سرزمین گلام‌ ها
✍🏼 سمیه‌حیدری

▫️#سفرهای_گالیور (Gulliver's Travels) نام کتابی است که در قرن ۱۷ میلادی توسط #جاناتان_سوئیفت برای کودکان نوشته شد و امروزه یکی از داستان‌های مشهور و کلاسیک انگلستان به حساب می‌آید.

▫️این داستان در دهه ۷۰ میلادی با عنوان #ماجراهای_گالیور (The Adventures of Gulliver) در ایالات متحده به صورت انیمیشن درآمد و دوبله فارسی این اثر جذاب تبدیل به یکی از نوستالژی‌های ماندگار کودکان دهه شصت شد.

▫️در میان شخصیت‌های کارتون مذکور شخصیتی به نام #گلام با تکیه کلام «من میدونم.... کارمون تمومه...» در ذهن بینندگان ماندگار شد و این تکیه کلام در ادبیات محاوره بینندگان هم ورود پیدا کرد. گلام را می‌توان نماد همه‌چیزدانی و بدبینی در نظر گرفت.

▫️چنین شخصیت‌هایی در هر جامعه‌ای حضور دارند، اما بیائیم به فرآیند ایجاد ایشان با رهیافت اقتصاد نهادی و اقتصاد رفتاری نگاه کنیم.


▫️#داگلاس_نورث از نهادگرایان برجسته و برنده جایزه نوبل، نهاد را اینگونه معرفی می‌نماید: «نهادها قواعد بازی در جامعه‌اند».

▫️به عبارتی، #نهادها قیودی وضع شده از جانب بشرند که روابط متقابل انسان‌ها با یکدیگر را شکل می‌دهند. نهادها، هم ممکن است خلق شوند (مانند قوانین رسمی و حقوق مالکیت) و هم اینکه به مرور زمان شکل گیرند و مقبول واقع شوند (مانند حقوق عرفی و هنجارهای اجتماعی).

▫️#تقسیم_کار و تخصصی شدن، یکی از ملزومات تجارت و رشد اقتصادی است.

▫️طرفین قراردادهای تجاری برای کسب اطلاعات، نظارت، کنترل و اعمال قانونی قراردادها، هزینه‌ای اضافی تحت عنوان هزینه مبادله را متقبل می‌شوند. هزینه مبادله در اقتصاد را می‌توان به اصطکاک در یک دستگاه مکانیکی تشبیه کرد. هزینه مبادله باعثِ کاهش و کندی مبادلات می‌شود.

▫️در هر جامعه ای میزان این هزینه متفاوت و متاثر از نهادهای غالب آن جامعه است.

▫️#هزینه_مبادله_بالا به معنی هزینه بالا برای بهره‌گیری از تخصص‌هاست؛ لذا افراد برای کاهش این هزینه، به یادگیری و اجرای غالب فعالیت‌های مورد نیاز خود می‌پردازند.

▫️این #خرده_اطلاعات و مهارت با وسعت زیاد و عمق کم در ترکیب با سازوکار رفتاری بیش‌اطمینانی موجب شکل‌گیری توهم «همه‌چیزدانی» می‌گردد که شخصیت گلام در کارتون گالیور را تداعی می‌نماید.

▫️عدم شکل‌گیری تخصص‌ها، خود نوعی بیمه است که افراد از حداقل امور بازنمانند و اين نوع تفكر و اقدام، تضمينی برای بودن و پیشبرد همه امور شخصی در حداقل ممكن و نه در حالت بهینه به حساب می‌آید.

▫️بنابراین، شکل‌گیری شخصیت‌های گلامی برآیند طبیعی چنین فرآیندهایی است.

▫️اسم وضعیتی که در آن به جای سیستم، مجموعه ای از اعضای همه کاره تولید می‌شوند را می‌توانیم «استحاله گلامی» بگذاریم!

▫️بدیهی است چنین فرآیندی یک عقب‌گرد تاریخی از حیث دستاوردهای #تقسیم_کار و #تخصص‌_گرایی است و نتیجه بلافصل آن کاهش کیفیت کالاها و خدمات، کاهش حجم مبادلات و اندازه اقتصاد است.

▫️اين #فرهنگ در گذر زمان نهادينه گشته که نتیجه آن تضعیف همکاری، بی اعتمادی، انتقادناپذيري و #عدم_گفتمان است.

💢 اما چه باید کرد؟

▫️رهبران، مدیران، #تصمیم_گیران و مجریان باید هوشیار باشند که ممکن است دچار عارضه ذهن گلامی شده باشند.

▫️صرف دستور بدون #اجماع و اقناع، کاری بس دشوار و راهی بی پایان به ناکجاآباد است.

▫️ضروری است هزینه‌های #سلب_اعتماد و نقض قراردادها افزایش یابد.

▫️با اولویت فوری، تسریع در بازیابی #حقوق_مالکیت افراد در دستور کار قرار گیرد.

▫️اطلاعات و #بروکراسی از طریق بسترهای الکترونیک صورت گیرد.

#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

#انس_با_نهج_البلاغه

برای هر یک از زیردستان و کارکنان خود کاری تعریف کن تا او را نسبت به همان کار مؤاخذه و بازرسی کنی. زیرا این روش سزاوارتر است تا اینکه کارهایت را به دیگران وانگذارند.

#تقسیم_کار
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ دسته بندی سلسله مراتب سیستم های بولدینگ و جایگاه مدیریت و کسب و کار

🔺سطح اول؛
🔻سیستم های ساخت یا دارای ساختار ایستا Structure or Framework

✅ اولین سطح از #سلسله_مراتب سیستم‌های بولدینگ، سیستم‌های چارچوب ایستا نامیده می شوند که از قوانین و قواعد استاتیک و ثابت استفاده می‌کنند و تمام سطوح بالاتر تابع قواعد این سطح قرار دارند.

✅ حتی انسانها و موجودات زنده نیز در برخی از ابعاد وجودی خود تابع این #قوانین قرار دارند. برخی از نمونه‌هایی که در این سطح از سیستم‌ها قرار می‌گیرند عبارتند از نمودار سازمانی، نقشه، سازه یک آسمانخراش، اسکلت موجودات، اتم و …

🔺سطح دوم؛
🔻سیستم های متحرک یا پویای ساده

✅ سطح دوم از سلسله مراتب سیستم‌های #بولدینگ، اصطلاحاً سیستم‌های ساعت گونه Clockwork نامیده می شوند و تابع قوانین دینامیک قرار دارند. این سیستم‌ها دارای حرکات ساده و از قبل قابل برنامه‌ریزی و قابل پیش‌بینی هستند.

✅ مانند حرکات و رفتار ستارگان و اجرام آسمانی، ماشین های ساده ای مانند دوچرخه، ساعت و قرقره و … . علوم فیزیک، شیمی و اقتصاد با تمامی عظمت و شگفتی که دارند، در این سطح از #سیستم‌_ها جای می‌گیرند.

🔺سطح سوم؛
🔻سیستم های بازخورد یا سایبرنتیکCybernetic

✅ تفاوت این سیستم‌ها برای انواع سیستم ­های سطوح قبلی، قابلیت #خود_کنترلی، خودنظمی و حفظ تعادل آنها بر مبنای اهداف تعیین شده است. این سیستم‌ها هدف جو هستند اما خودشان نمی ­توانند اهدافشان را تعیین کنند و از اینرو اهدافشان باید از بیرون برایشان تعیین شود.

✅ به عنوان مثال #ترموستات به عنوان ساده‌ترین مصداق سیستم ­های سطح سوم قادر است دمای آب یا هوای محیطی را بر مبنای عددی که روی آن تنظیم شده کنترل نماید. موشک های قاره ­پیما و سیستم‌های هدایت شونده خودکار نیز جز سیستم ­های این سطح هستند.

🔺سطح چهارم؛
🔻سیستم ­های تک یاخته ای Cell

✅ این سیستم ­ها دارای #ساختار نگهدارنده هستند و به عنوان اولین سطح از سیستم ­های باز تلقی می‌شوند. سیستم‌های تک یاخته ­­ای یا سلولی آغاز حیات و مرز جدایی موجودات زنده از جمادات هستند. این سیستم‌ها با ارتباط با محیط اطراف خود می ­توانند منابع مورد نیازشان را دریافت کرده و از خود نگهداری کنند.

✅ با افزایش سطح سیستم ها بر میزان #پیچیدگی آنها افزوده می ­شود. به همین جهت می‌توان گفت که پیچیدگی بین موجود تک سلولی از یک موشک قاره ­پیما بیشتر است، چرا که زنده است، خودکفاست، قابلیت تولید مثل و رشد دارد.

🔺سطح پنجم؛
🔻سیستم های گیاهی یا تکاملی رستنی

✅ مشخصه اصلی این سیستم‌ها #تقسیم_کار بین سلول‌هاست. در این سیستم‌ها شکل تازه‌ای از تقسیم کار وجود دارد. به عنوان مثال در یک گیاه ریشه، برگ، ساقه و … هر کدام وظیفه و کارکرد مخصوص خود را دارند. دوره زندگی این سیستم‌ها به صورت تکوینی و از قبل برنامه ­ریزی شده است.

✅ #کشاورزان می ­دانند یک بذر خاص به چه نوع آب و هوا، خاک، شرایط نگهداری، زمان کاشت، داشت، برداشت، مراقبت ضد آفت و … نیازمند است. همچنین آنها می دانند در شرایط معین و با استفاده از روش ­های مشخص از هر نوع بذر چه مقدار محصول می ­توانند برداشت کنند.

🔺سطح ششم؛
🔻سیستم های حیوانی

✅ حیوانات قابلیت تحرک دارند و از میزانی از #آگاهی بهره ­مند هستند. آنها از طریق گیرنده ­های حسی و سیستم عصبی و مغز خود به محرک­ های بیرونی پاسخ می ­دهند، می ­توانند به دنبال اهداف خود رفته و در مقابل تغییر شرایط رفتار خود را تغییر دهند. انواع حیوانات به عنوان موجودات زنده و علومی مانند جانورشناسی و پزشکی در این سطح از دسته‌بندی سیستم‌ها جای می‌گیرند.

🔺سطح هفتم؛
🔻انسان

✅ ویژگی اصلی و متمایز کننده انسان‌ها به نسبت تمامی موجودات سطوح قبلی برخورداری از خودآگاهی #هوشیارانه Self-consciousness است. گیرنده ­های اطلاعاتی در این سطح از سیستم‌ها به حد تکامل خود رسیده‌اند. انسان‌ها می دانند و می ­دانند که می ­دانند.

🔺سطح هشتم؛
🔻سیستم‌های اجتماعی Social Systems

✅ #سیستم _های_اجتماعی سیستم ­های بازی هستند که از دو یک چند انسان با نقش‌های مشخص در کنار یکدیگر تشکیل می ­شوند. در این سیستم­ ها مجموعه‌ای از نقش‌ها و وظایف از طریق استانداردها و روش‌های معین در کنار یکدیگر قرار گرفته و کارکرد دارند.

🔺سطح نهم؛
🔻سیستم های متعالی و فوق طبیعی Transcendental

✅ این سطح از دسته بندی #سیستم_های_بولدینگ موارد ناشناخته ای را شامل می ­شود که ما انسان‌ها از درک آن با ابزارهای علمی و گیرنده ­های حسی و عقلی عاجز هستیم. مواردی مانند متافیزیک و ماوراءالطبیعه، فرشتگان، برخی از موارد زیبایی شناختی و … . حوزه ­های مطالعاتی مانند فلسفه و الهیات در این سطح قرار دارند.

#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ اصول چهارده گانه مدیریت

✅ اصل اول مدیریت فایول – تقسیم کار:

#تقسیم_کار و تخصصی کردن کارها باعث می شود افراد بتوانند تجربه کسب کنند و کیفیت کار خود را بهبود دهند. به این ترتیب آنها با تمرکز بر کار خود به تدریج مهارت خود را خواهند افزود. و این منجر به افزایش بهره وری می شود .

✅ اصل دوم مدیریت فایول – اختیار :

عبارتست از دادن حق دستور دادن و انجام فعالیتها به تشخیص خود فرد. که بستگی به خود شخص و موقعیت وی دارد و نباید بدون در نظر گرفتن میزان مسئولیت فرد در مورد آن #تصمیم_گیری شود.

✅ اصل سوم مدیریت فایول – نظم و انضباط :

عبارتست از در نظر گرفتن نحوه #فرمانبرداری، فعالیت، رفتار و احترام بین کارمند و کارفرما که برای هر کاری ضروری است. این چیزی است که رهبران باید آن را از طریق یک ارتباط دو طرفه ایجاد کنند.

✅ اصل چهارم مدیریت فایول – وحدت فرماندهی:

یک #کارمند فقط باید از یک مافوق دستور بگیرد. معمولا بهتر است که یک مافوق داشته باشید تا اینکه دستورهای دوگانه برای یک کارمند وجود داشته باشد.

✅ اصل پنجم مدیریت فایول – وحدت هدف:

یک سرپرست، یک برنامه: یک #رهبر با یک هدف یاید یک گروه فعالیت ها را به یک هدف مشابه رهبری کند.

✅ اصل ششم مدیریت فایول – تبعیت تمایلات شخصی از تمایلات گروهی:

تمایلات یک شخص یا یک گروه نباید بر تمایلات #سازمان غلبه داشته باشد.

✅ اصل هفتم مدیریت فایول – پاداش کارکنان

نتایج (خوب یا بد) کارها باید بین کارکنان و کارفرما تقسیم شود. میزان پرداخت ها باید بر اساس ارزش کارمند برای سازمان و نیز عوامل مستقل از ارزش #کارمند باشد. مثلا بر اساس هزینه های زندگی، در دسترس بودن کارمند و شرایط عمومی سازمان.

✅ اصل هشتم مدیریت فایول – تمرکز زایی (یا تمرکز زدایی)

هر کاری که باعث کاهش اهمیت نقش یک #کارمند در تصمیم گیری شود، تمرکز زایی و هر کاری که باعث افزایش اهمیت نقش وی در تصمیم گیری شود، تمرکز زدایی گفته می شود. در کلیه شرایط باید تعادلی بین این دو وضعیت وجود داشته باشد.

✅ اصل نهم مدیریت فایول – زنجیره عددی

زنجیره ای از #مدیران از بالاترین رده تا پایین ترین رده را زنجیره عددی فرمان گویند. هر مدیر یک ارتباط در این زنجیر است که باید در این زنجیر ارتباط سالم و مناسب برقرار کنند. این زنجیره تنها وقتی قطع می شود که مقام بالایی تایید کند و یا نیاز به آن از بین برود.

✅ اصل دهم مدیریت فایول – نظم و ترتیب

شاید اصل دهم از اصول #مدیریت_فایول را بتوان یکی از نکات مهم در میان اصول دانست، بطور ساده به معنای وجود یک مکان برای هر کس و هر کسی در جای خودش است. یک جا برای هر چیزی و هر چیزی سر جای خودش. هدف نظم و ترتیب جلوگیری از اتلاف است.

✅ اصل یازدهم مدیریت فایول – انصاف

#عدالت و مهربانی دو عنصر مهمی است که ترکیب مناسبی از آنها برای مدیریت شرکت لازم است. برخورد مناسب با کارکنان برای رسیدن به این هدف لازم است.

✅ اصل دوازدهم مدیریت فایول – ثبات افراد

کاهش میزان جابجایی ها منجر به #کارایی بیشتر و کاهش هزینه های تغییر نیروی انسانی می شود. امنیت شغلی و احساس امنیت برای شغل موجب افزایش کارایی افراد در سازمان می شود، ضمن آن که از تحمیل هزینه های بیهوده ی تغییر نیروی انسانی بر سازمان پیشگیری می کند.

✅ اصل سیزدهم مدیریت فایول – ابتکار

افراد در هر سطحی باید برای ابراز و به کارگرفتن ایده های خود آزاد باشند. مدیری که به کارکنان زیردست خود اجازه می دهد ابتکارهای خود را به کار ببندند بسیار بالاتر از مدیری است که چنین اجازه ای به #زیردستان خود نمی دهد.

✅ اصل چهاردم مدیریت فایول – روح صمیمیت و یگانگی

مدیر موظف است که #هماهنگی را ایجاد کرده و از وقوع مواردی که باعث از بین رفتن هماهنگی یکدستگی می شود جلوگیری کند.


#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ فعالیت ها و اصول ۱۴ گانه مدیریتی هنری فایول

🔴 #فعالیت_های_مدیریت

✅ #هنری_فایول کل سازمان را در قالب پیکره ای واحد تصور می کرد و فعالیت های آن را به شش دسته قابل تقسیم می دانست:

1⃣ فنی و تولیدی
2⃣ بازرگانی و مبادله
3⃣ مالی و بهینه سازی مصرف
4⃣ ایمنی و حفاظت از اموال و افراد
5⃣ حسابداری و تعیین وضیت مالی
6⃣ وظایف مدیریتی

🔴 #اصول_مدیریت

✅ تئوری‌ها در اصول ۱۴ گانه مدیریتی فایول در اوایل قرن بیستم بسیار موثر و تاثیرگذار بودند. این اصول ۱۴ گانه از مهم‌ترین مفاهیم مدیریتی به شمار می‌آیند و مسائلی هستند که یک مدیر به دانستن آن‌ها نیاز دارد:

🔺اصل اول:
🔻تقسیم کار

#تقسیم_کار و تخصصی کردن کارها سبب می‌شود تا افراد بتوانند تجربه کسب کنند و به تدریج کیفیت کار خود را بهبود بخشند. این امر بهره‌ وری را افزایش خواهد داد.

🔺اصل دوم:
🔻اختیار

واگذاری حق دستور دادن و انجام فعالیت‌ها به تشخیص خود فرد. این امر بستگی به خود شخص و موقعیت او دارد و نباید بدون در نظر گرفتن میزان #مسوولیت او، در این باره تصمیم‌گیری کرد.

🔺اصل سوم:
🔻نظم و انضباط

شیوه فرمانبرداری، فعالیت، رفتار و احترام بین کارمند و #کارفرما برای هر کاری ضروری است و رهبران باید آن را با یک ارتباط دو طرفه ایجاد نمایند.

🔺اصل چهارم:
🔻وحدت فرماندهی

یک #کارمند باید تنها از یک مافوق دستور بگیرد تا از گرفتن دستورهای دوگانه پرهیز شود.

🔺اصل پنجم:
🔻وحدت هدف

یک #رهبر با یک هدف مشخص باید یک گروه فعالیت را به یک هدف مشابه رهبری کند.

🔺اصل ششم:
🔻تبعیت تمایلات شخصی از تمایلات گروهی

نباید تمایلات یک شخص یا یک گروه بر تمایلات #سازمان غلبه داشته باشد.

🔺اصل هفتم:
🔻پاداش کارکنان

نتایج کارها (خوب یا بد) باید بین #کارکنان و کارفرما تقسیم شوند. میزان پرداخت‌ها باید براساس ارزش کارمند برای سازمان به اضافه عوامل مستقل از آن باشد؛ مثلا بر اساس هزینه‌های زندگی، در دسترس بودن کارمند و شرایط عمومی سازمان.

🔺اصل هشتم:
🔻تمرکززایی و تمرکززدایی

باید بین #تمرکززایی (کاهش اهمیت نقش کارمند در تصمیم‌گیری) و تمرکززدایی (افزایش اهمیت نقش کارمند در تصمیم‌گیری) تعادل وجود داشته باشد.

🔺اصل نهم:
🔻زنجیره عددی

به زنجیره‌ای از مدیران، از بالاترین رده تا پایین‌ترین رده، #زنجیره_عددی فرمان می‌گویند. هر مدیر یک ارتباط در این زنجیر است و باید در این زنجیر ارتباط سالم و مناسب برقرار باشد. این زنجیر تنها زمانی قطع می‌شود که مقام بالایی تاییید کند یا نیاز به آن از بین برود.

🔺اصل دهم:
🔻نظم و ترتیب

به معنای وجود یک مکان برای هر کس و هر کسی در جای خود است. هدف #نظم و ترتیب جلوگیری از اتلاف است.

🔺اصل یازدهم:
🔻انصاف

#عدالت و مهربانی دو عنصر مهم برای مدیریت هستند. برخورد مناسب با کارمندان لازمه ی رسیدن به این هدف است.

🔺اصل دوازدهم:
🔻ثبات افراد

کاهش میزان جابه‌جایی‌ها منجر به کارایی بیش‌تر و کاهش هزینه‌های تغییر نیروی انسانی می‌شود. امنیت شغلی و احساس امنیت برای شغل موجب افزایش کارایی افراد در سازمان می‌شود، ضمن آن‌که از تحمیل هزینه‌های بیهوده تغییر #نیروی_انسانی بر سازمان پیشگیری می‌کند.

🔺اصل سیزدهم:
🔻ابتکار

افراد در هر سطحی باید برای ابزار و به کار گرفتن ایده‌های خود آزاد باشند. جایگاه مدیری که به کارمندان خود اجازه ی #ابتکار عمل می‌دهد بالاتر از مدیری است که این اجازه را از زیردستان خود می‌گیرد.

🔺اصل چهاردهم:
🔻روح صمیمیت و یگانگی

مدیر باید هماهنگی ایجاد کند و از بروز مواردی که #هماهنگی و یک دستی را از بین می‌برند، جلوگیری کند.


#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar