و گفت یک روز دلم گم شده بود. گفتم: الهی! دلِ من باز دِه.
ندایی شنیدم که: یا جنید! ما دل بدان ربوده‌ایم تا با ما بمانی، تو باز می خواهی که با غیر بمانی.

#عطار_نیشابوری
#تذکره_الاولیاء

نقل است که نماز شامی
حسن بصری به صومعه‌ی حبيب رسید
و حبيب نماز درپیوسته بود
و الحمد را الهمد می خواند.

حسن گفت: نماز از پی او درست نباشد.
تنها نماز کرد.

آن شب خدای را - جل جلاله - به خواب دید.
گفت: «الهی رضای تو در چیست؟»
گفت:«ای حسن! رضای ما یافته بودی.
قدرش ندانستی»

گفت: بار خدایا! آن چه بود؟
گفت: نماز از پی حبیب گزاردن.
که آن نماز، مُهرِ نمازهای عمر تو خواست بود.

اما تو را راستی عبارت
از صحتِ نیت بازداشت

بسی تفاوت است از زبان راست کردن،
تا دل راست کردن.




#تذکره_الاولیاء

پس سحرگاه به درِ خانه‌ی مادر رفت، و گوش داد.
آوازِ مادر شنید که طهارت می‌ساخت و می‌گفت:
«الهی آن غریبِ مرا نیکو دار...»

بایزید چون این بشنید، بگریست، پس در بزد‌.
مادر گفت: «کیست؟»
‏گفت: «غریبِ تو»



#تذکره_الاولیاء
#ذکر_بایزید_بسطامی

در آن میان از او پرسید که :«عشق چیست؟» گفت:«امروز بینی،و فردا بینی، و پس فردا بینی». آن روزش بکشتند،و دیگر روز بسوختند،و سوم روزش به باد دادند؛ #عشق_این_است!

پس،دستش جدا کردند. خنده ای بزد. گفتند: «خنده چیست؟» گفت: «دست از آدمی بسته، باز کردن آسان است، مرد آن است که دست صفات -که کلاهِ همّت از تارَکِ عرش در میکشد - قطع کند». پس پاهایش ببریدند. تبسمی کرد. گفت: «بدین پای سفِر خاکی می کردم، قدمی دیگر دارم که هم اکنون سفر ِ هر دو عالَم بکند. اگر توانید ، آن قدم را ببرید!»
پس، دو دستِ بریدهٔ خون آلود در روی در مالید تا هر دو ساعد و روی خون آلود کرد گفتند: «این چرا کردی؟» گفت: «خونِ بسیار از من برفت، و دانم که رویم زرد شده باشد.
شما پندارید که زردیِ رویِ من از ترس است. خون در روی مالیدم تا در چشم شما سُرخ روی باشم، که گلگونهٔ مردان خونِ ایشان است». گفتند: «اگر رُوی را به خون سرخ کردی،ساعد ، باری، چرا آلودی؟» گفت: «وضو میسازم». گفتند: «چه وضو؟» گفت: «رَکعَتانِ فی العِشق، لايَصِحَّ وُضُوءهما إلّا بالدَّمِ ؛ در عشق دو رکعت است که وضوی آن درست نیاید الّا به خون».
پس، چشمهاش برکندند. قیامتی از خلق برآمد. بعضی می گریستند، و بعضی سنگ می انداختند.
پس خواستند که زبانش ببرند. گفت: «چندان صبر کنید که سخنی بگویم». روی سویِ آسمان کرد و گفت: «الهی، بدین رنج که برای تو بر من می برند، محرومشان مگردان، و از این دولتشان بی نصیب مکن. الحمدلله که دست و پای من بریدند در راه تو، واگر سر از تن باز کنند در مشاهدهٔ جلالِ تو بر سرِ دار می کنند».
پس، گوش و بینی ببریدند و سنگ روان کردند. عجوزه ای با کوزه ای در دست می آمد. چون حسین را دید، گفت: «زنید، و محکم زنید، تا این حلّاجَکِ رعنا را با سخنِ خدای چه کار!»
پس زبانش ببریدند. و نماز شام بود که سرش ببریدند. و در میانِ سر بریدن تبسّمی کرد، و جان بداد. و مردمان خروش کردند و حسینْ گویِ قضا به پایانِ میدانِ رضا برد.

#شیخ_فرید_الدین_عطار_نیشابوری
#تذکره_الاولیاء
#ذکر_حسین_منصور_حلاج

حکایت به دار آویختن #منصور_حلاج :

پس حسین را ببردند تا بر دارد کنند . صدهزار آدمی گرد آمدند ... . درویشی در آن میان  پرسید که عشق چیست؟ گفت : امروز ، فردا و پس فردا بینی . آن روز بکشتند و دیگر روز بسوختند و سوم روزش برباد دادند ، یعنی عشق این است .

پس در راه که می‌رفت می‌خرامید ، دست اندازان و عیار وار می‌رفت با سیزده بند گران . گفتند : این خرامیدن چیست؟ گفت: زیرا به قربانگاه می‌روم .
چون به زیر دارش بردند بوسه‌ای بر دار زد و پا بر نردبان نهاد . گفتند: حال چیست؟ گفت : معراج مَردان سرِ دار است .

پس جماعت مریدان گفتند : چه گویی در ما که مریدانیم و اینها منکرند و ترا سنگ خواهند زد؟ گفت : ایشان را دو ثواب است و شما را یکی ؛ از آن که شما را به من حُسن ظنی بیش نیست و ایشان از قوت توحید ، به صلابت شریعت می‌جنبند و توحید در شرع اصل بُود و حُسن ظن فرع . 

هر کس سنگی می‌انداخت ؛ شبلی را گلی انداخت ، حسین منصور  آهی کرد . گفتند : از این همه سنگ هیچ آه نکردی ؛ از گلی آه کردن چه معنی است؟ گفت : از آن که آنها نمی‌دانند، معذورند ؛ از او سختیم می‌آید که او می‌داند که نمی‌باید انداخت .

پس دستش را جدا کردند خنده‌ای بزد ، گفتند : خنده چیست؟

گفت : دست از آدمی بسته باز کردن آسان است مرد آن است که دست صفات که کلاه همت از تارک عرش در می‌کشد ، قطع کند . پس پایش ببریدند تبسمی کرد ، گفت : بدین پای سفر خاکی می‌کردم قدمی دیگر دارم که هم اکنون سفر هر دو عالم بکند اگر توانید آن قدم را ببرید .

پس او دست بریده خون آلود بر روی در مالید تا هر دو ساعد و روی خون آلود کرد ، گفتند : چرا کردی؟ گفت : خون بسیار از من برفت و دانم که رویم زرد شده باشد شما پندارید که زردی من از ترس است . خون در روی مالیدم تا در چشم شما سرخ روی باشم که گلگونه (سرخاب) مردان ، خون ایشان است .
گفتند : اگر روی به خون سرخ کرد ، ساعد چرا آلودی؟ گفت : وضو سازم .

گفتند : چه وضو؟ گفت : در عشق دو رکعت است که وضوءِ آن درست نیابد الا به خون . پس چشمهایش برکندند . قیامتی از خلق برآمد بعضی می گریستند و بعضی سنگ می‌انداختند ، پس گوش و بینی بریدند و ... . پس زبانش ببریدند و نماز شام بود که سرش بریدند و در میان سربریدن تبسمی کرد و جان داد .

#تذکره_الاولیاء #عطار_نیشابوری

بایزید گفت : چون او را دار زدند . دنیا بر من تنگ آمد. برای دلداری خویش شب تا سحر زیر جنازه‌ی بر دار آویخته‌اش نماز کردم . چون سحر شد و هنگام نماز صبح ، هاتفی از آسمان ندا داد . که ای بایزید از خود چه می‌پرسی؟ پاسخ دادم : چرا با او چنین کردی؟ باز ندا آمد : او را سِرّی از اسرار خود بازگو کردیم . تاب نیاورد و فاش ساخت . پس سزای کسی که اسرار ما فاش سازد چنین باشد

راستي چيست؟
گفت:
آن است كه دل ، پيش تر از زبان گويد.

#شیخ_فرید_الدین_عطار_نیشابوری
#تذکره_الاولیاء
#ذکر_ابوالحسن_خرقانی

گفتند: چرا محبت را به بلا مقرون کردند؟!
گفت: تا هر سفله دعوی محبت نکند!

#تذکره_الاولیاء
#عطار


هر دل نبرد چاشنی داغ محبت
این آتش بی‌رنگ نسوزد همه‌کس را


#بیدل

وقتی لختی هیزم دید که آتش در زده بودند و آب از دیگر سویِ وی می چکید. اصحاب را گفت ؛ ای مدّعیان ، اگر راست می گوئید که در دل آتش داریم ، از دیده تان ، اشک پیدا نیست.
وگفت: هیبت گدازنده ی دلهاست ، و محبّت گدازنده ی جانها ، و شوق گدازنده ی نَفسها.
و گفت: محبّت ، ایثارِ خیر است که دوست داری برای آنکه دوست داری.
آنچه دل ما را افتاده است ، از دیده نهان است. گر بودَمی با او بودَمی ولیکن من محوم ، اندر آنچه اوست.
و گفت: خدمت ، حرّیت دل است.
وگفت: شریعت آن است که او را پرستی، و طریقت آن است که او را طلبی ، و حقیقت آن است که او را بینی.

#شیخ_فرید_الدین_عطار_نیشابوری
#تذکره_الاولیاء
#ذکر_ابوبکر_شبلی

#مجیدوحید

#لیلی لیلی ...

پرسید که عشق چیست
گفت امروز بینی
فردا بینی
وپس فردا بینی
آن روزش بکشتند
دیگر روز بسوختند
وسوم روزش به باد دادند
عشق این است ...


#منصور_حلاج
#تذکره_الاولیاء

گفت‌وگوی زیبای
  شیخ ابوالحسن خرقانی و
شیخ بایزید بسطامی با خداوند:


       نقلست که شبی نماز همی‌کرد،
      آوازی شنود که هان بوالحسنو!
     خواهی که آنچه از تو می‌دانم
    با خلق بگویم تا سنگسارت کنند؟
         شیخ گفت: ای بار خدایا!
خواهی تا آنچه از رحمت تو می‌دانم
  و از کرم تو می‌بینم با خلق بگویم
    تا دیگر هیچ کس سجودت نکند؟
       آواز آمد: "نه از تو نه از من"

               #تذکره_الاولیاء

       در کنار دجله، سلطان بایزید
        بود تنها فارغ از خِیل مُرید

           ناگه آوازی ز عرش کبریا
    خورد برگوشش که ای شیخِ ریا!

       آنچه داری در میان کهنه‌دَلق
   میل آن داری که بنمایم به خلق؟

         تا خلایق قصد آزارت کنند
      سنگ‌باران بر سرِ دارت کنند؟

    گفت: یارب! میل آن داری تو هم
    شمّه‌ای از رحمتت سازم رقم؟

      تا خلایق از عبادت کم کنند
    از نماز و روزه و حج رم کنند؟

    پس ندا آمد که ای شیخِ فتن
           "نی ز ما و نی زِ تو"
               رُو دم مزن!

پس سحرگاه به درِ خانه‌ی مادر رفت، و گوش داد.
آوازِ مادر شنید که طهارت می‌ساخت و می‌گفت:
«الهی آن غریبِ مرا نیکو دار...»

بایزید چون این بشنید، بگریست، پس در بزد‌.
مادر گفت: «کیست؟»
‏گفت: «غریبِ تو»



#تذکره_الاولیاء
#ذکر_بایزید_بسطامی

و گفت: مردم سه گروهند
یکی اُمرا
دوم عُلما
سوم فقرا.
چون اُمرا تباه [فاسد] شوند، معاش و اکتسابِ خلق تباه شود،
و چون عُلما تباه [فاسد] شوند، دینِ خلق روی به نقصان نهد،
و چون فُقرا تباه [فاسد] شوند، زُهد و همّت در میانِ خلق تباه شود.

#تذکره_الاولیاء
ذکر ابوبکر وراق

‍ ‍

وقت عارف چون روزگار بهارست!

رعد منفرد و ابر می بارد و برق می سوزد و باد می وزد و شکوفه می شکفد و مرغان بانگ می کنند!

حال عارف همچنین است:

به چشم می گرید و به لب می خندد و به دل می سوزد و بسر می بازد و نام دوست می گوید و بر در او می گردد.

#تذکره_الاولیاء

پرسیدند که غریب کیست؟
گفت: غریب نه آن است که تنش در این جهان غریب است، بلکه غریب آن است که دلش در تن غریب بُوَد و سِرَّش در دل غریب بُوَد…


#تذکره_الاولیاء

گفت:در سفری بودم، صحرا پربرف بود،
و گبری را دیدم دامن در سرافگنده و از صحرای برف می‌رفت و ارزن می‌پاشید.
ذالنون گفت:
ای دهقان! چه دانه می‌پاشی؟
گفت:
مرغکان چینه نیابند. دانه می‌پاشم تا این تخم به برآید و خدای  بر من رحمت کند.

گفتم:
دانه ای که بیگانه پاشد از گبری نپذیرد.

گفت:اگر نپذیرد، بیند آنچه می‌کنم.
گفتم: بیند.

گفت: مرا این بس باشد.

پس ذوالنون گفت چون به حج رفتم آن گبر را دیدم
عاشق آسا در طواف گفت: یا اباالفیض! دیدی که دید و پذیرفت، و آن تخم به برآمد، و مرا آشنایی داد، و آگاهی بخشید، وبه خانه خودم خواند؟

ذوالنون از آن سخن در شور شد.
گفت: خداوندا! بهشتی به مشت ارزن به گبری چهل ساله ارزان می‌فروشی.

هاتفی آواز داد:
که حق تعالی هرکه را خواند، نه به علت خواند، و هرکه را راند نه به علت راند.
تو ای ذوالنون!
فارغ باش که کار انفعال لمایرید با قیاس عقل تو راست نیوفتد.


#تذکره_الاولیاء
#ذکر_ذوالنون_مصری

و گفت: همه چیز اندر دو چیز یافتم؛ یکی مرا، و یکی نه مرا.
آن که مراست اگر بسیار از آن گریزم همی سوی من آید،و آن که نه مراست اگر بسی جهد کنم به جهد خویش هرگز در دنیا نیابم.

#تذکره_الاولیاء
#عطار_نیشابوری