آیا شما هم جزو کسانی هستید که مانده نسبتا قابل توجهی (نسبت به ثروت و درآمدتان) در حساب پس‌انداز کم‌بهره (یا بدون بهره) دارید و همزمان هم وامی دارید که بابت آن بهره‌های آن‌چنانی (مثلا ۲۰ درصد) پرداخت می‌کنید؟

یک حداقل برای موارد اضطراری و احتیاطی در حساب پس‌اندازتان نگه دارید و تا جایی که می‌توانید وام‌تان را پس بدهید.

#مالی_رفتاری
#مالی_شخصی

#نیمکت
@nymkat

شاید شما هم اطراف‌تان کسانی را داشته باشید که می‌گویند:

"من از اول هم می‌دانستم که دلار گران می‌شود و به قیمت فلان می‌رسد"

"برای من روشن بود که قیمت سهم فلان ناگهان سقوط می‌کند، چند جا هم گفته بودم"

"من قبل از جام جهانی گفتم که فرانسه اول می‌شه"

بسیاری از این افراد دچار تورش (سوگیری) اثر پس‌نگری (hindsight effect) هستند.

حتی خود ما ممکن است دچار چنین تورش رفتاری باشیم. چنین افرادی اگر پیش‌بینی‌های خود را قبل از وقوع حادثه بنویسند خواهند دید که درصد بسیار اندکی از آن‌ها به واقعیت تبدیل خواهند شد.

درصد کسانی که پس از جام‌جهانی ادعا کردند که می‌دانسته‌اند یا پیش‌بینی می‌کرده‌اند که فرانسه قهرمان خواهد شد چندین برابر کسانی است که واقعا این موضوع را پیش‌بینی کرده بودند.

#مالی_رفتاری
#اقتصاد_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

#دانیل_کانمن و #آموس_تورسکی در مطالعه‌ای که روی شرط‌بندی مسابقات اسب‌دوانی انجام دادند، متوجه شدند که در دورهای پایانی میزان شرط‌بندی روی اسب‌های کم‌شانس افزایش می‌یابد. آن‌ها توضیح دادند که افراد بازنده ترجیح می‌دهند ریسک کنند تا پول اولیه خود را به جیب‌هایشان برگردانند. به‌خصوص اگر بدانیم که صاحبان بنگاه‌های شرط‌بندی در هر دور ۱۷ درصد از کل مبلغ شرط‌ها را به‌عنوان کمیسیون دریافت می‌کنند، متوجه خواهیم شد که در دورهای پایانی در مجموع بسیاری از شرط‌بندها در زیان قرار دارند.

این موضوع همان #اثر_سربه‌سری (break-even effect) است که #ریچارد_تیلر هم در بازی پوکر مشاهده کرده بود. بازیکنان پوکری هم که در دورهای آغازین مقداری پول از دست داده بودند، در دورهای آخر بازی ریسک‌پذیر می‌شدند تا زیان خود را جبران کنند.

تِیلر البته می‌گوید که نمی‌توان تنها با این اثر (سربه‌سری) توضیح داد که چرا شرط‌بندها مقدار پول بیشتری روی اسب‌های پرشانس شرط نمی‌بندند که زیانشان را جبران کنند. یعنی اگر ۱۰۰ دلار عقب هستند به‌جای شرط‌بندی ۲ دلاری روی اسبی با شانس ۱ به ۵۰ مثلا ۲۵ دلار روی اسبی با شانس ۱ به ۴ شرط بندند.

#اقتصاد_رفتاری
#مالی_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

بسیاری از کسانی که در دوران رونق بورس وارد این بازار می‌شوند و سودهای خوبی به دست می‌آورند، این موفقیت را به توانایی‌های خود نسبت می‌دهند. این تصور اشتباه ممکن است منجر شود که آن‌ها سرمایه‌های بیشتری را وارد بازار کنند و حتی گاهی دارایی‌های کلیدی و سرمایه‌های بلندمدت (مثلاً پول حاصل از فروش خانه خود) را وارد بورس کنند. موارد بسیاری وجود دارد که این شانس اولیه زیان‌های زیادی به سرمایه‌گذاران نگون‌بخت تحمیل کرده است.

در رونق و رکود بازار مسکن هم بسیاری دچار این خسران شدند. آن‌ها سرمایه‌های خود را وارد این بازار کردند و در پایان دوران سقوط بازار، با زیان زیادی نظاره‌گر بازار بودند.

#مالی_رفتاری
#اقتصاد_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

در مدل‌های اقتصادی که توسط #کینز، #فریدمن و #مودیلیانی مطرح شد، انسان‌ها بسیار هوشمند و بسیار خویشتن‌دار فرض شده‌اند. در مدل مودیلیانی (که تکامل‌یافته مدل کینز و فریدمن است) فرض می‌شود که انسان درآمدهای اتفاقی خود را تا پایان عمر برنامه‌ریزی می‌کند و اثرات چنین درآمدی در مصرف انسان‌ها با چنین فرضی محاسبه می‌شود. تِیلر و #هرش_شفرین معتقد بودند که عوامل اقتصادی نه آن‌قدر باهوش و محاسبه‌گرند که بتوانند محاسبات پیچیده موردنظر این مدل‌ها را انجام دهند و آن‌قدر اراده قوی دارند که مثلاً مصرف خود را چهل سال به‌تعویق بی‌اندازند.

#ریچارد_تیلر در خاطره‌ای ذکر‌ می‌کند که در جایی به #رابرت_بارو گفته است که شما فرض می‌کنید انسان‌ها (عامل‌های اقتصادی) به‌اندازه خودتان باهوشند و من آن‌ها را به‌اندازه خودم کودن می‌دانم.

#اقتصاد_رفتاری
#مالی_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

#سعید_اسلامی_بیدگلی در میزگرد #روزنامه_ابتکار:

- رفتار توده‌ای (herd behavior) در تمام بازارهای جهانی وجود دارد و اتفاقا مطالعات علمی روی این پدیده از بازار آمریکا آغاز شده است. البته ممکن است شرایط اقتصادی کشور بر مررنگ شدن این پدیده‌ها تاثیر داشته باشد و یا به‌دلیل کمبود ابزارها و دوطرفه نبودن بازار، اثرات منفی بر روی سرمایه‌گذارات بیشتر باشد.

- آموزش در جهت شناسایی ریسک‌ها و مدیریت آن و همچنین درک رابطه ریسک و بازده، طراحی قوانین، مقررات و دستورالعمل‌های مناسب و توسعه ابزارها از جمله اقداماتی است که می‌تواند به کاهش رفتارهای توده‌ای بی‌انجامد. همچنین باید تلاش کنیم که سرمایه‌گذاران به‌طور غیرمستقیم و از طریق صندوق‌ها و یا با مشورت نهادهای تخصصی وارد بازار سرمایه شوند.

- مادامی که نتوانیم ثباتی در متغیرهای اقتصاد کلان ایجاد کنیم و به نرخ‌های بالای تورمی پایان دهیم، نمی‌توانیم کسی را برای انجام رفتار توده‌وار نکوهش کنیم.

#مالی_رفتاری

#نیمکت
@nymkat

#والتر_میشل در دانشگاه #استنفورد آزمایشی ترتیب داده بود که در آن به کودکان ۴ یا ۵ ساله گفته شده بود که می‌توانند هر وقت دلشان خواست با به صدا درآوردن یک زنگ یک (و تنها یک) کلوچه خوشمزه دریافت کنند. ولی اگر تا آمدن مربی صبر کنند می‌توانند سه کلوچه بگیرند.

در یک نسخه دیگر آزمایش، کلوچه‌های خوشمزه داخل بشقاب، جلوی دید و در دسترس کودکان بود. کودک باید انتخاب می‌کرد که این یک کلوچه را بخورد یا تا مدتی نامعلوم صبر کند و سه کلوچه بگیرد.

میانگین انتظار کودکان دسته اول حدود یازده دقیقه و میانگین انتظار کودکان دسته دوم تنها یک دقیقه بود.

این آزمایش‌ها در دهه ۶۰ و ۷۰ انجام شد. میشل و همکارانش ده سال بعد به این فکر افتادند که این کودکان را پیدا کنند و از سرنوشتشان با خبر شوند. ۵۰۰ کودک پیشین یافت شدند و حدود یک سوم آن‌ها به سوالات محققین پاسخ دادند. میزان صبر کودکان ده سال پیش رابطه معناداری با موفقیت تحصیلی و شغلی‌شان داشت.

#ریچارد_تیلر می‌گوید این اولین آزمایش‌هایی است که در آن "سوگیری زمان حال" (present bias) مطرح شده است.

منبع:
Thaler, Richard H. 2015. "Misbehaving: The making of behavioral economics"

#مالی_رفتاری
#اقتصاد_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

در سال ۲۰۰۳ مقاله‌ای از #دیوید_هرشلایفر و #تیلر_شاموی منتشر شد. هِرشلایفر و شاموِی با بررسی داده‌های بازار سهام ۲۶ کشور از ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۷ نشان دادند که آفتاب صبحگاهی در شهرهای اصلی این کشورها با بازده سهام مرتبط است. در این تحقیق آمده است که پس از کنترل اثر آفتابی بودن هوا، بارانی یا برفی بودن هوا با بازدهی ارتباطی ندارد. هرشلایفر و شاموی می‌گویند این استراتژی معاملاتی تنها برای کسانی مناسب است که هزینه‌های معاملاتی بسیار کمی دارند، اما این نوع معامله در ذات خود هزینه‌های معاملاتی را بالا می‌برد.

این تحقیق یکی از مقاله‌های مرجع در مورد اثر mood بر بازدهی است.

#مالی_رفتاری
#اقتصاد_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

"نفرت از ابهام"

دو کیسه داریم. در کیسه اول ۱۰۰ توپ مشکی و ۱۰۰ توپ قرمز است. کیسه دوم هم حاوی ۲۰۰ توپ قرمز و مشکی است اما تعداد هر کدام را نمی‌دانیم.

قرار است شما دست‌تان را در یکی از کیسه‌ها کنید و یک توپ را خارج کنید. اگر توپ قرمز بود شما برنده‌اید و جایزه‌ای (مثلا ۲۰ دلار) دریافت می‌کنید. کدام کیسه را انتخاب می‌کنید؟

بیشتر مردم کیسه اول را انتخاب می‌کنند.

جالب است وقتی همین سوال را تنها با این تفاوت که "در صورت سیاه بودن توپ برنده خواهید بود" با تعداد دیگری مطرح کردند، باز هم انتخاب بیشتر مردم کیسه اول بود.

بالاخره یا شانس خارج کردن توپ قرمز از کیسه اول بیشتر از کیسه دوم است، یا شانس خارج کردن توپ سیاه...

#دانیل_السبرگ با طراحی چنین سوالاتی نشان داد که افراد در انتخاب‌های خود از ابهام گریزان و متنفرند و این پدیده به پارادوکس السبرگ شهرت یافت. این پدیده توضیح‌دهنده برخی سوگیری‌ها در تئوری تصمیم است. افراد حتی گاهی انتخاب گزینه‌های بد با احتمال‌های معین را به انتخاب گزینه‌های خوب با احتمالات نامعین ترجیح می‌دهند.

دانیل السبرگ البته بیشتر به‌خاطر ماجرای افشای اطلاعات نظامی که منجر به سقوط "نیکسون" شد شهرت دارد تا این پارادوکس...

#اقتصاد_رفتاری
#مالی_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

#ریچارد_تیلر (برنده نوبل اقتصاد در سال ۲۰۱۷) در پژوهشی نشان می‌دهد که اگر به پولی برچسب "پول برده" (یا پول قمار) بخورد (مثلا بگویند شما برنده ۳۰ دلار شده‌اید به‌جای این‌که بگویند شما ۳۰ دلار دارید)، صاحب مال در مورد هزینه‌کرد آن بسیار ریسک‌پذیر خواهد بود.

با این‌که این یافته بسیار تعجب‌آور است اما پژوهشگران دیگری نیز آن را گزارش کرده‌اند.

زمانی که بازارهای مالی صعودی می‌شوند و قیمت سهام بالا می‌رود، بسیاری از سرمایه‌گذاران حس "برنده بودن" دارند و رفتارهای ریسکی از خود نشان می‌دهند و سطح ریسک را در کل بازار افزایش می‌دهند. همین عامل می‌تواند موجب افزایش نوسان در قیمت سهام بشود.

#مالی_رفتاری
#اقتصاد_رفتاری
#اثر_پول_قمار

#نیمکت
http://T.me/nymkat