***
у нашых снах было каму прысніцца.
Перад тваім партрэтам на стале
Дыміцца цыгарэта ў папяльніцы,
І кава ў філіжанцы астые.
Сто сноў яшчэ да несаснёнай страты,
але ў адхіст, як травы ад касы,
зламаны жэст, якім бакал падняты,
і рух, што папраўляе валасы.
Нібы па ветры мроіва сняжынак -
усё ў адхіст!..
Нічога не ўтрымаць.
Застацца жыць. Глядзець на фотаздымак.
Паліць цыгарку. Каву дапіваць.
Уладзімер Някляеў
#раптамверш
у нашых снах было каму прысніцца.
Перад тваім партрэтам на стале
Дыміцца цыгарэта ў папяльніцы,
І кава ў філіжанцы астые.
Сто сноў яшчэ да несаснёнай страты,
але ў адхіст, як травы ад касы,
зламаны жэст, якім бакал падняты,
і рух, што папраўляе валасы.
Нібы па ветры мроіва сняжынак -
усё ў адхіст!..
Нічога не ўтрымаць.
Застацца жыць. Глядзець на фотаздымак.
Паліць цыгарку. Каву дапіваць.
Уладзімер Някляеў
#раптамверш
Наступніку Уладзіміра Караткевіча
Яго вершы крывіцкія руны
прадказалі, і, быццам вякі
з паўнаводнай прадоннай ракі
выплываюць паэты ў трунах,
а ў галовах скрозь чорныя дошкі,
церні німбамі зараслі —
значыць, Бог не пайшоў упрочкі
з Белай
крэўнай
яго Русі.
Бог жыве!
Адраджэння прагнуць,
хто пакінуў заўчасна свет,
ад пакутаў нябёсы смягнуць —
гэта знак, што ідзе Паэт.
I свіцяцца скрозь цемру руны,
Ён ідзе,
пакуль вы спіцё,
і на спадчынных гуслях струны
чуюць сэрца Яго біццё.
Анатоль Сыс
#раптамверш
Яго вершы крывіцкія руны
прадказалі, і, быццам вякі
з паўнаводнай прадоннай ракі
выплываюць паэты ў трунах,
а ў галовах скрозь чорныя дошкі,
церні німбамі зараслі —
значыць, Бог не пайшоў упрочкі
з Белай
крэўнай
яго Русі.
Бог жыве!
Адраджэння прагнуць,
хто пакінуў заўчасна свет,
ад пакутаў нябёсы смягнуць —
гэта знак, што ідзе Паэт.
I свіцяцца скрозь цемру руны,
Ён ідзе,
пакуль вы спіцё,
і на спадчынных гуслях струны
чуюць сэрца Яго біццё.
Анатоль Сыс
#раптамверш
Блакіт
Блакіт, блакіт! Дар непаўторны неба!
Хмурынак белы статак — знак даброт.
Пашлі касцам, аратым, творцам хлеба,
У працы спор цяплом сваіх яснот!
Сагрэй, сагрэй сваім дыханнем глебу
Айчынных роўніц, даляў і шырот,
Пашлі нашчадкам прыпяцкіх дулебаў
Янтарных злакаў буйны намалот!
Лі хараство, блакітны дах Айчыны,
Адлюстраваны ў безлічы азёр,
На моры лёну, стужкі ручаінак,
Над збажыной залочаны прастор!..
Мільгні і мне празрыстай бірузой
У зрэнках воч любімае жанчыны!
Алесь Звонак
#раптамверш
Блакіт, блакіт! Дар непаўторны неба!
Хмурынак белы статак — знак даброт.
Пашлі касцам, аратым, творцам хлеба,
У працы спор цяплом сваіх яснот!
Сагрэй, сагрэй сваім дыханнем глебу
Айчынных роўніц, даляў і шырот,
Пашлі нашчадкам прыпяцкіх дулебаў
Янтарных злакаў буйны намалот!
Лі хараство, блакітны дах Айчыны,
Адлюстраваны ў безлічы азёр,
На моры лёну, стужкі ручаінак,
Над збажыной залочаны прастор!..
Мільгні і мне празрыстай бірузой
У зрэнках воч любімае жанчыны!
Алесь Звонак
#раптамверш
***
Простае шчасце людское,
Так, як і наша з табою,
Пэўна, складаецца з солі,
З хлеба, сабранага ў полі,
З поту, з дарожнага пылу,
З роднага небасхілу,
З дружбы, мацнейшай ад смерці,
З песні... І так мне здаецца:
Каб з чаго іншага скласці,
Дык ці было б яно шчасцем?
Максім Танк
#раптамверш
Простае шчасце людское,
Так, як і наша з табою,
Пэўна, складаецца з солі,
З хлеба, сабранага ў полі,
З поту, з дарожнага пылу,
З роднага небасхілу,
З дружбы, мацнейшай ад смерці,
З песні... І так мне здаецца:
Каб з чаго іншага скласці,
Дык ці было б яно шчасцем?
Максім Танк
#раптамверш
Беларусі
Ты дала мне жыццё, удыхнула мне сілу у грудзі;
Мне з табою ніколі ні сумна, ні цяжка не будзе,
Бо жыву я цяпер тваіх дум жыватворчаю сілай,
Што ўліла ты мне ў сэрца…
Ты песні мае разбудзіла,
Чую я на сабе цеплыню тваёй матчынай ласкі,
Мая родная, добрая, сон мой з дзіцячае казкі.
Вось табе маё сэрца, мой розум, і праца, і песня,
Веру, думкі крылатыя новым святлом ты абвесціш.
Жыць хачу я табой, для цябе, наша родная маці,
Дык прымі ж ты мяне ў сваёй светлай, у радаснай хаце!
Поле роднае вокал.
Збіраюцца з выраю птушкі.
Лёг мой шлях да цябе
шаўкавістай, шырокай істужкай.
Тут квітнеюць твае, творчай працай ўзараныя гоні…
Хай знайду я свой лёс у тваім працавітым сягонні.
Канстанцыя Буйло
#раптамверш
Ты дала мне жыццё, удыхнула мне сілу у грудзі;
Мне з табою ніколі ні сумна, ні цяжка не будзе,
Бо жыву я цяпер тваіх дум жыватворчаю сілай,
Што ўліла ты мне ў сэрца…
Ты песні мае разбудзіла,
Чую я на сабе цеплыню тваёй матчынай ласкі,
Мая родная, добрая, сон мой з дзіцячае казкі.
Вось табе маё сэрца, мой розум, і праца, і песня,
Веру, думкі крылатыя новым святлом ты абвесціш.
Жыць хачу я табой, для цябе, наша родная маці,
Дык прымі ж ты мяне ў сваёй светлай, у радаснай хаце!
Поле роднае вокал.
Збіраюцца з выраю птушкі.
Лёг мой шлях да цябе
шаўкавістай, шырокай істужкай.
Тут квітнеюць твае, творчай працай ўзараныя гоні…
Хай знайду я свой лёс у тваім працавітым сягонні.
Канстанцыя Буйло
#раптамверш
***
Помню, помню праз гады,
Спеўная ваколіца:
«Выпі, золатца, вады,
Сэрца супакоіцца».
Да крынічнай, спакайной —
Сцежкі-птушкі вольныя.
Трыццаць вёснаў за спіной,
А ці ўсе спакойныя?
Мне дарогі не пытаць,
Сонейка высокага.
А як жа стану суцяшаць
Ў горы сябра-сокала?
Ды, вядома, як тады
Ты мяне, ваколіца:
«Выпі, золатца, вады,
Сэрца супакоіцца».
Яўгенія Янішчыц
#раптамверш
Помню, помню праз гады,
Спеўная ваколіца:
«Выпі, золатца, вады,
Сэрца супакоіцца».
Да крынічнай, спакайной —
Сцежкі-птушкі вольныя.
Трыццаць вёснаў за спіной,
А ці ўсе спакойныя?
Мне дарогі не пытаць,
Сонейка высокага.
А як жа стану суцяшаць
Ў горы сябра-сокала?
Ды, вядома, як тады
Ты мяне, ваколіца:
«Выпі, золатца, вады,
Сэрца супакоіцца».
Яўгенія Янішчыц
#раптамверш
***
Змяшанне забытых фарбаў –
няжоўтай і неблакітнай,
і часам празрыста-чорнай
з пранізлівай і сцюдзёнай –
у небе,
падзертым на паскі –
і гэта, нарэшце, дождж!..”
Дрэва, поўнае зроку,
сцяжына, поўная слыху -
насуперак сну і страху,
насупраць святла і лёху -
і гэта, здаецца, я...
І пад палахлівыя крыкі
шматлюднай сям'і вераб'інай
мы ціха сыходзім з карціны -
з двух розных бакоў палатна -
і крышацца, быццам крыгі,
забыўшы га перасцярогі,
задзіўленыя, знямоглыя,
глухія рамкі вакна.
Таццяна Сапач
#раптамверш
Змяшанне забытых фарбаў –
няжоўтай і неблакітнай,
і часам празрыста-чорнай
з пранізлівай і сцюдзёнай –
у небе,
падзертым на паскі –
і гэта, нарэшце, дождж!..”
Дрэва, поўнае зроку,
сцяжына, поўная слыху -
насуперак сну і страху,
насупраць святла і лёху -
і гэта, здаецца, я...
І пад палахлівыя крыкі
шматлюднай сям'і вераб'інай
мы ціха сыходзім з карціны -
з двух розных бакоў палатна -
і крышацца, быццам крыгі,
забыўшы га перасцярогі,
задзіўленыя, знямоглыя,
глухія рамкі вакна.
Таццяна Сапач
#раптамверш
А мы ўсё пытаемся
У сябе пытаемся і ў другіх
ці ёсць на зямлі каханне.
І чаму кожны з нас
ў васемнаццаць гадоў веснавых
не думае
ці ёсць на зямлі каханне?
Паэзія.
Ці патрэбна яна людзям?
У сябе і ў другіх мы пытаемся.
Праз тысячагоддзі крочыць Гамер к людзям.
А мы ўсё чамусьці пытаемся.
Мікола Купрэеў
#раптамверш
У сябе пытаемся і ў другіх
ці ёсць на зямлі каханне.
І чаму кожны з нас
ў васемнаццаць гадоў веснавых
не думае
ці ёсць на зямлі каханне?
Паэзія.
Ці патрэбна яна людзям?
У сябе і ў другіх мы пытаемся.
Праз тысячагоддзі крочыць Гамер к людзям.
А мы ўсё чамусьці пытаемся.
Мікола Купрэеў
#раптамверш
Я - дзяўчынка на шары
Я - дзяўчынка на шары,
што плыве у блакіце!
І палаюць Стажары
нада мною ў зеніце,
і нікому не ў цяжкасць,
я - нібыта пушынка,
што трапляе ў бязважкасць,
я - на шары дзяўчынка!
Шар вялікі, бязмежны
У здзіўленні я кратаю,
быццам Белыя Вежы,
быццам чорныя кратэры,
горы ззяюць снягамі
і дымяцца абшары
у мяне пад нагамі.
Я - дзяўчынка на шары!
Заручуся з бясстрашшам
у густой сіняве,
страціць як раўнаважжа,
калі шар не дае?!
Ім адзіным сагрэта,
не ўпаду, і не дзіва!
Пада мною планета,
Што мяне нарадзіла.
Я ж - дзяўчынка на шары!
1967
Раіса Баравікова
#раптамверш
Я - дзяўчынка на шары,
што плыве у блакіце!
І палаюць Стажары
нада мною ў зеніце,
і нікому не ў цяжкасць,
я - нібыта пушынка,
што трапляе ў бязважкасць,
я - на шары дзяўчынка!
Шар вялікі, бязмежны
У здзіўленні я кратаю,
быццам Белыя Вежы,
быццам чорныя кратэры,
горы ззяюць снягамі
і дымяцца абшары
у мяне пад нагамі.
Я - дзяўчынка на шары!
Заручуся з бясстрашшам
у густой сіняве,
страціць як раўнаважжа,
калі шар не дае?!
Ім адзіным сагрэта,
не ўпаду, і не дзіва!
Пада мною планета,
Што мяне нарадзіла.
Я ж - дзяўчынка на шары!
1967
Раіса Баравікова
#раптамверш
***
Калi вясною закукуе
Зязюля ў лесе ранiцой,
Ты прыгадай вясну другую,
Сустрэчы нашыя з табой.
Згадай ўсё што сэрцу мiла,
Што сэрцу дорага было,
Забудзь, што ўсё адгаманiла,
Адкукавала, адышло.
Згадай усё што нам жадала
Зязюля ў гучным гушчары
Забудзь што ў хованкi гуляла
Жаданне з намi да зары.
Забудзь што рэху не вярнуцца
Нi да цябе, нi да мяне,
Забудзь!.. Хай сэрцы адгукнуцца
Адно другому па вясне.
Аркадзь Куляшоў
#раптамверш
Калi вясною закукуе
Зязюля ў лесе ранiцой,
Ты прыгадай вясну другую,
Сустрэчы нашыя з табой.
Згадай ўсё што сэрцу мiла,
Што сэрцу дорага было,
Забудзь, што ўсё адгаманiла,
Адкукавала, адышло.
Згадай усё што нам жадала
Зязюля ў гучным гушчары
Забудзь што ў хованкi гуляла
Жаданне з намi да зары.
Забудзь што рэху не вярнуцца
Нi да цябе, нi да мяне,
Забудзь!.. Хай сэрцы адгукнуцца
Адно другому па вясне.
Аркадзь Куляшоў
#раптамверш
***
Не ведаю — зімою альбо летам
Мой абарвецца неспакойны век...
А дзесьці недалёка ў момант гэты
Зальецца плачам новы чалавек.
І ў міг, калі я свет круты пакіну
І певень глуха тройчы пракрычыць,
Камусьці перавяжуць пупавіну
Сардэчныя і мудрыя ўрачы.
Ён будзе цешыць іх забаўным піскам,
Зажмураны й чырвоны, як агонь,
Такі маленькі, што, дальбог, калыскай
Яму была б шырокая далонь.
Снягуркі-акушэркі ўзважаць чынна
І выпішуць шчаслівы нумарок...
Не бабка-павівалка, а дзяўчынка
Яго завяжа смела ў вузялок.
Магчыма, хлопца Сенем назавуць,
Ды не бяда, як будзе ён Валодзя...
Я не пакрыўджуся, я ціха адплыву —
Жыццю на змен
жыццё прыходзіць.
Сымон Блатун
#раптамверш
Не ведаю — зімою альбо летам
Мой абарвецца неспакойны век...
А дзесьці недалёка ў момант гэты
Зальецца плачам новы чалавек.
І ў міг, калі я свет круты пакіну
І певень глуха тройчы пракрычыць,
Камусьці перавяжуць пупавіну
Сардэчныя і мудрыя ўрачы.
Ён будзе цешыць іх забаўным піскам,
Зажмураны й чырвоны, як агонь,
Такі маленькі, што, дальбог, калыскай
Яму была б шырокая далонь.
Снягуркі-акушэркі ўзважаць чынна
І выпішуць шчаслівы нумарок...
Не бабка-павівалка, а дзяўчынка
Яго завяжа смела ў вузялок.
Магчыма, хлопца Сенем назавуць,
Ды не бяда, як будзе ён Валодзя...
Я не пакрыўджуся, я ціха адплыву —
Жыццю на змен
жыццё прыходзіць.
Сымон Блатун
#раптамверш
***
Цёплы вечар, ціхі вецер, свежы стог,
Улажылі спаць мяне вы на зямлі.
Не курыцца светлы пыл усцяж дарог,
Ў небе месяца праглянуў бледны рог,
Ў небе ціха зоркі расцвілі.
Знічка коціцца агністаю слязой,
Прашумела мякка скрыдламі сава;
Бачу я, з прыродай зліўшыся душой,
Як дрыжаць ад ветру зоркі нада мной,
Чую ў цішы, як расце трава.
(1910)
Максім Багдановіч
#раптамверш
Цёплы вечар, ціхі вецер, свежы стог,
Улажылі спаць мяне вы на зямлі.
Не курыцца светлы пыл усцяж дарог,
Ў небе месяца праглянуў бледны рог,
Ў небе ціха зоркі расцвілі.
Знічка коціцца агністаю слязой,
Прашумела мякка скрыдламі сава;
Бачу я, з прыродай зліўшыся душой,
Як дрыжаць ад ветру зоркі нада мной,
Чую ў цішы, як расце трава.
(1910)
Максім Багдановіч
#раптамверш
Радзімае
Гудзе бруя ў рацэ -
адвечная гаворка.
Радзімка на шчацэ.
Радзіма на пагорку.
Пры лёце зор да траў
устане час з нябыту.
Радзімка на вятрах.
Радзіма каля жыта.
І новы дзень шчасцеў,
хаця было і горка.
Радзімка на шчацэ.
Радзіма на пагорку.
Пад шолах траў і ніў
любоў да вас я зведаў,
я вас абараніў
на ўсё жыццё наперад.
нібыта спарышы
з сусветнае валокі -
радзімка на душы
Радзіма - пад аблокі.
Юрка Голуб
#раптамверш
Гудзе бруя ў рацэ -
адвечная гаворка.
Радзімка на шчацэ.
Радзіма на пагорку.
Пры лёце зор да траў
устане час з нябыту.
Радзімка на вятрах.
Радзіма каля жыта.
І новы дзень шчасцеў,
хаця было і горка.
Радзімка на шчацэ.
Радзіма на пагорку.
Пад шолах траў і ніў
любоў да вас я зведаў,
я вас абараніў
на ўсё жыццё наперад.
нібыта спарышы
з сусветнае валокі -
радзімка на душы
Радзіма - пад аблокі.
Юрка Голуб
#раптамверш
***
Сніцца яснае прадвесне.
Песняў хочацца мне - песняў!
З ветрам крыллі распрасцерці,
паляцець па белым свеце,
завіхрыць шалёным узлётам
узняць сонца пазалоту
І аздобіць, і прыбраці
Беларусь маю, як маці,
каб пасля начэй бясконцых
Заірдзела яна сонцам!
(1925)
Міхась Васілёк
#раптамверш
Сніцца яснае прадвесне.
Песняў хочацца мне - песняў!
З ветрам крыллі распрасцерці,
паляцець па белым свеце,
завіхрыць шалёным узлётам
узняць сонца пазалоту
І аздобіць, і прыбраці
Беларусь маю, як маці,
каб пасля начэй бясконцых
Заірдзела яна сонцам!
(1925)
Міхась Васілёк
#раптамверш
Май
толькі-толькі грымне першы
стрэл магутны перуновы -
пад вярбінай прыбярэжнай
хлопчык Май прачнецца ў сховах.
Зломіць сук, галінкі зрэжа
І змайструе грайку-дудку
сук жа зломаны з усмешкай
уваткне над стромай хуткай
чуеш, чуеш, спеў вясновы
хлапчуковай звонкай дудкі?
бачыш: мёртвы сук нанова
парастае веццем гнуткім.
Алег Мінкін
#раптамверш
толькі-толькі грымне першы
стрэл магутны перуновы -
пад вярбінай прыбярэжнай
хлопчык Май прачнецца ў сховах.
Зломіць сук, галінкі зрэжа
І змайструе грайку-дудку
сук жа зломаны з усмешкай
уваткне над стромай хуткай
чуеш, чуеш, спеў вясновы
хлапчуковай звонкай дудкі?
бачыш: мёртвы сук нанова
парастае веццем гнуткім.
Алег Мінкін
#раптамверш
***
Вясна - i свежы пень заплыў слязьмi:
Як горка плача родны дол па дрэве!
Мурашкi чорныя, ажыўшы на прыгрэве,
Ужо спраўляць памiнкi напаўзлi.
Быў густалiстым клёнам гэты пень -
I мы з ёй лiвень тут перачакалi...
Не, вы не дрэва, людзi, спiлавалi -
Вы спiлавалi мой шчаслiвы дзень!
Ніл Гілевіч
#раптамверш
Вясна - i свежы пень заплыў слязьмi:
Як горка плача родны дол па дрэве!
Мурашкi чорныя, ажыўшы на прыгрэве,
Ужо спраўляць памiнкi напаўзлi.
Быў густалiстым клёнам гэты пень -
I мы з ёй лiвень тут перачакалi...
Не, вы не дрэва, людзi, спiлавалi -
Вы спiлавалi мой шчаслiвы дзень!
Ніл Гілевіч
#раптамверш
***
Дзе ты, зорка мая прамяністая,
За якія ты хмары скацілася?
Дзе ты, радасць мая залацістая,
На якой ты сцяжынцы згубілася?
Я шукаю цябе, углядаюся
У нябесныя далі высокія.
Без цябе мне дарога не ясная,
Што ляжыць у прасторы далёкія.
Дзе ты, зорка мая непагасная,
За якімі ты скрыта аблокамі?
Узыдзі, засвяці, зорка ясная,
Шчасцем сэрцу майму адзінокаму.
Дзе ты?
Адам Русак
#раптамверш
Дзе ты, зорка мая прамяністая,
За якія ты хмары скацілася?
Дзе ты, радасць мая залацістая,
На якой ты сцяжынцы згубілася?
Я шукаю цябе, углядаюся
У нябесныя далі высокія.
Без цябе мне дарога не ясная,
Што ляжыць у прасторы далёкія.
Дзе ты, зорка мая непагасная,
За якімі ты скрыта аблокамі?
Узыдзі, засвяці, зорка ясная,
Шчасцем сэрцу майму адзінокаму.
Дзе ты?
Адам Русак
#раптамверш
* * *
Калі паленца дагарае ў печы,
Ці помніць, як бярэзінай расло?
Дарэчы, гэткі лёс і чалавечы -
Паспець аддаць уласнае цяпло.
Георгі Ліхтаровіч
#раптамверш
Калі паленца дагарае ў печы,
Ці помніць, як бярэзінай расло?
Дарэчы, гэткі лёс і чалавечы -
Паспець аддаць уласнае цяпло.
Георгі Ліхтаровіч
#раптамверш
***
Да дзеда ў госці
З мамай ідзем — ірвуся
Наперад хутчэй, —
Знаю: за трэцяй гарой
Будзе дзедава вёска.
Ніл Гілевіч
#раптамверш
Да дзеда ў госці
З мамай ідзем — ірвуся
Наперад хутчэй, —
Знаю: за трэцяй гарой
Будзе дзедава вёска.
Ніл Гілевіч
#раптамверш
Дожджыкава песня
Еду, еду на кані
я па белым свеце.
- Дожджык, дожджык,
секані! –
дружна просяць дзеці.
Памагчы я вельмі рад.
Будзе ў вас парадак.
Палію ахвотна сад,
Перайду да градак.
Так прыемна абіваць
летні пыл з лістоты.
Толькі рэчку паліваць
штось няма ахвоты.
Не канчаецца вада
ў бочцы-самалейцы.
Але сам я, вось шкада,
не трымаю лейцы.
Выбірае шлях каню
фурман мой, вятрыска,
то кіруе ўвышыню,
то ганяе нізка.
То пускае пакрысе,
то засвішча пугай.
І вязе мяне, нясе
над усёй акругай.
Шэры конік на бягу
не трасе шматколку,
Толькі гойдае дугу –
радугу-вясёлку.
Артур Вольскі
#раптамверш
Еду, еду на кані
я па белым свеце.
- Дожджык, дожджык,
секані! –
дружна просяць дзеці.
Памагчы я вельмі рад.
Будзе ў вас парадак.
Палію ахвотна сад,
Перайду да градак.
Так прыемна абіваць
летні пыл з лістоты.
Толькі рэчку паліваць
штось няма ахвоты.
Не канчаецца вада
ў бочцы-самалейцы.
Але сам я, вось шкада,
не трымаю лейцы.
Выбірае шлях каню
фурман мой, вятрыска,
то кіруе ўвышыню,
то ганяе нізка.
То пускае пакрысе,
то засвішча пугай.
І вязе мяне, нясе
над усёй акругай.
Шэры конік на бягу
не трасе шматколку,
Толькі гойдае дугу –
радугу-вясёлку.
Артур Вольскі
#раптамверш