#لیتکوه_شناسی

#نهرهای تاریخی لیتکوه
چهار رود بزرگ و عمده و جاری در لیتکوه بنامهای
#شِلوت
#تِج_رود
#آلش_رود
#لیکانی میباشد.





@marzankola
#سرزمین_سبز_من
#روستا_مرزانکلا
#شالیزار
#بهارما
#نشا
#برنج
#زندگی_جاریست😍
#فصل_نشا
#زمین_کشاورزی
#تیله_کار
#شالیزار
#nature #amol #landscape #portrate #iran #mazandaran #view #majidroustie #مجیدروستایی #

#لیتکوه_شناسی

#نهرهای تاریخی لیتکوه
چهار رود بزرگ و عمده و جاری در لیتکوه بنامهای
#شِلوت
#تِج_رود
#آلش_رود
#لیکانی میباشد.

#نهر_شلوت که به اشتباه آن را شلپت تلفظ میکنند یکی از نهرهای باستانی و تاریخی دیار لیتکوه است. این نهر در نزدیکی مصب، نهر لیکانی از هراز سرچشمه میگیرد. نام این رود در اصل شیل وات به معنی مکان ماهیگیری در زبان پهلوی باستان میباشد. شیل وات پس از طی اراضی خاک لیتکوه وارد سرزمین های اهلم رستاق شده و به دریا میریزد.


#تج_رود
تج رود این رود از هراز سرچشمه میگیرد و با خروج از دیار لیتکوه وارد بخش اهلم رستاق می شود. کلمه تج رود در اصل تیج رود بوده است. تیج رود به معنی نهر پر آب و پر شتاب میباشد. گزارش شفاهی سالخوردگان خبر از وجود چندین پل سنگی و محکم بر روی این نهر می دهند. وجود فراوانی پلها بر روی این نهر تایید کننده پر آبی و تیجی یا تیزی نهر می باشد. یکی از این پلها هم اکنون میان روستای درمه کلا (نه درهم کلا و نه درمان کلا) و میانرود معروف به پل تجرود قرار دارد. ثبت نام این نهر به صورت تجن رود هم درست است. تجن به معنی بسیار تیز و برنده. مانند تیلِن به معنی بسیار گل آلود. نام گذاری این نهر به خاطر وجود گیاه تجن بی دلیل است. این رود در منابع تاریخی ذکر شده است.

#آلش_رود
این رود در غرب لیتکوه و سامان تاریخی لیتکوه و رویان و رستمدار (نور و چمستان و المده) بوده است. نام این نهر در منابع تاریخی به صورت ارش رود، الیش رود، الش رود، آلش رود و ... ذکر شده است. ابن اسفندیار و مرعشی از جمله مورخانی هستند که نام این نهر را در تاریخشان ذکر کرده اند. این نهر از ارتفاعات جنوبی روستای آل کیا سلطان سرچشمه گرفته و در شمال این روستا با نهر خدیجه رود متصل میشود و نهر آلش رود بزرگ را تشکیل میدهد. الش رود پس از عبور از دهستان اهلم رستاق به دریای خزر می ریزد.

#لیکانی
این نهر در نزدیکی روستای درازان از نهر بزرگ هراز سرچشمه میگیرد و با پیچ و خمهای فراوان به دریای خزر می ریزد. نهر لیکانی از نهرهای تاریخی آمل و لیتکوه میباشد و در منابع تاریخی از آن ذکر شده است. از آنجاییکه این نهر در نقطه لیکانی یا لکونی از هراز سرچشمه میگیرد به نهر لیکانی مشهور شده است. دشت لیکانی مکانی است که در آن نقطه چند جنگ سخت بین داعیان علوی و اسپهبدان مازندران و نیز جنگی بین سامانیان و اسپهبدان تبری در گرفت .گویا در این مکان پادگان نظامی وجود داشته است.


@marzankola
#لیتکوه_شناسی
#طوایف_لیتکوه
#وجه_تسمیه_روستاها
#سرزمین_ما
#لیتکوه

#لیتکوه_شناسی

قلاع_لیتکوه
#قلعه_مرکتی
#قلعه_کاس
#قلعه_تبعیدی
#قلعه_فرنگیس
#قلعه_فرخان_شاه یا #قلعه_غفار_شاه


@marzankola
#سرزمین_سبز_من
#روستا_مرزانکلا
#شالیزار
#بهارما
#نشا
#برنج
#زندگی_جاریست😍
#فصل_نشا
#زمین_کشاورزی
#تیله_کار
#شالیزار
#nature #amol #landscape #portrate #iran #mazandaran #view #majidroustie #مجیدروستایی #

@marzankola
#لیتکوه_شناسی
#لیتکوه
#وجه_تسمیه_روستاها
#طوایف_لیتکوه
#آلش_رود #قلعه

#لیتکوه_شناسی

قلاع_لیتکوه
#قلعه_مرکتی
#قلعه_کاس
#قلعه_تبعیدی
#قلعه_فرنگیس
#قلعه_فرخان_شاه یا #قلعه_غفار_شاه

#مرکتی نام درستتر و قدیمی تر آن "مهرکتی"باید یکی از قلاع مذهبی_مسکونی عصر میترائی مازندران باشد. این قلعه باید در روستای مارکتی لیتکوه قرار داشته باشد.

#قلعه_کاس یا کوست
این قلعه در نقطه چا او (نه چائو) سر محله قرار دارد و مردم منطقه لیتکوه این قلعه را به همان نام قلعه چا او سر میشناسند. مساحت قلعه حدود دو هزار متر مربع میباشد که بی شک در گذشته بیش از این بوده است. از مساحت قلعه یافت میشود که کاربری مسکونی_ نظامی و مذهبی داشته است. در اطراف این قلعه چند قلعه نگهبانی وجود داشت از بررسی سفالهای موجود در قلعه و نقطه امام زاده جنب این قلعه میتوان قدمت آن را به خیلی دوران دورتر حتی به دوران مهرپرستی در لیتکوه رساند. این قلعه در منابع تاریخی به قلعه کاس و کوس شهرت دارد. قدمت این قلعه چنان از دوره تاریخی دور است که فردوسی از شهر کوس در آمل نام برده است. روایت محلی حکایت از آن دارد که قلعه کوس بندرگاه بوده است.

#قلعه_تبعیدی

این قلعه در سمت شرق و نزدیکی روستای گلون قرار دارد. قدمت قلعه تبعیدی نامشخص است. اما نشانیهای کمرنگی از آن را در زمان جنگ داعیان علوی و اسپهبدان آمل در دست است که به جنگ میران ده (مرامده امروزی) معروف است. ابن اسفندیار و مرعشی از این جنگ نام برده و به نظر می رسد این قلعه محل زندان اسپهبدان مازندران و آملی بوده است.

#قلعه_فرخان_شاه

قلعه فرخان شاه مشهور به قلعه غفار شاه در انتهای بلوار پاسداران خیابان نور در بخش بالا خیابان لیتکوه قرار دارد. مساحت قلعه حکایت از مسکونی بودن آن دارد. امروزه بستر قلعه را درختان آزاد تنومند پوشانده است. این قلعه یکی از صدها قلاعی است که اسپهد فرخان شاه (نه غفار شاه) یکی فرمانروایان مازندران آن را احداث کرده است. قلعه فرخان شاه توسط خاک و سنگ احداث شده بود در بستر قلعه سفالهای فراوانی موجود است که حکایت از سکونت افراد به مدت طولانی میکند.

#قلعه_فرنگیس یا فرنگیس قِلا

این قلعه یا دژ در ارتفاع 1270 از سطح دریا در میان جنگل و درخت های سر به فلک کشیده در 18 کیلومتری آمل به سوی جنوب در روستای رزکه قرار دارد از دیواره های قلعه ی قدیمی پابرجاست ولی از خود قلعه دیگر خبری نیست.
عده ی می گویند قلعه فرنگیس را همان قلعه ماهانه سر میدانند: "قلعه ماهانه سر" یکی از دژهای تاریخی سده هشتم هجری بود که امروزه ویرانه های آن پیداست. این دژ در سال 794 هجری پناهگاه جنگجویان مراعشه بر علیه تیمور بوده است. نزدیک آن بر بلندی، حصاری حصین ساخته اند که یک طرف به دریا پیوسته، جانبی که مغاک است، از موج دریا پر از آب شده، حکم دریا داشت، نزدیک به میلی چنانکه از جمیع جوانب آب دریا قلعه را احاطه کرده بود و گرد قلعه درخت های بلند نزدیک به یکدیگر سر به هم فرو برده بودند و از شاخ ها که بر هم بافته بودند درخت ها را به هم بسته و استوار ساخته، حصاری دیگر برافراخته. (اعتمادالسلطنه 1373: 230 و 258). ظهیرالدین (815-892ه.ق) از این قلعه یاد می کند و می گوید اموال و خزاینی که در ساری و آمل بود بدین قلعه انتقال داده اند و بعضی را در گل پنهان کرده اند. شایان ذکر است که تاریخچه این قلعه، با افسانه فرار فرنگیس‌ و پناه‌گرفتن او در این مکان و آشناشدنش با یک شاهزاده گره خورده است.

برای اطلاع بیشتر علاقمندان میتوانند به منابع زیر مراجعه کنند:
1_کانال تاریخ و فرهنگ لیتکوه آمل
2_تاریخ و جغرافیای سرزمین های غرب آمل

3_فصلنامه فرهنگ و هنر.شماره دو. مقاله قلعه های تاریخی آمل


@marzankola
#لیتکوه_شناسی
#لیتکوه
#وجه_تسمیه_روستاها
#طوایف_لیتکوه
#آلش_رود #قلعه #مرکتی