تصنیف: #یعنی_چه

اواز: #محمدرضا_شجریان
اهنگسازی: #اسماعیل_مهرتاش
سه تار: #داریوش_پیرنیاکان
نی: #جمشید_عندلیبی
ضرب: #مرتضی_اعیان
کلام: #حافظ
برگرفته ازالبوم: #دل_مجنون

قطعه نایاب از استادان:
#محمدرضاشجریان
و
#اسماعیل_مهرتاش

‍ ‍ "آواهای کم‌ شنیده از دیروز تا امروز"

#قسم_ اول:
#مرضیه

با اجرای:
#اسکندر_آبادی
#میترا_خلعتبری

در این قسمت به فعالیت‌های هنری بانو #مرضیه پرداخته‌ایم که بیش از یک هزار ترانه، آن هم تقریبا به همه سبک‌های موسیقی ایرانی خوانده است.
مصاحبه‌ای که در دهه ۴۰ هم با این خواننده‌ نام‌آشنای موسیقی ایرانی شده است را در این برنامه خواهید شنید.

بانو مرضیه به گفته خودش از شاگردان #اسماعیل_مهرتاش، هنرمند ماندگار موسیقی و تئاتر ایران بوده و با بهره‌گیری از امتیازات اجرای موسیقی در نمایشنامه‌ها، توانمندی خود را در اجراهای کاملا گوناگون نشان داده و ثبت کرده است. نام و کار خانم مرضیه چنان آشناست که کمتر می‌توان سخن تازهای درباره‌اش گفت.

اشرف‌السادات مرتضایی در نخستین روز فروردین سال ۱۳۰۳ در تهران زاده شد و با این که از خانوادهای مذهبی بود اما پدر و مادرش مانع هنرش نشدند.

مرضیه در مصاحبه‌ای درباره خود گفته بود: "در زمانی که خانواده‌های ایرانی به ندرت فرزندان دخترشان را برای تحصیل علم می‌فرستادند، پدر من با وجود اینکه یک فرد روحانی بود، مرا تشویق به آموزش تحصیلات کرد."

او فعالیت‌های هنری خود را با نقش‌آفرینی در نمایشنامه "خسرو وشیرین" اثر و اجرای اسماعیل مهرتاش در بیست سالگی آغاز کرد.
۲۴ ساله بود که وارد رادیو شد و از آن پس پیوسته در رادیو برنامه داشت و برای کار در رادیو نام هنری #مرضیه را برگزید.

این نام را بیشتر به این دلیل به او دادند که بی‌گمان شناساننده ترانه‌های تصنیف‌ساز دوره مشروطه یعنی #علی_‌اکبر_شیدا بود.

در برنامه امشب "آواهای کم ‌شنیده از دیروز تا امروز" صحبت‌های بسیار جالب خانم مرضیه در مورد #شیدا را بشنوید.
این مصاحبه در دهه ۴۰ از سوی #محمود_خوشنام با خانم مرضیه انجام گرفته است و در آن، این خواننده پرآوازه‌ آهنگی از شیدا را که برای معشوقه‌اش که او هم مرضیه نام داشت را می‌خواند.

با آغاز انقلاب اسلامی، مرضیه ۱۸ سال مجبور به سکوت شد و تنها زمانی توانست دوباره بخواند که ایران را ترک کرد.

مرضیه در پاریس با پشتیبانی #محمد_شمس، آهنگ آرای پرکار و پربار ایرانی، ترانه‌های پیشین‌اش را با تنظیم برای ارکسترهای سمفونی اجرا کرد و ترانه‌های تازه‌ای هم ارائه داد.

مرضیه سال‌های پایانی عمرش را هم در پاریس گذراند و در روز ۲۱ مهرماه سال ۱۳۸۹ در سن ۸۶ سالگی بر اثر بیماری سرطان در بیمارستان آمریکایی‌ها در شهر پاریس درگذشت.

قطعه‌ای که در این پادکست برای شما انتخاب کرده‌ایم، از گل‌های رنگارنگ شماره ۱۳۴ گرفته شده که بانو مرضیه همراه با #بنان اجرا کرده است.

"شکایت مجنون "
شعر: #حافظ
آهنگساز: #اسماعیل_مهرتاش
تنظیم‌کننده: #گروه_سماعی
اجرا: تابستان ۱۳۵۶
(اصل ترانه با صدای #ملوک_ضرابی سال۱۳۱۲ اجرا شده است.)

چه خوش صید دلم کردی
بنازم چشم مستت را
که کس آهوی وحشی را
از این خوش‌تر نمی‌گیرد
خدا را رحمی، ای لیلی
که مجنون سر کویت
در دیگر نمی‌داند، ره دیگر نمی‌گیرد
با عاشقان بی‌دل، تا چند ناز و عشوه
بر بی‌دلان مسکین، تا کی جفا و خواری
از عشقت ای نگارم، در سوز و التهابم
گر حال من بدانی، دانم که رحم آری
من‌ هم به عشقت ای دل پابند و بی‌قرارم
خون شد دلم خدایا، زین صبر و بی‌قراری‌
🌹🎼