Forwarded from علوم وفنون ادبی (normohamadi-1976)
ناهید
🔸واژهٔ «ناهید» در فارسی صورت تحول‌یافتهٔ «اَناهتیا/آناهیتا» در زبان فارسی باستان است و این صورتِ باستانی در فارسی نو هم دیده می‌شود.
🔸واژهٔ «اَناهیتا» [anāhita] از سه جزء تشکیل شده: a-n-āhita. در فارسی باستان a- پیشوند منفی‌ساز به معنای «-نا» و -n- همخوان (صامت) میانجی (در واژه‌هایی که با واکه شروع می‌شوند) و āhita به معنای «عیب و آلودگی و آلایش». بنابراین اناهیتا یعنی «پاک و بی‌عیب و بی‌آلایش».
🔸در فارسی میانه، واژهٔ āhid به معنای «عیب و آلودگی» است و -n- همخوان (صامت) میانجی (در واژه‌هایی که با واکه شروع می‌شوند) و a- پیشوند نفی. بنابراین اَناهید همان معنای اَناهیتا را می‌دهد: «پاک و بی‌عیب و بی‌آلایش».
🔸واژهٔ «ناهید» در فارسی نو صورت تحول‌یافتهٔ «اَناهید» است که a- از ابتدای آن حذف شده است، نظیر «امرداد» و «اناب»، که تبدیل شده‌اند به «مرداد» و «ناب».
🔸با توجه به توضیحات بالا، شاید بتوانیم سیر تحول این واژه را این‌چنین ترسیم کنیم:
اَناهیتا (فارسی باستان) ← اَناهید (فارسی میانه) ← ناهید (فارسی نو)
🔸ناهید یا اَناهید یا آناهیتا یکی از خدایان ایرانی است، الههٔ بارندگی و رویش و زایندگی. به روایت کتاب دکتر ژاله آموزگار، قدمت ستایش ناهید بسیار پیشین و حتی به زمان پیش از زردشت می‌رسد. ناهید همتای ایزدبانو سَرَس‌وَتی در آیین ودایی، افرودیت، الههٔ عشق و زیبایی در یونان، و ایشتر، الههٔ بابلی، است. ناهید در بالاترین طبقهٔ آسمان جای گزیده است و به فرمان اورمزد باران و برف و تگرگ را فرومی‌باراند. (تاریخ اساطیری ایران، ذیل مدخل «ناهید/اَناهید»).
📎این روزها به اسطوره‌ها بسیار می‌اندیشم و به تعبیر جوزف کمبلِ اسطوره‌شناس در کمند آن اسیر شده‌ام.
#ریشه‌شناسی #اسطوره
✍سجاد سرگلی
https://t.me/amirnormohamadi1976
🔸واژهٔ «ناهید» در فارسی صورت تحول‌یافتهٔ «اَناهتیا/آناهیتا» در زبان فارسی باستان است و این صورتِ باستانی در فارسی نو هم دیده می‌شود.
🔸واژهٔ «اَناهیتا» [anāhita] از سه جزء تشکیل شده: a-n-āhita. در فارسی باستان a- پیشوند منفی‌ساز به معنای «-نا» و -n- همخوان (صامت) میانجی (در واژه‌هایی که با واکه شروع می‌شوند) و āhita به معنای «عیب و آلودگی و آلایش». بنابراین اناهیتا یعنی «پاک و بی‌عیب و بی‌آلایش».
🔸در فارسی میانه، واژهٔ āhid به معنای «عیب و آلودگی» است و -n- همخوان (صامت) میانجی (در واژه‌هایی که با واکه شروع می‌شوند) و a- پیشوند نفی. بنابراین اَناهید همان معنای اَناهیتا را می‌دهد: «پاک و بی‌عیب و بی‌آلایش».
🔸واژهٔ «ناهید» در فارسی نو صورت تحول‌یافتهٔ «اَناهید» است که a- از ابتدای آن حذف شده است، نظیر «امرداد» و «اناب»، که تبدیل شده‌اند به «مرداد» و «ناب».
🔸با توجه به توضیحات بالا، شاید بتوانیم سیر تحول این واژه را این‌چنین ترسیم کنیم:
اَناهیتا (فارسی باستان) ← اَناهید (فارسی میانه) ← ناهید (فارسی نو)
🔸ناهید یا اَناهید یا آناهیتا یکی از خدایان ایرانی است، الههٔ بارندگی و رویش و زایندگی. به روایت کتاب دکتر ژاله آموزگار، قدمت ستایش ناهید بسیار پیشین و حتی به زمان پیش از زردشت می‌رسد. ناهید همتای ایزدبانو سَرَس‌وَتی در آیین ودایی، افرودیت، الههٔ عشق و زیبایی در یونان، و ایشتر، الههٔ بابلی، است. ناهید در بالاترین طبقهٔ آسمان جای گزیده است و به فرمان اورمزد باران و برف و تگرگ را فرومی‌باراند. (تاریخ اساطیری ایران، ذیل مدخل «ناهید/اَناهید»).
📎این روزها به اسطوره‌ها بسیار می‌اندیشم و به تعبیر جوزف کمبلِ اسطوره‌شناس در کمند آن اسیر شده‌ام.
#ریشه‌شناسی #اسطوره
✍سجاد سرگلی
https://t.me/amirnormohamadi1976
Telegram
علوم وفنون ادبی
شعر شناسی و علم ادبیات
تحقیق ومقاله
مطالب آموزشی و زبانشناسی
مطالب ویرایشی و نگارشی
غزل حافظ،معنا،تحلیل
کارگاه داستان نویسی
برگی از تقویم تاریخ
نگاهی به تاریخ ادبیات ایران
نقد وتحلیل شعر
دکلمه وشعرخوانی
معرفی کتاب
(پی دی اف وصوتی)
تحقیق ومقاله
مطالب آموزشی و زبانشناسی
مطالب ویرایشی و نگارشی
غزل حافظ،معنا،تحلیل
کارگاه داستان نویسی
برگی از تقویم تاریخ
نگاهی به تاریخ ادبیات ایران
نقد وتحلیل شعر
دکلمه وشعرخوانی
معرفی کتاب
(پی دی اف وصوتی)