‍ .
کپو کچی از اسطوره های قوم لک است.این باور نشانگر روابط خانوادگی و مادر شوهر سالاری در بریده ای از زمان و تاریخ مردمان ماست.این نظام آنقدر بی رحمانه و سختگیرانه بود که عروس از خدا رهایی و آوارگی در بیابانها را طلب می کند.همچنین بر ما روشن می گردد که قوانین نانوشته و عادات و معاریف اجتماعی می تواند یک دیکتاتوری هر چند کوچک را بنا نهد.
آنچه امروزه رو در رویی عروس و مادر شوهر را به ذهن می رساند پیشینه های تاریخی ای همانند این نماد است و گرنه سختگیری و بهانه جویی و....در بین نیست.
پرنده ی کپو کچی: کپو کچی= پرنده ای است که آوای غمگینی دار. برای آوای حزین این پرنده در مناطق غرب ایران مخصوصا لکستان داستانی وجود دارد که می گوید:زمانی این پرنده انسان و عروس زنی بد اخلاق و بهانه گیر بود. یگ روز که شیر گوسفندان به خاطر کف روی شیر زیاد به نظر می آمد و پس از فروکش کف به نظر کم می آمد .مادر شوهر از عروس ایراد گرفت و بسیار آزارش داد. عروس آرزویی کرد و به این پرنده تبدیل شد . از آن زمان آواره ی کوه و بیابان است ومی خواند : ای خاله جان شیر کف بود و کم بود.صدای این پرنده هم تقریبا همان نام پرنده است ، یعنی می خواند: کپو ...کچی.. کف بی....کم بی. kepou /kechi
Kaf bi /kam bi
#مهدی_زینی

#چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناویل#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگلکی#نهاوند#خزل#تویسرکان#شعرکودکانه

صدای مردم لک
@lakvahid

🔸 #یلدا که چیزی نیست
من شبی بلند تر از این هم داشته ام...
مثل شب شهادت فرزندم...!😔

🔺مادر شهید والا مقام سلطانمراد نوروزی از روستای تخم بلوط علیا /#هلیلان_لکستان

آرامش دل بیقرار مادران #شهدا
صلوات💚

صدای مردم لک
@lakvahid

موش :زینت خاتون دخترشو به من مي ده ؟!خاله: سرکار عالي کي باشن ؟موش:عاشقم من . عاشق بي دلم من .خاله: دلت کجاس ؟موش :فنا شد . فناي اون چشا شد.خاله:کدوم چش؟موش: همون چش که خوابو بردش .خاله: کدوم خواب ؟موش :خوابي که ازم فرار کرد .خاله: کجا رفت ؟موش :تو باغچه .خاله :باغچه کجاس ؟موش: تو باغه .موش :باغی که تو شهر رؤياست. خاله: کدوم شهر؟ موش: همون شهر که تو ی خوابه .خاله کدوم خواب ؟موش: همون خواب که از چش ام رفت .خاله:کدوم چش ؟موش: همون چش که غرق آب شد .خاله:کدوم آب ؟موش :همون آب که سيل آوردش .خاله :کدوم سيل ؟موش :همون سيل که اشک آوردش .خاله:کدوم اشک ؟موش: همون اشک که از چشمام ريخت .خاله :کدوم چشم ؟موش: همون چشم که غرق خونه .خاله :کدوم خون ؟موش: همون خون که از دل اومد .خاله :کدوم دل ؟ موش :دلي که اسير زلفه .خاله:کدوم زلف ؟موش: زلفي که چو شب سياهه . خاله:کدوم شب ؟موش: همون شب که تو چشاته .خاله:کدوم چش ؟موش :همون چش که مسته مسته .خرس :نگو که دلوم شكسته . ( بغضش مي ترکد )موش :همون چش که پر شرابه . خرس: نگو که دلم کبابه .موش :چشي که همش اميده .خاله: اميد کجاس ؟موش: برآبه .بيا بريم … بيا بريم .

#مهدی_زینی


چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناویل#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگلکی#نهاوند

صدای مردم لک
@lakvahid

‍ مه کوردنیم، مه لکِ لکسانم
مه داخِ بی کسی هار بَن گیانم
مه سنگاوِ دلِ سانم بزانن
خم و پژاره هار گیانم بزانن
مه آوِ کئنیِ عشق فرهادم
مه نیشانیِ خیرت ها نژادم
وه نام دونیای خم بی دسلات نیم
مه روله ی سیمرَم بی دسلات نیم
ولاتم روشنِ هرچی گلاره
مه آسمانِ عشقم پر هساره
مه طاق طاقوسانم نخش ماده
دلِ بیستوینیم زئم فراده
هزار اشکفت وه بن و بیخ بیمه
مه اسطوره دل تاریخ بیمه
زره ی بی کسی نمه چوه یادم
بزانن ژه اوستایه نژادم
مه گلونی وه سرِ لک زوانم
مه مانگ بی خئش نام آسمانم
تنیا دوسی ارا خاکم خلاته
دل و دینم وه نذر ئی ولاته
خِرّه ئی بزم و باوان عزیزه
وه نذر ئی لکسانِ عزیزه
ئی ساعتله بزمم دیر موشی
شوئلم شعیر گرمسیر موشی
ارا یار بیقرارم دی بزانن
مه هساره شاوارم دی بزانن
دسم ژه بی کسی پِره خدایا
چنی زمانه کافره خدایا
فکری وه حالِ ئی داخه بکن دی
وه حال کزه ئی باخه بکن دی
نه پرچین مَن نه گول وه شاخساران
نه دنگ بلبلی مای ئی ورنساران
نه دس وه قصدِ یاری پیشه مکن
نه مردم مردمداری پیشه مکن
بان دس وه دس یک تاشاد کیمن
#لکستان وه خمل آزاد کیمن
ئی دونیا دارلِ دونیا بزانن
ئی خم وه بارلِ دونیا بزانن
نوگولل باخمانه شاید لک بو
ئی مانگِ آسِمانه شایدلک بو
بان تادس وه دس یک بیم یهو
ئی خاکِمانه آباد کیم یهو
نه کوردم و نه لری هار کمینم
مه لیلِ لک زوانِ لک نشینم
وه نام ئی سال و ئی آده پیابیم
سرم برزه گه لک زاده پیابیم
هزار گاماسیاو وه گیان دیرم
مه چنه سیمره باوان دیرم
چنه برزی خیالِ آسمانم
مئم دونیا بزانی #لک زوانم
شراوِ انگیورآ بادَم بزانن
مه لک زادَم مه لک زادَم بزانن
فره شیه فره شیه گپلم
درو وَش نیم گزاف نیه گپلم
گپی ژه سینەی پاکم دیری یاران
مه شعیرم عشقِ خاکم دیری یاران
کسی نمه گری زره خیرت و جام
دونیالم بو وه نذر مِلک و مأوام
ئی بزم خیرت تک بوم تاگه ممرم
قسم معرم گه لک بوم تاگه ممرم

#خانمرادی #شعر_حماسی #لکی #لکستان #هلیلان #ایلام #کرمانشان #گلونی #چوپی #وهارانه #باوان #هناسه #دوبیتی #مثنوی

صدای مردم لک
@lakvahid

پیش تولید فیلم سینمایی #هرنگ به زبان شیرین #لکی در شهرستان #هلیلان استان ایلام و در روستای داربید کرنی کلید خورد

صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid

دومل رنگین چوی دار قلنگ
بیتانه مخون وه دنگ کلنگ

دس یک بگریم بزران بوشیم
کلی بیم ئه سر کویئل بلنگ

دارقلنگ:درخت تمشک
دومل رنگین:دوپرنده زیبا
کلی بکیشیم:کل کشیدن وشاباش گفتن

#خانمرادی #شعرلکی #هلیلان #لکستان#


صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid

وه وینی مجنون شیت و اودالم
دلم رفیخ برد کافر وه حالم
مه ئی قلب صاف دواته مَکم
هر تو خوشت بو مِنی خوشالم
***
رفیخ بوه دل بوه میمانم
درختی نکن نشکن تیژبالم
سو تا ایواره آوخته مارم
بیت #چلسرو بیَسه فالم
***
تَزمی دالکم مَشمارم وه تال
مولا برَسن شو چراغ مالم

سروده ای برای قلب قبله ی قبیله ی احساس خواهرم، #خواهری از تبار صلح سرخ ستاره، زاده ی شعر و شبنم ...


#خانمرادی #شعرلکی #هلیلان# لکستان#


صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid

دلم تنگه

خشاو تفنگم پر ئه شنگه
ئی لا دوسا مام هم دلم تنگه

کمرچین لکی کردمه ئی ور
بی دوس آ هتم پا هتن لنگه

#خانمرادی #هلیلان #لکستان

صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid

بوار چوی واران  بنیشم ارسات
نمناک بوئم چکر بم ارپات

رفیق تو زوی زوی بو ئه دیارم
ئی گیانم ئیر چو خم روژگارم

بوری نازارم شو چراخ مالم
پل پوم نکن نکه تیژ بالم

چئمت سا آشتی چوی باز پرواز
چنک داتی ار گیان هوفه جره باز


هوشم ئه سر چی ئسرم ری گرتی
انوم برزا بی چوی ئورکوئی گرتی

قرتاسه گیست زوخال وقطران
قبله وایمانم وه گرد یک لران

لعلین کان می  پرورده  رزان
ژنگ ژوال خزان ای باخم رزان


فدات بام رفیخ هناسیم گیره
هاوا تو دیرم وه هرچی پیره

خاطر وسودات مات ودلگیره
بخن وه رویما و بژن تمیره

ورینه شوئل بیسه دوچارم
گیان نیمه گیان ای روژ نمارم

#خدیجه خانمرادی#هلیلان #لکستان

صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid

دالکه

گوما بیمنه ایمه ارشون دالکه
ژه ئه سلته ژه ئه زبون دالکه

قسم معریم چنیکه ئی دیاره
وه واژه واژل زوون دالکه

#خانمرادی#هلیلان#لکستان#

صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid

داخ کرمان...


ارا داخ کرمان،اروام ای سرچی
انوم کت ارشعیر، ئسرم کته ری

چاو ار بان چاو، خم ار خم رشیا
یه بر بیگناه وه کرمان کوشیا

دنگ انفجاری، انتحاری بی
ژن وپیا وطفل، خوینان جاری بی

نیمچه ژنمی دی ،طفلش گم کرده
مگیردیا پی طفل، هرده وه هرده

کویچه وخیاوان ،چوی صحرای محشر
دشمن کیشاتی ماشه روژ مادر

هتن وه کمک، تیم هلال احمر
لاشه ل بی کس، بی دس و بی سر

گلزار شهدا بیه ویمه رو
هرکسی موشی سردار ها وه کو

سه افسر پلیس سینه ن کرد سپر
شیرل فراجا ،ارا روژ خطر

شروت شهادت شیرین ،کردن نوش
وه پی دادرسی، بینه زری پوش

هیز گرت دنگ، الله اکبر مردمان
کر بی گوش فلک،بی گیان بی سامان


لیلی بوش خدا ،صبری به کرمان
بلکم سا ریش بو دردل بی درمان

#خانمرادی#هلیلان#لکستان#

صدای مردم لک
@lakvahid

صد کرت

خیال وشوگار زلفت ،خاوم گرت
چئمت توقانی،تالافاوم برت

واگیژه عشقت ،کت ار آوارم
اول کرتی بی،کردت وه صد کرت

#خانمرادی #هلیلان #لکستان

صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid

یی گل...

یی گل کولم ،یی گل تیژم ارانت
گلیتر چوی ئسر، لیژم ارانت

وژت گه خاص وبیتره مزانین
مه چوی کرییی لا میژم ارانت


#خانمرادی #هلیلان #لکستان

صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid

تئومت...

کتاو زنییمان، بلگ ریزه ریزه
ریرو عمرمان، ری بی گریزه

روژل ومانگل، سالل یکایک
مرسن وه آخر،بزانن، بی شک

وه ناکام سنگ اجل ،مای ارآسمان
مشیونی طاق ،اربرول کمان

توگه شا بین وسینه ت مکردچاک
تو ئی خاک بین و دواره مچین ئی خاک

هرچی گه بینه ،پویلدار یافخیر
لویی کفن مورین،موینه خاک اسیر

خاک خوره مه گه تو مردینه
دسلات نیرین ،اجل بردینه

ارواکت ها بان ،لشت ها زمین
حتی ار تو بوین ،وه شازاده چین

کردار وکارت مارن وه حضور
اسکه وه کرده ت ،مارین کزه و لور

یه چت کردیه ،بخت کیت رزان
وتئومت ناحق جاکیت سزان

چئمل بی گنات ،چوی آلیوده بی
آینه زلالت ،چوی پر دیوده بی

تو صاف وزلال بین هر جور آو
یانه پاک وژت چوی کردت خراو

ارا نیکیت وه دونیا کم بی
وه گرد خدا وژ ،تو نامحرم بی

موشین هی هاوار ،هتمه دوسی کم
وه گرد خدا وژ مه روبوسی کم

لیوتم بی کراس،لشم ها کفن
ویرو کو مچم ،وژمه ممه فن

یه پئول صلاته ،چنی باریکه
متونم ری بوم ،یا کوره ریکه

مالمی ژه پویش آیشتیه بان آو
خرق دلیا بیمه یا خرقم ای خاو

کاشکا بکردامه ور کراس ایمان شئور
تا دین و دونیام بیا جفت وجور

زر بریق دونیا کول آیم فنه می
نیشته می سوخان ،نیش گنه می

تا دیر نویه وژت پاکا که
ئی مرض دونیا وژت ساقا که

قران بعر وبوش ،شات گنا کس نیم
مه تا گنام دی، فره آ چرچکیم


تو گه شیشه ل شراوت،وه می سر پربین
لخه کوته مکرد ،وه می لوجر بین

بچو دم چرکن وژت ال بکیش
جریم دامان پاکی،تو وه گن نکیش

وه خراو کردن کسی ،چیتی گیر نمای
کاشکای بیاشتات ،وه ای دونیا جای

زونت بسوزی،جا کیت سزان
مری هردک بال فریشته ت کزان

افاقه نیرین ،بنت واز نماو
جا آخرینته ،دی جاواز نماو

#خانمرادی #هلیلان#لکستان#

تئومت:تهمت
کتاو زنییمان:کتاب زندگیمان
پر دیوده: پر دود

صدای مردم لک
@lakvahid

ملک هولیران

نازانه مفروت وه ملک هولیران
وه جاکه خانل ، گه کول بین ویران

یی روژ چمه سئیر قلاکه والی
آخ ار دل کیشام ،چوی روسم زالی

ئی باوه وباپیران،فره شنفتم
خان سر سوار بین ،هانه وه بختم

حال هاوانی داشت،ابوقداره
هرچوی حکومت ،ار نام اداره

گل گل خولامان،خاک چکمت ار مل
چاکریانه مکرد، وه سی وه چل

لمیردان فقط،جاعبش مردان
پر وه حشمت وجا،پر وه مقامان

ژنل سام سنگین ،پر سئم وسه لار
پیا خلوه ن نموینا ،هرجار

کول چی مرتب پرنظم وناظم
حیا وحرمت ،کی هانه بی گم

هامشیره والی بین ،باوه و باپیرم
هانه گه باوم ،آیشتی ئه ویرم

یه باوه کلنم ،هرجور ظابت بی
کارلی مدیوم،کول جای ثابت بی

یه باوه ترم ،حکم خان داشتی
سفره دریژ بی، هر مئیمان داشتی

داپیره کلنم ،چن تایه داشتی
یی مال ار ور حور، دو سایه داشتی

دو دو خولامان،دسانه مشورد
مدیوم دس ننه م ،میاتی بو مورد

هرجای باپیرم ،سیون داوار میای
مری ایمامی بی ،صد زاوار میای

رعیت وه منت،پی هومسایان بی
وه پی نام نیک و ،وه پی جایان بی

چن چن نوکرل ،کول دس وه سینه
تا مئیمان مهت،مئوت سفره پینه

سازنه ولوطی ،هر اژ چن وختی
ارا شادی کردن ،ارا پی بختی

تمیره ژن و هنک چی بک یک
دنگ ساز و دومبک ،مچیا تا فلک

هویچکس چوی ایسکه ،خم ار دل نویی
مگیردیان وه بک ،تانصمه شویی

کول مردم حکم ،خوئه وبرا یک بین
وه مردمداری، زبانزد تک بین

وه هر جای بوتات ،ملک هولیران
موئت باکلاسن جور ایل تیران

حیا وحرمت ،سال ومانگی بین
مردم خیرتی ،وه شش دانگی بین

نه کوره قرت بین ،نه کوره نان بین
نمک پرورده ،سر سفره خان بین

#خانمرادی #هلیلان #لکستان

صدای مردم لک
@lakvahid

هشاره چئمل


فالم وه گرد ِفالت ،جفت بی و نویی تک
چوی خیال ِشکتی،منو تو کتیم ار یک

تو بینه قیس مجنون ،دل بردن بیه کارت
مه دتِ خانِ سیمره م ،لیلی م یکا یک

تو خو پر اژ خروربن ،چوی پاتشا وه زورین
مه خانزاده لکیکم، بزرگم چوی اتابک

وه عخیده و کاره لت ،دل منت دوزیو
دلت دا وه دس دلم، وتت وه شوخی هنک

پوئیلی دونیا منو تو ،وه یک جفت. وجور کردی
ئه پوئیله وه جنس، عاشقی بی وه بی شک

من وتو وه سر ئه پوئیله ،یکمان گرناو رسیمن
وه هشاره چئملمان ،دلمان خو دامانه یک


#خانمرادی #هلیلان #لکستان #

جفت شدن فال :قسمت هم شدن.
پراژ خروربن:پراز غروری،مغروری
عخیده:عقیده
پوئلی:پلی
یکمان گرتا:به هم رسیدیم

صدای مردم لک
@lakvahid

بوارو واران

روژل هیزه مگرم ،هراسان ژه خاو
ویی هوشک سالیه ،دیرم ترس لافاو

بیلا کشت کارلم بمرن ژه تینی
دیته سوزه زار ، بسوزی وه آو!!

چاره نویس چارم ،چاواشه نویسای
وه تئولم نویسای ،بکیشم رنجاو

کسی دنان خیری ننیاتئر ایمه
یسه کول کتیم وه گیژ و گرداو

ایمه تینی وه گوپی راحتییم
ویی هوزه کی گیره مای چکی آو!

کاشکای هم وه نو بوارو واران
ریی بگری آو ار کوئیل، چوی سراو

#خانمرادی #هلیلان #لکستان


صدای مردم لک
@lakvahid

لیلی بی مجنون

یی گِل لیلی بی مجنونم ،گِلیتر مه مَکم حاشا
یی گِل لیوه وَشونِ تو، گِلی دشتُ گِلی دلیا

نمپرسین ژه احوالم ،بهی هردِک بالم شکیا!
مه وه دویری تو منالم، گِلی نیئان گِلی پیدا

گِلی صد لرزه ها گیانم یی گِل خیال ئی یَک رشیا
پیچ ار پیچِ خم زلفم، بِهی کردیَسی غوغا

دیته رنگینه رخسارم ! خمِ زلفم ،شوِ یلدا
بهی نازاریِ شیوه م، قیامتی مَکی وه پا

وَه سِودا تودلم بستُ،شکانِم باده اژ جاما
چُگفتی نئه تو وه مَسیم،گَلیتر مَکَرم رسوا

ئی نام ای شهرِ پِر قیژه ،مِنم صاوِ دلی تنیا
خدایا! کی منه موینم، قپی خوشی وه ای دونیا!


#خانمرادی #شعرلکی #هلیلان #لکستان

صدای مردم لک
@lakvahid

تاکی...

تاکی چوی حلاج ارانت بکئومه دار !
هاوام بوه پاییزی ئرارِزِم زرد وژار !

مه چوی اسیری هامه دِس تو ،،تودشمن
ارا کوشتن کول گیانم دَسِت ها کار

ایمشولِنگ گوش بیخیالیت گرتیه باوش
ولی چئمل مه تا صو ارانت منیه بیدار

کارم بیه لالکین و ناباوری اژ تو
هر اِیس مایجینه گیانم تعریکی شوگار

ارا هیتلرین یاچرچیل یا استالین؟
هانه ارا افکارم آگره مینه بار !

میتی ئور چنِم هرچی دویرا گرتن اژ تو
ارا چنیتهَ دورم صدگِله دیوار !

#خانمرادی #شعرلکی #هلیلان #لکستان #
چوی حلاح:مثل منصورحلاج
بکئمومه دار:سرم بر دار باشد
ئرارِزِم:ریزش بگیرم
لِنگ گوش بیخالی:گوشت بدهکار نیست

لالکین:التماس ،خواهش
هراِیس:هرآن ،هرلحظه
ئورچِنِم:برچینم
ارا چنیته:چرا چیدی،چرا قرار دادی

صدای مردم لک
@lakvahid

دواره...

دواره دردِ بی داری دواره گِری و ژاری
نِمَپرسین ژه احوالم اَسرم رشیا چوی مرواری

بیه کارِ دلم ایمشو فقط چئم همتزاری تو
ارا  خم وخوصه ولات ای دلم ئیر نماری

تو بی رحمانه مخنین وه اَنو تعل گیان گیرم
زویکه بوشا چه ها سازم بیسه قوطی عطاری!

تو هاینه خیال و خاو مدیومن ناظر منین
ئی نام  دونیای پر خوصه وه حال وروژ تکراری

هانه کِردت پریشانم گه شو اژ روژ نمزانم
شکیا پشتم دوتا بیمه وه ای همکه زئم کاری

بهی گیانا چه ویرانم وه بی یاری گریزانم
هرچوی اِور وهاریکم گِری موسی ومِواری

نمم ارا ئی ویرت چی هرچی بین منو تو بی
بهی گیانم فدا مکم  وه پی عشق ودلداری

تمام عمرِ مه بیه وِرّینه وه خمل کِردِن
نَوَش لیلی چگفتی تِر ،چنی وه درد گرفتاری

#خانمرادی  #شعرلکی  #هلیلان  #لکستان  #

صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid