* چاپلوس به چه معنی است؟

قدیم‌ترین منبع برای این واژه لغت فرس اسدی است که در نسخۀ قدیم آن به‌صورت چابلوس و در منابع دیگر به صورت‌های چاپلوس، جابلوس و جاپَلوس، چابلوس، چپلوس، چبلوس، چالپوس، و جالوس آمده‌است. شاید این واژه ترکیبِ «چاب» و «لوس» باشد؛ اسدی لوس را به‌معنی «فروتنی و کسی را به چرب‌زبانی فریفتن»، یعنی همان معنی امروزی، دانسته‌است. شاید هم جزء اول آن از «چاپیدن یا چاویدن» به‌معنی تضرع و زاری کردن و خود را به ذلت افکندن باشد؛ چنانکه در تفسیری بر عُشْری از قرآن مجید (تصحیح جلال متینی) آمده‌است: چندین مچاپید و زاری نکنید پیش من. شاید هم چاب (یا چاو) + لوس باشد، که باید به‌معنی تذلل و زاری باشد نه متملق و چرب‌زبان، و در آن صورت اسم مصدر به‌جای اسم فاعل به‌کار رفته، که در فارسی بی‌سابقه نیست.
دهخدا آن را (احتمالاً) مرکب از چاپ به‌معنی دروغ (مانند چاپچی و چاپ‌زن به‌معنی دروغگو و لاف‌زن) و لوس به‌معنی تملق و فروتنی و چرب‌زبانی دانسته‌است.
(برگرفته از #علی_اشرف_صادقی، مقالۀ «پژوهش‌های لغوی و فرهنگ ریشه‌شناسی»، #محمد_حسن_دوست)
🍁🍂
Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎‌‌‌ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌
https://t.me/amirnormohamadi1976
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅✿░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═‌

‍ ‍ ‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۲۵ اردیبهشت زادروز علی‌اشرف صادقی

(زاده ۲۵ اردیبهشت ۱۳۲۰ قم) زبان‌شناس و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی

او از دانشگاه تهران لیسانس ادبیات فارسی گرفت و از دانشگاه سوربن فرانسه در رشته زبان‌شناسی عمومی مدرک دکتری دریافت کرد.
در سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۲ با مؤسسه لغت‌نامه دهخدا در تنظیم بخشی از حرف «گ» همکاری داشت و در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به رتبه استادی رسید. وی در آغاز سال تحصیلی ۱۳۸۷ به خواست خود بازنشسته شد، تا وقتش را صرفِ تدوین فرهنگ جامع زبان فارسی کند. فرهنگ جامع زبان فارسی طرحی است که از اواسط دهه ۱۳۷۰ با حمایت فرهنگستان زبان و ادب فارسی و زیر نظر او آغاز شده و جلد اول آن، مشتمل بر حرف «آ»، در سال ۱۳۹۲ منتشر شد. او مدیر گروه فرهنگ‌نویسی فرهنگستان است و دبیریِ مجله فرهنگ‌نویسی را برعهده دارد. همچنین پایه‌گذار مجله زبان‌شناسی است و تا سال ۱۳۸۶ سردبیر آن بود.

کتاب‌شناسی:
دستور زبان فارسی (با همکاری غلامرضا ارژنگ) کتاب درسی سال دوم، سوم و چهارم دبیرستان، تهران: وزارت آموزش و پرورش ۱۳۵۸.
تکوین زبان فارسی، تهران: دانشگاه آزاد ایران ۱۳۵۷.
مسائل تاریخی زبان فارسی، تهران: انتشارات سخن ۱۳۸۰.
نگاهی به‌گویش‌نامه‌های ایرانی
تصحیح لغت فرس اسدی، با همکاری دکتر فتح‌اله مجتبایی، تهران: انتشارات خوارزمی ۱۳۶۵.
ترجمه دو فصل از کتاب «زبان‌شناسی نوین: نتایج انقلاب چامسکی» از ن. ایمیث و د. ویلسون. تهران: انتشارات آگاه ۱۳۶۷.
نگاهی به‌گویش‌نامه‌های ایرانی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مرکز نشر دانشگاهی ۱۳۷۹.
یادنامه دکتر احمد تفضلی، تهران: سخن ۱۳۷۹
تصحیح فرهنگ فارسیِ مدرسه سپهسالار، منسوب به‌قطران تبریزی، تهران: انتشارات سخن ۱۳۸۰.
فارسی قمی، قم: انتشارات باورداران ۱۳۸۰
زبان‌های ایرانی، یوسیف میخائیلوویچ اُرانسکی، علی‌اشرف صادقی (مترجم) تهران: سخن ۱۳۷۸.
کتاب الابنیه عن حقایق الادویه (روضه الانس و منفعه النفس) موفق بن‌علی هروی، ایرج افشار (مقدمه) ابونصرعلی بن‌احمد اسدی‌طوسی (خطاط) علی اشرف صادقی (مقدمه) تهران: میراث مکتوب وابسته به مرکز نشر میراث مکتوب
تهران: جغرافیا، تاریخ، فرهنگ، حسین نصر، علی‌اشرف صادقی، مصطفی مؤمنی، فرزانه ساسان پور، تهران: کتاب مرجع
فرهنگ لغات زبان مخفی علی‌اشرف صادقی (مقدمه) مهدی سمایی، تهران: نشر مرکز
کاوه، ایرج افشار (زیرنظر) کامران فانی (زیرنظر) فرید قاسمی (زیرنظر) علی‌اشرف صادقی (زیرنظر) عبدالکریم جربزه دار (به‌اهتمام) جمشید کیان‌فر (زیرنظر) تهران: انتشارات اساطیر
لهجه تهرانی، لازارساموئیلوویچ پی سیکوف، محسن شجاعی (مترجم) علی‌اشرف صادقی (ویراستار علمی) تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی ۱۳۸۱
فرهنگ گویش دوانی، عبدالنبی سلامی، شیرین عزیزی مقدم (مترجم) علی‌اشرف صادقی (مترجم) شوکت صابری (مترجم) تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی ۱۳۸۱،
فرهنگ املایی خط فارسی بر اساس دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، علی‌اشرف صادقی، زهرا زندی مقدم، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی
گفتنى است كه بيست و پنجمين جايزه ادبى و تاريخى بنياد محمود افشار به اين زبان شناس تعلق گرفت.

‎🆔 https://t.me/amirnormohamadi1976

#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#علی_اشرف_صادقی