#qonunbilan
Xodimlarni ommaviy ravishda ishdan bo‘shatish mezonlari jumlasiga quyidagilar kiradi:
xodimlar sonining (shtatining) quyidagi miqdorda:
o‘ttiz kalendar kun ichida ellik nafar va undan ortiq xodimning qisqarishi.
Mehnat kodeksi 98-modda.

#savolimbor Assalomu aleykum  sentabr oyida farzandli  bolishim kerak.  O'rnimga  apacham  dikret  tatiliga chiqib farzandimga  qarasa boladimi?

Aloqador moddalar: MK 405, 410 - moddalari, VMQ 314

https://t.me/mehnathuquqi audio javobi
  📤:

💻 Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi

#maqola Qisqarishga tushgan xodimlar uchun layfhaklar! Mehnat qonunchiligida qisqarishga tushgan xodimlar uchun bir qator kafolat va imtiyozlar mavjud. Ular bilan mazkur maqolada tanishib chiqing!

💻 Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi

#qonunbilan
Xodimlarni ommaviy ravishda ishdan bo‘shatish mezonlari jumlasiga quyidagilar kiradi:
xodimlar sonining (shtatining) quyidagi miqdorda:
oltmish kalendar kun ichida ikki yuz nafar va undan ortiq xodimning qisqarishi.
Mehnat kodeksi 98-modda.

Dekret puli qachon 75% to'lanadi?

#savolimbor Assalomu alaykum men maktabda laborant boʻlib ishlayman yaqinda dekretga chiqdim va menga ishxonam dekret pulimni 75 % boʻyicha xisoblab tashlab berdi. Meni Voyaga yetmagan 3 nafar farzandim bor 4 chi farzandimga dekretga chiqqanman aslida menga dekretimni voyaga yetmagan 3 nafar farzandim borligi uchun 100 % qilib hisoblab berishi kerak emasmidi. Farzandlarimni metirkasini ham ularga ilova uchun berganman.

https://t.me/mehnathuquqi javobi :

MK 404-moddasiga ko’ra, ayolga tug‘ruqqacha 70 kalendar kun hamda tug‘ruqdan keyin 56 kalendar kun (tug‘ish qiyin kechgan yoxud ikki yoki undan ortiq bola tug‘ilgan taqdirda 70 kalendar kun) homiladorlik va tug‘ish ta’tili berilib, qonunchilikda belgilangan, lekin o‘rtacha oylik ish haqining 75 foizidan kam bo‘lmagan miqdorda nafaqa to‘lanadi.

⚠️ Diqqat! 👉 Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 31-maydagi 314-son qaroriga 1-ilova “Vaqtinchalik mehnatga layoqatsizlik, homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha nafaqalarni hamda yangi tug‘ilgan bolani farzandlikka olgan yoki unga vasiy qilib belgilangan xodimga nafaqani tayinlash hamda to‘lash tartibi to‘g‘risida”gi nizomning 22-bandiga ko’ra, qaramog‘ida 16 yoshga (o‘quvchilar 18 yoshga) yetmagan 3 yoki undan ortiq bolalari bo‘lgan xodimlarga vaqtinchalik mehnatga layoqatsizlik nafaqasi ish stajining davomiyligidan qat’i nazar, o‘rtacha ish haqining 100 foizi miqdorida to‘lanadi.

❗️Demak, e’tibor bering 16 yoshga (o‘quvchilar 18 yoshga) yetmagan 3 yoki undan ortiq bolalari bo‘lgan xodimlarga bolnichniy puli 100% to’lanadi. Dekret pulini 75% yoki 100% to’lash bolalar soniga bog’liq emas, balki xodimning ishga qabul qilingan kundan keyingi stajiga ibog’liq!

👉 Nizomning 35-bandiga ko’ra, homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha hamda yangi tug‘ilgan bolani farzandlikka olgan yoki unga vasiy qilib belgilangan xodimga beriladigan nafaqalar xodim:
ishga qabul qilingan kundan 12 oygacha ish stajiga ega bo‘lganda — o‘rtacha oylik ish haqining 75 foizi;
ishga qabul qilingan kundan 12 oy ortiq ish stajiga ega bo‘lganda — o‘rtacha oylik ish haqining 100 foizi miqdorida to‘lanadi.

👉Etibor bering, umumiy ish staj haqida emas, aynan ishga qabul qilingan kundan keyingi staj haqida gap ketmoqda. Ya’ni aytaylik, 10 yillik ish stajiga ega ayol, boshqa yangi ishga qabul qilindi va oradan 6 oy o’tgach dekretga chiqdi, dekret puli 75 % to’lanadi.

Demak, agar Siz ishga qabul qilingan kundan boshlab 12 oygacha ish stajiga ega bo‘lsangiz, dekret puli 75 % to’lanadi, hattoki 3ta voyaga yetmagan farzandingiz bo’lsada!

Aytaylik, ayol 2024-yil iyul oyida ishga kirdi. 6 oydan so’ng dekretga chiqib ketdi, bu holatda ayolga dekret puli 75% to’lanadi! Endi huddi shu ayol, dekretdan so’ng bola parvarish ta’tiliga chiqib, 2-farzandiga dekretga chiqdi. Bu holatda esa 100% to’lanadi, sababi ayolni ishga qabul qilinganiga 12 oydan oshdi!

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇https://t.me/mehnathuquqi

#savolimbor Assalomu alaykum, Muhammadamin Ustoz. Xususiy ta’lim tashkilotlaridagi (xususiy universitet, maktab) pedagoglarga ham 56 kun ta’til beriladimi?

https://t.me/mehnathuquqi javobi :

“Pedagogning maqomi to‘g‘risida”gi Qonun 14-moddasi 3-qismida davlat ta’lim tashkilotlarining pedagoglariga davomiyligi ko‘pi bilan 56 kalendar kundan iborat bo‘lgan haq to‘lanadigan har yilgi asosiy uzaytirilgan mehnat ta’tili kafolatlanadi. Ayrimlar mana shu normani asos qilib, nodavlat ta’lim tashkilotlarining pedagog xodimlariga 56 kun berilmaydi, kamida 21 kun bersa ham bo’ladi deyishayotgan bo’lishi mumkin.

Lekin MK 218-moddasiga ko’ra har yilgi asosiy uzaytirilgan ta’tillar ayrim toifadagi xodimlar uchun ham ular mehnat vazifalarining o‘ziga xos jihatlari va xususiyatlariga hamda boshqa holatlarga qarab belgilanadi. Bunday ta’tillar olish huquqiga ega bo‘lgan xodimlarning ro‘yxati va ushbu ta’tillarning davomiyligi qonunchilikda belgilanadi.

Pedagoglar esa yuqori darajadagi his-hayajon, aqliy zo‘riqish, asab tangligi bilan bog‘liq ya’ni alohida tusga ega bo‘lgan ishlardagi ayrim toifadagi xodimlar jumlasiga kiradi! Davlat tashkilotidagi pedagog yuqori darajadagi his-hayajon, aqliy zo‘riqish, asab tangligini boshdan kechiradiku, nodavlatdagilar esa yo'qmi?

MK 501-moddasi (Pedagog xodimlar mehnatini huquqiy jihatdan tartibga solishning o‘ziga xos xususiyatlari)ga ko’ra, ta’lim tashkilotlarining pedagog xodimlariga haftasiga o‘ttiz olti soatdan ortiq bo‘lmagan ish vaqtining qisqartirilgan davomiyligi belgilanadi va yillik uzaytirilgan mehnat ta’tili beriladi. Pedagog xodimlar ish vaqtining aniq davomiyligi va yillik uzaytirilgan mehnat ta’tilining davomiyligi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan Ijtimoiy-mehnat masalalari bo‘yicha respublika uch tomonlama komissiyasi bilan kelishilgan holda belgilanadi.

Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 26-iyundagi 263-son qarori pedagog xodimlar uchun yillik uzaytirilgan mehnat ta’tili davomiyligi me’yorlarini belgilaydi https://lex.uz/ru/docs/-6516542 Qarorning 1-bandiga ko'ra, O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksiga muvofiq pedagog xodimlar uchun yillik uzaytirilgan mehnat ta’tili va qo‘shimcha ta’tillar davomiyligi me’yorlarini belgilash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:

O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 501-moddasida pedagog xodimlar mehnatini huquqiy jihatdan tartibga solishning o‘ziga xos xususiyatlari sifatida pedagog xodimlar uchun yillik uzaytirilgan mehnat ta’tilining davomiyligi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan Ijtimoiy-mehnat masalalari bo‘yicha respublika uch tomonlama komissiyasi bilan kelishilgan holda belgilanishi nazarda tutilganligi ma’lumot uchun qabul qilinsin.

❗️Diqqat! E’tibor bering, yuqoridagi qonunchilik hujjatlarida ta’lim tashkilotlari davlat yoki nodavlatga ajratilmagan. Ya’ni yuqoridagi yillik uzaytirilgan ta’til bilan bog’liq talablar, nafaqat davlat, balki xususiy ta’lim tashkilotlari(universitet, maktab, maktabgacha ta’lim tashkilotlari va boshqalar)ga ham birdek taalluqli.

Bundan tashqari, "Ta'lim to'g'risida"gi Qonun 3-moddasiga e'tibor bering, unga ko'ra davlat akkreditatsiyasi — davlat ta’lim muassasalari va tashkilotlari, shuningdek nodavlat ta’lim tashkilotlari (bundan buyon matnda ta’lim tashkilotlari deb yuritiladi) faoliyatining davlat ta’lim standartlari va davlat ta’lim talablariga hamda o‘quv dasturlariga muvofiqligining davlat tomonidan e’tirof etilishi hamda ularning bitiruvchilariga ma’lumot to‘g‘risidagi hujjatlarni topshirish huquqining taqdim etilishidan iborat jarayon.

Ya'ni "Ta'lim to'g'risida"gi Qonundan kelib chiqsak ta'lim tashkilotlari deyilganda davlat ta’lim muassasalari va tashkilotlari, shuningdek nodavlat ta’lim tashkilotlari ham nazarda tutiladi!

❗️Demak, yuqoridagilardan xulosa qiladigan bo’lsak, nodavlat ta’lim tashkilotlarining pedagog xodimlariga ham 56 kalendar kundan iborat bo‘lgan haq to‘lanadigan har yilgi asosiy uzaytirilgan mehnat ta’tili berilishi kerak!


Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇https://t.me/mehnathuquqi

#qonunbilan
Xodimlarni ommaviy ravishda ishdan bo‘shatish mezonlari jumlasiga quyidagilar kiradi:
xodimlar sonining (shtatining) quyidagi miqdorda:
to‘qson kalendar kun ichida besh yuz nafar va undan ortiq xodimning qisqarishi.
Mehnat kodeksi 98-modda.

#namunalar❗️Yangi kodeks bo’yicha mehnat munosabatlariga oid hujjatlardan namunalar so’rashmoqda. Masalan, ishgа qаbul qilish toʼgʼrisidаgi yoki mehnаt shаrtnomаsini bekor qilish toʼgʼrisidаgi buyruqlаrdаn nаmunа va boshqalar. E’tiboringizga quyidagi uslubiy qo’llanmani havola qilamiz👇

⚠️ Diqqat! Garchi ushbu uslubiy qo’llanma eski Mehnat kodeksi asosida bo’lsada, tegishli moddalarni almashtirsangiz kifoya. Masalan, xodimning tashabbusi bilan mehnat shartnomasini bekor qilish toʼgʼrisidagi buyruqdan namunani olaylik. Sizga berilgan namunada Аsos: (F.I.Sh.) ning arizasi, OʼzR MK ning 99-moddasi 1-qismi ko’rsatilgan shuni bor-yo’g’i OʼzR MK ning 160-moddasi 1-qismi deb o’zgartirasiz qolgan joylari o’zgarishsiz qolaveradi.

⚠️Diqqat! Shuningdek, Yangi kodeksdagi alohida talablar ham esdan chiqmasin! Masalan, MK 127, 170-moddalardagi alohida talablar va hokazolar!

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi

#savolimbor Assalomu alaykum. Man 2 ta joyda ishlayman. Iqlim uchun bizlarga ish haqqimizga qo‘shimcha haq to‘laydi. Martgacha to‘ladi 2-ish joyimdan endi to‘lamayapti. So‘rasam 1 ta joydan olasan deyishdi. Shu to‘g‘rimi kimdir biladimi ? Iltimos bilsangiz javob yozing...

https://t.me/mehnathuquqi javobi :

Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 6-sentabrdagi 743-son qaroriga 1-ilova “Tabiiy-iqlim va maishiy sharoitlari og‘ir va noqulay bo‘lgan joylarda ishlovchi xodimlar mehnatiga haq to‘lashga tuman koeffitsiyentlarini, shuningdek, ularga har yili beriladigan qo‘shimcha ta’tilning eng kam muddatini belgilash va qo‘llash tartibi to‘g‘risida”gi nizom mulkchilik shakllaridan qat’i nazar tashkilotlar tomonidan tabiiy-iqlim va maishiy sharoitlari og‘ir va noqulay bo‘lgan joylarda ishlaganlik uchun mehnatga haq to‘lashga tuman koeffitsiyentlarini va yillik qo‘shimcha ta’tillarni belgilash shartlarini tartibga soladi https://lex.uz/docs/-4502806

Niozmning 12-bandiga ko’ra, o‘rindoshlik bo‘yicha ishlaganda ustama faqat asosiy ish joyi bo‘yicha to‘lanadi.

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇https://t.me/mehnathuquqi

#Кўмакчи_эксперт

Ўн икки ёшга тўлмаган икки нафар фарзанди бор ходимга бериладиган таътилни пулли компенсация билан алмаштириш мумкинми?

⏺Эксперт, Тошкент давлат юридик университети катта ўқитувчиси Муҳаммадамин Каримжонов ушбу саволга жавоб берди.

Расмий саҳифаларимиз
Veb-sayt|Telegram|Facebook|Instagram|You Tube|X|Murojaat

#qonunbilan
Agar 100-moddaning birinchi va ikkinchi qismlarida ko‘rsatilgan xodimlar mehnat shartnomasi bekor qilinganidan keyin 3️⃣0️⃣ kalendar kun ichida mahalliy mehnat organida ish qidirayotgan shaxslar sifatida ro‘yxatdan o‘tgan bo‘lsa, ular mahalliy mehnat organi tomonidan berilgan ma’lumotnoma bo‘yicha uchinchi oy uchun ham avvalgi ish joyidan o‘rtacha oylik ish haqini olish huquqiga ega bo‘ladi.
Mehnat kodeksi 100-modda.

Xodimga 1 yoki 2-guruh nogironlik berilsa, shartnomani bekor qilish kerakmi?

#savolimbor Ассалому алайкум яхшимисизлар. Мен 2023 йил октябр ойидан мехнатга лаекатсизлик варакасидаман суяк сил касаллиги буйича. Менга 2 гурух ногиронлиги белгиланса мехнат фаолиятимни давом эттирсам булади. Иктисодчи булиб ишлайман. Илтимос жавоб берсангиз. Мехнат кодекининг кайси моддасида шу хакида курсатилган.

https://t.me/mehnathuquqi javobi :

MK 423-431-moddalari nogironligi bo‘lgan shaxslarning mehnatini huquqiy jihatdan tartibga solishning o‘ziga xos xususiyatlariga bag’ishlangan! MK 425-moddasiga ko’ra, nogironligi bo‘lgan shaxslar mehnatga oid yakka tartibdagi huquqiy munosabatlarda boshqa xodimlar kabi huquqlarga ega, mehnatni muhofaza qilish sohasida, ish vaqti, ta’tillar va boshqa mehnat shart-sharoitlari borasida esa ular o‘zi uchun qonunchilikda, shuningdek mehnat to‘g‘risidagi boshqa huquqiy hujjatlarda belgilangan qo‘shimcha imtiyozlardan foydalanadi.

“Nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlari to‘g‘risida”gi Qonun 42-moddasiga ko’ra, nogironligi bo‘lgan shaxs odatdagi mehnat sharoitlariga ega tashkilotlarda, nogironligi bo‘lgan shaxslarning mehnatidan foydalanuvchi ixtisoslashtirilgan korxonalarda, sexlarda va uchastkalarda ishlashga, shuningdek qonunchilikda taqiqlanmagan yakka tartibdagi mehnat faoliyatini yoki boshqa faoliyatni amalga oshirishga haqli.

O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi plenumining 20.11.2023 yildagi 26-son “Sudlar tomonidan mehnat shartnomasini bekor qilishni tartibga soluvchi qonunchilikni qo‘llash amaliyoti to‘g‘risida”gi qarori 47-bandiga ko’ra, sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, xodim bajarishi lozim bo‘lgan ishni uddalashidan qat’iy nazar, agar tibbiy xulosaga ko‘ra xodim ushbu ishni bajarishi to‘g‘ri kelmasa yoki mehnat jamoasi a’zolari yoxud ular xizmat qiladigan fuqarolar uchun xavf tug‘dirsagina, mehnat shartnomasini sog‘lig‘i holatiga ko‘ra bekor qilinishiga yo‘l qo‘yiladi.

Agar xodim unga topshirilgan ishni uddalasa, tibbiy xulosaga ko‘ra sog‘lig‘ining yomonlashuvi, shuningdek xodimga nogironlik berilishi, mehnat shartnomasini MK 143-moddasining ikkinchi qismi bilan bekor qilish uchun yetarli sabab bo‘lib hisoblanmaydi.

Sudlar tibbiy xulosada xodimning mehnatga layoqatlilik darajasi qanday belgilanganligini alohida tekshirishlari zarur. Agar berilgan tibbiy xulosada xodim mehnat faoliyatiga to‘liq qobiliyatsiz deb e’tirof etilgan bo‘lsa, mehnat shartnomasi taraflarning xohish-irodasiga bog‘liq bo‘lmagan holatlarga ko‘ra MK 168-moddasi birinchi qismining 5-bandiga asosan bekor qilinadi.

❗️Demak, yuqoridagilardan xulosa qilsak, xodimga nogironlik berilishi mehnat shartnomasini bekor qilish uchun yetarli sabab bo‘lib hisoblanmaydi. Qachonki agar tibbiy xulosaga ko‘ra xodim ushbu ishni bajarishi to‘g‘ri kelmasa yoki mehnat jamoasi a’zolari yoxud ular xizmat qiladigan fuqarolar uchun xavf tug‘dirsagina, mehnat shartnomasini sog‘lig‘i holatiga ko‘ra bekor qilinishiga yo‘l qo‘yiladi.

Mavzuga aloqador postlarimiz:

Nogironligi bo‘lgan shaxs bilan ish beruvchining tashabbusi bilan mehnat shartnomasini bekor qilishga yo‘l qo‘yilmaydimi❓👉 https://t.me/mehnathuquqi/7444

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇https://t.me/mehnathuquqi

📺 Adliya vazirligi va “O‘zbekiston” telekanali tomonidan o‘zaro hamkorlikda tayyorlanib, efirga uzatilayotgan "YURIDIK KLINIKA" ko‘rsatuvi jonli efirida ⏰ 12-10da "O'zbekiston" telekanalida Mehnat qonunchiligi bo'yicha savollarga javob beramiz. Bizni kuzatishda davom eting!

Mehnat qonunchiligi yuzasidan savollaringiz bo'lsa jonli efirda berishingiz mumkin!

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi