چندی قبل عده‌ای، آن هم گیلانی، به صحبت‌های مسئول یک باشگاه خطاب به شخصی به‌خاطر لهجهٔ گیلکی واکنش نشان دادند.
متأسفانه در جامعه ایرانی، گاهی اوقات گویش‌ها و گویشوران مورد تمسخر و تحقیر قرار گرفته‌اند و چنین امری سابقه‌ای دیرینه دارد.
گویش لری، ترکی و گیلکی در سطح ملی و برخی دیگر مانند گویش تالشی در سطح محلی از این رفتار زشت بی‌نصیب نبوده‌اند. با وجود رشد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و ورود به عصر اتم، الکترونیک و اطلاعات و ورود به دهکده جهانی این روند سیر عادی و مشکوک خود را طی می‌کند. این موضوع محدود به کشوری خاص نیست و به‌عنوان یک زبان‌شناس تا آنجا که اطلاع دارم در برخی از کشورهای پیشرفته نیز مشهود است. پر واضح است که نمی‌توان جلوی چنین روندی را گرفت و تنها دولت‌‌ها می‌توانند با وضع قوانین بازدارنده از گسترش این امر جلوگیری کنند. بنابراین وقوع چنین عملی در جوامع جهانی، به‌خصوص عامه مردم، به‌علت سلطه زبانی دور از ذهن نیست. اما در سطح دولتی، افراد برجسته یا رسانه ملی قابل تأمل و سرزنش است. در این ارتباط لازم است سکوت اساتید دانشگاهی، به‌ویژه پژوهشگران زبان‌شناسی را مورد نکوهش قرار داد زیرا هیچ‌گونه واکنشی به این موضوع نشان ندادند. یادآور می‌شود که بجا بودنِ نگارش‌های آکادمیک، در خدمت جامعه‌بودن آنهاست. وظیفه متخصصانِ زبانی است، که با نگاه علمی و عاری از تعصبات قومی، گویشی و زبانی، ضمنِ بررسی انگیزه‌های فرازبانی در ارتکاب چنین خطایی راه‌حلی نیز برای جلوگیری از تکرار آن ارائه نمایند.
دیگر نکته این‌که، برخورد مسئولین درگیر این موضوع مورد نکوهش است که اجازه پخش چنین جملاتی را از رسانه ملی می‌دهند. رسانه ملی آینه و بلندگوی جامعه و فرهنگ است. هرگونه سهل‌انگاری و پرهیز از انعکاس نشانه‌شناسی فرهنگ و جامعه، شایسته فرهنگ و جامعه متمدن و زبان‌های ایرانی نیست. لازم است مسئولین این رسانه با استخدام عده‌ای متخصص زبانی، با احاطه به گویش‌های مختلف، در جهت غنا، محبوبیت و علمی‌شدن برنامه‌های خود گام بردارند. زیرا با هدایت این متخصصان است که می‌شود از بروز چنین عملی جلوگیری کرد تا عده‌ای از سیاسیون، مذهبیون و حتی مجریان که درونشان پر از خشم، نفرت، خودخواهی، غرور، نژاد‌پرستی، حسادت و زباله‌های دیگر است، میدانی برای بیان نیات خود نداشته باشند.
در پایان یادآور می‌شود که قرآن کریم می‌فرماید: «ای مردم ما شما را از مرد و زنی آفریدیم» و در ادامه هم‌چنین می‌فرماید:
«و جعلناکم شعوباً و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقیکم» (حجرات/13)
و در گروهها و تیرههای بزرگ و کوچک جای دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ همانا گرامی‌ترین شما نزد خدا، با تقوی‌ترین شماست.
بنابراین لازم است با ملاحظه دستورات الهی، دیدگاه «ما و دیگران» کنار گذاشته شود و دیدگاه به گویش‌ها و قومیت‌های ایرانی احترام‌آمیز باشد.
دکتر #عزت‌دوست
🇮🇷 @linguiran
متأسفانه در جامعه ایرانی، گاهی اوقات گویش‌ها و گویشوران مورد تمسخر و تحقیر قرار گرفته‌اند و چنین امری سابقه‌ای دیرینه دارد.
گویش لری، ترکی و گیلکی در سطح ملی و برخی دیگر مانند گویش تالشی در سطح محلی از این رفتار زشت بی‌نصیب نبوده‌اند. با وجود رشد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و ورود به عصر اتم، الکترونیک و اطلاعات و ورود به دهکده جهانی این روند سیر عادی و مشکوک خود را طی می‌کند. این موضوع محدود به کشوری خاص نیست و به‌عنوان یک زبان‌شناس تا آنجا که اطلاع دارم در برخی از کشورهای پیشرفته نیز مشهود است. پر واضح است که نمی‌توان جلوی چنین روندی را گرفت و تنها دولت‌‌ها می‌توانند با وضع قوانین بازدارنده از گسترش این امر جلوگیری کنند. بنابراین وقوع چنین عملی در جوامع جهانی، به‌خصوص عامه مردم، به‌علت سلطه زبانی دور از ذهن نیست. اما در سطح دولتی، افراد برجسته یا رسانه ملی قابل تأمل و سرزنش است. در این ارتباط لازم است سکوت اساتید دانشگاهی، به‌ویژه پژوهشگران زبان‌شناسی را مورد نکوهش قرار داد زیرا هیچ‌گونه واکنشی به این موضوع نشان ندادند. یادآور می‌شود که بجا بودنِ نگارش‌های آکادمیک، در خدمت جامعه‌بودن آنهاست. وظیفه متخصصانِ زبانی است، که با نگاه علمی و عاری از تعصبات قومی، گویشی و زبانی، ضمنِ بررسی انگیزه‌های فرازبانی در ارتکاب چنین خطایی راه‌حلی نیز برای جلوگیری از تکرار آن ارائه نمایند.
دیگر نکته این‌که، برخورد مسئولین درگیر این موضوع مورد نکوهش است که اجازه پخش چنین جملاتی را از رسانه ملی می‌دهند. رسانه ملی آینه و بلندگوی جامعه و فرهنگ است. هرگونه سهل‌انگاری و پرهیز از انعکاس نشانه‌شناسی فرهنگ و جامعه، شایسته فرهنگ و جامعه متمدن و زبان‌های ایرانی نیست. لازم است مسئولین این رسانه با استخدام عده‌ای متخصص زبانی، با احاطه به گویش‌های مختلف، در جهت غنا، محبوبیت و علمی‌شدن برنامه‌های خود گام بردارند. زیرا با هدایت این متخصصان است که می‌شود از بروز چنین عملی جلوگیری کرد تا عده‌ای از سیاسیون، مذهبیون و حتی مجریان که درونشان پر از خشم، نفرت، خودخواهی، غرور، نژاد‌پرستی، حسادت و زباله‌های دیگر است، میدانی برای بیان نیات خود نداشته باشند.
در پایان یادآور می‌شود که قرآن کریم می‌فرماید: «ای مردم ما شما را از مرد و زنی آفریدیم» و در ادامه هم‌چنین می‌فرماید:
«و جعلناکم شعوباً و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقیکم» (حجرات/13)
و در گروهها و تیرههای بزرگ و کوچک جای دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ همانا گرامی‌ترین شما نزد خدا، با تقوی‌ترین شماست.
بنابراین لازم است با ملاحظه دستورات الهی، دیدگاه «ما و دیگران» کنار گذاشته شود و دیدگاه به گویش‌ها و قومیت‌های ایرانی احترام‌آمیز باشد.
دکتر #عزت‌دوست
🇮🇷 @linguiran