#مدیریت_ساختار
#ساختار_سازمانی
#پایگاه_جامع_مدیریار

🔺ساختارسازمانی و عوامل مؤثر بر آن
🔻طراحی، اصلاح و تجدید ساختار


➊ ابعاد و اندازه
➋ محیط سازمان
➌ مرحله عمر سازمانی
➍ تفکر حاکم بر سازمان
➎ استراتژی و اهداف کلان
➏ تکنولوژی و نوع حرفه سازمان

@modiryar

🔺#‌ساختار_سازمانی_مینتزبرگ
🔻#عناصر_ساختار_سازمانی_پنجگانه

#ساختار_سازمانی چارچوب روابط حاکم بر مشاغل، سیستم ها و فرایندهای عملیاتی و افراد و گروهایی است که برای رسیدن به هدف تلاش می کنند. ساختار سازمانی مجموعه راه هایی است که کار را به وظایف مشخص تقسیم می کند و هماهنگی میان آنها را فراهم می کند. (مینتزبرگ،۱۹۷۹) پنج رقمی عادی نیست، آن نشان از اتحاد است، به گفته فیثاغورث ازدواج اعداد، همچنین شماره ای از مرکز، از هماهنگی و از موازنه یا تعادل . فرهنگ بزرگ پردازنده سمبل ها، به ما بگوید که پنج سمبل از انسان است. نیز از جهان سمبل الهی که تنها نظم و کمال را بدنبال دارد . در چین باستان پنج جوهره قوانین جهان بوده، پنج رنگ وجود داشته، پنج طعم، پنج تن صدا، پنج فلز، پنج روده، پنج گیاه، پنج جهت، پنج منطقه فضا، البته پنج حس اشاره شد، پنج رنگ رنگین کمان .(مینتزبرگ،۱۹۸۰)

#هنری_مینتزبرگ ، ساختار سازمانی به عنوان روشی کلی است که در آن کار به وظایف مختلفی تقسیم می شود و سپس در بین این وظایف هماهنگی لازم ایجاد می شود. این روش تحلیل ساده ای از کار و کنترل مدیریتی را منعکس می کند و فقط رابه بین وظیفه ای را در سازمان نقش می دهد.اولویت مدیر عامل شرکت این است که مطمئن شود سازمان به درستی طراحی شده است. مدیران ارشد مسوولیت های دیگری نیز دارند، اما یکی از مهمترین وظایف آن این است که مطمئن شوند سازمان بدرستی طراحی شده است، سازماندهی و تمرکز کار و شکل پاسخ دهی به مشتریان و سایر ذینفعان و همچنین مطئمن شود قسمت های مختلف سازمان با هم برای رسیدن به اهداف سازمان گام بر می دارند. مینتزبرگ پیشنهاد می کند پنج بخش می تواند در پنج دسته اصلی سازمان قرار بگیرند. این ۵ ساختار در اندازه و اهمیت در هر نوع متفاوت می‌باشند:

➊ #ساختار_ساده
➋ #بوروکراسی_ماشینی
➌ #بوروکراسی_حرفه_ای
➍ #فرم_بخشی
➎ #ادهوکراسی

در تلاشی برای درست کردن مقدار حس خروجی از پژوهش بزرگ و متون مختلف در ساختار سازمانی، شماره پنج بالا نگه داشته می شود:

▪️ اول: اینکه به نظر می رسد بیشترین منطق در ایزوله کردن پنج بخش اساسی از سازمان است،
▪️دوم: برای تمیز دادن پنج مکانیسم هماهنگی در سازمان وجود دارد،
▪️سوم: برای تشخیص و متمایز کردن پنج تیپ عملیاتی از غیر متمرکز بودن.

وقتی که نکات متون به طور قوی به پنج پیکره بندی اساسی از ساختار اشاره دارند پنج خالص یا تیپ ایده آل، وقتی که مطابقت منطقی بین همه ی اینها یافت می شود و هماهنگی تاریخی از پنج تایید شده به نظر می رسد.
‌‌
#ساختار_سازمانی
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ حکمرانی داده از دیدگاه پی‌دبلیو‌سی

1⃣ حکمرانی داده؛

نیازمند یک #ساختار_سازمانی است که شامل دستورالعمل‌ها و نقش‌های مشخص برای داده است. حکمرانی داده بایستی توسط سیاست‌ها و دستورالعمل‌ها و همچنین شرح مشاغل و نقش‌ها و مسئولیت‌های داده حمایت گردد.

2⃣ استراتژی داده؛

جزء تأثیرگذار و مهمی است که بر روی #کیفیت_داده، مدل‌سازی داده، معماری داده، امنیت داده و همچنین جنبه‌های کسب‌وکاری آن تأکید دارد. استراتژی داده بایستی با استراتژی کسب‌وکار در ارتباط باشد و حداقل جنبه‌های حکمرانی داده، معماری هدف برای مدیریت داده و تعریف شاخص‌های مدیریت کیفیت داده را دربرداشته باشد.

3⃣ مدیریت داده؛

شامل فرآیندها و قابلیت‌های گزارش‌گیری یک سازمان است. مدیریت داده تضمین می‌کند که فرآیندهای استاندارد برای #گزارش‌_گیری وجود دارد.

4⃣ کیفیت داده؛

با شاخص‌های مستند و تعریف‌شده کیفیت داده در ارتباط است که بر اساس معیارها و روش‌های مشخصی تعریف شده است. بایستی فرآیند #بهبود_مستمر کیفیت داده تعریف شود.

5⃣ مدل داده‌ای؛

که در آن روابط بین داده‌ها در سازمان تعریف می‌شود. سازمان از یک لغت‌نامه داده، برای تعریف داده و #قوانین_پردازش آن استفاده می‌کند.

6⃣ معماری داده؛

وضعیتی را توصیف می‌کند که سازمان، معماری #ریسک فناوری اطلاعات و مالی پیوسته دارد و امکان پردازش و تبادل انعطاف‌پذیر داده فراهم می‌شود.

7⃣ امنیت و حفاظت داده؛

الزام سازمان به اجرای #الزامات_حفاظتی از تمام سامانه‌های فناوری اطلاعات است که با توجه به وظایف حکمرانی داده تعریف گردیده است.


#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ چالش ساختار
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ یکی از چالش های پیش روی بیشتر شهرداری های کشور «ساختار سازمانی» است. امر مهمی که به دلیل اثرگذاری جدی در اصول «سازماندهی امور» و «تعامل فرایندهای» سازمانی به صورت مستقیم عملکرد #مدیریت_شهری را تحت تأثیر قرار می دهد.

✅ در ادوار مختلف #شوراهای_اسلامی هر گروه یا حزبی که پیروز انتخابات شده است بلافاصله یکی از مواردی که به عنوان عرصه های تغییر مورد توجه قرار داده این حوزه بوده است. به بیان دیگر ساختار سازمانی همواره به عنوان یکی از موارد مهم ناکارآمدی های سیستم قلمداد گردیده است. با توجه به این مقدمه باید پذیرفت که در واقعیت ساختار رسمی شهرداری ها با چند مشکل جدی مواجه است:
 
▪️اول تورم بسیار بالای #نیروی_انسانی است. به صورتی که خصوصاً در کلان شهرها تا چند برابر پست های مصوب نیروی انسانی و مزد بگیر در شهرداری ها حضور دارند.

▪️دوم روند طراحی، تصویب و اجرای #ساختار_سازمانی است که معمولاً در نهادی فرادستی در وزارت کشور تحقق می یابد؛ هر چند این اتفاق سبب بهره مندی از ویژگی مثبت ایجاد نظم عمومی در ساختار شهرداری ها می گردد اما به دلیل آنکه مسائل محلی و اقتضائات شهرهای مختلف کمتر در آن لحاظ می شود خود سبب مشکلات فراوانی می گردد.

▪️به عنوان مثال #شهرداری_تهران از حیث وسعت، جمعیت شهری و پایتخت سیاسی بودن، شهرداری مشهد از منظر ارائه خدمات رسانی به میلیون ها زائر حضرت رضا علیه السلام و شهرداری اصفهان به دلیل خاصیت هنری و گردشگری ویژه ای که دارند هر یک نیاز به ساختارهایی خاص خود دارند که شاید در روند یکسان سازی کمتر مورد توجه قرار می گیرد.

▪️سوم بحث پروژه های ویژه و فعالیت های گسترده عمرانی یا حتی اجتماعی #شهرداری_ها است که در برخی موارد «ساختارهای ویژه موقت» را مطالبه می کند که گاهی ایجاد آن با محدودیت های قانونی مواجه است یا به نوعی به دلیل عدم وجود تعریف خاص در این امر مسائلی حاشیه ای برای مدیران شهری به وجود می آورد. البته موارد ذکر شده تنها بخشی از این مهم است که عنوان گردید و قطعاً در این راستا موارد بسیار مهم دیگری نیز قابل ذکر است.
 
✅ شاید اگر نگاه به این چالش کمی دقیق تر و علمی تر باشد مدیریت آن نیز به صورت بهتری صورت پذیرد. بدین معنا که امروزه در #مطالعات_مدیریت ساختارها به صورت ارگانیک طراحی می شوند و از انعطاف زیادی برخوردار هستند. به بیان دیگر «ساختارها» در خدمت «راهبردها» هستند که باید در اقتضائات زمانی و مکانی مختلف نیازهای وظیفه ای برای تحقق اهداف سیستم را تأمین نمایند.

✅ این که ساختار رسمی ابلاغی از سوی نهادهای فرادستی وجود داشته باشد برای حفظ نظم و قانون مناسب است اما در کنار #ساختار_رسمی باید ساختار اجرایی داشته باشیم که هر چند با ساختار رسمی منافات ندارد و حد و مرز آن را رعایت می کند اما با توجه به اولویت ها، اقتضایات و مسائل ویژه هر شهر، شهرداری ها را در بهبود روندهای مدیریت یاری می دهد.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه‌شنبه ۳۰ آذر ۱۴۰۰، شماره ۳۵۶۰

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

🔺مدل شش بخشی ماروین ویس بورد
🔻مدل عارضه یابی سازمانی

✅ این مدل چارچوبی است برای تشخیص که در سال ۱۹۷۶ مطرح شد و کماکان به وسیله کارگزاران تحول سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل به کارگزاران تحول سازمان نشان می‌دهد که برای تشخیص مسائل و مشکلات سازمانی چه جاهایی را باید جستجو کرد و در پی یافتن چه چیزی بود.

✅ همان طور که در شکل می‌بینید، ویس بورد ۶ حوزه یا بخش بسیار مهم (اهداف، ساختار، پرداخت‌ها، سازوکارهای هماهنگی و کنترل، روابط و رهبری) را مشخص کرده است.  این بخش‌ها در واقع عواملی هستند که اگر سازمان به دنبال کسب موفقیت باشد باید به نحو صحیح با آنها برخورد کند.

✅ مجریان تحول سازمان، همزمان بررسی فرایندها و فعالیت‌های درون هر بخش را به عنوان یک نقشه شناختی جهت جستجوی علائم مشکل، مورد استفاده قرار می‌دهند. ویس بورد برای هریک از این ابعاد سوالاتی را مطرح میکند که باید بررسی شوند:
 
1⃣ #اهداف_سازمانی:

دو عامل مهم در این بخش عبارتند از شفافیت اهداف (مزیان آگاهی اعضای سازمان از مأموزیت و اهداف سازمان) و توافق بر سر اهداف (حمایت کارکنان از اهداف سازمان)
 
2⃣ #ساختار_سازمانی:

ابتدایی ترین مسئله در این مورد آن است که آیا بین ساختار و هدف سازمان تناسبی و جود دارد؟
 
3⃣ #ارتباطات:

ویس بورد ۳ نوع ارتباط مهم را ذکر کرده است:
 
▪️ارتباطات میان افراد
▪️ارتباطات میان واحدهای سازمانی
▪️ارتباط میان کارکنان با ویژگی ها و الزامات شغل آنها
 
طبق نظر #ویس_بورد متخصصین تحول سازمانی باید ابتدا وابستگی متقابل میان این عوامل را شناسایی کرده و سپس کیفیت روابط را بررسی و در نهایت نیز روشهای مدیریت تعارض را شناسایی نمایند.
 
4⃣ #پرداخت‌_ها (پاداش ها):

برای ارزیابی مشاور باید تشابه ها و تفاوتهای روشهای رسمی پاداش در سازمان (بسته های تشویقی، سیستمهای انگیزشی) و مفروضات کارکنان درخصوص سیستم های پاداش و تنبیه را شناسایی نماید.
 
5⃣ #رهبری:

ویس بورد موضوع رهبری را در میانه مدل قرار داده است، چون معتقد است وظیفه رهبر آن است که تعامل میان سایر محورها را نظارت نموده و توازن میان آنها را حفظ کند.
 
6⃣ #ساز_و_کارهای_مفید:

در آخرین محور ساز و کارهای مفید یا فرآیندهای کارآمد را ذکر کرده و برای شرح آن از این استعاره استفاده میکند :"سیمانی که اجزای یک سازمان را منسجم میگرداند و از آن چیزی بیشتر از یک محموعه احزای جدا از هم با نیازهای جداگانه می سازد".
 
🔴 وظیفه مشاور #تحول_سازمانی آن است که تعیین کندکدام سازو و کار ها (یا کدام جنبه از آنها) اعضا سازمان را در رسیدن به اهداف یاری می کنند و کدام بیش از آنکه مفید باشند بازدارنده هستند. زمانی که یک سازو کار بیش از حد دست و پا گیر شد، احتمالاً دیگر مفید نخواهد بود.
 
🔴 محیط:

که داخل مدل دیده نشده، بعداً به آن اضافه شده و نقش مهمی در آن دارد.
 
✍ منبع:
 Burke, W. (1992). Organization Development: A process of learning and changing.
 
#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#مدل_عارضه_یابی
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ ساختار شهرداری ها
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #ساختار_سازمانی زیرمجموعه دومین اصل مدیریت، یعنی «سازماندهی» راه یا شيوه ای است که به وسيله آن فعاليت های سازمانی تقسيم، تشریح و هماهنگ می شوند. عموماً سازمان ها، ساختارهایی ایجاد می کنند تا فعاليت های عوامل انجام کار را هماهنگ و عملکرد کارکنان را کنترل کنند. ایجاد یك ساختار با هدف استفاده بهينه از منابع انجام می پذیرد و مدیران ارشد سازمان باید در آغاز کار، منابع در اختيارخود را به صورت ویژه هماهنگ و برای آن الگویی مطلوب ارائه نمایند. هرچند بازنگری و یا طراحی ساختار جدید متناسب با تغییرات راهبردی از ضروریات سازمان های پویا و رقابتی است، اما باید توجه کرد که در اصل سازماندهی هرگز الگویی به عنوان بهترین راه ارائه نمی شود که در تمام سازمان ها یا موقعيت ها قابل تجویز باشد.

✅ برای طراحی ساختار مناسب لازم است دو دسته عوامل شامل؛ #ابعاد_ساختاری و ابعاد محتوایی را در نظر گرفت و از طریق ابزارهای علمی و منطقی اندازه گیری فرایندها ساختار مناسب را انتخاب کرد. در جدیدترین مطالعات مربوط به تشکیلات و روش ها ابعاد ساختاری شامل؛ «تمرکز، رسمیت، پیچیدگی، تخصص گرایی، نسبت های پرسنلی، تحلیل ابعاد ساختاری» و ابعاد محتوایی شامل؛ «استراتژی، محیط، فناوری، دوره عمر سازمان، فرهنگ سازمانی» می باشد. در بخش خصوصی ساختارها به راحتی و بر حسب راهبردهای متفاوت سیستم تغییر شکل پیدا می کنند اما در سازمان های دولتی این امر مستلزم مجموعه اقداماتی است که به دلیل طولانی بودن مراحل قانونی و پیچیدگی به راحتی قابل انجام نیست. از این رو اکثر مجموعه های دولتی یا نهادهای عمومی ساختار اجرایی متفاوت با ساختار مصوب و قانونی خود دارند.

✅ که این امر سبب ایجاد بی نظمی در جذب و ارتقای نیروی انسانی و همچنین تأثیر بر عملکرد سازمانی می گردد. در همین راستا شهرداری ها به عنوان یکی از مهم ترین #عناصر_حکمروایی مطلوب در کشور از نظر ساختاری با مشکلات بسیاری مواجه هستند. برای رفع این چالش باید چند نکته مهم مورد توجه قرار گیرد.

▪️اول اینکه مقوله ساختار سازمانی در شهرداری های مختلف کشور با توجه به موقعیت جغرافیایی، گستره عملکردی، #جمعیت_شهر و گردشگر (زائر) بسیار متفاوت است که باید در مراجع قانونی و مطالعاتی وزرات کشور بدان توجه شود.

▪️دوم بحث تورم سرمایه انسانی و ورود بی رویه نیروهای خارج از #چارت_مصوب دغدغه جدی مدیریت شهری در اکثر شهرداری ها خصوصاً در کلان شهرها است که باید ضمن لحاظ اثرات اجتماعی وسیعی که دارد در مورد آن به نحو مطلوبی اندیشه شود تا لااقل از گسترش بیشتر بروکراسی و افزایش نیروها پیشگیری شود.

▪️سوم اصلاح ساختار سازمانی یک عزم جدی و همگانی نیاز دارد. به معنای دیگر کلیه حوزه های سازمانی و مدیران سیستم می بایست ضمن پذیرش اصول علمی و منطقی اصلاح ساختار کارشناسان و متولیان امر را در جهت چابک سازی و #چالاکی_سیستم و حذف فرایندهای موازی و غیر ضروری یاری دهند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه‌شنبه ۱۹ بهمن ۱۴۰۰، شماره ۳۶۰۱

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

بازتعریف توسعه و تحول سازمانی
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ بارها عنوان شده است که شهرداری های کشور با تورم #نیروی_انسانی مواجه هستند. این مورد در کلان شهرها بسیار چشمگیرتر و چالشی تر است. خصوصاً وقتی به یاد آوریم سهم دولت در بودجه شهرداری ها هر سال کمتر و کمتر می شود به گونه ای که آرام آرام به صورت کلی شهرداری ها به سمت استقلال مالی حداکثری پیش می روند و ضرورت کاهش هزینه ها مطرح می گردد. یکی از مهم ترین دلایل ورود بی حساب و کتاب نیروی انسانی به شهرداری ها عدم رعایت اصول تشکیلات و روش ها و مسائل مربوط به سازماندهی و ساختار سازمانی است. به گونه ای که در هر دوره مدیریت شهری به محض ورود افراد جدید مقوله ی اصلاح ساختار دنبال می شود.

✅ در #کلان_شهرهای_کشور که دامنه تغییرات و پست های مدیریتی گسترده تر است فرهنگی حاکم گردیده است که هر گونه توسعه و تحول تنها از طریق اصلاح ساختار محقق می گردد. امروزه در مطالعات مدرن مدیریت «ساختار» ابزاری در خدمت «راهبرد» است و باید به گونه ای انعطاف پذیر باشد که در مواجه با تغییرات محیطی بتوان از آن بهره برداری نمود. اما این به معنای بی قیدی به نظم نمودارهای سازمانی و یا نادیده انگاشتن اهمیت آن نیست. به هر حال بسته به اقتضائات هر سیستم و جنس فعالیت هایی که ارائه می دهد ساختار باید از حداقل عمر مفید بهره مند بوده تا نظام فعالیت ها و فرایندها مسیر حیات خود را به سلامت طی کنند و به سطحی از بلوغ برسند.

✅ مسأله مهمی که در سطوح مختلف سازمانی در شهرداری های کشور معمولاً کمتر مورد توجه قرار می گیرد و هر گونه تغییر در روند و راهبرد را منوط به تغییر و یا اصلاح ساختار می دانند. در صورتی که مسائلی همچون غنی سازی شغل، چرخش شغلی، توسعه شغلی، باز تعریف فرایندها، بهبود روش ها و ... نیز از عوامل مهمی هستند که می توانند سبب ایجاد توسعه و تحول سازمانی گردیده بدون آن که در نظم جاری مناسبات و تعاملات سازمانی خللی وارد سازند. اصلاح و تغییر #ساختار_سازمانی نباید غیرممکن باشد به گونه ای که راهبردهای توسعه یافته در چارچوب ساختارهای مکانیکی و بسته به ثمر نرسند اما حفظ اصالت و تأثیر عملکردی ساختار نیز نباید مورد غفلت واقع گردد.

✅ هر ساختاری در میدان عمل چرخه حیاتی دارد که باید مدیران و دست اندرکاران سازمان ها اجازه دهند این #چرخه_حیات عمر کامل خود را طی کرده و به صورت منطقی در خدمت راهبردها و عملکردها باشد تا ضرورت بازبینی آن حس شود. هر چند شاید روی کاغذ اصلاح ساختار ساده تر از اصلاح فرایندها و سایر مقولاتی است که برای توسعه و تحول سازمانی مطرح می گردد ولی جای شکی نیست تغییرات ساختاری نظم سیستم را تحت تأثیر قرار داده و سبب هرز منابع می شود. ضمن اینکه فراموش نکنیم ساختارهای سازمانی و بروکراسی ها ذاتأ علاقمند به توسعه ای هستند که در بسیاری موارد غیر ضروری است.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۰، شماره ۳۶۰۳

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ چرخه عمر ساختار
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #ساختار_سازمانی به عنوان یکی از اساسی ترین عوامل کارامدی و بهره وری سازمان ها شناخته می شود. در گذشته ساختارها به صورت کاملاً مکانیکی طراحی می شد و عمری طولانی و پایدار داشت. اما در مرور زمان با افزایش تغییرات گسترده محیطی و فناوری و توسعه ی رویکردی که بر مبنای آن ساختار در خدمت راهبرد سازمان تعریف گردید ماهیت ساختارها از حالت مکانیکی به سمت ارگانیکی و با قابلیت انعطاف و تغییر پذیری بیشتر حرکت کرد. در سازمان های دولتی فرایند تغییر ساختار پیچیده و مستلزم روند اداری نسبتاً طولانی است. اما در شهرداری های کشور این امر با سهولت بیشتری قابل انجام است.

✅ خصصوصاً در #کلان_شهرها بسیاری از شهرداری ها از ساختار مصوب خود عبور کرده و بر اساس نیازهای خود و یا مصلحت مدیریت شهری در هر دوره از شورا ساختار متفاوتی طراحی نموده اند. فرای اینکه بخواهیم این امر را نقد و بررسی کنیم باید به این مهم اشاره کرد که هر ساختاری چرخه عمری دارد که بر اساس آن همراه با پیشرفت راهبردها و فرایندها کارایی خود را نشان می دهد. تمرکز روز افزون جمعيت در نواحي شهري و رشد سريع شهرنشيني ناشي از مهاجرت مشکلاتي را در ارائه خدمات مناسب به شهروندان به وجود مي آورد. در اين رابطه نقش مديران شهري کاردان در قالب يک نهاد مديريتي فراگير و کارآمد در رفع مشکلات و نيازهاي روز افزون شهروندان ضرورت پيدا مي کند.

✅ به بیان دیگر قضاوت در مورد میزان تناسب ساختار سازمان با نیازهای سیستم و کیفیت آن مستلزم طی زمانی تعیین شده است که بسته به کیفیت خدمات سازمان و دامنه تأثیرپذیری از محیط متفاوت است. اگر برای طراحی ساختار سازمانی اقدامات علمی و منطقی مناسب طی شده است و این امر بر اساس روند دقیق کارشناسی صورت گرفته باشد باید اجازه داد در عمل خود را نشان دهد و مناسبات آن با سایر عوامل سازمانی در نظر گرفته شود. متأسفانه مشاهد می شود عده ای تنها عامل کاستی های سازمانی در #حوزه_شهری را صرفاً در ساختار دنبال می کنند و سایر عناصر همچون فرایندها، نظام ارتباطات سازمانی، راهبردها، مدیریت منابع انسانی و ... را در نظر نمی گیرند.

✅ لذا اجازه طی شدن عمر مفید #ساختار را نمی دهند و باعث می شوند با تغییرات مکرر و مستمر روند حرکتی و تعامل فرایندها شکل منطقی و مناسبی پیدا نکند که این امر ضمن هرز منابع به شدت سبب کاهش بهره وری می گردد. مديريت شهري به عنوان يک سازمان یا نهاد محلي، مسوول نظارت و کنترل بر گسترش کالبدي شهرها است. ايفاي اين نقش، مستلزم سطح متناسبي از تمرکززدايي سياسي - مديريتي و اختيارات کافي براي سياست گذاري، تصميم گيري، برنامه ريزي و اجرا در سطح محلي است که باید در طراحی ساختارهای سازمانی بدان توجه شود.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۰، شماره ۳۶۱۰

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ همراستایی استراتژیک فرآیندها با استراتژی اصلی کسب و کار سازمان

🔴 همراستایی استراتژیک در سازمان

✅ #همراستایی_استراتژیک_فرآیندها با استراتژی اصلی کسب و کار در سازمان بخش مهمی از مباحث حوزه مدیریت استراتژیک را شامل می شود. چه در مرحله برنامه ریزی استراتژیک و تدوین استراتژی ها یا هنگامی که استراتژی اصلی کسب و کار، تدوین و برنامه ریزی گردیده و سعی داریم که استراتژی‌های کارکردی – Functional را زیر آن تعریف کنیم، یا حتی زمانی که در حال اجراء و پیاده سازی برنامه های راهبردی و ارزیابی و کنترل آنها هستیم، همراستایی استراتژیک، اهمیت داشته و باید به طور جدی به آن پرداخته شود.

✅ بدیهی است که در یک حالت منطقی، استراتژی های کارکردی شرکت – Functional (کارکردها را فرآیندها یا با قدری چشم پوشی، واحدهای سازمانی در نظر بگیرید) بایستی در راستا و جهت استراتژی کسب و کار – Business Strategy باشند. یعنی اگر سازمان استراتژی #رهبری هزینه را در کسب و کار خود تشخیص داده و برنامه ریزی نموده که در پیش بگیرد، بدیهی است که فرآیندهای مدیریت منابع انسانی، مهندسی، تولید و عملیات، مدیریت دانش، مالی و بازرگانی و . . . نمی توانند و نباید هدف‌گذاری ها، برنامه‌ریزی‌ها و انجام فعالیت‌ها و عملیات خود را با نگاه و اقبال به یک راهبرد دیگر به جز استراتژی رهبری هزینه تعیین و اجراء نمایند. (و مثلا فعالیت های خود را طوری تنظیم نمایند که انگار استراتژی برگزیده سازمان، استراتژی تمایز می باشد)

✅ در سطح واحدهای سازمان، مثال دیگری را بررسی کنیم؛ اگر رویکرد #مدیریت_ارشد سازمان، استفاده و به کارگیری از خدمات شرکت های حرفه ای و متخصص بیرونی جهت برونسپاری کردن فرآیندهای پشتیبانی یا حتی عملیاتی شرکت می باشد، مدیران میانی واحدهای مختلف بایستی این رویه را درک کرده و در مدیریت بخشی خود، این مسئله را مد نظر قرار دهند و از برنامه ها و اقداماتی در جهت تأمین منابع و امکانات (خرید تجهیزات، جذب نیرو و . . . ) جهت انجام این فرآیندها درون سازمان بپرهیزند. بدیهی است که درست بودن یا اقتصادی نبودن این رویکرد، مدنظر نیست و هدف، تشریح مفهوم همراستایی استراتژیک و الزام منطقی بودن آن در سازمان می باشد.

🔴 همراستایی عمودی

✅ این همراستایی که هر یک از بخش ها / کارکردها و فرآیندها، برنامه های کلان و بلندمدت خود را با توجه به استراتژی اصلی کسب و کار که یک سطح بالاتر از آن قرار دارد، برنامه ریزی و اجرا نماید را همراستایی عمودی می نامیم. در کنار این همراستایی، همراستایی افقی نیز وجود دارد که توضیح خواهم داد. زیر همراستایی عمودی، یک همراستایی عمودی دیگر هم وجود دارد و آن همراستایی مابین اهداف و جهت گیری فعالیت‌های اصلی زیرمجموعه یک #فرآیند با فرآیند اصلی و مادر می باشد.

✅ به عنوان مثال زیرسیستم های فرآیند اصلی مدیریت منابع انسانی شامل طراحی #ساختار سازمانی، استخدام، آموزش، رویه جبران خدمات، انگیزش و . . . بایستی در سمت و جهتی باشند که استراتژی اصلی منابع انسانی سازمان به آن سمت و سو می باشد. کدام سمت و جهت؟ بله، همراستا با استراتژی اصلی کسب و کار سازمان یا همان همراستایی استراتژیک عمودی.


🔴 همراستایی افقی

✅ نوع دیگر همراستایی، همراستایی افقی می باشد که مابین خود فرآیندها و واحدهای سیستم مدیریت سازمان می باشد. به این معنا که فرآیندها و کارکردهای سیستم #مدیریت سازمان بایستی همدیگر را پشتیبانی و تقویت نمایند و البته فعالیت های داخلی خود را طوری برنامه ریزی و پیاده‌سازی ننمایند که احیاناً زمینه تضعیف برنامه های یکدیگر را فراهم آورند.

✅ به عنوان مثال اگر در فرآیند #بازاریابی و فروش سازمان، بنا به عوامل محیطی و ضرورت های راهبردی، استراتژی نفوذ در بازار، توسعه بازار یا بهبود محصول، هدفگذاری شده است، فرآیند مدیریت منابع انسانی هم باید در نیازسنجی و برنامه ریزی آموزشی، مهارت ها، آموزش ها و شایستگی‌های مورد نیاز کارکنان را برای اجرای این استراتژی ها لحاظ نماید.

#مدیریت_استراتژیک
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ نکات مهم در تعیین ساختار سازمانی

با توجه به اهمیت #ساختار در هر سازمانی، قبل از هر کاری باید با عوامل مهمی که در تعیین این ساختار نقش دارند، آشنا باشیم. یک سری از نکات مهمی که در تعیین ساختار سازمانی اهمیت دارند و باید مد نظر قرار بگیرند، عبارتند از:

۱. سلسله مراتبی:

سازمان به صورت سلسله مراتبی و با اختیارات و مسئولیت‌های مشخص سازماندهی شده است.

۲. تعیین مسئولیت‌ها:

هر کارمند در سازمان مسئولیت‌های خاصی دارد که باید آن را انجام دهد.

۳. تعیین اختیارات:

هر کارمند در سازمان اختیارات خاصی دارد که برای انجام وظایف خود به آن نیاز دارد.

۴. تعیین وظایف:

هر کارمند در سازمان وظایف خاصی دارد که باید آن را انجام دهد.

۵. تعیین ساختار سازمانی:

ساختار موجود در یک سازمان باید به گونه‌ای باشد که بتواند به بهترین شکل از منابع و افراد استفاده کند.

۶. تعیین شیوه‌های ارتباطات:

شیوه‌های ارتباطات باید به گونه‌ای باشد که اطلاعات به بهترین شکل منتقل شود.

۷. تعیین شیوه‌های انتقال اطلاعات:

شیوه‌های انتقال اطلاعات باید به گونه‌ای باشد که اطلاعات به بهترین شکل منتقل شود.

۸. تعیین سطح دسترسی:

سطح دسترسی هر کارمند باید به گونه‌ای باشد که فقط به اطلاعاتی دسترسی داشته باشد که برای انجام وظایف خود لازم است.

۹. تعیین مسیر ارتباطی:

مسیر ارتباطی باید به گونه‌ای باشد که اطلاعات به بهترین شکل منتقل شود.

۱۰. تعیین نقش‌ها:

نقش‌ها باید به گونه‌ای تعیین شده باشند که هر کارمند بداند چه وظایفی در سازمان دارد.

۱۱. تعیین محل مسئولیت:

محل مسئولیت هر کارمند باید به گونه‌ای باشد که بتواند به بهترین شکل وظایف خود را انجام دهد.

۱۲. تعیین نظام حقوق و دستمزد:

نظام حقوق و دستمزد باید به گونه‌ای باشد که کارمندان متعهد به کار باشند.

۱۳. تعیین سیاست‌های سازمانی:

سیاست‌های سازمانی باید به گونه‌ای باشد که به بهترین شکل از منابع و افراد استفاده شود.

۱۴. تعیین شیوه‌های ارزیابی:

شیوه‌های ارزیابی باید به گونه‌ای باشد که به بهترین شکل عملکرد کارمندان ارزیابی شود.

۱۵. تعیین شیوه‌های آموزش و پرورش:

شیوه‌های آموزش و پرورش باید به گونه‌ای باشد که کارمندان بتوانند به بهترین شکل وظایف خود را انجام دهند.

۱۶. تعیین سطح تخصص:

سطح تخصص هر کارمند باید به گونه‌ای باشد که بتواند به بهترین شکل وظایف خود را انجام دهد.

۱۷. تعیین مدیریت منابع انسانی:

مدیریت منابع انسانی باید به گونه‌ای باشد که به بهترین شکل از منابع و افراد استفاده شود.

۱۸. تعیین سیاست‌های بازاریابی:

سیاست‌های بازاریابی باید به گونه‌ای باشد که به بهترین شکل از منابع و افراد استفاده شود.

۱۹. تعیین سیاست‌های مالی:

سیاست‌های مالی باید به گونه‌ای باشد که به بهترین شکل از منابع و افراد استفاده شود.

۲۰. تعیین سیاست‌های توسعه:

سیاست‌های توسعه باید به گونه‌ای باشد که به بهترین شکل از منابع و افراد استفاده شود. استراتژی ساختار سازمانی باید به گونه‌ای باشد که به بهترین شکل از منابع و افراد استفاده شود و با هدف‌های سازمانی هماهنگ باشد. همچنین، باید قابلیت تغییر و تطبیق با تغییرات در بازار و محیط را داشته باشد. استراتژی ساختار سازمانی باید شامل تعیین مسئولیت‌ها، اختیارات، وظایف، سطح دسترسی، نقش‌ها، محل مسئولیت، سیاست‌های سازمانی، شیوه‌های ارزیابی، آموزش و پرورش، سطح تخصص، مدیریت منابع انسانی، سیاست‌های بازاریابی، سیاست‌های مالی و سیاست‌های توسعه باشد.

#ساختار_سازمانی
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ اصلاح ساختار سازمانی

#ساختار_سازمانی
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ اصلاح ساختار سازمانی

✅ در صورتی که ساختار فعلی سازمان به اهداف تعیین شده منتهی نشود، باید مورد تجدید نظر و اصلاح قرار بگیرد تا دستیابی به #اهداف میسر شود.

✅ #استراتژی_ساختار_سازمانی باید به گونه‌ای باشد که به بهترین شکل از منابع و افراد استفاده شود و با هدف‌های سازمانی هماهنگ باشد. برخی از مهمترین تاثیرات اصلاح ساختار سازمانی شامل موارد زیر است:

1⃣ افزایش کارایی و بهره‌وری:

از طریق اصلاح ساختار ، کارایی و بهره‌وری سازمان افزایش می‌یابد و امکان بهره‌برداری بهینه از منابع فراهم می‌شود.

2⃣ افزایش توانایی تطبیق با تغییرات:

با اصلاح ساختار، سازمان قابلیت تطبیق با تغییرات در بازار و محیط را پیدا می‌کند و می‌تواند به بهترین شکل از فرصت‌های جدید استفاده کند.

3⃣ افزایش انعطاف‌پذیری:

در نتیجه اصلاح ساختار ، سازمان انعطاف‌پذیر تر می‌شود و می‌تواند به بهترین شکل به نیازهای مشتریان و بازار پاسخ دهد.

4⃣ بهبود کنترل و مدیریت:

در نتیجه تغییر و اصلاح ساختار، کنترل و مدیریت سازمان بهبود می‌یابد و می‌توان به بهترین شکل از منابع و افراد استفاده کرد.

5⃣ بهبود روابط داخلی:

با اصلاح ساختار سازمانی، روابط داخلی سازمان بهبود می‌یابد و همکاری و هماهنگی بین اعضای سازمان بهبود پیدا می‌کند.

6⃣ افزایش رضایت مندی کارکنان:

آخرین پیام اصلاح ساختار ، افزایش رضایتمندی کارکنان افزایش و امکان ایجاد پیشرفت و رشد در شغل می باشد.

✅ #ساختار_سازمانی نقش اجتناب ناپذیری در عملکرد کلی شرکت دارد و در صورتیکه ساختار فعلی نتواند شرکت را به اهداف تعیین شده هدایت کند، باید در ساختار آن تجدید نظر کرد.

#ساختار_سازمانی
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

مدل زیرسیستم های مانا و الگوی تعاملات بین آن ها
✍ #دکتر_زینب_رضایی

✅ #ساختار_سازمانی متناسب، یکی از عوامل اساسی جهت دستیابی سازمان به اهدافش و رویارویی با چالش های محیطی محسوب می شود. مدل های طراحی ساختار باید طوری باشد که پیچیدگی ذاتی محیط و پیچیدگی روابط بین ذی نفعان را درک کند و در تمامی شرایط با تغییرات محیطی منطبق باشد.

✅ یکی از مدل هایی که قابلیت درک #تغییرات_محیطی را دارد، مدل سیستم های مانا (VSM) می باشد که ریشه در سایبرنتیک سازمانی دارد. این مدل، طرحی کلی و عام برای کمک به طراحی ساختار سازمانی به شمار می رود. انگاره این مدل آن است که وجود زیر سیستم های مشخصی در سازمان و روابط بین این زیر سیستم ها می تواند سازمان را به سمت مانایی و توانایی بقا در محیط متغیر سوق دهد.

#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ ویژگی های ساختاری

#ساختار_سازمانی
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ ویژگی های ساختاری

✅ کسب و کارهایی که به دنبال افزایش کارآمدی خود هستند، نیازمند تعریف و پیاده‌سازی ساختارهای سازمانی دقیقی برای خود هستند. انتخاب و پیاده‌سازی این ساختارها به #ابعاد_سازمان و نحوه عملکرد آن بستگی دارد و بر این اساس برخی از ساختارها ممکن است بهتر از سایرین باشد. آگاهی از سلسله مراتب شرکت یا سازمان، به شما در انجام وظایف و دستورات بر اساس توقعات شرکت کمک می‌کند. به‌طورکلی می‌توان گفت ساختار سازمانی باعث عملکرد بهتر کارکنان می‌شود.

✅ نوع ارتباطات در کسب و کارها و شرکت‌های مختلف متفاوت است. با این حال #سلسله_مراتب سازمانی این توانایی را دارد که یک ارتباط سالم بین بخش‌ها و تیم‌های مختلف ایجاد کند و آن را تقویت نماید. هنگامی که وظایف و مسئولیت‌ها به تیم‌ها و افراد مختلف واگذار می‌شود، دیگر بقیه‌ی کارکنان می‌دانند برای هر کار خاصی به چه تیمی باید مراجعه کنند. به‌عنوان مثال، در یک تیم که سر گروه انتخاب شده است همه‌ی افراد می‌دانند که باید مشکلات را به چه کسی اعلام کنند و گزارش کار بفرستند. اگر کسی از تیم بازاریابی در مورد طراحی پروژه سؤالی داشته باشد، می‌داند که باید با بخش طراحی و هنر تماس بگیرد.

#ساختار_سازمانی
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ عناصر سازمانی پنجگانه

✅ #ساختار_سازمانی چارچوب روابط حاکم بر مشاغل، سیستم ها و فرایندهای عملیاتی و افراد و گروهایی است که برای رسیدن به هدف تلاش می کنند. ساختار سازمانی مجموعه راه هایی است که کار را به وظایف مشخص تقسیم می کند و هماهنگی میان آنها را فراهم می کند.

✅ پنج رقمی عادی نیست، آن نشان از اتحاد است، به گفته فیثاغورث ازدواج اعداد، همچنین شماره ای از مرکز، از #هماهنگی و از موازنه یا تعادل. فرهنگ بزرگ پردازنده سمبل ها، به ما بگوید که پنج سمبل از انسان است. نیز از جهان سمبل الهی که تنها نظم و کمال را بدنبال دارد.

✅ #ساختار_سازمانی باید توان تسریع و تسهیل تصمیم گیری، واکنش مناسب نسبت به محیط و حل تعارض بین واحد ها را داشته باشد. ارتباط بین ارکان اصلی سازمان و هماهنگی بین فعالیتهای آن و بیان ارتباطات درون سازمانی از نظر گزارش دهی و گزارش گیری از وظایف ساختار سازمانی است.

#ساختار_سازمانی
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ چهار سطح بلوغ فرایند مدیریت استراتژیک سازمان

✅ برخی از پژوهشگران حوزه #مدیریت_استراتژیک، معتقد به 4 سطح برای بلوغ فرایند مدیریت استراتژیک سازمان هستند که هر لایه، پیش نیاز لایه بعدی و در عین حال، جزئی از آن خواهد بود. سازمان هایی که از این ابزار برای تعالی خود استفاده می کنند، می بایست با درک درستی از سطح و ظرفیت های خود، انتظاراتشان را مدیریت نموده و برنامه هایشان را تدوین کنند.

🔴 سطح اول) برنامه جامع:

در این برنامه، ارکان #استراتژیک سازمان و شاخص های کلیدی عملکرد برای 24 تا 36 ماه آینده تعیین شده است.

🔴 سطح دوم) مزیت رقابتی استراتژیک:

در این سطح، به دنبال ایجاد #مزیت_رقابتی و ارزش پیشنهادی منحصر به فرد برای سازمان هستیم. این ارزش، از نیازهای مشتریان و ظرفیت بازار استخراج می شود.

🔴 سطح سوم) درگیرسازی سازمانی:

تمامی #کارکنان_سازمان از چشم انداز و اهداف سازمان آگاهی کافی دارند و نقش خود را در راستای تحقق این اتفاق می دانند. در این سطح، سازوکارهای حکمرانی استراتژیک سازمان پیاده سازی شده اند.

🔴 سطح چهارم) تحول سازمانی:

تیم های سازمانی با توجه به ارزش ها و چشم انداز سازمان، به صورت مستمر و بر اساس داده های جمع آوری شده به تصمیم گیری و تصمیم سازی مبادرت می ورزند و فعالیت های مختلفی برای نقش های سازمانی تعیین می کنند. سیستم های اطلاعاتی و #ساختار_سازمانی در خدمت این اقدامات طراحی شده اند.

✅ با توجه به این موارد، تا زمانی که #استراتژی_های_سازمانی، ساختار ها و سیستم ها به خوبی با هم هماهنگ نباشند و هر فرد در سازمان، وظائف خود را نداند، تحقق تحول دیجیتال (که خود تحول سازمانی در عصر دیجیتال است) امکان پذیر نمی باشد. در کلامی دیگر، تحول از تحول آغاز نمی شود، بلکه بهبود های هدفمند، آزمون و خطاهای برنامه ریزی شده و چابکی در شناسایی و رفع نقاط دردناک سازمانی سرآغاز تحول می باشد.


🔺منبع: کتاب «ابزارهای مدیریت استراتژیک»
🔻نوشته #اریکا_اولسن

#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar