👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.11K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«خورشید از آغاز تا پایان ۲۰۱۶»
—----------------------------------
https://goo.gl/KjG9Uu
این تصویر چیدمانی از ۳۶۶ تصویر است که #خورشید را در تک تک روزهای سال ۲۰۱۶ از چشم ماهواره‌ی اروپایی #پروبا-۲ نشان می‌دهد. یکی از دوربین‌های این ماهواره به نام #SWAP در طول موج‌های فرابنفش-دور کار می‌کند و جو پرآشوب خورشید یا به عبارتی "تاج خورشیدی" را به تصویر می‌کشد.

هر یک از این عکس‌ها از ۳۰ نمای جداگانه درست شده که هر روز، در زمان‌هایی به مرکزیت ساعت ۰۱:۰۰ به وقت جهانی گرفته شده و برای نمایان‌تر کردن ساختارهای بیرون زده از قرص خورشید، پردازش شده‌اند.

در درازنای سال ۲۰۱۶، چرخه‌ی فعالیت خورشید رو به کمینه‌ی فعالیت‌ها ادامه یافت؛ کمینه‌ی خورشیدی زمانیست که شمار لکه‌های خورشیدی، مناطق فعال، شراره‌ها و فوران‌های تاجی خورشید به کمترین اندازه می‌رسند. فعال‌ترین منطقه‌ای که در سال ۲۰۱۶ روی خورشید پدید آمد در تصویر روز ۱۷ ژوییه دیده می‌شود. در آن روز، منطقه‌ی روشنی که نزدیک به مرکز خورشید دیده می‌شود هشت شراره از ۲۰ شراره‌ی نیرومندی که سال گذشته دیده شد را پدید آورد.

از دیگر ویژگی‌های نمایان در این عکس‌ها می‌توان به حفره‌های تاجی اشاره کرد- مناطق تیره‌ای که نشانگر دما و تابش کمتر نسبت به بخش های دیگر سطح خورشیدند. ولی همین حفره‌های تاجی می‌توانند جریان‌هایی از بادهای پرسرعت خورشیدی تولید کنند که با برخورد به مغناطکره‌ی زمین، توفان‌هایی زمین‌مغناطیسی (ژئومغناطیسی) به راه بیاندازند. یکی از بزرگ‌ترین حفره‌های تاجی پارسال را می‌توان در شمال عکس ۲۴ نوامبر دید. این حفره تا چند دور چرخش خورشید روی آن دوام آورد.

[برای دیدن اندازه های بزرگ تر، به وبلاگ مراجعه کنید]

#چرخه_خورشید #حفره_تاجی
#پلاسکو

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/Proba-2.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskie
«خورشید تیره در آسمان وارونه»
—----------------------------
https://goo.gl/sK8oYY
این گوی شگفت‌انگیز تیره رنگ برایتان آشنا نیست؟
اگر به نظرتان آشناست دلیلش شاید این باشد که #خورشید خودمانست.

این تصویر در سال ۲۰۱۲ گرفته شده و نمای پرجزییاتی از خورشید را نشان می‌دهد که در آغاز در یک رنگ بسیار ویژه از نور سرخ (هیدروژن آلفا) ثبت شده بود، سپس آن را سیاه و سفید کرده‌اند و بعد هم "واژگونه‌رنگ" شده است. پس از انجام این کار، تصویر به دست آمده را به یک زمینه‌ی پرستاره افزودند و نتیجه را دوباره "واژگونه‌رنگ" کردند.

در این تصویر رشته‌های بلند روشن، مناطق فعال تیره، زبانه‌هایی که از کنار لبه‌ها بیرون زده‌اند، و فرشی پرتحرک از گاز داغ دیده می‌شود.

سطح خورشید می‌تواند جایی شلوغ و پرجنب و جوش باشد، به ویژه در زمان بیشینه‌ی خورشیدی، هنگامی که میدان مغناطیسی سطح آن دچار بیشترین تنش و گسیختگی می‌شود.
یک خورشید فعال بسیار تماشاییست و اگر پلاسمایی که هنگام فعالیت پس می‌زند هم به مغناطکره‌ی زمین برخورد کند، شفق قطبی پدید می‌آورد که زیباییش را دوچندان خواهد کرد.

#apod

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2012/10/blog-post_15.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«رشته دایره‌ای کمیاب روی خورشید»
—------------------------------—

رصدخانه‌ی دینامیک خورشیدی ناسا (SDO) چیز شگفت‌انگیزی را روی خورشید به تصویر کشیده که تاکنون بسیار کم مانندش دیده بود: یک رشته‌ی تاریک که به گرد یک منطقه‌ی فعال حلقه زده (۲۹ تا ۳۱ اکتبر ۲۰۱۷).

رشته‌های خورشیدی ابرهایی از ذرات باردارند که میدان مغناطیسی خورشید آنها را بر فراز سطح شناور کرده. آنها به طور معمول مانند رگه‌های بلند و کشیده‌‌ی ناهمواری دیده می‌شوند [اگر این رشته‌ها روی لبه‌ی خورشید، یعنی بر پس‌زمینه‌ی فضا دیده شوند، "زبانه‌ی خورشیدی" نام می‌‌گیرند- م]. تاکنون شمار بسیار کمی از این رشته‌های دایره‌‌مانند دیده شده.

منطقه‌ی سیاه در سمت چپِ منطقه‌ی فعال درخشان یک "سوراخ تاجی" است، منطقه‌ای که در آن، خطوط میدان مغناطیسی #خورشید "باز می‌شوند": خطوطی که از سطح بیرون زده اند، به جای آن که دوباره به درون بخش دیگری از سطح خورشید بروند، به درون فضای میان‌سیاره‌ای کشیده می‌شوند.

اگرچه این رشته‌های دایره‌ای از نظر علمی اهمیت چندانی ندارند، ولی کمیاب بودنشان از آنها پدیده‌هایی چشمگیر ساخته.

#رصدخانه‌_دینامیک_خورشیدی این عکس را در طیف نهایت فرابنفش گرفته.
https://goo.gl/SDgydu
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/SDO.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«امروز خورشید در قلب کهکشان جای می‌گیرد»
—------------------------------------------

از راه رسیدن انقلاب زمستانیِ یکم دی‌ماه (۲۱ دسامبر)، و شب یلدا یا شب چله را به شما شادباش می‌گوییم.

از دید نجومی، انقلاب‌ها و اعتدال‌های (برابران‌های) فصلی نشانگر تغییر فصل بوده و به جایگاه خورشید در مسیر سالانه‌اش در صفحه‌ی برجگاهی آسمان زمین بستگی دارند.

در #انقلاب زمستانی، مانند امروز، خورشید در ساعت ۱۶:۲۸ به وقت جهانی به جنوبی‌ترین میل خود در ۲۳- درجه‌ی آسمان، و بُعدش در کره‌ی آسمانی به ۱۸ ساعت می‌رسد.

این باعث می‌شود #خورشید در #صورت_فلکی_کمان (قوس)، در راستای مرکز کهکشان راه شیری جای بگیرد. در حقیقت، اگر می‌توانستید خورشیدِ امروز را بر پس‌زمینه‌ی کم‌نور ستارگان و سحابی‌های آسمان ببینید (کاری که بسیار دشوار است، به ویژه به هنگام روز)، آنچه که می‌دیدید مانند چیزی بود که در این تصویر همنهاده‌ی (ترکیبی) سراسرنما دیده می‌شود.

برای درست کردن این تصویر، نخست عکس‌هایی از کهکشان خوبمان زیر آسمان تاریک شب‌های نامیبیا گرفته شده و از پیوند آنها یک سراسرنما (پانوراما) پدید آمده. سپس عکسی که در روز ۲۱ دسامبر ۲۰۱۵ از خورشید انقلابی گرفته شده بود به روش دیجیتالی به آن افزوده شده، که مانند ستاره‌ای بسیار درخشان در نقطه‌ای که جایگاه آن در آسمان امروز نیمکره‌ی شمالی را نشان می‌دهد دیده می‌شود، جایی نزدیک مرکز کهکشان راه شیری.

#apod
https://goo.gl/pAA8s8

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/Yalda.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
لحظه‌ی رخ دادن #فوران_تاج_خورشید در روز ۱۲ فوریه از چشم ماهواره‌ی سوهو @onestar_in_sevenskies
در روز ۱۲ فوریه، توده‌هایی از پلاسمای #خورشید که بر روی لکه‌ی AR2699 شناور بودند دستخوش فورانی شدند که بیش از ۶ ساعت به درازا کشید.

این انفجارِ سرعت-آهسته شراره‌ای از رده‌ی سی۱ (یا C1-class) و فوران تاجی (سی‌ام‌ئی) پدید آورد که تقریبا رو به زمین بود.

این پویانمایی که توسط رصدخانه‌ی خورشیدی و هورسپهری (سوهو) ثبت شده، همین سی‌ام‌ئی را به هنگام جدا شدن از خورشید نشان می‌دهد. این توده‌ی پلاسمای خورشیدی روز ۱۴ یا ۱۵ فوریه به زمین خواهد رسید.
@onestar_in_sevenskies
«۲۲ سال با خورشید»
—------------------

حدود ۲۵۰ سالست که چرخه‌ی فعالیت خورشید - که در آن شمار لکه‌هایش کاهش و افزایش پیدا می‌کنند- به طور منظم توسط دانشمندان دیدبانی می‌شود، ولی به کارگیری تلسکوپ‌های فضایی دیدگاهی به کلی تازه از این نزدیک‌ترین ستاره به ما داده.

در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۷، رصدخانه‌ی خورشیدی و هورسپهری (سوهو، #SOHO) بیست و دومین سالگرد حضورش در فضا را جشن گرفت. این مدت، بازه‌ی چشمگیر و مهمیست زیرا برابر با دوره‌ی میانگین یک چرخه‌ی مغناطیسی کامل خورشید است. چرخه‌ی لکه‌های خورشیدی تقریبا هر ۱۱ سال یک بار است، ولی چرخه‌ی کامل دو برابر اینست می‌شود که بر پایه‌ی رفتار میدان مغناطیسی خورشید سنجیده می‌شود.

در درازنای این چرخه، راستای قطبش مغناطیسی #خورشید به آرامی تغییر می‌کند به گونه‌ای که پس از ۱۱ سال، جهت‌گیری میدان مغناطیسی میان نیمکره‌های جنوب و شمال جابجا می‌شود (وارونه می‌شود). در ۱۱ سال بعدی این روند تکرار می‌شود تا جایی که در پایان هر چرخه‌ی ۲۲ ساله، دوباره به جهتگیری پیشین برمی‌گردد.

هر یک از عکس‌های درون این چارچوب یک تک‌نما از خورشید است که رصدخانه‌ی سوهو در بهار هر سال در طیف فرابنفش-دور گرفته. در این طیف، تاج خورشید نمایان می‌شود- جو بی‌اندازه داغ خورشید که دمایش به ۲ میلیون درجه می‌رسد و تا میلیون‌ها کیلومتر در فضا گسترده شده.

هنگامی که خورشید در اوج فعالیتش بوده، میدان‌های مغناطیسی در طیف فرابنفش خود را مانند لکه‌هایی روشن در تاج آن نشان می‌دهند. فعالیت خورشید همچنین در نورسپهر آن هم خود را نشان می‌دهد؛ نورسپهر یا فوتوسفر سطح خورشید است که در نور دیدنی (مریی) دیده می‌شود.

زمانی که خورشید فعالست، لکه‌هایی بر چهره‌اش پدیدار می‌شوند. انباشت میدان‌های مغناطیسی می‌تواند دمای سطح را در برخی مناطق کاهش دهد و این کاهش دما هم باعث می‌شود این مناطق در طیف دیدنی (مریی) به شکل لکه‌هایی تیره دیده شوند که به آنها لکه‌های خورشیدی می‌گویند.

چرخه‌ی پیشین خورشید در سال ۱۹۹۶، و چرخه‌ی کنونی هم از سال ۲۰۰۸ آغاز شد. در این میان، بیشینه‌ی خورشید در ۲۰۱۴ رخ داد.

سوهو با دیدبانی خورشید در یک چرخه‌ی تقریبا کامل ۲۲ ساله گنجینه‌ای از داده‌ها درباره‌ی دگرگونی‌های خورشید گرد آورده. این داده‌ها برای پیگیری تاثیر فعالیت خورشید بر زمین ارزشی کلیدی دارند و به دانشمندان در بهتر پیش‌بینی کردن شرایط اقلیمی فضای نزدیک زمین کمک می‌کنند.

سوهو تاکنون به کمک دستگاه‌های خود کشف‌های مهم بسیاری انجام داده، از جمله وجود پدیده‌ی هورلرزه‌ (لرزه‌ی خورشیدی)، مشاهده‌ی امواجی که از درون تاج خورشید می‌گذرند، و شناسایی بادهای خورشیدی "پرسرعت" (تندبادهای خورشیدی).
https://goo.gl/rtNQ2w
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/SOHO.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
دیواره‌ای از پلاسمای داغ به بلندی ۴۰ هزار کیلومتر که چند روزیست از لبه‌ی جنوب خاوری #خورشید بیرون زده. این زبانه به شدت در تغییر است و اکنون رصدگران آن را زیر نظر دارند.

@onestar_in_sevenskies
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
شراره و فورانی چشمگیر که در ژوئن سال ۲۰۱۱ روی خورشید رخ داد @onestar_in_sevenskies
«انفجار تماشایی روی سطح خورشید»
—------------------------------—

یکی از تماشایی‌ترین چشم‌اندازهای #خورشید یک شراره‌‌ی انفجاری در آنست.

در ژوئن سال ۲۰۱۱، در یکی از مناطق فعال لکه‌ای خورشید که با چرخش آن داشت به لبه‌اش می‌رسید شراره‌ای چشمگیر رخ داد.

این شراره شدتی میانگین داشت ولی بارانی شگفت‌انگیز و دیدنی از پلاسمای مغناطیده در پی آورد- یک رشته‌ی غول‌پیکر که از لبه‌ی خورشید بیرون زد و در این ویدیو که توسط رصدخانه‌ی دینامیک خورشیدی ناسا و در طیف فرابنفش-دور گرفته شده به خوبی دیده می‌شود.

این یک ویدیوی #زمان‌گریز (دور تند) است و رویدادی چندساعته را نشان می‌دهد که در آن پلاسمای خنک‌تر و تیره‌تر، با کمانه زدن در مسیر خطوط میدان مغناطیسی خورشید بر بخش گسترده‌ای از سطح این ستاره می‌ریزد.

این رویداد یک فوران تاج خورشیدی را هم در پی داشت- ابر بزرگی از ذرات باردار پرانرژی تاج خورشید که از آن جدا شد و با پیش رفتن در فضای سامانه‌ی خورشیدی، برخوردی کوتاه هم با مغناطکره‌ی زمین داشت.
#apod

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/ap180409.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«خورشید در سه رنگ فرابنفش»
—----------------------------
https://goo.gl/eziQbB
رصدخانه‌ی پویایی‌شناسی خورشیدی ناسا (اس‌دی‌او) از ۲۰ تا ۲۳ ماه مارس ۲۰۱۸ سه رشته عکس در سه بخش گوناگون از طیف فرابنفش-دور از خورشید گرفت. در این عکس‌ها می‌بینیم که ویژگی‌ها و ساختارهای دیده شده در این طیف‌ها تا چه اندازه متفاوتند و چگونه چیزی که در یکی دیده می‌شود را به سختی می‌توان در دیگری شناسایی کرد.

در رشته تصویر سرخ‌رنگ (طول موج ۳۰۴ آنگستروم) سیخک‌های بسیار کوچک -فواره‌هایی از مواد خورشیدی‌- را می‌بینیم به همراه زبانه‌هایی کوچک در لبه‌ی خورشید. هیچ یک از این دو گونه ساختار به آسانی در رشته تصاویر دیگر دیده نمی‌شوند.

در رشته تصویر دوم (طول موج۱۹۳ آنگستروم) با سادگی می‌توانیم حفره‌های تاجی بزرگ و تیره را ببینیم، چیزی که به سختی در دو رشته عکس دیگر دیده می‌شود.

در رشته تصویر سوم (طول موج ۱۷۱ آنگستروم) می‌توانیم رشته‌هایی از پلاسما را ببینیم که بر فراز سطح خورشید شناورند، به ویژه بر فراز یک منطقه‌ی فعال کوچک ولی درخشان نزدیک لبه‌ی سمت راست.

اینها تنها ۳ طول موج از طول موج‌های فرابنفشیست که رصدخانه‌ی پویایی‌شناسی (دینامیک) خورشیدی می‌بیند. این فضاپیما هر ۱۲ ثانیه در ۱۰ طول موج‌ِ #فرابنفش از #خورشید عکس می‌گیرد.
#SDO

در همین زمینه: * چرا ناسا خورشید را در طیف فرابنفش رصد می کند؟ (https://goo.gl/WBu2Xs)

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/SDO.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«بررسی دی‌ان‌ای ستارگان برای یافتن خانواده خورشید»
—------------------------------------------------

* آیا خورشید ما می‌تواند خانواده‌ی کیهانی‌اش را پیدا کند؟ پیمایشی که روی ۱ میلیون ستاره‌ی کهکشان راه شیری انجام شده می‌تواند به اخترشناسان در یافتن اعضای خانواده‌ی #خورشید که دیرزمانیست از آنها جدا شده کمک کند.

در این پیمایش (نقشه‌برداری)، "دی‌ان‌ای" ستارگان شناسایی خواهد شد: میزان عنصرهای شیمیایی -مانند آهن، آلومینیوم، و اکسیژن- در هر ستاره. سپس اخترشناسان می‌توانند با بهره از این داده‌ها، ستارگانی که خوشه‌ی زادگاهشان در پرورشگاه‌های ستاره‌ای با هم یکی بوده را بیابند و از این راه "خانواده‌های ستاره‌ای" را شناسایی کنند.

در آغاز تاریخ کیهان پس از مهبانگ (انفجار بزرگ)، تنها دو عنصر وجود داشت: هیدروژن و هلیوم. عنصرهایی که بعدها پدید آمدند به پیدایش ستارگان و سیاره‌ها کمک کردند و ریشه زدن زندگی در زمین را امکان‌پذیر کردند. شمار ستارگان درون این پیمایش بیش همه‌ی پیمایش‌های گذشته، و با دقتی بی‌سابقه است که به اخترشناسان در چگونگی شکل گرفتن و دگرگونی کهکشان‌ها در گذر زمان نیز کمک می‌کند.

روز چهارشنبه، ۱۸ آوریل نخستین داده‌های این پروژه‌ی رصدی عظیم، که به نام "باستان‌شناسی کهکشانی با هرمس" (گالاه، GALAH) شناخته می‌شود منتشر شد. دستگاه هرمس (HERMES) روی تلسکوپ انگلیس-استرالیا (AAT) در نیوساوث ولز استرالیا نصب شده و در چهار #طیف نور تصویر می‌گیرد: سرخ، آبی، سبز و فروسرخ.

دانشمندان در این داده‌های منتشرشده رصدهایشان از ۳۴۰ هزار ستاره‌ی کهکشان راه شیری را توصیف کرده و یافته‌هایشان را در ۱۱ پژوهشنامه که همزمان در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی و آسترونومی اند آستروفیزیکز منتشر شده گزارش کرده‌اند.

در پروژه‌ی گالاه، تلسکوپ AAT نور ۳۶۰ ستاره را یکجا گرد آورد و دستگاه هرمس نورشان را به طیف‌های (طول موج‌های) گوناگون تجزیه کرد. نوارهای تاریک در این طیف‌ها نشانگر مقدار عنصرهای گوناگون در هر ستاره بود و هر عنصر الگوی طول موج ویژه‌ی خود را داشت.

نرم‌افزاری به نام "کانن" (Cannon) -که نامش برگرفته از نام آنی جامپ کانن، شتاره‌شناس آمریکایی است- این نوارهای درون طیف‌ها را موشکافی کرده و همخوانی‌ها میان ستارگان را در آنها جستجو می‌کند. خورشید ما هم مانند دیگر ستارگان در یک خوشه به دنیا آمده که به احتمال بسیار هزاران ستاره‌ی دیگر را نیز پدید آورده بوده. ولی از آنجایی که خوشه‌های درون راه شیری معمولا به سرعت از هم می‌پاشند و اعضایشان در گوشه و کنار کهکشان پراکنده می‌شوند، به سختی می‌توان ستارگان هم‌پرورشگاهی را شناسایی کرد. گردآوری "دی‌ان‌ای" ستارگان و مقایسه‌ی "اثر انگشت‌ها" در طیف‌های نورشان می‌تواند به اخترشناسان در یافتن هم‌خانواده‌های خورشید که میلیاردها سال پیش با آن در یک پرورشگاه به دنیا آمده بودند کمک کند.

یکی از دانشمندان همراه این پروژه، گایاندی دسیلوا می‌گوید: «هیچ پیمایش دیگری نتوانسته به اندازه‌ی گالاه، این شمار از عنصرها را برای این همه ستاره بسنجد. این داده‌ها می‌توانند چیزهایی مانند یافتن نخستین خوشه‌های ستاره‌ایِ کهکشان، از جمله خوشه‌ی زادگاه خورشید و خانواده‌اش را امکان‌پذیر کنند.»
https://goo.gl/vJnyPs
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/SunDNA.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«سرنوشت پایانی خورشید چه خواهد بود؟»
—------------------------------------

همه‌ی ستارگان می‌میرند، و #خورشید ما هم سرانجام -تا حدود ۵ میلیارد سال دیگر- خواهد مرد. در آن هنگام، ستاره‌ی مادری ما سوخت هیدروژن به پایان می‌رسد و گام‌های پایانی چشمگیرِ زندگی‌اش آغاز می‌شوند- پف می‌کند و تبدیل به یک غول سرخ می‌شود، پاره‌های پیکرش در فضا پخش می‌شوند و سرانجام هسته‌اش فشرده شده و از آن یک کوتوله‌ی سفید بر جا می‌ماند.

ولی پس از پایان زندگی، خورشید ما چه شکلی خواهد شد؟ اخترشناسان پاسخ تازه‌ای برای این پرسش دارند، و نتیجه‌گیریشان درخشان است.

طول عمر یک ستاره به بزرگی (جرم) آن بستگی دارد. به گفته‌ی ناسا، خورشید ما یک ستاره‌ی کوتوله‌ی زرد [در اصل یک ستاره‌ی رده‌ی جی از رشته‌ی اصلی-م] با قطری حدود ۱.۴ میلیون کیلومتر، یا حدود ۱۰۹ برابر زمین است. کوتوله‌های زرد حدود ۱۰ میلیارد سال عمر می‌کنند و خورشیدِ ما با ۴.۵ میلیارد سال سن، اکنون دوره‌ی میانسالی زندگی‌اش را می‌گذراند و در نیمه‌ی راه است.

خورشید با ته کشیدن سوخت هیدروژنش، آغاز به سوزاندن عنصرهای سنگین‌تر می‌کند. در این گام ناپایدار و پرآشوب، مقدار هنگفتی از مواد ستاره‌ای به فضا رانده شده، خورشید پف می‌کند و به ۱۰۰ برابر اندازه‌ی کنونی‌اش می‌رسد و به یک غول سرخ تبدیل می‌شود. سپس [هر آنچه از آن مانده] فشرده و کوچک می‌شود و یک کوتوله‌ی سفید بی‌اندازه چگال و کوچک، به اندازه‌ی زمین می‌سازد.

ابر گاز و غباری که خورشید در گام غول سرخ به هوا پس زده از نور کوتوله‌ی سفید که دارد سرد می‌شود روشن می‌شود. این که آیا این ابر دیدارپذیر خواهد بود یا نه برای دانشمندان یک پرسش بوده. برآورد شده ۹۰ درصد از ستارگانِ رو به مرگ هاله‌ای شبح‌گون از غبار پس می‌زنند که تا چند هزار سال دوام می‌آورد، ولی مدل‌های رایانه‌ای در چند دهه پیش نشان داده بودند که یک ستاره باید جرمی حدود دو برابر خورشید داشته باشد تا بتواند ابری تولید کند که به اندازه‌ی کافی برای دیدن درخشان باشد.

ولی این پیش‌بینی با شواهدی که در گوشه و کنار کهکشان دیده شده همخوانی ندارد. سحابی‌های دیدارپذیر در کهکشان‌های مارپیچی جوان فراوانند؛ این کهکشان‌ها به داشتن ستارگان داغ و پرجرمی شناخته می‌شوند که به آسانی می‌توانند در پایان زندگی‌شان ابرهای درخشان غبار بسازند.

ولی سحابی‌ها در کهکشان‌های بیضیگون پیر که انباشته از ستارهگان کم‌جرم‌تر هستند نیز دیده می‌شوند؛ بر پایه‌ی مدل‌های رایانه‌ای، این ستارگان نباید بتوانند هیچ ابر دیدارپذیری درست کنند. این تناقض آشکار و گیج‌کننده دانشمندان را با یک "راز دیرپا" درباره‌ی گام‌های پایان زندگیِ ستارگان کم‌جرم روبرو کرده است.

دانشمندان برای گشودن این راز یک مدل رایانه‌ای تازه پدید آورند که چرخه‌های زندگی ستارگان را پیش‌بینی می‌کرد.

بر پایه‌ی محاسبه‌های تازه، گاز و غباری که غول سرخ برای ساختن سحابی پس می‌زند سه برابر سریع‌تر از مدل‌های پیشین گرم می‌شود. این گرمایش سریع‌تر می‌تواند باعث شود که حتی ستاره‌ای با جرم کمتر -مانند خورشید ما- یک سحابی دیدارپذیر درست کند.

آلبرت زیلسترا، استاد اخترفیزیک دانشگاه منچستر و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «ما دریافتیم که ستارگان با جرم کمتر از ۱.۱ برابر خورشید سحابی‌های کم‌نورتری تولید می‌کنند، و ستارگان پرجرم‌تر از ۳ برابر خورشید سحابی‌هایشان درخشان‌تر است.» پس در واقع خورشید ما تقریبا درست روی مرزیست که می‌تواند یک #سحابی_سیاره‌نما ی دیدارپذیر، هرچند کم‌نور بسازد.

زیلسترا می‌افزاید: «ولی برای دیگر ستارگان، پیش‌بینی‌ها بسیار نزدیک به مشاهدات بود.»«مساله حل شد، پس از ۲۵ سال!»

این یافته‌ها در شماره‌ی برخط ۷ می نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده.

******
🔹تصویر: سحابی سیاره‌نمای آبل ۳۹ به قطر ۵ سال نوری در فاصله‌ی ۷۰۰۰ سال نوری زمین.
https://goo.gl/FyQSCD
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/sun.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«شراره نیرومند خورشید در سال ۲۰۰۳»
-------------------------------------

چیزی که در این ویدیو می‌بینید یکی از نیرومندترین شراره‌های خورشیدی ثبت شده در تاریخ است.

این شراره که در سال ۲۰۰۳ روی داد، در سرتاسر طیف الکترومغناطیسی دیده شد و در پی آن به مدت کوتاهی، درخشش #خورشید در طیف پرتو X تا بیش از ۱۰۰ برابرِ زمان‌های دیگر شد.

این شراره‌ی سهمگینِ رده‌ی "ایکس۱۷" (یا X17) یک فوران تاج خورشیدی (سی‌ام‌بی) هم به دنیال داشت که ذرات پرانرژیِ بیرون زده از انفجار را روانه‌ی زمین کرد. این توده‌ی پلاسما فردای آن روز به زمین رسید و هم شفق‌های قطبی زیبا آفرید و هم بر ماهواره‌ها اثر گذاشت.

دانشمندان فضاپیمای سوهو که رشته نماهای این ویدیو را گرفته را از روی دوراندیشی و برای آسیب کمتر در این رویداد و توفان ذرات خورشیدی‌ای که در پی‌اش می‌آمد، در حالت امن لاک‌پشتی گذاشته بودند.

آن رویداد ۴ ساعت زمان برد ولی در این ویدیوی زمان‌گریز در ۱۰ ثانیه فشرده شده.

دایره‌ی مرکز ویدیو قرص خورشید را پوشانده. فوران تاجی که از پشت این دایره بیرون می‌زند تا سه چهارم میدان دید فضاپیما را پر می‌کند. در نماهای پایانی هم ویدیو بسیار شلوغ‌تر می‌شود که دلیلش برخورد پروتون‌های انفجار به آشکارساز لاسکوی #سوهو ( LASCO) است.

سال ۱۸۵۹، در روزی چون دیروز شراره‌ای از این هم نیرومندتر فوران کرد که در رویدادی به نام رویداد کاینگتون، باعث جرقه زدن خطوط تلگراف در سراسر جهان شد [این رویداد نامش را از ستاره‌شناس انگلیسی، ریچارد کارینگتون گرفته که عملا برخاستن شراره‌ی توفنده‌ای که آن توفان را به پا کرد را با چشم خود دیده بود. اینجا بیشتر بخوانید: * زیبایی که می‌تواند هیولا شود]

توفان‌های خورشیدی نیرومندی از این دست می‌توانند آسمان را پر از شفق‌های زیبا کنند، ولی خطرهایی واقعی نیز در پی دارند- آنها می‌توانند به ماهواره‌ها و حتی شبکه‌های برق-قدرت روی زمین آسیب برسانند.
#apod
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/09/ap180902.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky