Васількі
Людзі йшлі па плошчах гожых,
Па праспектах гарадскіх...
Ты на стыку ўсім прахожым
Прадавала васількі.
Людзі йшлі і праміналі,
Не вярталіся ізноў...
Ім нічога не казалі
Зоркі-вочы васількоў.
Толькі я, дзівак-паэта,
Прыпыніўся і сачыў,
Як пялёсткі з тых букетаў
Асыпаліся ўначы.
(1928)
Юлі Таўбін
#вершдня
Людзі йшлі па плошчах гожых,
Па праспектах гарадскіх...
Ты на стыку ўсім прахожым
Прадавала васількі.
Людзі йшлі і праміналі,
Не вярталіся ізноў...
Ім нічога не казалі
Зоркі-вочы васількоў.
Толькі я, дзівак-паэта,
Прыпыніўся і сачыў,
Як пялёсткі з тых букетаў
Асыпаліся ўначы.
(1928)
Юлі Таўбін
#вершдня
***
Пыл з плячэй дарожны абтрасай,
Сядзь каля парога дарагога.
Хай даруе нам бацькоўскі край
Што парой мы не прыходзім доўга.
Свежы подых туманоў начных…
Траў буянне… Дальні бляск зарніцаў…
Сэрца! Ты гатова ў гэты міг
Веснавой пупшыкай распусціцца!
Рыгор Семашкевіч
#вершдня
Пыл з плячэй дарожны абтрасай,
Сядзь каля парога дарагога.
Хай даруе нам бацькоўскі край
Што парой мы не прыходзім доўга.
Свежы подых туманоў начных…
Траў буянне… Дальні бляск зарніцаў…
Сэрца! Ты гатова ў гэты міг
Веснавой пупшыкай распусціцца!
Рыгор Семашкевіч
#вершдня
У памяць пра Алеся Пісьмянкова
На тыдні споўнілася 20 гадоў з дня смерці таленавітага паэта Алеся Пісьмянкова (1957-2004). Вашай увазе адзін з вершаў творцы:
Мастак
Ён халтуру, як абразу,
Успрымаць ніяк не мог.
Можа, ў ім памерлі разам
Гегель,
Гогаль
і Ван Гог.
Дый ці быў ён тут шчаслівы,
калі побач з намі жыў,
з дыялектыкай наіву
у разгубленай душы?
мы, бывала, чарку бралі
і сядзелі аж да трох.
З намі моўчкі піравалі
Гегель,
Гогаль
і Ван Гог.
Ты яго не знойдзеш зорку -
ён ступіў за Той парог.
зараз з ім вядуць гаворку
Гегель,
Гогаль
і Ван Гог.
#вершдня
На тыдні споўнілася 20 гадоў з дня смерці таленавітага паэта Алеся Пісьмянкова (1957-2004). Вашай увазе адзін з вершаў творцы:
Мастак
Ён халтуру, як абразу,
Успрымаць ніяк не мог.
Можа, ў ім памерлі разам
Гегель,
Гогаль
і Ван Гог.
Дый ці быў ён тут шчаслівы,
калі побач з намі жыў,
з дыялектыкай наіву
у разгубленай душы?
мы, бывала, чарку бралі
і сядзелі аж да трох.
З намі моўчкі піравалі
Гегель,
Гогаль
і Ван Гог.
Ты яго не знойдзеш зорку -
ён ступіў за Той парог.
зараз з ім вядуць гаворку
Гегель,
Гогаль
і Ван Гог.
#вершдня
Вялікдзень
Чаромхі куст расцвіў на ўзлеску.
У парку распусціўся бэз.
Прынёс Вялікдзень людзям вестку:
Хрыстос-пакутнік уваскрэс.
Як мар вясновы ў сэрцах росквіт,
як лепшай долі пасланцы,
куды ні глянь — пралескі ўроскід,
абапал сцежкі — дзьмухаўцы.
На радасць усяму ў прыродзе
па свеце крочыць белы май,
нагадвае: «Жывіце ў згодзе —
і там, дзе звіў гняздо адчай,
дзе блёкат хцівасці і злосці
труціў пачуццяў першацвет,
узыдуць кветкі прыгажосці,
якая выратуе свет...»
Васіль Гадулька
#вершдня
Чаромхі куст расцвіў на ўзлеску.
У парку распусціўся бэз.
Прынёс Вялікдзень людзям вестку:
Хрыстос-пакутнік уваскрэс.
Як мар вясновы ў сэрцах росквіт,
як лепшай долі пасланцы,
куды ні глянь — пралескі ўроскід,
абапал сцежкі — дзьмухаўцы.
На радасць усяму ў прыродзе
па свеце крочыць белы май,
нагадвае: «Жывіце ў згодзе —
і там, дзе звіў гняздо адчай,
дзе блёкат хцівасці і злосці
труціў пачуццяў першацвет,
узыдуць кветкі прыгажосці,
якая выратуе свет...»
Васіль Гадулька
#вершдня
Беларускія краявіды
Беларускія
краявіды...
Перазвоны
азёр і бароў.
Над палеткамі
бульбы і жыта -
Песня
велічных курганоў.
Гэта наша
зямля дарагая,
Гэта нашы
лугі і палі,
Над якімі
спрадвеку лунае
Бусел -
сімвал
бяссмерця
зямлі.
Анатоль Грачанікаў
#вершдня
Беларускія
краявіды...
Перазвоны
азёр і бароў.
Над палеткамі
бульбы і жыта -
Песня
велічных курганоў.
Гэта наша
зямля дарагая,
Гэта нашы
лугі і палі,
Над якімі
спрадвеку лунае
Бусел -
сімвал
бяссмерця
зямлі.
Анатоль Грачанікаў
#вершдня
***
Ісці да мэты — ўстаць да ўсходу
I даць зямлю адчуць нагам,
Ды, крышачы сцяну нягоды,
Ісці насуперак вятрам.
Няхай палохаюць віхуры,
Ты не мяняй кірунак свой,
Бо нават птушкі супраць буры
Сядзяць наперад галавой.
Пятрусь Броўка
#вершдня
Ісці да мэты — ўстаць да ўсходу
I даць зямлю адчуць нагам,
Ды, крышачы сцяну нягоды,
Ісці насуперак вятрам.
Няхай палохаюць віхуры,
Ты не мяняй кірунак свой,
Бо нават птушкі супраць буры
Сядзяць наперад галавой.
Пятрусь Броўка
#вершдня
***
Акуніся ў рацэ маленства,
Абдыміся з патокам імклівым —
І адчуеш ізноў падабенства
Сам з сабою — плыўцом шчаслівым.
Мары даўняй парыў гарачы
Зноў падхопіць цябе небывала,
Дзе на дрогкі кручок удачы
Залатая рыбка клявала.
Зноў з сабой цябе пабратае
На рацэ ў паядынку натхнёным
Хваля тая, што човен хістае,
А не падае ў ногі з паклонам.
Потым вынырнеш, засяроджаны,
Адпіхнуўшыся лёгка ад донца,
Станеш чысты, як нованароджаны,—
Сын ад шлюбу вады і сонца.
Змыеш стому сваю і змору,
Каб, адчуўшы віроў шаленства,
Зноў падацца ў абдымкі мора...
Дзе ты, рэчка майго маленства?
Пятрусь Макаль
#вершдня
Акуніся ў рацэ маленства,
Абдыміся з патокам імклівым —
І адчуеш ізноў падабенства
Сам з сабою — плыўцом шчаслівым.
Мары даўняй парыў гарачы
Зноў падхопіць цябе небывала,
Дзе на дрогкі кручок удачы
Залатая рыбка клявала.
Зноў з сабой цябе пабратае
На рацэ ў паядынку натхнёным
Хваля тая, што човен хістае,
А не падае ў ногі з паклонам.
Потым вынырнеш, засяроджаны,
Адпіхнуўшыся лёгка ад донца,
Станеш чысты, як нованароджаны,—
Сын ад шлюбу вады і сонца.
Змыеш стому сваю і змору,
Каб, адчуўшы віроў шаленства,
Зноў падацца ў абдымкі мора...
Дзе ты, рэчка майго маленства?
Пятрусь Макаль
#вершдня
***
Зялёны птах
з палоскай жоўтаю удоўж крыла.
Згубіла страх,
разгубленасць перамагла.
Выглядваю штодзень
з акна цябе.
Ужо дзяўбе
крупінкі раннія маіх надзей.
Паветра дзюбкай чысціць між галля.
He страшна сцюжа, золь.
Затоена любуюся здаля.
Мінае боль.
Сініцы, амялушкі і гілі
таксама гронкі слёз маіх дзяўблі.
Спагадліва чырыкалі ў галлі.
Зялёны птах маю журбу гаіў.
Данута Бічэль
#вершдня
Зялёны птах
з палоскай жоўтаю удоўж крыла.
Згубіла страх,
разгубленасць перамагла.
Выглядваю штодзень
з акна цябе.
Ужо дзяўбе
крупінкі раннія маіх надзей.
Паветра дзюбкай чысціць між галля.
He страшна сцюжа, золь.
Затоена любуюся здаля.
Мінае боль.
Сініцы, амялушкі і гілі
таксама гронкі слёз маіх дзяўблі.
Спагадліва чырыкалі ў галлі.
Зялёны птах маю журбу гаіў.
Данута Бічэль
#вершдня
***
Празвінеў званок, – і на пероне
Ужо растаў бялява-пухкі дым…
Праз прастораў звонкія парогі
Мы шточас шыбчэй-шыбчэй імчым.
Я вакенца ў золкасць адчыняю,
Папяроса пыхае, трымціць…
За вакном – прыгожая нязнанасць,
Кругабегі рэйкавых пуцін.
Паравоз стучыць-грыміць па шпалах,
Па загонах распусціўшы чад…
Струнных думак звонкія цымбалы
Не спяшаюць тонны ні на час.
Я гляджу – бягуць на сустрач далі.
На загонах раніца імжыць…
У істоце нечага не стала,
Не хапае нечага ў душы.
Груст апаў, фарботай задумлёны,
І вішнёвы смутак без пары…
Ці за тым, што ў песенных загонах
Я пакінуў вёскі ля зары…
Паравоз грыміць і ўторыць думкам
І ў разгоне раду хоча даць.
– З-за прыгожых, песенных лятункаў
Хіба варта, хлопча, груставаць?..
І з чыгуннай песняю ўрачыстай
Мы шточас шыбчэй-шыбчэй імчым…
І шапчу я – будзь заўсёды “чыстым,
Будзь заўжды – як вечнасць, маладым”!..
Змітрок Астапенка
#вершдня
Празвінеў званок, – і на пероне
Ужо растаў бялява-пухкі дым…
Праз прастораў звонкія парогі
Мы шточас шыбчэй-шыбчэй імчым.
Я вакенца ў золкасць адчыняю,
Папяроса пыхае, трымціць…
За вакном – прыгожая нязнанасць,
Кругабегі рэйкавых пуцін.
Паравоз стучыць-грыміць па шпалах,
Па загонах распусціўшы чад…
Струнных думак звонкія цымбалы
Не спяшаюць тонны ні на час.
Я гляджу – бягуць на сустрач далі.
На загонах раніца імжыць…
У істоце нечага не стала,
Не хапае нечага ў душы.
Груст апаў, фарботай задумлёны,
І вішнёвы смутак без пары…
Ці за тым, што ў песенных загонах
Я пакінуў вёскі ля зары…
Паравоз грыміць і ўторыць думкам
І ў разгоне раду хоча даць.
– З-за прыгожых, песенных лятункаў
Хіба варта, хлопча, груставаць?..
І з чыгуннай песняю ўрачыстай
Мы шточас шыбчэй-шыбчэй імчым…
І шапчу я – будзь заўсёды “чыстым,
Будзь заўжды – як вечнасць, маладым”!..
Змітрок Астапенка
#вершдня
***
Жывое ў вяках беларускае слова –
Народа душа і народа хвала.
Цябе абзывалі “мужыцкаю мовай”,
А нам жа ты матчынай мовай была.
І самай прыгожай, і самаю мілай,
Той маці, што шыла нам світкі з радна,
Што ўлетку на рэчцы палотны бяліла,
А ўвосень авёс дажынала адна.
Той маці, што зімамі кросны снавала,
Што з самай калыскі, як толькі магла,
Сумленнасці, праўдзе, дабру навучала,
Старанна ад розных хвароб берагла.
Прыеду дадому... І што за праява...
Пачую гаворку, ці песню, ці верш –
Здаецца са мной размаўляеш ласкава,
І сцежкаю поруч са мною ідзеш.
У маках чырвоных гарыць прыгуменне...
О матчына мова! Маленства вясна!
Ніколі ніхто мне цябе не заменіць,
Бо ты, як і маці, на свеце адна.
Алесь Бачыла
#вершдня
Жывое ў вяках беларускае слова –
Народа душа і народа хвала.
Цябе абзывалі “мужыцкаю мовай”,
А нам жа ты матчынай мовай была.
І самай прыгожай, і самаю мілай,
Той маці, што шыла нам світкі з радна,
Што ўлетку на рэчцы палотны бяліла,
А ўвосень авёс дажынала адна.
Той маці, што зімамі кросны снавала,
Што з самай калыскі, як толькі магла,
Сумленнасці, праўдзе, дабру навучала,
Старанна ад розных хвароб берагла.
Прыеду дадому... І што за праява...
Пачую гаворку, ці песню, ці верш –
Здаецца са мной размаўляеш ласкава,
І сцежкаю поруч са мною ідзеш.
У маках чырвоных гарыць прыгуменне...
О матчына мова! Маленства вясна!
Ніколі ніхто мне цябе не заменіць,
Бо ты, як і маці, на свеце адна.
Алесь Бачыла
#вершдня
Па дарозе ў Ялізава
Бярэзіна зірне, мільгне дуброва,
І праплывуць сасновыя бары.
Кассё прыхлыне пахам чабаровым,
антонаўкамі стрэнуць Сталяры.
Усе гады я вам была аданай,
настаўнікі мае – лясы, палі!
Прасветленай рамонкавай палянай
лікуй, душа мая, душа мая, балі…
І не надыхацца мне тут, не надзівіцца, —
займае дых пяшчотаю бяроз,
спляліся над марудлівай крыніцай
арэшына і сціплы вербалоз.
Тут рэха слоў, якім вучыла маці,
гучыць у назвах, спеве збажыны.
І радасці дзіцячай не стрымаць мне –
вартуюць луг рабыя бацяны.
Людміла Паўлікава
#вершдня
Бярэзіна зірне, мільгне дуброва,
І праплывуць сасновыя бары.
Кассё прыхлыне пахам чабаровым,
антонаўкамі стрэнуць Сталяры.
Усе гады я вам была аданай,
настаўнікі мае – лясы, палі!
Прасветленай рамонкавай палянай
лікуй, душа мая, душа мая, балі…
І не надыхацца мне тут, не надзівіцца, —
займае дых пяшчотаю бяроз,
спляліся над марудлівай крыніцай
арэшына і сціплы вербалоз.
Тут рэха слоў, якім вучыла маці,
гучыць у назвах, спеве збажыны.
І радасці дзіцячай не стрымаць мне –
вартуюць луг рабыя бацяны.
Людміла Паўлікава
#вершдня
***
Вось тут, далёка ад сталіцы,
Паблізу ісцінаў старых,
Жыву, як выгнаны патрыцый,
Грыбы збіраю у бары.
Шукаю вернай панацэі
Ад розных там душэўных ран
Тут, у бярозавым ліцэі,
І на рысталішчах палян.
Дзе коннікі прымаюць старты,
Дзе збоч, як быццам бы арлы,
Падлеткі сочаць дол упарта
З сасны — тарпейскае скалы.
Паганец, я малюся богу
Румянай поўні і схадка
І, захінуты ў ночы тогу,
Сню лусту-скрыль маладзіка.
Міхась Стральцоў
#вершдня
Вось тут, далёка ад сталіцы,
Паблізу ісцінаў старых,
Жыву, як выгнаны патрыцый,
Грыбы збіраю у бары.
Шукаю вернай панацэі
Ад розных там душэўных ран
Тут, у бярозавым ліцэі,
І на рысталішчах палян.
Дзе коннікі прымаюць старты,
Дзе збоч, як быццам бы арлы,
Падлеткі сочаць дол упарта
З сасны — тарпейскае скалы.
Паганец, я малюся богу
Румянай поўні і схадка
І, захінуты ў ночы тогу,
Сню лусту-скрыль маладзіка.
Міхась Стральцоў
#вершдня
***
Прыходзіць дзень на змену цёмнай ночы
гісторыі касцёр гарыць, гарыць…
І век мой калясніцаю з гары
грукоча…
Не праглядзець бы, не звярнуць ляйчынай,
каб не застацца вечна ў забыцці…
Свядомасць розуму, ўзбагаці
Айчынай.
Леанід Галубовіч
#вершдня
Прыходзіць дзень на змену цёмнай ночы
гісторыі касцёр гарыць, гарыць…
І век мой калясніцаю з гары
грукоча…
Не праглядзець бы, не звярнуць ляйчынай,
каб не застацца вечна ў забыцці…
Свядомасць розуму, ўзбагаці
Айчынай.
Леанід Галубовіч
#вершдня
***
Схіляецца ніва да самай зямлі,
у кветках паснулі ад спёкі чмялі.
На лапах замшэлых калышацца бор,
і пахам дурманіць духмяны чабор.
Як добра стаміцца ад цяжкіх дарог,
схіліцца ў знямозе пад елку на мох,
і слухаць так прагна, так соладка сніць,
як срэбны жаўрук над палямі звініць.
Зямля залатая з цяжарам палёў
і з пошумам рэчак і цёмных бароў,
паслухай маленькага сэрца любоў!
Вера Вярба
#вершдня
Схіляецца ніва да самай зямлі,
у кветках паснулі ад спёкі чмялі.
На лапах замшэлых калышацца бор,
і пахам дурманіць духмяны чабор.
Як добра стаміцца ад цяжкіх дарог,
схіліцца ў знямозе пад елку на мох,
і слухаць так прагна, так соладка сніць,
як срэбны жаўрук над палямі звініць.
Зямля залатая з цяжарам палёў
і з пошумам рэчак і цёмных бароў,
паслухай маленькага сэрца любоў!
Вера Вярба
#вершдня
***
Здарожыўшыся, скамарох
Аднойчы заснуў на аселіцы.
А ноч звініць ад камароў.
Ланцуг перагрызла Мядзведзіца.
I Млечным Шляхам з сяла
Праз нашу краіну азёрную,
Прытопваючы, пайшла
Збіраць медзякі зорныя.
Цяпер паспрабуй вярні
З лаговішча паўночнага,
Дзе ў глухой цішыні
Лапу сваю смокча яна!
Адно, звон пачуўшы смыка,
Пачынае скакаць, і да раніцы
На сіні рачны перакат
Густы зарапад асыпаецца.
Максім Танк
(Здымак В. Малышчыца)
#вершдня
Здарожыўшыся, скамарох
Аднойчы заснуў на аселіцы.
А ноч звініць ад камароў.
Ланцуг перагрызла Мядзведзіца.
I Млечным Шляхам з сяла
Праз нашу краіну азёрную,
Прытопваючы, пайшла
Збіраць медзякі зорныя.
Цяпер паспрабуй вярні
З лаговішча паўночнага,
Дзе ў глухой цішыні
Лапу сваю смокча яна!
Адно, звон пачуўшы смыка,
Пачынае скакаць, і да раніцы
На сіні рачны перакат
Густы зарапад асыпаецца.
Максім Танк
(Здымак В. Малышчыца)
#вершдня
***
Над густа-сінім возерам чарот
З прыходам восені шуміць тужліва.
Здаволена гумно на поўны рот
Глытае дар багатай, сьпелай нівы.
Як шэрань на траве, палотнаў рад,
Ля хат вясёлыя гамоняць людзі,
Кабеты ў садзе кормяць немаўлят,
Сад засаромеўся і стаў аж рудым.
Чароды на зялёных берагох
Апошняю гадуюцца травою,
І сьлівы сыта луснулі ў бакох,
Аб'еўшыся і сонцам, і зямлёю.
Жанчына ля іржэўніка сядзіць
(Мо сівізна ў касе, мо павуціньне)
І думае і ў далячынь глядзіць,
Дзе жоравы лятуць імклівым клінам.
Юнацтва шкода, сэрца хоча жыць,
А думкі нейкай цеплынёй сагрэты.
Далёка да зімы!
Як добра адпачыць!
Якое доўгае бывае лета!
1958
Уладзімір Караткевіч
#вершдня
Над густа-сінім возерам чарот
З прыходам восені шуміць тужліва.
Здаволена гумно на поўны рот
Глытае дар багатай, сьпелай нівы.
Як шэрань на траве, палотнаў рад,
Ля хат вясёлыя гамоняць людзі,
Кабеты ў садзе кормяць немаўлят,
Сад засаромеўся і стаў аж рудым.
Чароды на зялёных берагох
Апошняю гадуюцца травою,
І сьлівы сыта луснулі ў бакох,
Аб'еўшыся і сонцам, і зямлёю.
Жанчына ля іржэўніка сядзіць
(Мо сівізна ў касе, мо павуціньне)
І думае і ў далячынь глядзіць,
Дзе жоравы лятуць імклівым клінам.
Юнацтва шкода, сэрца хоча жыць,
А думкі нейкай цеплынёй сагрэты.
Далёка да зімы!
Як добра адпачыць!
Якое доўгае бывае лета!
1958
Уладзімір Караткевіч
#вершдня