📎 #شاعران_بزرگ_پارسی_گوی (۵) 📎
#قرن_چهارم و #نیمه_اول_قرن_پنجم هجری

✅ #ابوشکور_بلخی

او بی‌تردید از شاعران #بزرگ و #استاد قرن چهارم است. با این‌حال نامش را در هیچیک از مآخذ نیاورده و به ذکر #کنیه‌ی او اکتفا کرده‌اند. از احوال وی در آغاز حیات اطلاعی نداریم و تنها معلوم است که از موطن خود #بلخ به #بخارا #مهاجرت کرده و در آنجا زندگی را به #مداحی امرا و رجال می‌گذرانیده است.
از #آثار او ابیات پراکنده‌ای در دست است که بعضی از آن‌ها بازمانده‌های #قصاید اوست. #اثر_مهمش #منظومه‌ای بوده به #بحر_متقارب مرسوم به « #آفرین_نامه » که به سال ۳۳۶ هجری به اتمام رسید. این اثر نشان می‌دهد که گوینده به #اندرز و #بیان_حِکم و #امثال در شعر خود توجهی خاص می‌کرد.
شعر بوشکور در آفرین‌نامه #روان و خالی از #صعوبت و #اشکال بوده است. وی علاوه بر آفرین‌نامه دو مثنوی دیگر نیز داشته که از آنها نیز ابیات پراکنده‌یی در دست داریم. و همچنین بازمانده‌هایی از قصاید و #قطعات و #رباعی نیز موجود است.

این ابیات از آفرین‌نامه‌ی اوست:

خردمند گوید خرد پادشاست
که بر خاص و بر عام فرمان‌رواست

خرد را تن آدمی لشکر است
همه شهوت و آرزو چاکر است

جهان را به دانش توان یافتن
به دانش بود رشتن و بافتن

و

زدن مرد را چوب بر تار خویش
به از باز گشتن ز گفتار خویش

ز دانا شنیدم که پیمان‌شکن
زن جاف‌جاف است، بل کم ز زن

و

بدان کوش تا زود دانا شوی
چو دانا شدی زود والا شوی

نه داناتر آنکس که والاتر است
که والاتر آنکس که داناتر است

نبینی به شاهان که بر تختگاه
ز دانندگان باز جویند راه

اگرچه بمانند دیر و دراز
به دانا بودشان همیشه نیاز

نگهبان گنجی تو از دشمنان
و دانش نگهبان تو جاودان

به دانش شود مرد پرهیزکار
چنین گفت آن بخرد هوشیار

که دانش ز تنگی پناه آورد
چو بیراه گردی به راه آورد


📚 #تاریخ_ادبیات_ایران؛ دکتر #ذبیح_الله_صفا؛ جلد اول

#زادروز_شاعر
ششم اسفند
#هوشنگ_ابتهاج، ه. ا.سایه
شاعر

#زندگینامه

ابتهاج در ششم اسفند 1306 در رشت به دنیا آمد. پدرش یکی از افراد سرشناس رشت بود. تحصیلات ابتدایی را در همان رشت و تحصیلات تکمیلی را در تهران گذراند.

در سال 1325 او اولین دفتر شعر خودرا با نام "نخستین نغمه ها "منتشر کرد. اشعار این کتاب را ابتهاج براساس یک عشق ناکام در دوران جوانی و همچنین شرایط پر از التهاب ایران در زمان جنگ دوم جهانی نگاشته است.

در دهه سی او به همراه دیگر سرشناس شعر نو همانند نیمایوشیج و احمد شاملو انجمن ادبی "شمع سوخته "را تشکیل دادند.

ابتهاج در ابتدا غزل می سرود سپس تحت تاثیر جریان شعر نیمایی به سرودن شعر نو روی آورد ولی از آنجا که احساس می کرد شعر نو بیان مناسبی برای احساسات او نیست همانند دیگر شاعر سرشناس ایران "شهریار "دوباره به سرودن غزل روی آورد.

ابتهاج پس از کناره گیری "داوود پیرنیا "از برنامه گل ها از سال 1350 تا سال 1356 سرپرست این برنامه رادیویی بود.

از مهمترین اقدامات او در برنامه گل ها این بود که برخی از خوانندگان سنتی ما همانند "حسین قوامی و "محمدرضا شجریان "اشعار شعر نو را به صورت سنتی اجرا کردند و همچنین تصنیف های خاطر انگیز همچون "تو ای پری کجایی "و "ای ایران ای سرای امید "
را در همین زمان سروده است.

از مهمترین کارهای او تصحیح دیوان حافظ می باشد که با عنوان "حافظ به سعی سایه "نام دارد و برای اولین بار در سال 1374 منتشر شد. ابتهاج بخش بزرگی از عمر خود را صرف حافظ پژوهی کرده است.

خانه ابتهاج در تهران در سال 1387 با نام" خانه ارغوان "ثبت سازمان میراث فرهنگی شد. علت این نام گذاری وجود درخت ارغوان زیبایی است در این خانه، که ابتهاج شعر معروف ارغوان خود را برای این درخت گفته است.

برخی از #آثار

نخستین نغمه ها 1325
سراب 1330
سیاه مشق 1332
زمین1334
چند برگ از یلدا، 1344
تا صبح شب یلدا، 1360
حافظ به سعی سایه، 1374

#آثار

فرصت درویشان، مجموعه اشعار #نوذر_پرنگ» به کوشش: سعید نیاز کرمانی، انتشارات پاژنگ، چاپ سال ۱۳۶۵
آن سوی باد، مجموعه‌ای از سروده‌های «نوذر پرنگ» (شامل غزل‌ها، شعرهای نیمایی، شعرهای سپید، مثنوی‌ها و چهار پاره‌های به هم پیوستهٔ او)، به کوشش: بیژن ترقی، انتشارات سنائی، چاپ سال ۱۳۸۲
مقالاتی در حوزه ادبیات و نقد ادبی همچون «نظری بر مقدمه حافظ سایه»

#آثار_و_تالیفات
#جامع_عباسی

از نخستین و معروفترین رساله‌های عملیه در فقه بوده و به زبان فارسی است که این خود ابتکاری نو در نگارش متون فقهی به‌شمار می‌رفت تا آن‌جا که برخی از صاحب نظران از آن به عنوان اولین دورهفقه فارسی غیر استدلالی که به صورت رساله عملیه نوشته شده‌است یاد می‌کنند، این کتاب از یک مقدمه و بیست باب (از طهارت تا دیات) تشکیل شده‌است.

#الزبده_فی_الاصول

مهم‌ترین اثر بهائی است در اصول فقه. تاریخ نگارش آن یعنی سال ۱۰۱۸ ق و به قولی در سال ۱۰۰۵ ق، حکایت از اهمیت آن دارد، زیرا اوایل قرن یازدهم، عصر سیطره اخباریان در حوزه فقه و اصول شیعی بوده‌است.

#اربعین

تألیف اربعین (چهل حدیث) از سوی محدثان و عالمان شیعی بر اساس حدیث معروفی است که از پیامبر اسلام نقل شده‌است. بهاءالدین عاملی نیز به پیروی از این سنت معمول، به تألیف اربعین حدیث پرداخت، با این امتیاز که شرح کافی و جامع دربارهٔ احادیث یاد شده دارد و در مجموع، از بهترین و معروف‌ترین اربعین‌ها می‌باشد. این اثر بعد از مثنوی سوانح حجاز، تنها اثری است که او در آن به مباحث سیاسی پرداخته‌است، مؤلف در شرح حدیث پانزدهم (که دربارهٔ حرمت اعانت ظالمان و گرایش قلبی به آن‌ها وارد شده‌است) به تفصیل دیدگاه‌های خود را مطرح کرده‌است. وی دربارهٔ این موضوع به‌طور صریح و شفاف سخن گفته‌است، از این رو می‌توان دیدگاه و عقیده باطنی او در مورد رفتار با حاکم جور، و نیز علل و عوامل همکاری علما با شاهان صفوی را به دست آورد، همچنین وی در این اثر به بحث از امر به معروف و نهی از منکر، شرایط و مراحل آن پرداخته‌است.

#آثار_و_تالیفات

#مثنوی_سوانح_الحجاز (نان و حلوا)

این کتاب آمیخته‌ای از مواعظ، طنز، حکایت، تمثیلو لطایف عرفانی و معارف برین بشری است. با زبانی روان و دلنشین. نان و حلوا ترسیمی است از ریاکاری، تلبیس و غرور به مال و منال و عنوان و منصب دنیایی. بهایی در یکی از بخش‌های این مثنوی به دوری از سلاطین که خود آن را از نزدیک تجربه کرده بود اشاره می‌کند، چرا که قرب شاهان غارت دل و دین را در پی دارد. در مجموع، مثنوی نان و حلوا از جمله آثار بهائی است که در تبیین دیدگاه و اندیشه سیاسی او می‌توان بدان استناد کرد.

#کشکول

مقالهٔ اصلی: کشکول شیخ بهایی

نامدارترین اثر بهاءالدین عاملی، الکشکول، معروف به کشکول شیخ بهایی است که مجموعه گرانسنگی از علوم و معارف مختلف و آینه معلومات و مشرب او محسوب می‌شود. این کتاب به‌صورت جُنگی آزاد، شامل شعرها و نثرهای مورد علاقه بهایی است که برخی از خود وی و برخی نیز گردآوری او از دیوان‌ها و کتاب‌های مورد علاقه‌اش بوده‌اند. این مطالب اغلب بی‌هیچ نظم خاصی به دنبال هم آمده‌اند؛ ولی بیش از سایر تألیفاتش خواننده را به ضمیر فکری او نزدیک می‌کند.

#آثار_و_تالیفات
#صمدیه

کتاب صمدیه نوشته بهاءالدین عاملی برای برادر خود '''عبدالصمد''' است. این کتاب در باب علم نحواست. او در این نوشتار در مورد علم نحو و کلمه و کلام به تفضیل مطالب خود را بیان نموده‌است. اخیراً این نوشتار در کتاب جامع المقدمات به چاپ رسیده‌است.

#مشرق_الشمسین_و_اکسیر_السعادتین

ارایه فقه استدلالی شیعه بر مبنای قرآن، آیات الاحکام و حدیث است.

حبل المتین فی اِحکام احکام الدّین

در زمینه فقه

#الاثنا_عشریه

در پنج باب طهارت، نماز، زکات، خمس، روزه و حجاست.

#زبده_الاصول

شامل بیش از چهل شرح و حاشیه و نظم

#الاربعون_حدیثاً

معروف به اربعین بهائی

#مفتاح_الفلاح

این کتاب را آقابزرگ تهرانی، مفتاح الفلاح فی الأعمال و الأدعیة اللابدیة فی الیوم و اللیلةنامیده‌است. این کتاب دارای شش باب (فصل) است که نویسنده در هر فصل (ساعتی از شبانه روز) اعمال مخصوصی را در نظر گرفته‌است.

نگارنده کتاب خود را به درخواست جماعتی نوشته تا یک مسلمان بتواند در یک شبانه روز، تمام اعمال خود را بر طبق آن انجام دهد و لذا نمازهای واجب و مستحب، وضو، طهارت و غیره را نیز در کتاب خود ذکر کرده‌است. بهاءالدین عاملی در انتهای کتاب تفسیر سوره حمد را آورده‌است.

#حدائق_الصالحین

(ناتمام)، شرحی است بر صحیفه سجادیه

#حدیقة_هلالیه

شامل تحقیقات و فواید نجومی ارزنده

#التحضیر

کتابی است درزمینهٔ احضار جن و بسیار کمیاب است که چند نسخهٔ باقی‌ماندهٔ آن درکتابخانهٔ آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود

بیشتر روش‌های احضار جن که دراین کتاب آورده شده‌است بوسیلهٔ صفحهٔ شطرنج انجام می‌گیرد که طبق چه مراحلی صورت می‌گیرد

#آثار نقاشی ایوان ویلسون هنرمند؛ امریکایی به سبک #هایپررئالیسم



نمی‌آید به چشم از نازکی مانند بوی گل
گر آید از لباس خویش آن گل پیرهن بیرون

وحید قزوینی

‍ ‍ #امروز_چهارم_شهریورماه:
#سالروز_درگذشت
#علی‌اکبرمجیدی‌فیاض

#مروری_بر_زندگینامهء
#علی‌اکبرمجیدی‌فیاض

( زاده سال ۱۲۷۷ مشهد – درگذشته ۴ شهریور ۱۳۵۰ مشهد ) نویسنده، مصحح و استاد ادبیات

فیاض در کودکی با آموختن قرآن و مقدمات زبان عربی نزد پدرش، عبدالمجید ثقةالاسلام، پرورش یافت و پس از تحصیل علوم قدیمه و تبحر یافتن در علوم معقول و منقول، به‌جای پدر خادم‌باشی آستان‌قدس رضوی شد.

او در سال ۱۳۰۷ رئیس دبیرستان شاهرضای مشهد و در سال ۱۳۱۴ به‌عنوان نخستین رئیس مؤسسه دانشسرای عالی منصوب شد.

در سال ۱۳۱۶ پس از دوره ابتدایی و دبیرستان، وارد دانشگاه تهران شد و در کتابخانه دانشکده ادبیات و دانشسرای عالی به کتابداری پرداخت و در سال ۱۳۲۲ به مدرک دکتری در زبان و ادبیات فارسی رسید و به استادی ملل در دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران برگزیده شد.

وی در سال ۱۳۳۳ دانشکده ادبیات مشهد را به دستور وزارت فرهنگ بنیان نهاد و به مدت ۹ سال ریاست آن دانشکده را برعهده داشت و در آنجا تدریس کرد و پس از آن به‌تهران رفت و مدیریت گروه ادیان و مذاهب دانشکده الهیات و معارف اسلامی را برعهده گرفت و با بازنشستگی‌اش در سال ۱۳۴۶ به‌مشهد بازگشت.

او در ۱۳۴۷ برای انجام معالجاتی به سویس رفت و مدتی در آنجا اقامت گزید و در بهمن ۱۳۴۹ به‌دعوت دانشگاه مشهد به تدریس پرداخت.

دکتر مجیدی فیاض  در ۷۷ سالگی درگذشت و در آستان قدس رضوی به خاک سپرده شد.


#مقالات_و_فعالیت‌های_ادبی:
فیاض که مدتی ریاست انجمن ادبی بهار و ریاست هیئت تحریریه مجله آستان قدس رضوی را بر عهده داشت، نایب رئیس انجمن قلم خراسان نیز بود و در انجمن ادبی مشهد و انجمن ادبی ایران شرکت می‌کرد.

او در همکاری با دوستان خویش، بالاخص قاسم غنی در تصحیح تاریخ بیهقی و تألیف عصر حافظ فعالیت داشت و همچنین در نوشتن کتابی باعنوان تاریخ مشهد نیز فعالیت کرد که به‌چاپ نرسید.

در مقدمه کتاب تاریخ بیهقی که پس از درگذشت او به‌چاپ رسید مقاله محققانه‌ای از وی باعنوان نسخه‌های خطی تاریخ بیهقی به‌چاپ رسیده‌است. او همچنین دو کتاب درباره زنبور عسل و دوربین عکاسی نیز نوشت.


#آثار:
تاریخ اسلام (۱۳۲۷)
تصحیح تاریخ بیهقی (۱۳۵۰)

#روحش_شاد_و_یادش_گرامیباد

‍ ‍ #امروز_چهارم_شهریورماه :
#سالروز_درگذشت
#همایون_صنعتی‌زاده_کرمانی


#مروری_بر_زندگینامهء
#همایون_صنعتی‌زاده_کرمانی

( ادامه از پست قبلی )

#آثار_ایشان

از صنعتی‌زاده آثار زیر به صورت ترجمه و تالیف باقی مانده و برخی از آنها هم در دست انتشار است.


۱ - تاریخ کیش زرتشت، مری بویس، سه جلد، انتشارات توس
۲ - چکیده تاریخ کیش زرتشت، مری بویس، انتشارات صفی‌علیشاه
۳ - پس از اسکندرگجسته، مری بویس و ... انتشارات توس
۴ - جغرافیای تاریخی ایران، ویلهلم بارتولد، انتشار موقوفات دکتر محمود افشار
۵ - جغرافیای استرابو، سرزمین زیر فرمان هخامنشیان، انتشار موقوفات دکتر محمود افشار
۶ - تاریخ سومر، ادوارد وولی، نشرگستره
۷ - ایران در شرق باستان، ارنست هرتسفلد، انتشار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
۸ - علم در ایران باستان، مجموعه مقالات، نشرقطره
۹ - تاریخ هند، دو جلد، رومیلا تاپار و پرسیوال اسپیر، نشر ادیان
۱۰ - تأثیر علم بر اندیشه (رابطه علم و دین)، ریچارد فاینمن، نشرمهر امیرالمؤمنین
۱۱ - جغرافیای اداری هخامنشی، آرنولد توین بی، انتشار موقوفات دکتر محمود افشار
۱۲ - جغرافیای تاریخی ایران پیش از اسلام، انتشار موقوفات دکتر محمود افشار
۱۳ - شیراز در روزگار حافظ، جان لیمبرت، انتشارات بنیاد فرهنگی دانشنامه فارس
۱۴ - گاه شماری زرتشتی، انتشارات دانشگاه کرمان
۱۵ - بیست و سه قصه، تولستوی، نشرقطره
۱۶ - گنجینه لغات مثنوی، انتشارات فرهنگ معاصر
۱۷ - قالی عمر، شعر
۱۸ - شور گل، شعر
زندگینامه: بدیع‌الزمان فروزانفر (۱۲۸۳- ۱۳۴۹)
زندگینامه: محمدجواد مشکور (۱۲۹۷-۱۳۷۴)
زندگینامه: محمدعلی سپانلو (۱۳۱۹-۱۳۹۴)
زندگینامه: محمدصادق همایونی سروستانی (1313 - 1392)
زندگینامه: شهاب‌الدین سهروردی (۵۳۳-۵۷۰)
زندگینامه: پرتو اشراق (۱۳۲۴-۱۳۹۱)
زندگینامه: محمدابراهیم باستانی‌پاریزی (۱۳۰۴ - ۱۳۹۳)
زندگینامه: ابوعلی‌سینا (۳۵۹- ۴۱۵)
زندگینامه: بهروز ثروتیان (١٣١٦-١٣٩١)
زندگینامه: علی‌اصغر خبره‌زاده (۱۳۰۲- ۱۳۸۷)
زندگینامه: احمدصدر حاج سیدجوادی (۱۲۹۶ - ۱۳۹۲)
زندگینامه: گابریل گارسیا مارکز (۱۹۲۸- ۲۰۱۴)
زندگینامه: رضا حسینی (۱۳۰۵- ۱۳۸۸)
زندگینامه‌‌‌‌‌‌‌‌: بهمن فرزانه (۱۳۱۷-۱۳۹۲)
زندگینامه: فهیمه رحیمی (۱۳۳۱-۱۳۳۲)
زندگینامه: عبدالحسین شریفیان (۱۳۰۵- ۱۳۸۸)
زندگینامه: جاهد جهانشاهی (۱۳۲۵ - ۱۳۹۱)
زندگینامه: عباس سحاب (۱۳۰۰ - ۱۳۷۹)
زندگینامه: نادر ابراهیمی (۱۳۱۵-۱۳۸۷)
زندگینامه: اصغر الهی (۱۳۲۳ - ۱۳۹۱)
زندگینامه: بهمن سرکاراتی (1316 - 1392)
زندگینامه: مرتضی ثاقب‌فر (۱۳۲۱ - ۱۳۹۱)
زندگینامه: احمد بیگدلی (۱۳۲۴ - ۱۳۹۳)
زندگینامه: ایرج افشار (۱۳۰۴- ۱۳۸۹)
زندگینامه: غلامرضا اسلامی بیدگلی (۱۳۲۵ - ۱۳۹۲)
زندگینامه: جعفر شهیدى (۱۲۹۷-۱۳۸۶)
زندگینامه: محمد امین ریاحی (۱۳۰۲-۱۳۸۸)
زندگینامه: حمید فرزام (۱۳۰۲-۱۳۸۷)
زندگینامه: محمود عبادیان (۱۳۰۷ - ۱۳۹۲)
زندگینامه: علی‌اکبر دهخدا (۱۲۵۵-۱۳۳۴)
زندگینامه: منوچهر وصال (۱۲۹۱ - ۱۳۹۱)
زندگینامه: محمد زهرایی (۱۳۲۷-۱۳۹۲)
زندگینامه: لئون میناسیان (۱۲۹۹-۱۳۹۱)
زندگینامه: صادق آئینه‌وند (۱۳۳۰-۱۳۹۴)
زندگینامه: جلال آل‌احمد (۱۳۰۲- ۱۳۴۸)
زندگینامه: منوچهر احترامی (۱۳۲۰-۱۳۸۷)
زندگینامه: عبدالعظیم رضایی (۱۳۱۱- ۱۳۸۷)
زندگینامه: محمدگلبن (1314 - 1392)
مجله پدیدآورندگان درگذشته
زندگینامه: عنایت‌اله رضا (۱۲۹۹- ۱۳۸۹)
زندگینامه: باقر عاقلی (۱۳۰۸-۱۳۹۲)
زندگینامه: سلیمان حییم (۱۲۶۶-۱۳۴۸)
زندگینامه:احمد عطایی (١٢٩٨-١٣٩٢)
زندگینامه: سیمین دانشور (۱۳۰۰- ۱۳۹۰)
زندگینامه: محمدمهدی فولادوند (۱۲۹۹-۱۳۸۷)
زندگینامه: علی شریعتی (۱۳۱۲ - ۱۳۵۶)
زندگینامه: فریدون آدمیت (۱۲۹۹-۱۳۸۷)
زندگینامه: ابوریحان محمدبن احمد بیرونى (۳۵۱-۴۲۷)

#روحش_شاد_و_یادش_گرامیباد