‍ «نرگس مستی»


نرگس مستی به رویت همچو ماه چشم بد ازت دور
ابرو پیوستی دوچشمانت سیاه رشک رخ حــــــــــور
آفت جانی خبردارت کنم
باشه تا روزی گرفتارت کنم
آفت جانی خبردارت کنم
باشه تا روزی گرفتارت کنم
بلبل زار خســته دل به کسی نبســــــــــته
مرغ قفس شکسته از کمند خلق جسته
ای دو صـــد بنده گرفتـــــــــار کمند مویت
عاشق آنست که پا می نکشد از کویت
ای دو صـــد بنده گرفتـــــــــار کمند مویت
عاشق آنست که پا می نکشد از کویت
بلبل زار خســته دل بکسی نبســــــــــته
مرغ قفس شکسته از کمند خلق جسته


آواز #بانومرضیه
شعر #علی_اکبر_شیدا
تنظیم #روح_اله_خالقی
دستگاه #ماهور

"هلاک من"
خواننده #هایده
آهنگساز #علی_اکبر_شیدا
شعر #سعدی
دستگاه/مایه #همایون
برگرفته از گلهای رنگارنگ 506


آن که هلاک من همی‌خواهد و من سلامتش
هر چه کند ز شاهدی کس نکند ملامتش
میوه نمی‌دهد به کس باغ تفرج است و بس
جز به نظر نمی‌رسد سیب درخت قامتش
داروی دل نمی‌کنم کان که مریض عشق شد
هیچ دوا نیاورد باز به استقامتش....

‍ «نرگس مستی»


نرگس مستی به رویت همچو ماه چشم بد ازت دور
ابرو پیوستی دوچشمانت سیاه رشک رخ حــــــــــور
آفت جانی خبردارت کنم
باشه تا روزی گرفتارت کنم
آفت جانی خبردارت کنم
باشه تا روزی گرفتارت کنم
بلبل زار خســته دل به کسی نبســــــــــته
مرغ قفس شکسته از کمند خلق جسته
ای دو صـــد بنده گرفتـــــــــار کمند مویت
عاشق آنست که پا می نکشد از کویت
ای دو صـــد بنده گرفتـــــــــار کمند مویت
عاشق آنست که پا می نکشد از کویت
بلبل زار خســته دل بکسی نبســــــــــته
مرغ قفس شکسته از کمند خلق جسته


آواز #بانومرضیه
شعر #علی_اکبر_شیدا
تنظیم #روح_اله_خالقی
دستگاه #ماهور

‍ ‍ "آواهای کم‌ شنیده از دیروز تا امروز"

#قسم_ اول:
#مرضیه

با اجرای:
#اسکندر_آبادی
#میترا_خلعتبری

در این قسمت به فعالیت‌های هنری بانو #مرضیه پرداخته‌ایم که بیش از یک هزار ترانه، آن هم تقریبا به همه سبک‌های موسیقی ایرانی خوانده است.
مصاحبه‌ای که در دهه ۴۰ هم با این خواننده‌ نام‌آشنای موسیقی ایرانی شده است را در این برنامه خواهید شنید.

بانو مرضیه به گفته خودش از شاگردان #اسماعیل_مهرتاش، هنرمند ماندگار موسیقی و تئاتر ایران بوده و با بهره‌گیری از امتیازات اجرای موسیقی در نمایشنامه‌ها، توانمندی خود را در اجراهای کاملا گوناگون نشان داده و ثبت کرده است. نام و کار خانم مرضیه چنان آشناست که کمتر می‌توان سخن تازهای درباره‌اش گفت.

اشرف‌السادات مرتضایی در نخستین روز فروردین سال ۱۳۰۳ در تهران زاده شد و با این که از خانوادهای مذهبی بود اما پدر و مادرش مانع هنرش نشدند.

مرضیه در مصاحبه‌ای درباره خود گفته بود: "در زمانی که خانواده‌های ایرانی به ندرت فرزندان دخترشان را برای تحصیل علم می‌فرستادند، پدر من با وجود اینکه یک فرد روحانی بود، مرا تشویق به آموزش تحصیلات کرد."

او فعالیت‌های هنری خود را با نقش‌آفرینی در نمایشنامه "خسرو وشیرین" اثر و اجرای اسماعیل مهرتاش در بیست سالگی آغاز کرد.
۲۴ ساله بود که وارد رادیو شد و از آن پس پیوسته در رادیو برنامه داشت و برای کار در رادیو نام هنری #مرضیه را برگزید.

این نام را بیشتر به این دلیل به او دادند که بی‌گمان شناساننده ترانه‌های تصنیف‌ساز دوره مشروطه یعنی #علی_‌اکبر_شیدا بود.

در برنامه امشب "آواهای کم ‌شنیده از دیروز تا امروز" صحبت‌های بسیار جالب خانم مرضیه در مورد #شیدا را بشنوید.
این مصاحبه در دهه ۴۰ از سوی #محمود_خوشنام با خانم مرضیه انجام گرفته است و در آن، این خواننده پرآوازه‌ آهنگی از شیدا را که برای معشوقه‌اش که او هم مرضیه نام داشت را می‌خواند.

با آغاز انقلاب اسلامی، مرضیه ۱۸ سال مجبور به سکوت شد و تنها زمانی توانست دوباره بخواند که ایران را ترک کرد.

مرضیه در پاریس با پشتیبانی #محمد_شمس، آهنگ آرای پرکار و پربار ایرانی، ترانه‌های پیشین‌اش را با تنظیم برای ارکسترهای سمفونی اجرا کرد و ترانه‌های تازه‌ای هم ارائه داد.

مرضیه سال‌های پایانی عمرش را هم در پاریس گذراند و در روز ۲۱ مهرماه سال ۱۳۸۹ در سن ۸۶ سالگی بر اثر بیماری سرطان در بیمارستان آمریکایی‌ها در شهر پاریس درگذشت.

قطعه‌ای که در این پادکست برای شما انتخاب کرده‌ایم، از گل‌های رنگارنگ شماره ۱۳۴ گرفته شده که بانو مرضیه همراه با #بنان اجرا کرده است.

#استاد_جان_شجریان

«کرشمه» یا «چشم نرگس»، ترانه‌ای قدیمی در آواز دشتی است که آهنگ آن را به #علی_اکبر_شیدا نسبت می‌دهند، اما دلیل قطعی برای این نسبت وجود ندارد، به همین دلیل در بیشتر منابع موسیقی از این نسبت با تردید نام برده شده‌است. شعر این قطعه نیز به #فصیح_الملک (شوریده شیرازی) نسبت داده شده‌ است.
این آهنگ برای اولین بار با تنظیم #فرامرز_پایور و با اجرای ارکستر موسیقی ملی با صدای #محمدرضا_شجریان اجرا شد و بعدها در قالب آلبوم «خزان» انتشار یافت.
تنظیم پایور برای این اثر، ساختار موسیقی ملی را دارد که صدای سنتور و بربط در تنظیم پایور بر ایرانی بودن این اثر تأکید می‌کند.

خواهم که بر زلفت،
هر دم زنم شانه،
ترسم پریشان کند بسی
حال هر کسی
چشم نرگست
مستانه مستانه!
خواهم بر ابرویت، رویت،
هر دم کشم وسمه،
ترسم که مجنون کند بسی
مثل من کسی
چشم نرگست
دیوانه دیوانه!
یک شب بیا منزل ما
حل کن دو صد مشکل ما
ای دلبر خوشگل ما
دردت به جان ما شد،
روح و روان ما شد
خواهم که بر چشمت،
هر دم کشم سرمه،
ترسم پریشان کند بسی
حال هر کسی
چشم نرگست
مستانه مستانه!

🎼

🎼 از غم عشق تو ای صنم

✔️ شعر و آهنگ ؛ #علی_اکبر_شیدا
✔️ دستگاه ؛ سه گاه


♪♬ #محمدرضا_شجریان
#صدای_تو_را_دوست_دارم

⫸ خواننده: #محمدرضا_شجریان

شراب ناسازگارم ...
شعر و آهنگ منسوب به #علی_اکبر_شیدا
هنرمندان:
جهانشاه برومند
فریدون احتشامی
همایون شجریان

شراب ناسازگارم، شراب ناسازگارم
چرا با من ساز نمیشه
نگار ناپایدارم، نگار ناپایدارم
چرا با من یار نمیشه
مه نو، چهره ی نو، اومده به تهرون
حالا بیا تا می خوریم
شراب ملک ری خوریم
حالا نخوریم کی خوریم
شراب ملک ری خوریم

"عشق تو"

با صدای:
استاد #محمدرضا_شجریان
شعر و آهنگ:
استاد #علی_اکبر_شیدا

عشق تو آتش جانا
زد بر دل من
بر باد غم داد آخر
آب و گل من
روی تو چون دیده دل
بهتر ز لیلی
شد بند زنجیر دام
مجنون دل من
وصل تو مشکل مشکل ،
جان دادن آسان
یارب کن آسان آسان ،
این مشکل من

#بانو_مرضیه
چشم بی سرمه
دستگاه شور
از شاخه گل ۱۹۶
شعر و آهنگ :
#علی_اکبر_شیدا
با تنظیم #جواد_معروفی
نوازندگان : ارکستر گلها

«در فکر تو بودم »
با صدای : #شیدا_جاهد
شعر و آهنگ : #علی_اکبر_شیدا
تنظیم #مسعود_جاهد