کانیا دل
1.24K subscribers
1.49K photos
466 videos
309 files
752 links
بررسی و نقد شعر

نقشه:
https://goo.gl/maps/mGW9jFDJowm

شعر، نقد، نظر:
@kawaspahi
Download Telegram
Forwarded from Kurdish Book House
📚 تازه‌های نشر

💫 انتشار سه
کتاب، از شاعر کُرد خراسانی؛ سپاهی لایین، به فتح قله‌های بلند می‌اندیشد.

▫️به گزارش پایگاه خبری خانهٔ کتاب کُردی، انتشار همزمان سه ‌مجموعه از شعرهای کُردی #علیرضا_سپاهی_لایین (شاعر شناخته‌شده‌ی خراسانی) موجی از امیدواری و خودباوری درمیان کُردهای خراسان پدید آورده‌ است.

▫️در این روزها که اخبار #کرونا، کام همه را تلخ کرده، یک اتفاق خوش، امید و اشتیاق و شادی را به خانه‌ی کُردهای خراسان آورده و آنها را در سرآغاز راهی نو برای سرزندگی و بالندگی ذوقی و قلمی، قرار داده‌ است.

▫️چاپ همزمان سه کتاب شعر کُردی علیرضا سپاهی لایین در خراسان، برای کُردهای دورافتاده از دیگر خواهران و برادران خود، موجی از شور و نشاط فرهنگی به همراه آورده است.

▫️علیرضا سپاهی لایین، در ارتباط با این خبر، به خبرنگار پایگاه خبری خانهٔ کتاب کُردی، گفت: «بسیار خوشحالم که بعد از چاپ بیش از ۱۰جلد کتاب شعر فارسی، بالاخره دارم شعرهای زبان مادری‌ام را هم در دسترس علاقمندان و همزبانانم می‌گذارم. چاپ این سه مجموعه شعر کوتاه، از جمله نخستین گامهایی است که برای فتح قله‌های بلند و باشکوه شعر امروز برمی‌دارم و امیدوارم با انتشار دیگر اشعار کُردی‌ام، به سهم خودم به وزن و اعتبار شعر کُردی جهان، بیفزایم و دل همزبانان و همنژادان عزیزم را قدری شاد کنم.»

▫️سپاهی لایین، ضمن اعلام اینکه در این سه‌ کتاب علاقمندان با ظرفیت‌ها و زیبایی خاصی از گویش کُردی خراسان روبرو خواهند شد، افزود: «زبان کُردی، زبان عشق و احساس و حماسه است، در عین حال دراین کتاب، کوشیده‌ام مسایل انتقادی و اجتماعی و حتی فلسفی را نیز، در قالبهای کوتاه و کلماتی موجز و شورانگیز، به مخاطبان مشکل‌پسند و ریزبین و نوجو، عرضه کنم و نشان بدهم که زبان کُردی، زبانی گویا و تواناست و از پس بازنمایی شاعرانه‌ی هر مضمون مربوط انسان معاصر برمی‌آید.»

▫️ سه کتاب؛ سه‌دلوپ (مجموعه‌ ۱۰۰۰ سه‌خشتی)، مینا مال (بیش از ۳۰۰ دوبیتی) و دوچار( بیش از ۳۰۰ چاروک)، با محتوای شاعرانه و خیال انگیز و کردانه، و با بهره‌گیری از طرح جلدهای زیبای ملهم از نقوش فرش و سفره‌ی کردی خراسان، بی هیچ اغراقی، سه‌گانه‌ا‌ی دلنشین و ماندگار از شعر و ذوق کردی به‌شمار می‌رود که می‌تواند برای هر شعر دوست کُردی، لحظاتی سرشار از اندیشه و احساس و عشق به هویت فراهم آورد.

▫️سه مجموعه شعر #سه‌دلوپ، #مینامال و #دوچار، هرکدام در تیراژ ۱۰۰۰ نسخه، به همت و حمایت انتشارات #مادیار سنندج با مدیریت جناب #سردار_موکریانی، روانه‌ی بازار نشر شده‌است. این کتابها هم‌اکنون در کتاب‌فروشی‌های #خراسان، #تهران و غرب کشور، در دسترس ادب‌دوستان کُرد قرار دارد.

▫️در معرفی قالب‌ها و ویژگی اشعار سه کتاب اخیر #علیرضا_سپاهی_لایین، باید ذکر شود که:

▫️«#سه‌دلوپ» مشتمل بر ۱۰۰۰ سه‌خشتی است و سه‌خشتی، نوعی قالب شعر هجایی-عروضی (هشت هجایی/ نزدیک به: مستفعلن، مستفعلن) خاص کُردهاست با قدمتی بیش از ۱۰۰۰ ساله که از سه مصرع موزون و مقفی و پیرامون مضمونی واحد، شکل گرفته است. این نوع شعر، در سالهای اخیر به جامعه‌ی ادبی فارسی نیز معرفی شده و با عنوان سه‌گانی، در میان شعرای ایران طرفداران جدی یافته است.

▫️«#مینامال»، مجموعه‌ی بیش از ۳۰۰ دومالک است و دومالک، همان قالبی است که در زبان فارسی به آن دوبیتی می‌گویند با همان وزن عروضی «مفاعیلُن، مفاعیلُن، مفاعیل». این نوع شعر، در چهار مصرع و پیرامون عشق و اندوه و عواطف سروده می‌شود.

▫️«#دوچار»، مجموعه‌ای از چاروک‌های خاص کُردی است و این قالب تاکنون به شکل فراگیر معرفی نشده است. چاروک، مشتمل بر چهار مصرع است با اوزان عروضی مختلف که عموما ۵ تا ۷ هجایی اند و نهایتا بیش از ۱۰ یا ۱۱ هجا ندارند. دوچار، اولین مجموعه رسمی ازاین قالب شعری است که منتشر می‌شود و می‌توان گفت، باتوجه ظرفیت خاص این نوع شعر و توان شاعر در خلق مضامین، می‌تواند توجه علاقمندان شعر و زبان کُردی را به خود جلب کند.

▫️در پایان، چند نمونه از شعرهای این سه مجموعه را با هم بخوانیم:

📕از کتاب سه‌دلوپ:

🍂مەزار
یەک ب یەک چوونه سەر دارێ
کەس لاشێ وان، نەدین جارێ
بگریم ل سەر کێ مەزارێ؟

🍂مزار
یکی‌یکی روی دار رفتند
جنازه‌هاشان هم به زیر نیامد
من بر روی کدام مزار گریه کنم؟

📘از کتاب دوچار:

🍁گاشە
ژ سەر سێدارێ
ئەم نایێن خوارێ
گاشە دنیا، مە
ببینە جارێ!

🍁شاید
از بلندای دار
پایین نمی‌آییم
شاید که دنیا
یکبار تماشایمان کند!


🔻ادامهٔ مطلب...

🌐http://kurdishbookhouse.com/100-143/

📎دانلود PDF

#اختصاصی_خانه_کتاب_کردی

■ بە کانال "خانهٔ کتاب كُردی" بپیوندید:

▪️ @kurdishbookhouse

🌎 پایگاه خبری خانهٔ کتاب كُردی
Forwarded from Kurdish Book House
📚 تازه‌های نشر

💫 دیوان الوان‌الحال جرمغانی شاعر کرمانج قرن ۱۲ھ منتشر شد
.

✍️ دکتر #هادی_بیدکی


▫️ابن غریب #جرمغانی یکی از سرایندگان بومی شمال خراسان (استان خراسان شمالی) در قرن ۱۲ ه.ق. است که از لحاظ تاریخی، اواخر عهد صفویه، تمام دورۀ #افشاریه و اوایل عصر #زندیه را درک کرده و کلیات اشعاری از او به سه زبان #کرمانجی، فارسی و ترکی باقی مانده که الوان-الحال نام دارد و اشعار آن در انواع ادبی و قالب‌های شعری متنوعی سروده شده است.

▫️ابن غریب فعلاً کهن‌ترین شاعر شمال خراسان است که اشعار متعددی را به کرمانجی به نظم درآورده است. لازم به ذکر است که در هیچ‌کدام از تاریخ ادبیات‌های کُردی مانند آثار #مارف_خزنه‌دار، #قانات_کردو و #علاءالدین_سجادی، تاریخ ادبیات در ایران، اثر #ذبیح‌الله_صفا و تاریخ ادبیات ترکی، اثر #سری‌لوند هیچ نام و نشانی از ابن غریب وجود ندارد و معرفی و انتشار کلیات این شاعر گمنام پیشینۀ ادبیات مکتوب کرمانجی در خراسان را یک قرن به عقب خواهد برد، درحالیکه تاکنون کهن ترین شاعر این منطقه #جعفرقلی_زنگلی، شاعر کرمانج عهد قاجاری معرفی شده است.

▫️تاکنون از کلیات ابن غریب دو نسخۀ خطی شناسایی شده که یکی ناقص است و فقط ۱۴ ورق از آن باقی ماندە، اما نسخۀ دوم کامل‌تر است و ۱۸۹ ورق دارد و کار تصحیح بر اساس آن انجام شده است.

▫️جلد اول کلیات او شامل منظومۀ کرمانجی شوق‌نامه، جلد دوم دربردارندۀ اشعار فارسی و جلد سوم مشتمل بر باقی اشعار کرمانجی است.

▫️جلد اول این کلیات، یعنی #شوق‌نامه از لحاظ ساختاری شامل یک مقدمۀ مفصل و علمی- استنادی است تا مخاطب بتواند از طریق آن، شاعر و آثار او را بهتر بشناسد. این منظومۀ مستقل ۶۹۱ بیت دارد که حدود ۲۰۰ بیت آن به فارسی و بقیه به کرمانجی است.

▫️جلد دوم کلیات شامل مجموعه اشعار فارسی ابن غریب در ۱۳۹۰ بیت است، متشکّل از ۱۶۳ غزل در ۹۷۳ بیت، ۱۸ مخمّس در ۸۹ بند پنج مصراعی، ۹ رباعی در ۱۸ بیت، یک ترکیب‌بند در ۴۵ بیت، یک ترجیع‌بند در ۱۴ بیت، یک قطعه در ۵ بیت، یک مستزاد در ۱۰ بیت و دو مثنوی که اولی سراپا نام دارد و ۸۳ بیت در توصیف سر تا پای معشوق است؛ دومی عنوان ندارد و ۲۰ بیت است، اما آن را با توجه به موضوع و محتوا شکّیات نماز نامیده‌ایم.

▫️جلد سوم کلیات شامل مجموعه اشعار کرمانجی ابن غریب در ۵۱۹ بیت است، مشتمل بر ۶۰ غزل در ۳۰۹ بیت، ۱۰ مخمّس در ۵۷ بند پنج مصراعی، یک مستزاد در ۱۰ بیت و یک مثنوی ساقینامه در ۵۸ بیت. از ۶۰ غزل این جلد، جز یک غزل نه بیتی، سه غزل هفت بیتی و یک غزل چهار بیتی، بقیه هر کدام ۵ بیت است.

▫️هدف از تصحیح و إحیای کلیات ابن غریب این بود که مخاطبان آن منحصر به کرمانج زبانان خراسان نشود؛ بنابراین، هم ابیات کرمانجی را با رعایت امانتداری به فارسی برگرداندم و هم تمام متن کرمانجی را با الفبای مرسوم کردی- آرامی مجدداً بازنویسی کردم تا اینکه هم فارسی زبانان از محتوای این منظومه بهره‌مند گردند و هم کردهای دیگر مناطق ایران و خارج از آن.

▫️همچنین، متن اشعار #کرمانجی یک بار طبق الفبای نسخۀ اساس رونویسی و تصحیح شده، سپس، طبق شیوۀ سنت تصحیح، اختلافات دو نسخۀ اساس و بدل در بخشی جداگانه ثبت و ضبط شده است.

▫️کلیات ابن غریب آینۀ نسبتاً کاملی از کاربرد قالب‌های متنوع شعری است و مهارت شاعر آنجایی است که توانسته شعر کرمانجی را در قالب‌های رایج شعر فارسی بگنجاند. او دربارۀ انواع ادبی شعری عصر خود نیز آگاهی داشته و به عنوان مثال، سه منظومۀ #شوق‌نامه، ساقی‌نامه و سراپا را در پیروی از شاعران ادبیات فارسی به شعر درآورده است.

▫️شواهد متعددی در کلیات ابن غریب وجود دارد که همگی حاکی از دانش بالای اوست؛ موسیقی، نجوم، تاریخ، دین و مذهب، عرفان و تصوف از جمله موضوعات محوری مذکور در اشعار این شاعر است.

▫️کلام آخر اینکه در حال حاضر با همکاری آقای #برات_قوی‌اندام تمام اشعار کرمانجی ابن غریب را به الفبای لاتینی کرمانجی برگردانده‌ایم و به زودی آن را همراه با توضیحات و مقدمۀ کافی در #کردستان_ترکیه به چاپ خواهیم رساند.

🔻ادامه مطلب...

🌐http://kurdishbookhouse.com/100-166/


📎 دانلود PDF بخشهای از کتاب «شوق نامه کرمانجی»

#اختصاصی_خانه_کتاب_کردی

■ بە کانال "خانهٔ کتاب كُردی" بپیوندید:

▪️ @kurdishbookhouse

🌎 پایگاه خبری خانهٔ کتاب كُردی