💠 به عُلَمای کرام...
#نسخه_خوانی
مزاج پادشاهان همچه [همچو] آتش است و لایق عُلَماءِ کرام آن است که به زلال مواعظ حَسَنه، به تسکینِ التهابِ آن آتش فرمایند تا خَلق‌الله نسوزند؛ نه آنکه به باد فتنه، آن آتش را مشتعل سازند و اصل و فرعِ نهال اعمار و آمال بندگان خدای را سوخته به خاک مذلّت اندازند!
چه [چو] آتش مشو تند و سرکش؛ مبادا
که دود از دل مبتلایی برآید
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📕 مجموعۀ خطی موسوم به فردوس التواریخ در کتابخانۀ مجلس.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
مزاج پادشاهان همچه [همچو] آتش است و لایق عُلَماءِ کرام آن است که به زلال مواعظ حَسَنه، به تسکینِ التهابِ آن آتش فرمایند تا خَلق‌الله نسوزند؛ نه آنکه به باد فتنه، آن آتش را مشتعل سازند و اصل و فرعِ نهال اعمار و آمال بندگان خدای را سوخته به خاک مذلّت اندازند!
چه [چو] آتش مشو تند و سرکش؛ مبادا
که دود از دل مبتلایی برآید
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📕 مجموعۀ خطی موسوم به فردوس التواریخ در کتابخانۀ مجلس.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
زین رو که مرا از دو جهان فصلی هست
با یار یگانه مژد‌ه‌یِ وصلی هست
نادادنِ کام‌های فرعیست دلیل
کاندر حقِ ماش، فکرِ بر اصلی هست
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: کمال‌الدین سحابی استرآبادی از عارفان و شاعران سدهٔ دهم است. پدرش از استرآباد بود و او در شوشتر متولد گردید. چهل سال آخر عمر در نجف زندگی کرد و همان‌جا درگذشت و به‌خاطر همین به «سحابی شوشتری» و «نجفی» هم مشهور است. وی پس از اقامت در نجف به تحصیل علوم دینی پرداخت تا جایی که از فقیهان عصر خود به‌شمار آمد.
📕 یک نسخۀ خطی.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
زین رو که مرا از دو جهان فصلی هست
با یار یگانه مژد‌ه‌یِ وصلی هست
نادادنِ کام‌های فرعیست دلیل
کاندر حقِ ماش، فکرِ بر اصلی هست
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: کمال‌الدین سحابی استرآبادی از عارفان و شاعران سدهٔ دهم است. پدرش از استرآباد بود و او در شوشتر متولد گردید. چهل سال آخر عمر در نجف زندگی کرد و همان‌جا درگذشت و به‌خاطر همین به «سحابی شوشتری» و «نجفی» هم مشهور است. وی پس از اقامت در نجف به تحصیل علوم دینی پرداخت تا جایی که از فقیهان عصر خود به‌شمار آمد.
📕 یک نسخۀ خطی.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
آرزوی [ و نیز مشهور به آرزوی سمرقندی، بی‌بی آرزویی و آرزویی]
از مخدّرات سمرقند و صاحبِ کلام دلپسند بود. این دو مطلع از وی به یادگار نوشته شد:
شدیم خاک رهت؛ گر به دردِ ما نرسی
چنان رَویم که دیگر به گَردِ ما نرسی
ـــ
مانْد داغِ عشق او بر جانم از هر آرزو
آرزوسوز است عشق و من سراسر آرزو
ــــــ پ.ن:
[ به روایت تذکرۀ روضةالسلاطین و جواهر‌العجایب، بیت دوم آرزو را گویا «بی‌بی ضعیفی» شاعرۀ دیگر سمرقندی به زیبایی پاسخ داده‌است:
در دلم بود آرزویت، بیش از هر آرزو
دیدم آن روی و فزون شد، آرزو بر آرزو¹]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: آرزوی سمرقندی، بانوی شاعر قرن دهم هـ.ق در سمرقند.
📕 تذکرة الخواتین ، نسخۀ مجلس.
✍️ ¹- توضیحات داخل [ ] با استفاده از مقالۀ جناب آقای محسن احمدی با عنوان «آرزو بانوی شاعر پارسی گوی سمرقند» مندرج در فصلنامۀ « نامۀ فرهنگ» تابستان 1377 شماره 30 ، در این آدرس.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
آرزوی [ و نیز مشهور به آرزوی سمرقندی، بی‌بی آرزویی و آرزویی]
از مخدّرات سمرقند و صاحبِ کلام دلپسند بود. این دو مطلع از وی به یادگار نوشته شد:
شدیم خاک رهت؛ گر به دردِ ما نرسی
چنان رَویم که دیگر به گَردِ ما نرسی
ـــ
مانْد داغِ عشق او بر جانم از هر آرزو
آرزوسوز است عشق و من سراسر آرزو
ــــــ پ.ن:
[ به روایت تذکرۀ روضةالسلاطین و جواهر‌العجایب، بیت دوم آرزو را گویا «بی‌بی ضعیفی» شاعرۀ دیگر سمرقندی به زیبایی پاسخ داده‌است:
در دلم بود آرزویت، بیش از هر آرزو
دیدم آن روی و فزون شد، آرزو بر آرزو¹]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: آرزوی سمرقندی، بانوی شاعر قرن دهم هـ.ق در سمرقند.
📕 تذکرة الخواتین ، نسخۀ مجلس.
✍️ ¹- توضیحات داخل [ ] با استفاده از مقالۀ جناب آقای محسن احمدی با عنوان «آرزو بانوی شاعر پارسی گوی سمرقند» مندرج در فصلنامۀ « نامۀ فرهنگ» تابستان 1377 شماره 30 ، در این آدرس.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
نُسخۀ خطی
Photo
💠 در وجه تسمیۀ موسیقی و مقامات آن
#نسخه_خوانی
بدان که که در پیدا شدن مقام [موسیقی] اختلاف است. اما ارباب فن به چند وجه روایت کرده‌اند و در تسمیۀ این علم به موسیقی، بعضی چنین وجه گفته‌اند که:
موسی (ع) به آب نیل فرو رفت و در میان دریا سنگی دید. جبرئیل (ع) گفت:
- یا موسی! این سنگ را بردار که تو را به کار آید.
حضرت موسی (ع) سنگ را برداشت؛ تا وقتی که که با قوم خود به صحرایی رسید و چهل روز در آن صحرا بماندند. تشنگی بر ایشان غالب شد. حضرت موسی مناجات کرد. جبرئیل (ع) نازل شد و گفت:
- یا موسی! عصای خود را بر آن سنگ زن.
چون عصا [بر آن سنگ] زد، چشمۀ آب پدید آمد و دوازده بخش شد و از هر یک صدایی ظاهر شد.
جبرئیل (ع) گفت :
- یا موسی! قه [یا قی]¹.
موسی از آن، دوازده مقام فراگرفت. بعد از آن لفظ «موسیقی» [موسی+قی] به کثرت استعمال علم این علم شد.
و در پیدا شدن آهنگ، روایت است که مقام در اصل، صفت بوده‌است و هر یکی از پیغمبری به ظهور آمده:
- حضرت آدم (ع) در مقامِ «راست» ربّنا ظلمنا گفتی؛
- و حضرت [ابراهیم] خلیل الرحمان، در مقامِ «حجاز»، صُحُف خواندی؛
- و حضرت اسمائیل ذبیح (ع) در «رهاوی» مداومت نمودی؛
- و حضرت یوسف (ع) در [مقامِ] «عراق»،
- و حضرت یونس (ع) در مقامِ «کوجک»،
- و حضرت موسی (ع) در [مقامِ] «عشّاق»،
- و حضرت داوود (ع) در [مقامِ] «حسینی»،
و تا زمان سلطنت خسرو پرویز، مدارِ اهل نغمه بر این هفت مقام بود..
و به روایتی دیگر آمده که افلاطون شبی عروج کرده‌بود از هر برجی مقامی فراگرفته به سازِ عود که وضع‌کردۀ [خود] اوست، مقامات مذکور را ادا نمود.
والسلام.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📙 مجموعۀ خطی فضل الدین عثمان اسفزاری، به شمارۀ 1822 مجلس.
✍️ ¹- محمد بن عبد الحـمید اللاذقـی(وفـات ۹۰۰ ق) در رسالهٔ زین الالحان فی علم تألیف والاوزان می‌نویسد:
«موسیقی، مرکّب از «موسی» و «قی» است. «موسی» در لغت یونانی نغمه و سرود و «قی» به معنای موزون و دلپسند است.»
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
بدان که که در پیدا شدن مقام [موسیقی] اختلاف است. اما ارباب فن به چند وجه روایت کرده‌اند و در تسمیۀ این علم به موسیقی، بعضی چنین وجه گفته‌اند که:
موسی (ع) به آب نیل فرو رفت و در میان دریا سنگی دید. جبرئیل (ع) گفت:
- یا موسی! این سنگ را بردار که تو را به کار آید.
حضرت موسی (ع) سنگ را برداشت؛ تا وقتی که که با قوم خود به صحرایی رسید و چهل روز در آن صحرا بماندند. تشنگی بر ایشان غالب شد. حضرت موسی مناجات کرد. جبرئیل (ع) نازل شد و گفت:
- یا موسی! عصای خود را بر آن سنگ زن.
چون عصا [بر آن سنگ] زد، چشمۀ آب پدید آمد و دوازده بخش شد و از هر یک صدایی ظاهر شد.
جبرئیل (ع) گفت :
- یا موسی! قه [یا قی]¹.
موسی از آن، دوازده مقام فراگرفت. بعد از آن لفظ «موسیقی» [موسی+قی] به کثرت استعمال علم این علم شد.
و در پیدا شدن آهنگ، روایت است که مقام در اصل، صفت بوده‌است و هر یکی از پیغمبری به ظهور آمده:
- حضرت آدم (ع) در مقامِ «راست» ربّنا ظلمنا گفتی؛
- و حضرت [ابراهیم] خلیل الرحمان، در مقامِ «حجاز»، صُحُف خواندی؛
- و حضرت اسمائیل ذبیح (ع) در «رهاوی» مداومت نمودی؛
- و حضرت یوسف (ع) در [مقامِ] «عراق»،
- و حضرت یونس (ع) در مقامِ «کوجک»،
- و حضرت موسی (ع) در [مقامِ] «عشّاق»،
- و حضرت داوود (ع) در [مقامِ] «حسینی»،
و تا زمان سلطنت خسرو پرویز، مدارِ اهل نغمه بر این هفت مقام بود..
و به روایتی دیگر آمده که افلاطون شبی عروج کرده‌بود از هر برجی مقامی فراگرفته به سازِ عود که وضع‌کردۀ [خود] اوست، مقامات مذکور را ادا نمود.
والسلام.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📙 مجموعۀ خطی فضل الدین عثمان اسفزاری، به شمارۀ 1822 مجلس.
✍️ ¹- محمد بن عبد الحـمید اللاذقـی(وفـات ۹۰۰ ق) در رسالهٔ زین الالحان فی علم تألیف والاوزان می‌نویسد:
«موسیقی، مرکّب از «موسی» و «قی» است. «موسی» در لغت یونانی نغمه و سرود و «قی» به معنای موزون و دلپسند است.»
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
به وقتِ صبح شود همچو روز معلومت
که با که باخته‌ای عشق، در شبِ دیجور
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: ظهیر فاریابی
📕 یک نسخۀ خطی مجلس
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
به وقتِ صبح شود همچو روز معلومت
که با که باخته‌ای عشق، در شبِ دیجور
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: ظهیر فاریابی
📕 یک نسخۀ خطی مجلس
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
💠 زُلفِ نگار گفت.... چه گفت؟!
#نسخه_خوانی
زلف نگار گفت که از قیر چنبرم
شب‌صورت و شَبَه‌صفت و مشک‌پیکرم
ترکیبم از شب است و ز روز است مرکبم
بالینم از گل است و ز لاله‌ست بسترم
یا در میان ماه بود سال و مه، تنم
یا بر کران روز بود روز و شب، سرم
جُنبان‌تر از هوایم و لرزان‌ترم ز آب
تیره‌ترم ز خاک و همیشه بر آذرم
با ورد همنشینم و با دود هم قرین
با زهره هم قرانم و با مه مجاورم
هم در جوارِ مُشکم و هم در پناهِ گُل
هم مایۀ عبیرم و هم مُشک و عنبرم
زنجیر دلربایم و شمشاد جانفزای
جعدِ زره‌نمای و بخار معنبرم
[ گشتم من از گناه، چو هاروت، سرنگون
از عاشقانِ بی‌گنه از بس که دل بَرَم¹]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: امیر عمید کمال الدین جمال الکُتّاب کمالی بخارایی از مشاهیر امرا و کُتّاب دربار سلطان سنجر در قرن پنجم و از شاعران بزرگ آن زمان.
#کمالی_بخارایی
📕 جنگ خطی 9270 مجلس.
✍️ ¹- صورت کامل این قصیدۀ زیبا را جناب آقای نصرالله پورجوادی در ضمن مقالۀ ارزشمندی آورده‌اند که آن مقاله و آن قصیده را در اینجا می‌توانید مطالعه بفرمایید.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
زلف نگار گفت که از قیر چنبرم
شب‌صورت و شَبَه‌صفت و مشک‌پیکرم
ترکیبم از شب است و ز روز است مرکبم
بالینم از گل است و ز لاله‌ست بسترم
یا در میان ماه بود سال و مه، تنم
یا بر کران روز بود روز و شب، سرم
جُنبان‌تر از هوایم و لرزان‌ترم ز آب
تیره‌ترم ز خاک و همیشه بر آذرم
با ورد همنشینم و با دود هم قرین
با زهره هم قرانم و با مه مجاورم
هم در جوارِ مُشکم و هم در پناهِ گُل
هم مایۀ عبیرم و هم مُشک و عنبرم
زنجیر دلربایم و شمشاد جانفزای
جعدِ زره‌نمای و بخار معنبرم
[ گشتم من از گناه، چو هاروت، سرنگون
از عاشقانِ بی‌گنه از بس که دل بَرَم¹]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: امیر عمید کمال الدین جمال الکُتّاب کمالی بخارایی از مشاهیر امرا و کُتّاب دربار سلطان سنجر در قرن پنجم و از شاعران بزرگ آن زمان.
#کمالی_بخارایی
📕 جنگ خطی 9270 مجلس.
✍️ ¹- صورت کامل این قصیدۀ زیبا را جناب آقای نصرالله پورجوادی در ضمن مقالۀ ارزشمندی آورده‌اند که آن مقاله و آن قصیده را در اینجا می‌توانید مطالعه بفرمایید.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
قوله تعالی: «وَهُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًا جَنِيًّا»¹
مریم مناجات کرد:
- یا رب! در آن زمان که تَن‌دُرُست بودم، روزیِ مرا بی‌سعی و کوشش به‌من می‌رسانیدی؛ و اکنون که رنجورم، مرا می‌فرمایی درختی را بجنبان تا خرما بریزد؛ و من نمی‌دانم که در این، چه حکمت است!
ندا آمد که:
- ای مریم! در [آن] وقت، همگیِ خاطرِ تو، به خاست [به خواستنِ] من بود و اکنون، فی‌الجمله محبّتِ عیسی [ع] در دِلِ خود جای داده‌ای؛ [بنابراین] دستی می‌باید جنبانید تا روزی حاصل شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📕از یک مجموعۀ خطی محفوظ در کتابخانۀ کنگرۀ آمریکا؛ تاریخ کتابت قرن 12 هـق.
✍️ ¹- آیۀ 25 از سورۀ مبارکۀ مریم. ترجمۀ آیه: « و تكاني به اين درخت نخل بده تا رطب تازه بر تو فرو ريزد.»/ ترجمۀ آیت الله مکارم شیرازی.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
قوله تعالی: «وَهُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًا جَنِيًّا»¹
مریم مناجات کرد:
- یا رب! در آن زمان که تَن‌دُرُست بودم، روزیِ مرا بی‌سعی و کوشش به‌من می‌رسانیدی؛ و اکنون که رنجورم، مرا می‌فرمایی درختی را بجنبان تا خرما بریزد؛ و من نمی‌دانم که در این، چه حکمت است!
ندا آمد که:
- ای مریم! در [آن] وقت، همگیِ خاطرِ تو، به خاست [به خواستنِ] من بود و اکنون، فی‌الجمله محبّتِ عیسی [ع] در دِلِ خود جای داده‌ای؛ [بنابراین] دستی می‌باید جنبانید تا روزی حاصل شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📕از یک مجموعۀ خطی محفوظ در کتابخانۀ کنگرۀ آمریکا؛ تاریخ کتابت قرن 12 هـق.
✍️ ¹- آیۀ 25 از سورۀ مبارکۀ مریم. ترجمۀ آیه: « و تكاني به اين درخت نخل بده تا رطب تازه بر تو فرو ريزد.»/ ترجمۀ آیت الله مکارم شیرازی.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
💠 سه ره دارد جهان عشق اکنون
یکی آتش یکی اشک و یکی خون
( عطار/الهی‌نامه)
و از زلالی خوانساری:
#نسخه_خوانی
سه ره دارد دلم در سینه اکنون
یکی آتش، یکی عشق و یکی خون
از این آتش که در دل راه دارد
پریشان‌زاده‌ای چون آه دارد
از این خون، اشکی ار بیرون دهد شور
شرر، شیوَن کند در شعلۀ طور
از این عشقی که دل، دیوانۀ اوست
فلک خاکسترِ پروانۀ اوست
جنونِ عشق، ترسیدن نداند
دلی دارد که فهمیدن نداند
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: محمدحسن خوانساری اصفهانی، متخلص به زلالی یا زلالی خوانساری شاعر قرن یازدهم هـ.ق
📕 نسخۀ خطی سبعه سیاره، به شمارۀ 1093 کتابخانۀ مجلس.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
یکی آتش یکی اشک و یکی خون
( عطار/الهی‌نامه)
و از زلالی خوانساری:
#نسخه_خوانی
سه ره دارد دلم در سینه اکنون
یکی آتش، یکی عشق و یکی خون
از این آتش که در دل راه دارد
پریشان‌زاده‌ای چون آه دارد
از این خون، اشکی ار بیرون دهد شور
شرر، شیوَن کند در شعلۀ طور
از این عشقی که دل، دیوانۀ اوست
فلک خاکسترِ پروانۀ اوست
جنونِ عشق، ترسیدن نداند
دلی دارد که فهمیدن نداند
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: محمدحسن خوانساری اصفهانی، متخلص به زلالی یا زلالی خوانساری شاعر قرن یازدهم هـ.ق
📕 نسخۀ خطی سبعه سیاره، به شمارۀ 1093 کتابخانۀ مجلس.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
💠 اندر حکایت برخی هدایا...
#نسخه_خوانی
مدحتی گفتمت که چون زیور
در همه مجلسی کنند پدید
خلعتی دادی‌ام که چون عورت
از همه کس ببایدم پوشید!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی.
📕 یک جُنگ خطی مجلس.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
مدحتی گفتمت که چون زیور
در همه مجلسی کنند پدید
خلعتی دادی‌ام که چون عورت
از همه کس ببایدم پوشید!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی.
📕 یک جُنگ خطی مجلس.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
نُسخۀ خطی
Photo
💠 امام زین‌‌العابدین‌نماهای زمانه!
#نسخه_خوانی
در [کتاب] زهر‌الرّبیع نوشته که شاه عباس اول، وزیر شرعی خود نواب صدر میرزا حبیب‌الله را که از اجلۀ سادات و از حیث علم و عمل یگانه بود، احترام بسیار می‌نمود. روزی در مقام صحبت به او فرمود:
- هر وقت تو را می‌بینم، گویا امام زین‌العابدین علیه‌السلام را دیده‌ام! لیکن خصلتی در تو هست که ترک آن اولیٰ است، و اگر ترک آن نکنی ضرر خواهی دید.
میرزا پرسید:
- آن خصلت کدام است؟
شاه فرمود:
- اغلب اوقات که اهل حاشیه و متعلقان [یعنی اطرافیان و وابستگانت] از تو خواهش [ یعنی درخواست پارتی‌بازی و رانت] می‌کنند، به قولِ ایشان رفتار، و التماس ایشان را قبول می‌کنی.
میرزا گفت:
-دیگر مرتکب نخواهم شد.
[اما میرزا] چون از مجلس شاه برخاست، یکی از دربانان کاغذی به او داده التماس کرد آن را به مُهرِ خود مزیّن فرماید! پس [میرزا] کاغذ را گرفته مُهر نمود. یکی از خواص که در مجلس شاه با او بود، عرض کرد که :
- در این ساعت [یعنی همین الان] شاه تو را از ارتکاب این عمل منع نمود، باز مرتکب می‌شوی؟!
میرزا فرمود:
- ساکت شو! آنچه مرا به چشم شاه، امام زین‌العابدین (ع) کرده، کلام امثال این اشخاص است! و اگر حوائج ایشان را برآورده نسازم، مرا در نزد او « شِمر» می‌کنند!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شارح و مؤلف: میرزا محمدرفیع الحسنی الحسینی الطباطبائی التبریزی (متوفی ۱۳۲۶ق) ملقب به نایب الصّدر و نظام العلماء ، فرزند میرزا علی اصغر مستوفی است.
📕 آداب الملوک ، شرحی فارسی بر فرمان نامه امیرالمؤمنین علی (ع) خطاب به مالک بن حارث بن عبدِیَغوث نخعی معروف به مالک اشتر (ه م) که به هنگام واگذاری حکومت مصر به وی صادر شد.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
در [کتاب] زهر‌الرّبیع نوشته که شاه عباس اول، وزیر شرعی خود نواب صدر میرزا حبیب‌الله را که از اجلۀ سادات و از حیث علم و عمل یگانه بود، احترام بسیار می‌نمود. روزی در مقام صحبت به او فرمود:
- هر وقت تو را می‌بینم، گویا امام زین‌العابدین علیه‌السلام را دیده‌ام! لیکن خصلتی در تو هست که ترک آن اولیٰ است، و اگر ترک آن نکنی ضرر خواهی دید.
میرزا پرسید:
- آن خصلت کدام است؟
شاه فرمود:
- اغلب اوقات که اهل حاشیه و متعلقان [یعنی اطرافیان و وابستگانت] از تو خواهش [ یعنی درخواست پارتی‌بازی و رانت] می‌کنند، به قولِ ایشان رفتار، و التماس ایشان را قبول می‌کنی.
میرزا گفت:
-دیگر مرتکب نخواهم شد.
[اما میرزا] چون از مجلس شاه برخاست، یکی از دربانان کاغذی به او داده التماس کرد آن را به مُهرِ خود مزیّن فرماید! پس [میرزا] کاغذ را گرفته مُهر نمود. یکی از خواص که در مجلس شاه با او بود، عرض کرد که :
- در این ساعت [یعنی همین الان] شاه تو را از ارتکاب این عمل منع نمود، باز مرتکب می‌شوی؟!
میرزا فرمود:
- ساکت شو! آنچه مرا به چشم شاه، امام زین‌العابدین (ع) کرده، کلام امثال این اشخاص است! و اگر حوائج ایشان را برآورده نسازم، مرا در نزد او « شِمر» می‌کنند!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شارح و مؤلف: میرزا محمدرفیع الحسنی الحسینی الطباطبائی التبریزی (متوفی ۱۳۲۶ق) ملقب به نایب الصّدر و نظام العلماء ، فرزند میرزا علی اصغر مستوفی است.
📕 آداب الملوک ، شرحی فارسی بر فرمان نامه امیرالمؤمنین علی (ع) خطاب به مالک بن حارث بن عبدِیَغوث نخعی معروف به مالک اشتر (ه م) که به هنگام واگذاری حکومت مصر به وی صادر شد.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
💠 #ذکر_علی_عبادة
مطابق برخی اقوال و روایات، مدفن حضرات آدم و نوح علیهم‌السلام در همان جایی است که بعدا مرقد مطهر امیرالمؤمنین علی (ع) شد.¹
#نسخه_خوانی
(1)ـ
بی‌ادبی گر نَبُوَد، بوالبشر
با همه بابائی و فضل و هنر
تا به جمال تو مُکرّم نشد
ظاهرش این است که آدم نشد!
(2)ـ
یا شاهِ نجف! آب حیات همه‌ای
حاضر ز کـرَم، وقتِ وفاتِ همه‌ای²
آورده از آن به مرقدت نوح، پناه
یعنی که سفینۀ نجات همه‌ای
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعران:
(1) میرزا محمّد زکی مشهدی متخلّص به «ندیم»، شاعر و ادیب قرن دوازدهم هجری.
(2) نامشخص.
📕 دو مجموعۀ خطی.
✍️ ¹- تفصیل مطلب را در اینجا مطالعه بفرمایید.
²- یکی از تعابیر مشهور و زیبای امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام خطاب به حارث همدانی یکی از یاران خاص آن حضرت، که از نخستین بیعت کنندگان با امام علی علیه السلام در مدینه بود. عبارت «مَنْ یمُتْ یرَنِی» است. یعنی هرکس بمیرد، مرا می بیند. برای مطالعۀ بیشتر ر.ک حوزه
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
مطابق برخی اقوال و روایات، مدفن حضرات آدم و نوح علیهم‌السلام در همان جایی است که بعدا مرقد مطهر امیرالمؤمنین علی (ع) شد.¹
#نسخه_خوانی
(1)ـ
بی‌ادبی گر نَبُوَد، بوالبشر
با همه بابائی و فضل و هنر
تا به جمال تو مُکرّم نشد
ظاهرش این است که آدم نشد!
(2)ـ
یا شاهِ نجف! آب حیات همه‌ای
حاضر ز کـرَم، وقتِ وفاتِ همه‌ای²
آورده از آن به مرقدت نوح، پناه
یعنی که سفینۀ نجات همه‌ای
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعران:
(1) میرزا محمّد زکی مشهدی متخلّص به «ندیم»، شاعر و ادیب قرن دوازدهم هجری.
(2) نامشخص.
📕 دو مجموعۀ خطی.
✍️ ¹- تفصیل مطلب را در اینجا مطالعه بفرمایید.
²- یکی از تعابیر مشهور و زیبای امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام خطاب به حارث همدانی یکی از یاران خاص آن حضرت، که از نخستین بیعت کنندگان با امام علی علیه السلام در مدینه بود. عبارت «مَنْ یمُتْ یرَنِی» است. یعنی هرکس بمیرد، مرا می بیند. برای مطالعۀ بیشتر ر.ک حوزه
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
چنان از خویشتن رفتم به جست و جوی یار خود
که آمد یار و می‌باید کشیدن انتظار خود!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: در این نسخه، نامشخص.
📕 یک جنگ خطی مجلس.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
چنان از خویشتن رفتم به جست و جوی یار خود
که آمد یار و می‌باید کشیدن انتظار خود!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: در این نسخه، نامشخص.
📕 یک جنگ خطی مجلس.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
💠 خرافه کیست؟!
#نسخه_خوانی
« خُرافه » نام کسی باشد که دعوی می‌کرد که :
- « مرا جن در-ربود و به آسمان بُرد! و [با] ملائکه صحبتی ساختم! و عرش الرحمن علی السماء را تماشا کردم! اینچنین، اینچنین خبرهای عجیب‌الوقوع و نادر الوجود آوردم!»
و هر سخنی را [که] گفتی، شنوندگان باور نکرده بر عقلش خنده می‌زدندی. اکنون هر سخنی که بعیدالوقوع و قریب اعجابی باشد، خرافیات [ یا خرافات] گویند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📙 ازیک نسخۀ خطی مجلس؛ تاریخ کتابت (اوایل قرن 14 ق)
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
« خُرافه » نام کسی باشد که دعوی می‌کرد که :
- « مرا جن در-ربود و به آسمان بُرد! و [با] ملائکه صحبتی ساختم! و عرش الرحمن علی السماء را تماشا کردم! اینچنین، اینچنین خبرهای عجیب‌الوقوع و نادر الوجود آوردم!»
و هر سخنی را [که] گفتی، شنوندگان باور نکرده بر عقلش خنده می‌زدندی. اکنون هر سخنی که بعیدالوقوع و قریب اعجابی باشد، خرافیات [ یا خرافات] گویند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📙 ازیک نسخۀ خطی مجلس؛ تاریخ کتابت (اوایل قرن 14 ق)
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
💠 یک دوبیتی زیبا به سبک بابا طاهر همدانی
#نسخه_خوانی
عَشِق¹ باید شوان² بی‌خُوْ³ نشینه
ز گریه تا کمر در اُوْ⁴ نشینه
بَرِ رویَت دلِ مو سوته⁵ آری
بسوجه⁶ هر که در اَفتو نشینه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر : بر اساس نسخه، احتمالا محمد برهان . شناخته نشد.
📕 از یک مجموعۀ خطی مجلس. تاریخ کتابت، قرن 12 هـ.ق
✍️ ¹- عَشِق : عاشق
²- شوان: شب‌ها
³- بی‌خُوْ: بی‌خواب
⁴- اُوْ : آب
⁵- سوته: سوخته
⁶- بسوجه: بسوزد
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
عَشِق¹ باید شوان² بی‌خُوْ³ نشینه
ز گریه تا کمر در اُوْ⁴ نشینه
بَرِ رویَت دلِ مو سوته⁵ آری
بسوجه⁶ هر که در اَفتو نشینه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر : بر اساس نسخه، احتمالا محمد برهان . شناخته نشد.
📕 از یک مجموعۀ خطی مجلس. تاریخ کتابت، قرن 12 هـ.ق
✍️ ¹- عَشِق : عاشق
²- شوان: شب‌ها
³- بی‌خُوْ: بی‌خواب
⁴- اُوْ : آب
⁵- سوته: سوخته
⁶- بسوجه: بسوزد
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
💠 آتشِ زُهد و ریا خرمنِ دین خواهد سوخت (حافظ)
#نسخه_خوانی
آن قوم که تقوایِ ریایی دارند
دانی ز چه اسباب ورع¹ جمع آرند؟
مسواک، که دندانِ طمع تیز کنند
تسبیح، که عیب مردمان بشمارند!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: ملا شاه محمد شیرازی، تخلص عارف. محمد بن محمد دارابی عارف و شاعر و تذکره‌نویس قرن یازدهم و دوازدهم هجری. او را ملاشاه محمد و با شهرت اصطهباناتی، دارابی، دارابجردی و شیرازی خوانده‌اند.
📕 یک جُنگ خطی کتابخانه ملی.
✍️ ¹- وَرَع: پرهیزگاری
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
آن قوم که تقوایِ ریایی دارند
دانی ز چه اسباب ورع¹ جمع آرند؟
مسواک، که دندانِ طمع تیز کنند
تسبیح، که عیب مردمان بشمارند!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: ملا شاه محمد شیرازی، تخلص عارف. محمد بن محمد دارابی عارف و شاعر و تذکره‌نویس قرن یازدهم و دوازدهم هجری. او را ملاشاه محمد و با شهرت اصطهباناتی، دارابی، دارابجردی و شیرازی خوانده‌اند.
📕 یک جُنگ خطی کتابخانه ملی.
✍️ ¹- وَرَع: پرهیزگاری
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
💠 ایام حج است و حج حاجیان، مقبول درگاه الهی باد!
زبان حالِ جاماندگان...
#نسخه_خوانی
ای دوست! طواف خانه‌ات می‌خواهم
بوسیدنِ آستانه‌ات می خواهم
بی‌منّتِ خلق، توشۀ این ره را
می‌خواهم و از خزانه‌ات می‌خواهم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: ابوسعید ابوالخیر
📕 یک نسخۀ خطی.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
زبان حالِ جاماندگان...
#نسخه_خوانی
ای دوست! طواف خانه‌ات می‌خواهم
بوسیدنِ آستانه‌ات می خواهم
بی‌منّتِ خلق، توشۀ این ره را
می‌خواهم و از خزانه‌ات می‌خواهم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: ابوسعید ابوالخیر
📕 یک نسخۀ خطی.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
💠 چه کند؟!
#نسخه_خوانی
خواهم بکنم گنه، نخواهم نکنم
خواهم بکنم توبه نخواهم شکنم
لیکن چه [چو] نخواهم، نتوانم خواهم
خواهم نتوانم که نخواهم؛ چه کنم؟
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: در این نسخه، نامشخص.
📕 حاشیۀ یک نسخۀ خطی.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
خواهم بکنم گنه، نخواهم نکنم
خواهم بکنم توبه نخواهم شکنم
لیکن چه [چو] نخواهم، نتوانم خواهم
خواهم نتوانم که نخواهم؛ چه کنم؟
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: در این نسخه، نامشخص.
📕 حاشیۀ یک نسخۀ خطی.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
💠 شمع را فانوس از پروانه می‌سازد جدا (صائب تبریزی)
#نسخه_خوانی
دوش، پروانه گفت با فانوس
کای سرای نشاط را تو عروس
تو که راهم نمی‌دهی به بَرَش
تا بگردم همی به گِردِ سرش
شرح سوز دلم بکن باری
تو که پیراهن تنِ یاری
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: #حضوری_قمی ، میرعزیزالله قمی ، متوفی به سال 1000 هـ.ق.
📕 تذکرۀ خطی زبدة‌المنتخبین.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺
#نسخه_خوانی
دوش، پروانه گفت با فانوس
کای سرای نشاط را تو عروس
تو که راهم نمی‌دهی به بَرَش
تا بگردم همی به گِردِ سرش
شرح سوز دلم بکن باری
تو که پیراهن تنِ یاری
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸 شاعر: #حضوری_قمی ، میرعزیزالله قمی ، متوفی به سال 1000 هـ.ق.
📕 تذکرۀ خطی زبدة‌المنتخبین.
@manuscript_ir
〰️🍃🌺