. این خوشه که ای۱۷۵۸ان (A1758N) نام دارد، خودش زیرخوشه‌ی آبل ۱۷۵۸ است، یک خوشه‌ی غول‌پیکر از صدها کهکشان در فاصله‌ی ۳.۲ میلیارد سال نوری زمین و در #صورت_فلکی_تازی‌ها. شاید در این عکس که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده همه چیز آرام به نظر برسد، ولی واقعیت اینست که این زیرخوشه از دو ساختار کوچک‌تر تشکیل شده که دارند در روندی پرآشوب به هم می‌پیوندند.

اگرچه ای۱۷۵۸ اغلب زیر سایه‌ی همتایان پرآوازه‌ترش بوده (مانند خوشه‌های کوره و پاندورا)، ولی شگفتی‌هایی بیشتر از سهم خود دارد. این خوشه نخستین بار در سال ۱۹۵۸ شناسایی شد و در آغاز آن را یک خوشه‌ی یگانه‌ی بزرگ پنداشتند. ولی حدود ۴۰ سال بعد، اخترشناسان یک بار دیگر به سراغش رفته و با تلسکوپ پرتو X ماهواره‌ی ROSAT بررسی‌اش کردند، و این بار چیزی شگفت‌انگیز یافتند: این خوشه یک توده‌ی یگانه از کهکشان ها نیست، بلکه دو تاست!

از آن زمان تاکنون آبل ۱۷۵۸ بارها توسط رصدخانه‌های گوناگون رصد شده -هابل، رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا، ایکس‌ام‌ام-نیوتن اِسا، و چندین تلسکوپ دیگر- و اکنون دیگر می‌دانیم که این خوشه نه تنها ساختاری دوگانه دارد، بلکه تاریخ پیچیده‌ای هم داشته. این خوشه از دو زیرخوشه‌ی بزرگ تشکیل شده که حدود ۲.۵ میلیون سال نوری از هم فاصله دارند. این دو زیرخوشه که به نام‌های ای۱۷۵۶ان (شمالی) و ای۱۷۵۸اس (جنوبی) شناخته می‌شوند، در قید گرانش یکدیگرند ولی برخورد و برهم‌کنشی میانشان دیده نمی‌شود.

در این عکسِ هابل تنها ساختار شمالی این خوشه را می‌بینیم، ای۱۷۵۸ان. خود ای۱۷۵۸ان هم از دو زیرساختار باختری (ای۱۷۵۸ان‌دبلیو) و خاوری (ای۱۷۵۸ان‌ئی) تشکیل شده. آشفتگی‌هایی درون هر یک از این زیرساختارها دیده می‌شود- گواه نیرومندی که نشان می‌دهد آنها دستاورد برخورد و ادغام دو خوشه‌ی کوچک‌تر هستند.

بررسی‌ها همچنین یک هاله‌ی رادیویی و دو "یادگاره‌ی رادیویی" (radio relics) در آبل ۱۷۵۸ را آشکار کرده‌اند. این ساختارهای رادیویی از چشم هابل پنهانند ولی تلسکوپ‌های رادیویی هاله‌ای با پیکره‌ی عجیب پیرامون خوشه یافته‌اند. هاله‌های رادیویی چشمه‌های گسترده‌ای از پرتوهای رادیویی افشان (نامتمرکز) هستند که به طور معمول گرداگرد مرکز خوشه‌های کهکشانی دیده می‌شوند. به باور دانشمندان این ساختارها زمانی پدید می‌آیند که خوشه‌ها با هم برخورد می‌کنند و ذرات پرسرعت را بیش از پیش شتاب می‌دهند و به سرعت‌های بسیار بالاتری می‌رسانند، و بنابراین وجود هاله‌های رادیویی نشانگر این خواهد بود که خوشه هنوز در فرآیند شکل‌گیری و ادغام به سر می‌برد.

برخوردهایی مانند آنچه برای ای۱۷۵۸ان در جریانست پرانرژی‌ترین رویدادهای کیهانند- تنها خود مهبانگ از آنها نیرومندتر بود. شناخت چگونگی ادغام‌های خوشه‌ها به اخترشناسان در شناخت چگونگی رشد و فرگشت ساختارها در کیهان کمک می‌کند. همچنین در بررسی ماده‌ی تاریک، محیط درون‌خوشه‌ای، و کهکشان‌ها، و چگونگی برهم‌کنش این سه جزء با هم -به ویژه در زمان ادغام- نیز اخترشناسان را یاری خواهد داد.

#تلسکوپ_فضایی_هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته‌ (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری می‌شود تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
https://goo.gl/mx1zgg
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/A1758N.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«زیباروی تنها»
—-------------

* زیبایی، افسونگری، راز و رمز- این کهکشان مارپیچی باشکوه همه‌ی اینها را در خود دارد.

این عکس توسط #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا گرفته شده و #کهکشان_مارپیچی ان‌جی‌سی ۳۳۴۴ را نشان می‌دهد که روی خود را به سوی ما گرفته و به اخترشناسان اجازه داده تا نگاهی دقیق به ساختار پیچیده و برازنده‌اش بیاندازند. هابل هم با توانایی خود در دیدن اجرام در چندین طول موج، ویژگی‌هایی را در آن آشکار کرده که در طیف دیدنی (مریی) پنهانند.

کهکشان‌های مارپیچی از تماشایی‌ترین چشم‌اندازهای کیهانند ولی از نگاه یک بیننده، همه مانند هم نیستند. برخی از آنها از لبه دیده می‌شوند (کهکشان‌های لبه‌نما)، و به اخترشناسان امکان می‌دهند تا ساختار عمودی‌شان را به خوبی بررسی کنند. برخی دیگر با زاویه دیده می‌شوند و نمایی از ساختار بازوهای مارپیچی و بزرگیِ آنها به اخترشناسان می‌دهند. ولی دسته‌ی سوم از روبرو دیده می‌شوند (کهکشان‌های رونما) و بازوهای مارپیچی و هسته‌ی درخشان خود را با زیبایی تمام به تماشا می‌گذارند.

ان‌جی‌سی ۳۳۴۴ که با فاصله‌ی حدود ۲۰ میلیون سال نوری از زمین در #صورت_فلکی_شیر_کوچک جای دارد چشم‌انداز رونمایی دارد که با زیبایی‌اش نفس بیننده را بند می‌آورد. بزرگی این کهکشان نصف راه شیریست و یک مارپیچی "اندکی" میله‌ای است. میله‌ی مرکزی کوچک آن که در این تصویر هم دیده می‌شود، میله‌ای از ستاره است که از درون هسته‌ی آن گذشته. به برآورد اخترشناسان، دو سوم همه‌ی کهکشان‌های مارپیچی دارای میله هستند، از جمله راه شیری خودمان.

دید چند-طول موجی هابل به ما اجازه می‌دهد این کهکشان باشکوه را چیزی بیش از چند بازوی مارپیچی به گرد یک هسته ببینیم. این تصویر یک همگذاری از عکس‌هاییست که با چندین فیلتر گرفته شده‌اند، از فرابنفشِ نزدیک گرفته تا طیف دیدنی (مریی) و فروسرخِ نزدیک. همه‌ی اینها با هم نمای کامل‌تری نسبت به آنچه چشم انسان می‌بیند از این کهکشان نشان می‌دهند.

این بازوهای مارپیچ پرورشگاه‌ ستارگان تازه‌اند، ستارگان به شدت داغی که در این تصویر به خوبی می‌توان آنها را از روی تابش آبی‌فامشان شناسایی کرد. ابرهای گاز و غبار که مواد خام برای ساختن ستارگان بیشترند نیز در بازوها پراکنده‌اند و در این تصویر با پرتویی سرخ‌فام دیده می‌شوند. ولی تک‌ستارگانی که مانند جواهر در سمت چپ می‌درخشند بسیار به ما نزدیک‌ترند- آنها از ستارگان کهکشان خودمانند که از شانس، در راستای این کهکشان دیده می‌شوند.

اگرچه قرص رونمای ان‌جی‌سی ۳۳۴۴ چیزهای بسیاری را درباره‌ی ساختار پرجزییات آن آشکار کرده، ولی هنوز هم ناشناخته‌هایی دارد- اخترشناسان پی برده‌اند که برخی از ستارگان بخش‌های بیرونی این کهکشان به شیوه‌ی نامعمولی حرکت می‌کنند. اغلب، انبوه ستارگان مرکز یک کهکشان می‌توانند بر شیوه‌ی حرکت ستارگان بیرونی تاثیر بگذارند، ولی گویا چنین چیزی درباره‌ی ان‌جی‌سی ۳۳۴۴ صدق نمی‌کند. اخترشناسان بر این گمانند که ستارگان بیرونی این کهکشان که حرکت نامعمولی دارند در حقیقت از کهکشان دیگری که در گذشته‌ای دور، از کنار ان‌جی‌سی ۳۳۴۴ گذشته بوده دزدیده‌ شده‌اند.

ان‌جی‌سی ۳۳۴۴ یک ویژگی شگفت‌انگیز دیگر نیز دارد: جایگاه آن در فضا.

کهکشان ما بخشی از گروه محلیست که بر روی هم حدود ۴۰ کهکشان را در خود جای داده و کهکشان زن در زنجیر (آندرومدا) بزرگ‌ترین عضو آنست. ولی ان‌جی‌سی ۳۳۴۴ عضو چنین گروه‌هایی نیست. این کهکشان در حقیقت بخشی از شاخک کوچکیست که از ابرخوشه‌ی بزرگ دوشیزه بیرون زده و به آن "شاخک شیر" (Leo spur) می‌گویند؛ ابرخوشه‌ی دوشیزه یا سنبله مجموعه‌ی هیولاپیکری از چندین‌ هزار کهکشان است.

ولی ان‌جی‌سی ۳۳۴۴ در میان این همه کهکشان خودنمایی می‌کند و دلیلش هم زیبایی آنست که شکوه کیهان را می‌نمایاند.
https://goo.gl/swP1QH
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/02/NGC3344.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«پنجره‌ای به دوردست‌های کیهان»
—---------------------------—

در این عکسِ تلسکوپ فضایی هابل ناسا یک خوشه‌ی کهکشانی به نام PLCK G004.5-19.5 را می‌بینیم. این خوشه توسط ماهواره‌ی اروپایی پلانک و به کمک پدیده‌ی سونیائف-زلدویچ یافته شده بود. در این پدیده‌، با گذر تابش زمینه‌ی ریزموج کیهان از درون خوشه‌های کهکشانی، اعوجاج‌هایی توسط الکترون‌های پرانرژیِ گازهای درون خوشه در این تابش پدید می‌آید.

کهکشان بزرگ مرکز تصویر درخشان‌ترین کهکشانِ خوشه و جرم اصلی در تصویر است. یک کمان باریک عدسی گرانشی هم بالای آن دیده می‌شود. این کمان دستاورد نیروهای گرانشی خوشه است که نور ستارگان و کهکشان‌های پشتش را خم کرده و به چشم ما رسانده، همانند روشی که در آن، یک عدسی شیشه‌ای نور را خم می‌کند.

تک و توکی ستاره در پیش‌زمینه دیده می‌شود که همگی از ستارگان کهکشان خودمانند، و این را از روی تیزی‌های پراش که در نورشان پدید آمده می‌توانیم تشخیص دهیم [زیرا این ستارگان به ما نزدیکند و تلسکوپ رویشان تنظیم نشده-م]. به جز این تک‌ستارگان، هر جرم دیگری که در تصویر دیده می‌شود یک کهکشان دوردست است.

نور این کهکشان‌ها به دلیل گسترش کیهان به سرخی گراییده و باعث شده آنها را سرخ‌تر از چیزی که واقعا هستند ببینیم. اخترشناسان با سنجش میزان این سرخگرایی (انتقال به سرخ) پی برده‌اند که نور کهکشان‌های این خوشه بیش از ۵ میلیارد سال در راه بوده تا به چشم ما برسد. کهکشان‌های پشتی که آنها را به شکل کمان‌های #همگرایی_گرانشی می‌بینیم از این هم دورترند و از همین رو می‌توان گفت این تصویر پنجره‌ای به روزگار بی‌اندازه کهن کیهان رو به ما گشوده.

#تلسکوپ_فضایی_هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته‌ (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری می‌شود تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.

#خوشه_کهکشانی
https://goo.gl/RYzDXT
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/02/PLCKG004.5-19.5.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«چهره غول گازی مشتری در طیف فروسرخ»
—----------------------------------------

سیاره‌ی مشتری در طیف فروسرخ چهره‌ای متفاوت با طیف دیدنی (مریی) پیدا می‌کند.

برای شناخت حرکت ابرهای مشتری و کمک به فضاپیمای جونوی ناسا، دانشمندان به طور منظم #تلسکوپ_فضایی_هابل را رو به این غول گازی تنظیم کرده و عکس‌هایی از آن می‌گیرند. در این رصدها، رنگ‌های مشتری در طیف‌های فراتر از دامنه‌ی دید انسان بررسی می‌شوند، از جمله فرابنفش و فروسرخ.

یکی از این عکس‌ها که سال ۲۰۱۶ و در سه باند فروسرخ-نزدیک گرفته شده را اینجا می‌ینیم که به طور دیجیتالی به رنگ‌های دیدارپذیر به نمایش در آمده است.

مشتری در طیف #فروسرخ متفاوت به نظر می‌رسد و دلیلش هم تا اندازه‌ای اینست که هر بخشی از آن، نور خورشید را به اندازه‌ی ویژه‌ای باز می‌تاباند و از همین رو ابرهایی که در عرض‌ها و ژرفاهای گوناگون هستند با روشنایی‌های متفاوتی دیده می‌شوند.

با این همه، بسیاری از ساختارهای آشنای مشتری را در این طیف هم می‌توان شناسایی کرد، از جمله منطقه‌های روشن و کمربندهای تیره که سیاره را نزدیک استوای آن دور زده‌اند، لکه‌ی سرخ بزرگ در پایین، سمت چپ، و سامانه‌ی توفان‌های زیر لکه‌ی سرخ بزرگ که به نام "رشته‌ی مروارید" شناخته می‌شوند.

قطب‌ها در این طیف می‌درخشند زیرا در آن مناطق، ریزگردهای فراز بالا توسط ذرات پرانرژی در مغناطکره‌ی سیاره برانگیخته شده‌اند.

فضاپیمای جونو اکنون ۱۰ مدار از ۱۲ مدار علمی‌اش به گرد #مشتری را کامل کرده و همچنان به گردآوری داده‌هایی می‌پردازد که به دانشمندان کمک کند نه تنها آب و هوای مشتری را بشناسند، بلکه رازهای نهفته در زیر لایه‌های ابری‌ ضخیم آن را هم آشکار کنند.
#apod
https://goo.gl/zWeoAH
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/02/ap180221.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«توفان غول‌پیکر نپتون دارد ناپدید می‌شود»
—-------------------------------------
https://goo.gl/Bc4ogk
* یک توفان تیره‌رنگ روی نپتون که پهنایش به اندازه‌ی فاصله‌ی بوستون تا پرتغال بود و تلسکوپ هابل چندین سال آن را زیر نظر داشت، دارد روز به روز کوچک‌تر شده و به سوی نابودی می‌رود.

هنگامی که فضاپیمای وویجر ۲ی ناسا در سال ۱۹۸۹ از کنار نپتون گذشت، لکه‌هایی از توفان‌های بزرگ و تیره در جو این دورترین سیاره‌ی شناخته شده‌ی سامانه‌ی خورشیدی دید. از آن هنگام تاکنون دانشمندان با تلسکوپ هابل آنها را زیر نظر داشته‌اند و شکل‌گیری توفان‌های دیگری را هم روی آن دیده‌اند [خواندید: * باز هم یک لکه تیره روی نپتون (https://goo.gl/J2eYRr)].

ولی برخلاف لکه‌ی سرخ بزرگ مشتری -توفانی که دستکم دو سده است بر روی آن می‌خروشد- توفان‌های سیاره‌ی بادخیز و توفانی #نپتون در عرض تنها چند سال می‌آیند و می‌روند- و اکنون برای نخستین بار، پژوهشگران آغازِ روند ناپدید شدن یکی از آنها را دیده‌اند.

مایکل وانگ از دانشگاه کالیفرنیا-برکلی می‌گوید: «به نظرمی‌رسد ما داریم نابودی یک تاوه‌ی (گونه‌ای گردباد) تاریک را می‌بینیم، و روند آن با چیزی که از بررسی‌ها انتظار داشتیم تفاوت دارد. شبیه‌سازی‌های گذشته نشان می‌دادند که این #توفان می‌بایست به سوی استوای سیاره جابجا شود، و با رسیدن به کنار استوا، می‌بایست از هم بپاشد و انفجاری چشمگیر از ابرها پدید بیاورد.»

ولی این توفان به جای استوا به سوی قطب جنوب سیاره رفت و اکنون دارد به طور کامل ناپدید می‌شود. هنگامی که در سال ۲۰۱۵ تلسکوپ هابل آن را دید، قطر بزرگش ۵۰۰۰ کیلومتر بود و اکنون به ۳۷۰۰ کیلومتر رسیده.

واچرخندهای نپتون، از جمله همین توفان تیره‌رنگ، با چرخش خود مواد تیره را از بخش‌های ژرف‌تر سیاره بالا می‌آورند، و توسط سه جریان باد که مانند کمربند، روی سطح سیاره حلقه زده‌اند جابجا می‌شوند: یک جریان رو به باختر در استوا، و دو جریان رو به خاور نزدیک دو قطب. (بادهای نیرومند نپتون سریع‌ترین بادهای دیده شده در سامانه‌ی خورشیدی‌اند و می‌توانند به سرعت‌هایی زبرصوتی برسند.) ردگیری دقیق با هابل می‌تواند میزان رواج این توفان‌ها، و همچنین رازهای نهفته در بخش‌های پایین‌تری از سطح سیاره را آشکار کند.

وانگ می‌گوید: «به جز #تلسکوپ_فضایی_هابل و وویجر هیچ دستگاه دیگری این توفان‌ها را ندیده. در این زمان تنها هابل می‌تواند داده‌هایی که برای پی بردن به میزان رایج بودن یا کمیاب بودن این سامانه‌های شگفت‌انگیز آب و هوایی روی نپتون نیاز داریم را برای ما گرد آورد.»

گزارش این پژوهشگران در شماره‌ی ۱۵ فوریه‌ی نشریه‌ی آسترونومیکال جورنال منتشر شده.

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/02/NeptuneStorm.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«سرعت گسترش کیهان بیش از برآوردهای پیشین است- آیا فیزیک ناشناخته‌ای در کارست؟»
—------------------------------------------------—

* بر پایه‌ی داده‌های تازه‌ی تلسکوپ فضایی هابل، کیهان دارد بسیار سریع‌تر از چیزی که انتظار می‌رفت گسترده می‌شود- و اخترشناسان می‌گویند شاید برای توضیح چرایی این سرعت نیاز به بازنویسی قوانین فیزیک داشته باشیم.

دانشمندان به کمک تلسکوپ فضایی هابل سنجش‌های دقیقی از نرخ گسترش (انبساط) کیهان انجام داده‌اند. ولی یافته‌های این رصدهای تازه با پیش‌بینی‌های گذشته ناهمخوانی دارد؛ پیش‌بینی‌های گذشته بر پایه‌ی مسیر #گسترش_کیهان اندکی پس از مهبانگ انجام شده بود.

تازه‌ترین یافته‌های #تلسکوپ_فضایی_هابل که سنجش استوارتری از نردبان فاصله‌های کیهانی فراهم می‌کند، یک ناسازگاری آزاردهنده را نشان می‌دهد- بر پایه‌ی این یافته‌ها، نرخ گسترش کیهان سریع‌تر از چیزیست که از روی مسیر دیده شده‌اش اندکی پس از مهبانگ انتظار می‌رفت. پژوهشگران احتمال می‌دهند فیزیک تازه‌ای برای توضیح این ناسازگاری نیاز باشد.
@onestar_in_sevenskies
آدام ریس، برنده‌ی نوبل و پژوهشگر اصلی می‌گوید: «اخترشناسان واقعا در توضیح این ناسازگاری سر در گم شده‌اند.» ریس اخترشناس بنیاد علمی تلسکوپ فضایی و استاد دانشگاه جانز هاپکینز است.

در این پژوهش، دانشمندان به کمک هابل فاصله‌ی دیگر کهکشان‌ها را با بهره از ستارگانی اندازه گرفت که درخشندگی متغیری دارند. این ستارگان که به نام متغیرهای قیفاووسی شناخته می‌شوند، به گونه‌ای پیش‌بینی‌پذیر کم‌نور و پرنور می‌شوند و پژوهشگران از این راه می‌توانند فاصله‌شان را اندازه بگیرند. سپس پژوهشگران با بهره از این داده‌ها نرخ گسترش کیهان که به نام #ثابت_هابل شناخته می‌شود را اندازه گرفته شد.

هشت #متغیر_قیفاووسی در کهکشان راه شیری که در این پژوهش به کار رفتند تا ۱۰ برابر دورتر از همه‌ی ستارگانی از این گونه بودند که تاکنون بررسی شده. بررسی آن قیفاووسی‌ها سخت‌تر از دیگران بوده زیرا میان ۶۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله داشته‌اند. برای به دست آوردن این فاصله، پژوهشگران یک شگرد تازه پدید آوردند که به هابل اجازه می‌داد به گونه‌ی دوره‌ای، جایگاه یک ستاره را با نرخ ۱۰۰۰ بار در دقیقه بسنجد و از این راه، درخشندگی واقعی ستاره و فاصله‌ی آن با دقتی بیشتر اندازه گرفته شود.
@onestar_in_sevenskies
این پژوهشگران یافته‌های خود را با داده‌های گذشته که از ماهواره‌ی اروپایی پلانک به دست آمده بود مقایسه کردند. پلانک در چهار سال ماموریتش، نقشه‌ی تابش زمینه‌ ریزموج کیهان (سی‌ام‌بی) که یادگار مهبانگ است را تهیه کرده بود. داده‌های این ماهواره نشان می‌داد که ثابت هابل میان ۶۷ و ۶۹ کیلومتر بر ثانیه بر مگارپارسک است (هر مگاپارسک حدود ۳ میلیون سال نوریست).

ولی ثابت هابل بر پایه‌ی داده‌های پلانک حدود ۹ درصد کمتر از ثابت پلانکیست که از داده‌های تازه‌ی هابل به دست آمده- این داده‌های تازه ثابت هابل را ۷۳ کیلومتر بر ثانیه بر مگاپارسک برآورد می‌کنند، و این نشان می‌دهد که کهکشان‌ها دارند سریع‌تر از چشمداشت‌ها حرکت می‌کنند.
@onestar_in_sevenskies
ریس می‌گوید: «هر دو یافته از چندین راه آزموده شده‌اند، پس سوای یک رشته اشتباهات نامرتبط، احتمال فزاینده‌ای هست که این یک اشکال در داده‌ها نیست بلکه یک ویژگی کیهان است.»

یک توضیح احتمالی برای ناهمخوانی می‌تواند این باشد که انرژی تاریک (نیروی رازگونه‌ای که شتاب گسترش کیهان به آن نسبت داده شده) دارد کهکشان‌ها را با شدت بیشتری هل می‌دهد و از هم دور می‌کند. در این صورت، مقدار شتاب گسترش کیهان می‌تواند ثابت نباشد و با گذشت زمان تغییر کند.

احتمال دیگر اینست که برهمکنش ماده‌ی تاریک با ماده‌ی معمولی یا تابش نیرومنتر از چیزیست که پنداشته می‌شد- ماده‌ی تاریک جوهره‌ای نادیدنیست که ۸۰ درصد ماده‌ی (جرم) درون کیهان را تشکیل داده.

یک احتمال دیگر وجود یک ...
ادامه در پست بعد 👇👇👇👇👇
«نخستین گام‌های یک نبرد»
—----------------------

کهکشان‌ها جزیره‌های ایستا و بی‌جنبشی از ستارگان نیستند- آنها پویا هستند، همواره در تغییرند و حرکتی پیوسته در دل تاریکی کیهان دارند. آنها گاهی، مانند آنچه در این تصویر زیبای تلسکوپ فضایی هابل از کهکشان‌های آرپ ۲۵۶ می‌بینید، می‌توانند با هم برخورد کرده و درگیر نبردی کیهانی شوند.

این دو #کهکشان_مارپیچی میله‌ای با فاصله‌ی ۳۵۰ میلیون سال نوری از زمین، در صورت فلکی نهنگ جای دارند و تازه روند پیوستن به یکدیگر را آغاز کرده‌اند. این تصویر نمایی ثابت از کشمکش این دو است و افشانه‌های پرآشوبی از گاز و ستاره و غبار را نشان می‌دهد که نیروهای گرانشی که دو کهکشان را به سوی هم می‌کشاند آنها را از پیکرشان بیرون کشیده.

هسته‌های دو کهکشان آرپ ۲۵۶ هنوز فاصله‌ی بسیاری از هم دارند ولی ساختار دو کهکشان بدجوری به هم ریخته. کهکشان بالایی دنباله‌های کشندی بزرگی پیدا کرده- نوارهای بلند و کشیده‌ای از گاز و غبار و ستاره‌.

هر دو کهکشان پر از مناطق درخشان ستاره‌زایی شده‌اند: بخش‌های آبی و فروزانی که پرورشگاه‌های ستارگان تازه‌اند. این ستاره‌فشانی‌های آتشین دستاورد برهمکنش‌های گرانشی سهمگینی‌ست که گاز و غبار میان‌ستاره‌ای که ستارگان از آنها پدید می‌آیند را برآشفته است.

آرپ ۲۵۶ نخستین بار توسط هالتون آرپ در سال ۱۹۶۶ به عنوان یکی از ۳۳۸ کهکشان درون کاتالوگ کهکشان‌های شگفت‌آور (ناآشنا) رده‌بندی شد. هدف وی از درست کردن این فهرست یافتن نمونه‌هایی از ساختارهای نامعمول و شگفت‌آور که در کهکشان‌های نزدیک به هم دیده می‌شوند، و بهره‌گیری از آنها برای بررسی گام‌های گوناگون در فرگشت‌های کهکشانی بود. این کهکشان‌های نامعمول مانند یک آزمایشگاه طبیعی در ابعاد کیهانی بودند، و اخترشناسان با فهرست‌بندی‌ آنها می‌توانند فرآیندهای فیزیکی‌ای که کهکشان‌های مارپیچی و بیضیگون را به هم می‌ریزند و چهره‌های تازه‌ای برایشان می‌سازند را بهتر بشناسند.

بسیاری از کهکشان‌های این کاتالوگ کهکشان‌های کوتوله با ساختاری نامشخص، یا کهکشانی‌هایی فعال با فواره‌هایی نیرومند هستند. ولی بسیاری از آنها هم کهکشان‌های برخوردی‌اند، مانند مسیه۵۱ (کهکشان گرداب)، کهکشان‌های آنتن، و آرپ ۲۵۶. چنین برهم‌کنش‌هایی اغلب دنباله‌های کشندی رود-شکلی، مانند همین که در آرپ ۲۵۶ می‌بینیم، و همچنین پل‌هایی از گاز، غبار و ستاره میان کهکشان‌ها می‌سازند.

در روزگاران دور، زمانی که جهانِ گسترنده‌ی ما بسیار کوچک‌تر از امروز بود، برهم‌کنش‌ها و ادغام‌ها پدیده‌های رایج‌تری بودند؛ در حقیقت گمان می‌رود آنها فرگشت کهکشانی را به چیزی که امروز می‌بینیم رساندند. کهکشان‌های درون آرپ ۲۵۶ تا چند میلیون سال دیگر به رقص گرانشی‌شان ادامه خواهند داد، نخست با "لاسیدن"، سپس با گرم گرفتن و خودمانی شدن، و در پایان نیز به هم پیوستن و یکی شدن.

این تصویر تماشایی را #تلسکوپ_فضایی_هابل به کمک دو دستگاه خود، دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ (WFC3) گرفته. این نگارش تازه‌ی عکسیست که در سال ۲۰۰۸، به همراه ۵۹ عکس دیگر از کهکشان‌های برخوردی به مناسبت ۱۸مین سالروز هابل منتشر شده بود.

#apod #برخورد_کهکشانی
https://goo.gl/Af2kWv
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/Arp256.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کهکشانی پر از شمع‌های استاندارد»
—------------------------------—

این #کهکشان_مارپیچی دلربا و فریبنده که در صورت فلکی #خرس_بزرگ دیده می‌شود ان‌جی‌سی ۳۹۷۲ نام دارد و فاصله‌اش از زمین حدود ۶۵ میلیون سال نوریست، یعنی نوری که از آن می‌بینیم ۶۵ میلیون سال پیش از آن جدا شده بوده، درست در زمان انقراض دایناسورها.

کهکشان پرستاره‌ی ان‌جی‌سی ۳۹۷۲ به سهم خود میزبان پدیده‌ها و رویدادهای چشمگیری بوده. در سال ۲۰۱۱ اخترشناسان بیننده‌ی انفجار ابرنواختری از گونه‌ی "یکم‌ای" (Type Ia) بودند که البته در این تصویر دیده نمی‌شود. همه‌ی این اجرام درخشان اوج درخشش یکسانی دارند و به اندازه‌ی کافی پرنور هستند که از فاصله‌های بسیار دور هم دیده شوند.

ان‌جی‌سی ۳۹۷۲ چندین ستاره‌ی تپنده از گونه‌ی متغیرهای قیفاووسی نیز دارد. روشنایی این ستارگان با نرخی تغییر می‌کند که تقریبا همخوان با درخشندگی ذاتی‌شان است، و همین آنها را به فانوس‌هایی آرمانی (شمع‌های استاندارد) برای اندازه‌گیری دقیق فاصله‌ی کهکشان‌های به نسبت نزدیک تبدیل کرده است.

اخترشناسان به جستجوی متغیرهای قیفاووسی در کهکشان‌های نزدیکی که ابرنواختر یکم‌ای هم دارند می‌پردازند تا بتوانند درخشش واقعی هر دو گونه ستاره را با هم بسنجند (مقایسه کنند). اطلاعات درباره‌ی درخشش آنها برای واسنجی (کالیبریزاسیون) تابندگی ابرنواخترهای یکم‌ای در کهکشان‌های دوردست به کار می‌رود و از این راه اخترشناسان می‌توانند فاصله‌ی آن کهکشان‌ها تا زمین را اندازه بگیرند، و با دانستن فاصله‌ی درست کهکشان‌های دور و نزدیک هم می‌توانند نرخ گسترش کیهان را تعیین و پالایش کنند.

این عکس در سال ۲۰۱۵ به کمک دوربین میدان گسترده‌ی شماره ۳ی #تلسکوپ_فضایی_هابل، و در برنامه‌ای برای بهبود دقت ثابت هابل (عددی که نرخ گسترش کیهان را نشان می‌دهد) گرفته شد.
https://goo.gl/QgyrwV
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/NGC3972.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
https://goo.gl/fVKJnh

عکس بسیار زیبا و باکیفیتی که #تلسکوپ_فضایی_هابل در سال ۲۰۰۵ از ستارگان نوزاد در سحابی ان‌جی‌سی ۳۴۶ در #ابر_ماژلانی_کوچک گرفته بود.
این ستارگان که از فرآیند رُمبش گرانشی ابرهای گازی این سحابی پدید آمده‌اند هنوز به اندازه‌ی کافی فشرده نشده‌اند که بتوانند کوره‌ی هیدروژن‌سوزی در دلشان را برای به راه انداختن #همجوشی_هسته‌ای روشن کنند.
کوچک‌ترینِ این ستارگان تنها نصف خورشید ما جرم دارند.

#خوشه_باز #رمبش_گرانشی #SMC #ستاره‌زایی

@onestar_in_sevenskies
«نظارت هابل بر یک طناب‌کشی کیهانی!»
—------------------------------------

* در کنار کهکشان راه شیری یک طناب‌کشی جریان دارد- و تنها #تلسکوپ_فضایی_هابل است که می‌تواند برنده‌ را بشناسد.

دو بازیکن، ابرهای بزرگ و کوچک ماژلانی هستند که نه تنها به گرد کهکشان ما در گردشند، بلکه خودشان هم دور یکدیگر می‌چرخند. هر دو دارند بر هم نیرو وارد می‌کنند و در این نبرد، یکی از آنها ابر غول‌پیکری از گاز از پیکر آن دیگری بیرون کشیده.

این توده‌های کمانی گاز که به نام "بازوی پیشرو" (Leading Arm) نامیده شده‌اند ابر ماژلانی بزرگ (ال‌ام‌سی) را به راه شیری وصل کرده‌اند. پهنای این ساختار نصف راه شیریست و سنش ۱ تا ۲ ملیارد سال برآورد شده. دلیل نامگذاری‌اش این بوده که جلوی ابر ماژلانی بزرگ و پیشاپیش آن حرکت می‌کند.
@onestar_in_sevenskies
این انبوه گاز دارد به درون راه شیری کشیده می‌شود و به پیدایش ستارگان تازه در آن خواهد انجامید. ولی کدام یک از این دو کوتوله برنده است و دارد این مواد را می‌کشد و کدام یک بازنده؟ پس از سال‌ها گفتگو و بررسی، اکنون دانشمندان گره از این راز کیهانی گشوده‌اند.

اندرو فاکس، پژوهشگر اصلی از بنیاد علوم تلسکوپ فضایی در بالتیمور می‌گوید: «پرسش این بود: این گازها از ال‌ام‌سی بیرون کشیده شده‌اند یا از اس‌ام‌سی (ابر ماژلانی کوچک)؟ در نگاه نخست، رد آن به ال‌ام‌سی می‌رسد. ولی ما این پرسش را از راهی دیگر بررسی کردیم، با پرسیدن این که "بازوی پیشرو از چه درست شده؟ آیا همنهش (ترکیب) آن با همنهش ال‌ام‌سی می‌خواند یا اس‌ام‌سی؟"»
@onestar_in_sevenskies
پژوهش فاکس در ادامه‌ی کار سال ۲۰۱۳ وی بود؛ در آن سال، وی به یک ساختار "پیرو" پرداخته شده بود که [بر خلاف ساختار پیشرو]، پشت سر ابر ماژلانی بزرگ حرکت می‌کند و به نام "جریان ماژلانی" شناخته می‌شود. گازهای درون این ساختار نوار-مانند از هر دوی این کهکشان‌های کوتوله می‌آید. [خبرش را خوانده بودید: * سرچشمه جریان ماژلانی یافته شد (https://goo.gl/evDnfC)]

اکنون فاکس به سراغ همتای این ساختار، یعنی بازوی پیشرو رفته. برخلاف جریان ماژلانی، این "بازوی" به هم ریخته و تکه تکه شده به کهکشان راه شیری رسیده بوده و از سفرش در قرص کهکشان ما هم جان به در برده.

بازوی پیشرو نمونه‌ی بی‌درنگ (زمان واقعی) از برفزایش گاز است، فرآیند...

ادامه‌ی مطلب را در پست بعدی بخوانید 👇👇👇👇
«خوشه‌ای غول‌پیکر از کهکشان‌ها»
—------------------------------

در این تصویر خیره‌کننده‌ی تلسکوپ فضایی هابل یک #خوشه‌_کهکشانی غول‌پیکر به نام PSZ2 G138.61-10.84 را می‌بینیم که حدود شش میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد.

پراکندگی کهکشان‌ها در فضا کتره‌ای و بی‌نظم نیست بلکه در گروه‌ها، خوشه‌ها و ابرخوشه‌هایی دسته‌بندی شده‌اند. یک ابرخوشه‌ی کهکشانی می‌تواند بیش از صدها میلیون سال نوری گستردگی داشته و میلیاردها کهکشان را در خود جای داده باشد. برای نمونه، کهکشان راه شیری خودمان عضو گروه محلی کهکشان‌هاست و این گروه هم به نوبه‌ی خود عضو ابرخوشه‌ی غول‌پیکر لانیاکیا است.

ما به لطف هابل توانسته‌ایم ابرخوشه‌های کهکشانی هیولاپیکری مانند "دیوار بزرگ زانوزده-تاج شمالی" را بررسی کنیم، ابرخوشه‌ای از کهکشان‌ها که میلیون‌ها کهکشان را در بر دارد و گستردگی‌اش به ۱۰ میلیارد سال نوری می‌رسد. این ابرخوشه بزرگ‌ترین ساختار شناخته شده در جهان هستی تا به امروز است.

#تلسکوپ_فضایی_هابل هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته‌ (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری شده تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
https://goo.gl/AWypcj
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/potw1816a.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«هابل تولدش را در دل مرداب جشن گرفت!»
—----------------------------------------

این دو عکس تازه‌ی #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا دو نمای متفاوت از قلب پرآشوب یک پرورشگاه بزرگ ستاره‌ای، به نام سحابی مرداب (ام۸) را نشان می‌دهد. این عکس‌ها که یکی در طیف دیدنی (مریی) و دیگری در طیف فروسرخ است، برای بزرگداشت ۲۸مین سال حضور هابل در فضا گرفته شده‌اند.

تصویر رنگارنگ طیف دیدنی (مریی) در سمت چپ چشم‌اندازی رویایی از پشته‌ها، کاواک‌ها (حفره‌ها)، و کوه‌های گاز و غبار را نشان می‌دهد. این پیکره‌های گاز و غبار توسط پرتوهای پرانرژی فرابنفش و بادهای توفنده‌ای که از یک ستاره‌ی جوان و هیولاپیکر سرچشمه گرفته تراشیده شده و پدید آمده‌اند. این ستاره که در مرکز تصویر جای دارد با نام هرشل ۳۶، حدود ۲۰۰ هزار بار درخشان‌تر و ۳۲ بار پرجرم‌تر از خورشید ما است و دمایش هم به ۴۰ هزار درجه‌ی کلوین می‌رسد.هرشل ۳۶ بسیار فعال است زیرا هنوز نخستین سال‌های زندگیش‌ را می‌گذراند- این ستاره با سن تنها ۱ میلیون سال، در استاندارد کیهانی ستاره‌ای جوان است.

هرشل ۳۶ با پرتوهای سوزاننده و بادهای نیرومند خود (جریان‌هایی از ذرات زیراتمی) دارد غبار محیط زادگاهش را در لایه‌هایی پرده-مانند کنار می‌زند و به پس می‌راند و همزمان، جلوی #ستاره‌زایی‌ های تازه را در آنها می‌گیرد.

ولی دروون ابرهای چگال گاز و غباری که در لبه‌های این محیط پویای حباب‌مانند جای دارند ستارگانی تازه دارد ساخته می‌شود. مواد تیره و "خرطوم"ماندی که اینجا دیده می‌شود بخش‌های چگال‌تری از این ابرها هستند که در برابر فرسایش ناشی از بادهای پرانرژی و پرتوهای فرابنفش پایداری کرده‌اند و مانند ماشین‌های جوجه‌کشی، جایگاه ستارگان تازه و نوزادند.

در تصویر سمت راست، نمایی از این میدان پرستاره را می‌بینیم که هابل در طیف فروسرخ-نزدیک گرفته و سیمایی از سحابی مرداب را نشان می‌دهد که بسیار متفاوت با چهره‌ی آن در طیف دیدنی (مریی) است. رصد کیهان در طیف فروسرخ به اخترشناسان امکان می‌دهد در دل ابرهای گسترده‌ی گاز و غبار نفوذ کرده و گنج‌هایی که در دلشان پنهانست را نمایان کنند. این تصویر هابل پیش‌نمایی از چشم‌اندازهای چشمگیریست که تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا در آینده ارایه خواهد کرد.

تفاوت آشکار میان دیدگاه نور دیدنی و #فروسرخ هابل از این منطقه، پرشمار بودنِ ستارگانیست که در نمای فروسرخ دیده می‌شوند و در دیگری نه. بیشتر اینها ستارگانی دوردست در پس‌زمینه‌اند که پشت سحابی جای دارند و عضو آن نیستند. ولی برخی از آنها ستارگان جوانی در خود سحابی مردابند. ستاره‌ی غول‌پیکر هرشل ۳۶ نزدیک مرکز چارچوبِ، در طیف فروسرخ از طیف دیدنی هم درخشان‌تر دیده می‌شود.

لکه‌های تیره‌ای که به نام گویچه‌های بوک شناخته می‌شوند چگال‌ترین بخش‌های سحابی را ساخته‌اند و جاهایی هستند که ستارگان و سیاره‌هایی را دارند در دل خود پرورش می‌دهند. هابل نمی‌تواند در این توده‌های غبار نفوذ کند ولی جیمز وب درونشان را آشکار خواهد کرد.

#سحابی_مرداب با فاصله‌ی ۴۱۰۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکی کمان (قوس) دیده می‌شود.
https://goo.gl/RVMJJn
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/M8.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky