✍ خطر سیاهچاله جمعیتی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
✅ «کمترین نرخ زاد و ولد در سال های اخیر» این عنوان کوتاه مطلع گزارشی مفصل از موضوعی مهم است که می تواند #آینده_کشور را شدید تحت تأثیر قرار دهد. مرور آمارهای ۱۰ ماهه اخیر سازمان ثبت احوال کشور، از تولد ۸۹۳ هزار و ۷۸۶ کودک تا انتهای دیماه ۱۴۰۱ حکایت دارد. بر این اساس و به گواه آمار شمار تولدهای ۱۰ ماه امسال در قیاس با سال قبل، ۴.۷٪ کاهش داشته است. این که عامل اصلی این اتفاق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و یا تغییر سبک زندگی است یک بحث و این که تداوم این روند کشور را در معرض چه بحرانی قرار می دهد موضوع وابسته ای است که باید بدان پرداخت.
✅ چیزی که پیامدهای این بحران را می تواند خطرناک تر نماید عدم دغدغه، توجه و حتی باور به آن در گروه قابل توجهی از مردم و حتی مسئولان است. نشان به آن نشان که بودجه حمایت از خانواده در لایحه ۱۴۰۲ کاهش ۳۷.۵٪ داشته است که می تواند روند نزولی را سرعت بخشد و نگرانی ها درباره مواجهه با سیاهچاله جمعیتی و ایران ۱۴۳۰ #سالمند را بیش از پیش نمایان سازد.
✅ ابلاغ سیاست های کلی جمعیت و تصویب و اجرای قانون جوانی جمعیت هر چند حساسیت ها را افزایش داده اما توفیق آنچنانی نداشته و قادر به متوقف ساختن روند نزولی #فرزندآوری کشور نبوده است. البته این حرف صحیح است که باید برای تحقق قانون به آن فرصت کافی داد اما اجرای ۳۵٪ در سال اول و پیشنهاد کاهش ۳۷.۵٪ بودجه آن در سال دوم خود گواهی بر مسیر نامتعارف و ناصحیح و میزان کم توفیق این قانون است.
🔴 پیری جمعیت در کمین است
✅ غفلت جامعه‌شناسان، جمعيت‌شناسان و آینده پژوهان در دهه هفتاد، خواب، غفلت، جهل راهبردي و فقدان دانش #آينده_پژوهي، کشور را وارد معركه‌اي با دسيسه سازمان‌هاي جهاني کرد که اکنون ما را در مخاطره #سياهچاله_جمعيتی و در صورت عدم توجه در برابر يك ابر بحران قرار خواهد داد. متأسفانه ما آنچنان که باید به پیشگیری اعتقادی نداریم. پیری جمعیت را چون هنوز به چشمان خود ندیده ایم جدی نمی‌گیریم و به آن اهمیت نمی دهیم اما در زمان وقوع متوجه خواهیم شد که با چه چالش بزرگی مواجه شده ایم.
✅ کارشناسان جمعیت اعتقاد دارند اگر در این سیاهچاله بیفتیم حداقل ۱۵۰ سال طول خواهد کشید که از این بحران خارج شویم. تا چند سال پیش ۶٪ جمعیت #سالمند بودند و الان این عدد به ۱۰٪ رسیده است. وقتی جمعیت کشور سالمند می‌شود با خود تبعات بسیاری دارد. بار تکفل افزایش می یابد و باید نظام بهداشت و درمان پنج برابر شود. به راستی نظام سلامت ما (خصوصاً با درگیری هایی از جنس کرونا) با چه سرعتی باید حرکت کند که توانایی پوشش این مسأله را داشته باشد؟
✅ البته این پیری جمعیت در اروپا هم رخ داده است. ولی به دلایلی بحران برای ما کمی جدی تر است و از آن در نگاه کارشناسی به ابربحران تعبیر می شود یا در مقایسه با آن ها #چاله_جمعیتی اروپا برای ما سیاهچاله خواهد بود:
▪اول اینکه پیر شدن جمعیت در اروپا طی بازه زمانی بسیار طولانی تر و با شیب آرام تری رخ داد که باعث شدجامعه توان انطباق خود با شرایط را داشته باشد و بتواند مشکلاتش را حل کند. (هر چند آن ها کماکان مشکلاتی دارند و در چاله جمعیتی قرار گرفته اند) در حالی که این اتفاق در کشور ما در زمان بسیار کوتاه تر و در یک دوره سی ساله رخ داده است یعنی با سرعت ده برابر بیشتر از اروپایی ها! برای همین به آن سیاهچاله جمعیتی گویند.
▪️دلیل دیگر این امر از منظر توسعه یافتگی است. اروپایی ها بعد از توسعه به سمت پیری رفتند ولی ما درحال #توسعه پیر می شویم و این امر می تواند برای ما مشکلات اقتصادی و چالش های اجتماعی ایجاد نماید.
▪️تفاوت بعدی در اینست که اروپایی ها با هم پیر شدند در حالی که ما پیر می شویم ولی کشورهای اطراف ما جوان می مانند که این از لحاظ امنیتی می تواند مسأله قابل توجهی باشد.
✅ برخی تلاش دارند این موضوع را مقوله ای سیاسی جلوه دهند و یا عدم توجه به آنرا به خاطر مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور توجیه نمایند اما نباید فراموش کرد این امر حیاتی اهمیتی بسیار فراتر از این موارد دارد و مقوله ای کلان است که در آینده کشور نقش اساسی دارد. محدودیت های #اقتصادی کشور امری غیرقابل انکار است اما نباید سبب شود در بحران جمعیت کشور تنها عامل تعیین کننده تلقی گردد.
✅ موضوعی که هرگز سیاسی و حکومتی نبوده بلکه مصالح و منافع امروز و آتی یک ملت را تحت تأثیر قرار می دهد. اکنون قوای ۳ گانه، نخبگان و مسئولان کشور و دهه هفتادي ها و دهه هشتادي ها براي جبران اين غفلت تاريخي وظيفه مهمی بر عهده دارند. سیاست های کلی #جمعیت و قانون «حمايت از خانواده و جواني جمعيت» اگر مورد توجه قرار گیرد میتواند مسیر مناسبی براي فرار از سقوط در سياهچاله جمعيتي باشد.
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻شنبه ۶ اسفند ۱۴۰۱، شماره ۳۸۹۰
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
@modiryar
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
✅ «کمترین نرخ زاد و ولد در سال های اخیر» این عنوان کوتاه مطلع گزارشی مفصل از موضوعی مهم است که می تواند #آینده_کشور را شدید تحت تأثیر قرار دهد. مرور آمارهای ۱۰ ماهه اخیر سازمان ثبت احوال کشور، از تولد ۸۹۳ هزار و ۷۸۶ کودک تا انتهای دیماه ۱۴۰۱ حکایت دارد. بر این اساس و به گواه آمار شمار تولدهای ۱۰ ماه امسال در قیاس با سال قبل، ۴.۷٪ کاهش داشته است. این که عامل اصلی این اتفاق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و یا تغییر سبک زندگی است یک بحث و این که تداوم این روند کشور را در معرض چه بحرانی قرار می دهد موضوع وابسته ای است که باید بدان پرداخت.
✅ چیزی که پیامدهای این بحران را می تواند خطرناک تر نماید عدم دغدغه، توجه و حتی باور به آن در گروه قابل توجهی از مردم و حتی مسئولان است. نشان به آن نشان که بودجه حمایت از خانواده در لایحه ۱۴۰۲ کاهش ۳۷.۵٪ داشته است که می تواند روند نزولی را سرعت بخشد و نگرانی ها درباره مواجهه با سیاهچاله جمعیتی و ایران ۱۴۳۰ #سالمند را بیش از پیش نمایان سازد.
✅ ابلاغ سیاست های کلی جمعیت و تصویب و اجرای قانون جوانی جمعیت هر چند حساسیت ها را افزایش داده اما توفیق آنچنانی نداشته و قادر به متوقف ساختن روند نزولی #فرزندآوری کشور نبوده است. البته این حرف صحیح است که باید برای تحقق قانون به آن فرصت کافی داد اما اجرای ۳۵٪ در سال اول و پیشنهاد کاهش ۳۷.۵٪ بودجه آن در سال دوم خود گواهی بر مسیر نامتعارف و ناصحیح و میزان کم توفیق این قانون است.
🔴 پیری جمعیت در کمین است
✅ غفلت جامعه‌شناسان، جمعيت‌شناسان و آینده پژوهان در دهه هفتاد، خواب، غفلت، جهل راهبردي و فقدان دانش #آينده_پژوهي، کشور را وارد معركه‌اي با دسيسه سازمان‌هاي جهاني کرد که اکنون ما را در مخاطره #سياهچاله_جمعيتی و در صورت عدم توجه در برابر يك ابر بحران قرار خواهد داد. متأسفانه ما آنچنان که باید به پیشگیری اعتقادی نداریم. پیری جمعیت را چون هنوز به چشمان خود ندیده ایم جدی نمی‌گیریم و به آن اهمیت نمی دهیم اما در زمان وقوع متوجه خواهیم شد که با چه چالش بزرگی مواجه شده ایم.
✅ کارشناسان جمعیت اعتقاد دارند اگر در این سیاهچاله بیفتیم حداقل ۱۵۰ سال طول خواهد کشید که از این بحران خارج شویم. تا چند سال پیش ۶٪ جمعیت #سالمند بودند و الان این عدد به ۱۰٪ رسیده است. وقتی جمعیت کشور سالمند می‌شود با خود تبعات بسیاری دارد. بار تکفل افزایش می یابد و باید نظام بهداشت و درمان پنج برابر شود. به راستی نظام سلامت ما (خصوصاً با درگیری هایی از جنس کرونا) با چه سرعتی باید حرکت کند که توانایی پوشش این مسأله را داشته باشد؟
✅ البته این پیری جمعیت در اروپا هم رخ داده است. ولی به دلایلی بحران برای ما کمی جدی تر است و از آن در نگاه کارشناسی به ابربحران تعبیر می شود یا در مقایسه با آن ها #چاله_جمعیتی اروپا برای ما سیاهچاله خواهد بود:
▪اول اینکه پیر شدن جمعیت در اروپا طی بازه زمانی بسیار طولانی تر و با شیب آرام تری رخ داد که باعث شدجامعه توان انطباق خود با شرایط را داشته باشد و بتواند مشکلاتش را حل کند. (هر چند آن ها کماکان مشکلاتی دارند و در چاله جمعیتی قرار گرفته اند) در حالی که این اتفاق در کشور ما در زمان بسیار کوتاه تر و در یک دوره سی ساله رخ داده است یعنی با سرعت ده برابر بیشتر از اروپایی ها! برای همین به آن سیاهچاله جمعیتی گویند.
▪️دلیل دیگر این امر از منظر توسعه یافتگی است. اروپایی ها بعد از توسعه به سمت پیری رفتند ولی ما درحال #توسعه پیر می شویم و این امر می تواند برای ما مشکلات اقتصادی و چالش های اجتماعی ایجاد نماید.
▪️تفاوت بعدی در اینست که اروپایی ها با هم پیر شدند در حالی که ما پیر می شویم ولی کشورهای اطراف ما جوان می مانند که این از لحاظ امنیتی می تواند مسأله قابل توجهی باشد.
✅ برخی تلاش دارند این موضوع را مقوله ای سیاسی جلوه دهند و یا عدم توجه به آنرا به خاطر مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور توجیه نمایند اما نباید فراموش کرد این امر حیاتی اهمیتی بسیار فراتر از این موارد دارد و مقوله ای کلان است که در آینده کشور نقش اساسی دارد. محدودیت های #اقتصادی کشور امری غیرقابل انکار است اما نباید سبب شود در بحران جمعیت کشور تنها عامل تعیین کننده تلقی گردد.
✅ موضوعی که هرگز سیاسی و حکومتی نبوده بلکه مصالح و منافع امروز و آتی یک ملت را تحت تأثیر قرار می دهد. اکنون قوای ۳ گانه، نخبگان و مسئولان کشور و دهه هفتادي ها و دهه هشتادي ها براي جبران اين غفلت تاريخي وظيفه مهمی بر عهده دارند. سیاست های کلی #جمعیت و قانون «حمايت از خانواده و جواني جمعيت» اگر مورد توجه قرار گیرد میتواند مسیر مناسبی براي فرار از سقوط در سياهچاله جمعيتي باشد.
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻شنبه ۶ اسفند ۱۴۰۱، شماره ۳۸۹۰
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
@modiryar