۷ مهر زادروز #استادحسین_دهلوی
موسیقیدان، آهنگساز و رهبر ارکستر

دهلوی، یادگیری موسیقی را از پنج سالگی نزد پدرش معزالدین دهلوی که از شاگردان علی‌اکبر شهنازی بود، آغاز کرد و دوره اول ویلون را نزد پدر گذراند. سپس دوره دوم (ردیف راست کوک) را نزد ابوالحسن صبا فراگرفت و وارد هنرستان موسیقی شد و هارمونی، کنترپوان و اصول آهنگسازی را نزد حسین ناصحی آموخت.
وی در سال ۱۳۳۹ از هنرستان عالی موسیقی در رشته آهنگسازی دانش‌آموخته شد. او در دوره هنرستان با همکاری ابوالحسن صبا ارکستر شماره یک هنرهای زیبا را به راه‌ انداخت و تعدادی از آثار صبا را برای ارکستر تنظیم کرد. پس از درگذشت استاد صبا درسال ۱۳۳۶، رهبری این ارکستر را که بعداً ارکستر صبا نامیده شد، به دهلوی واگذار کردند و شاخه‌های ۲، ۳ و ۴ هم به آن افزوده شد. این ارکسترها از زمان گشایش تلویزیون ایران در سال ۱۳۳۷ به‌صورت هفتگی در تلویزیون به اجرای برنامه پرداختند.
وی در سال ۱۳۴۱ به ریاست هنرستان موسیقی ملی برگزیده شد و دوره دوم هنرستان رشته‌های تئوری موسیقی ایران، تلفیق شعر و موسیقی، فرم موسیقی ایران، هارمونی و ارکستر را شخصاً آموزش می‌داد و در سال ۱۳۵۰ برای سفر دوساله مطالعاتی به آلمان و اتریش رفت.
او از سال ۱۳۷۶ تصنیف اپرای مانا و مانی را به‌مناسبت سال جهانی کودک (۱۳۷۹) آغاز کرد. ساخت این اثر سه سال به‌طول انجامید که به‌خاطر محدودیت‌های استفاده از صدای خواننده زن تا به‌حال به اجرا در نیامده (در بخشی از اپرا، یک دزد بره یک دختر کوچک را می‌رباید و دخترک که صاحب بره بوده به جنگل می‌رود و آواز می‌خواند) و فقط موسیقی سازی آن در خرداد ۱۳۷۹ با تلاش و رهبری علی رهبری با ارکستر فیلارمونیک اسلواکی در شهر براتیسلاو اجرا و ضبط شده‌است.
دهلوی، در زمینه موسیقی فیلم هم فعالیت داشت که البته بیشتر برای فیلم‌های مستند، نقش مشاور و انتخاب کننده موسیقی را برعهده داشت و در تیتراژ فیلم‌ها، از او به‌نام مستعار فریبا یاد شده‌است. دهلوی برای چند فیلم مستند از ابراهیم گلستان مثل یک آتش، موج و مرجان و خارا و گنجینه گوهر و همچنین فیلم هفده روز به اعدام اثر هوشنگ کاووسی موسیقی نوشته‌است.
وی قطعاتی از ابوالحسن صبا را نیز برای ارکستر تنظیم کرده است. «به‌یاد صبا» (برگرفته از قطعه «به‌یاد گذشته» در دشتی - ۱۳۳۷) «شوشتری» (چهارمضراب برای ویلون و ارکستر - ۱۳۳۸) و نغمه ترک (بر اساس قطعه دوضربی بیات ترک) از آن جمله‌‌اند.
اجرای ۱۵ قسمت از اپرای ۲۶ قسمتی «بیژن و منیژه» (تصنیف در سال‌های ۵۴ و ۵۵)
و انتشار پارتیتور آهنگ‌های خود به نام‌های «دوئو سنتور در سه گاه»، «شورآفرین در شور برای ارکستر»، «چهارنوازی مضرابی در اصفهان» «سوئیت بیژن و منیژه برای ارکستر زهی» «بیژن و منیژه برای ارکستر سمفونیک» (۸ قسمت) «سرباز برای آواز گروهی و ارکستر» و ... تنها بخشی از آثار چاپ شده اوست.
یکی از مهمترین آثار دهلوی کتاب «پیوند شعر وموسیقی آوازی» است که جایزه کتاب سال در بخش هنر را به‌خود اختصاص داد.این کتاب حاصل بیش از ۴۰ سال تجربه دهلوی در تلفیق موسیقی با شعر ایرانی است که به شیوه‌ای علمی و متدیک فرایند کار را توضیح می‌دهد.
دهلوی در سال ۱۳۸۲ به‌عنوان چهره‌ ماندگار مورد تقدیر قرار گرفت.
استاد حسین دهلوی در ۹۲ سالگی درگذشت و در قطعه‌ هنرمندان به‌خاک سپرده شد.

‎

در دی ماه ۱۳۹۷ به میمنت جشن صد سالگی هنرستان موسیقی،تمبر اختصاصی #استادحسین_دهلوی در کنار استاد غلامحسین غریب رو نمایی شد .
بهمن ۱۳۹۹در آیین ششمین سال نوای موسیقی ایرانی از تمبر اختصاصی یادبود #حسین_دهلوی ،توسط #حسین_علیزاده رونمایی شد.

آخرین کوشش #استادحسین_دهلوی در زمینه کارهای جمعی موسیقی ملی پایه گذاری #ارکسترمضرابی است که با همکاری ۶۶ نفر از نوازندگان سازهای مضرابی ایرانی تشکیل شد و در سال ۱۳۷۲ به روی صحنه رفت.

نمونه ای از ارکستر مضرابی:
#چهار_مضراب_دشتی
ساخته #استادفرامرز_پایور تنظیم #استادحسین_دهلوی

«نوا»

کاری از #سوسن_دهلوی
با همکاری #استادحسین_دهلوی
اجرا #گروه_سنتور
تنبک #سیامک_بنایی

«فروغ عشق»
شاهکاری از #استادحسین_دهلوی با صدای #حسین_سرشار

«به زندان»

اثری از #استادابوالحسن_صبا
با تنظیم #استادحسین_دهلوی