👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.15K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«نورافشانی "چرخ کاترین" در فضا»
—-------------------------------

در این تصویرِ تلسکوپ فضایی هابل کهکشانی شکوهمند به نام ان‌جی‌سی ۱۰۱۵ را می‌بینیم که ۱۱۸ میلیون سال نوری زمین از زمین فاصله دارد و در راستای صورت فلکی #نهنگ دیده می‌شود. قرص کامل این کهکشانِ رونما، به همراه بازوان مارپیچی متقارنش، و کوژی (برآمدگی) مرکزش، همگی با هم نمایی مانند آتش‌بازی "چرخ کاترین" را پدید آورده‌اند.

ان جی‌سی ۱۰۱۵ بازوهایی درخشان، مرکزی به نسبت بزرگ، بازوان مارپیچی ساده و تنگ، و یک "میله‌ی" مرکزی پر از گاز و ستاره دارد. همین باعث شده این کهکشان به عنوان یک #کهکشان_مارپیچی میله‌ای شناخته شود- درست مانند خانه‌ی خودمان، کهکشان راه شیری.

حدود دو-سوم کهکشان‌های مارپیچی دارای میله‌ای هستند و بازوان‌شان از یک حلقه‌ی زرد کمرنگ که خود میله را در بر گرفته بیرون زده‌اند. به باور دانشمندان، سیاهچاله‌های گرسنه‌ی مرکز کهکشان‌های مارپیچی میله‌ای از راه همین میله‌های برافروخته، گاز و غبار را از بخش‌های بیرونی بازوها به درون می‌کشند و در این فرآیند، نه تنها سیاهچاله تغذیه می‌شود، بلکه سوخت موردنیاز برای ستاره‌زایی در مرکز کهکشان و ساخت کوژی مرکز کهکشان نیز فراهم می‌شود.

در سال ۲۰۰۹، یک #ابرنواختر گونه‌ی یکم ای (Ia) به نام اس‌ان ۲۰۰۹آی‌جی در این کهکشان رخ داد (یکی از نقطه‌های درخشان بالا، سمت راست مرکز کهکشان).

این گونه ابرنواخترها بی‌اندازه در اخترشناسی مهم و باارزشند: آنها همگی در اثر انفجار کوتوله‌های سفیدی رخ می‌دهند که ستاره‌ی همدمی دارند، و اوج درخشندگی آنها نیز همیشه یکسان است: ۵ میلیارد برابر خورشید. دانستن درخشندگی ذاتی (قدر مطلق) این اجرام و مقایسه‌ی آن با درخشندگی ظاهری‌شان (قدر ظاهری) به اخترشناسان این امکان ویژه می‌دهد تا آنها را به عنوان پله‌هایی در نردبان کیهانی برای اندازه‌گیری فاصله‌های اجرام دور و نزدیک به کار ببرند.
https://goo.gl/8QirJW
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/NGC1015.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«سوراخ سوزن و زنجیره بربیج»
—----------------------------
https://goo.gl/EfWKKc
کهکشان مارپیچی ان‌جی‌سی ۲۴۷ با پهنایی حدود ۷۰ هزار سال نوری، کوچک‌تر از راه شیری ماست ولی با داشتن فاصله‌ی ۱۱ میلیون سال نوری، کهکشانی به نسبت نزدیک است. این کهکشان که در صورت فلکی #نهنگ جای دارد، از دیدگاه زمین تقریبا از لبه (پهلو) دیده می‌شود و از همین رو می‌توانیم آن را یک کهکشان لبه‌نما بدانیم.

اخترشناسان آن را به دلیل حفره‌ی بزرگی که در یک سمت قرصش دیده می‌شود، کهکشان سوراخ سوزن نامیده‌اند. [درباره‌اش خواندید: * کهکشانی که برخورد احتمالی ماده تاریک، سوراخی در آن پدید آورده (https://goo.gl/i64jAi)]

کهکشان‌های بسیاری در پس‌زمینه‌ی این چشم‌انداز تلسکوپی دیده می‌شوند از جمله چهار کهکشان هم‌ردیفی که پایین، سمت چپ ان‌جی‌سی ۲۴۷ جای دارند و به نام "زنجیره‌ی بربیج" (Burbidge's Chain) شناخته می‌شوند.

کهکشان‌های زنجیره‌ی بربیج حدود ۳۰۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارند. این تصویر ژرف به اندازه‌ی پُروضوح است که در آن حتی می‌بینیم که دو کهکشان سمت چپِ این زنجیره با هم در برهم‌کنش هستند و پل کم‌نوری از مواد نیز میانشان پدید آمده.

خود ان‌جی‌سی ۲۴۷ نیز به همراه #کهکشان_مارپیچی درخشان ان‌جی‌سی ۲۵۳ عضو یک گروه به نام گروه کهکشانی سنگتراش است.
#apod

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180330.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کهکشان‌های نهنگ و یک ابرنواختر»
-----------------------------------

در این چشم‌انداز کیهانی دو کهکشان مارپیچی بزرگ در صورت فلکی #نهنگ را می‌بینیم: ان‌جی‌سی ۱۰۵۵ در بالا، سمت چپ تصویر و مسیه ۷۷ (ام۷۷) در پایین، سمت راست.

ان‌جی‌سی ۱۰۵۵ برای ما یک کهکشان لبه‌نماست، یعنی آن را از پهلو و با نمایی باریک و پرغبار می‌بینیم. ولی ام۷۷ که برای ما یک کهکشان رونماست، بازوهای مارپیچی و هسته‌ی درخشان در مرکز قرصش را به زیبایی به ما نشان می‌دهد.

قطر هر دوی آنها بیش از ۱۰۰ هزار سال نوریست و هر دو اعضای اصلی یک گروه کهکشانی کوچک در فاصله‌ی ۶۰ میلیون سال نوری زمینند.

در چنین فاصله‌ای، ام۷۷ یکی از دورترین اجرام فهرست شارل مسیه شده، و فاصله‌ی آن از ان‌جی‌سی ۱۰۵۵ هم دستکم به ۵۰۰ هزار سال نوری می‌رسد.
پهنای زاویه‌ای چارچوب این تصویر تقریبا به اندازه‌ی پهنای زاویه‌ای ماه است. در پیش‌زمینه‌ی آن ستارگان رنگارنگ کهکشان خودمان، و در پس‌زمینه هم شماری از کهکشان‌های دورتر دیده می‌شوند.

این تصویر باکیفیت در روز ۲۸ نوامبر گرفته شده و #ابرنواختر نویافته‌ی اس‌ان۲۰۱۸آی‌وی‌سی که در بازوهای ام۷۷ رخ داده هم در آن نشان داده شده. این ابرنواختر در اثر انفجار یکی از ستارگان بزرگ ام۷۷ رخ داد و نورش در ۲۴ نوامبر با تلسکوپ‌های روی زمین دریافت شد.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/12/ap181206.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky