درسگفتار تاریخ فلسفه اسلامی
جلسه دوم
جلسه قبل | جلسه بعد
دکتر مهدی قوام صفری | دانشگاه تهران

موضوع جلسه:
درباره مفهوم فلسفه اسلامی، و علم


05:21 درباره مفهوم "فلسفه اسلامی"، و اینکه این عبارت قابل قبول است یا نه

7:35 اگر فلسفه یک معرفت عینی است، چرا برخلاف فیزیک و شیمی، ما باید فلسفه اسلامی و مسیحی و... داشته باشیم؟

15:07 علوم عینی، بستگی به من و شما ندارد؛ جانشین‌پذیر است و شما همان چیزی را که من تجربه می‌کنم را می‌توانید تجربه کنید و ربطی به عقاید شخص ندارد

17:18 اشکال طرفداران افراطی عینیت معرفت: چرا باید مثلا یک مسلمان فلسفه و فهمی بیاورد که یک غیرمسلمان نتواند آن را بازسازی عقلانی کند، به این دلیل که مسلمان نیست

26:22 تصور مومنانه از فلسفه اسلامی

30:27 تصور بد و منفی دانشجویان از اساتید فلسفه اسلامی

41:59 چگونگی دخیل بودن عقاید گذشته یک شخص هنگامی که وارد فیزیک و شیمی می‌شود

52:01 مبانی غیرعلمی علمِ تجربی

1:13:49 خیلی از مطالب فلسفه اسلامی را ادعا می‌کنند مقدس است، اینها اصلا خلاف عقل است

1:15:58 نتیجه خلط دین با فلسفه و فهم جدید از دین

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی

@kalam_shia

مبهم بودن فلسفه اسلامی برای اکثر دانشجویان فلسفه

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

قابل قبول نبودن وجود فلسفه اسلامی

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

درسگفتار تاریخ فلسفه اسلامی
جلسه سوم | جلسه قبل
دکتر مهدی قوام صفری | دانشگاه تهران

موضوع جلسه:
نحوه شروع و ورود فلسفه در اسلام
نهضت ترجمه| افول تمدن اسلامی


13:07 شروع درس

13:42 نحوه شروع فلسفه اسلامی
14:44 حادث یا قدیم بود قرآن
16:51 بحث قضا و قدر
18:52 تطور معنای "قدریون"

23:54 نهضت ترجمه و ترجمه هر آنچه در یونان بود| دقت بسیار بالای ترجمه‌ها

31:35 فلسفه در عالم اسلام با ارسطو معرفی شد، اما در مسیحیت با افلاطون

33:19 پیشرفتهای تمدن اسلامی تا زمان خواجه نصیر، و افول آن توسط امثال محمد غزالی و برخی عرفا

42:11 تعالیم امثال صدرالدین قونوی و عقب افتادگی علمی جامعه اسلامی

48:58 کج فهمی امثال سید قطب و سید جمال الدین اسدآبادی و تقی‌زاده از عقب‌ماندگی جامعه اسلامی

52:47 نفهم‌ بیشعوری که قبلا آخوند بود و الان عاشق کت و شلواری شده‌ و خدا را منکر است

55:57 روشنفکری، و عشق و عرفان عامل افول و عقب‌ماندگی ما


1:00:22 درباره ترجمه آثار ارسطو (منطقیات و متافیزیک)

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی

@kalam_shia

تصور منفی دانشجویان از اساتید فلسفه اسلامی

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

خیلی از مطالب فلسفه اسلامی را که ادعا می‌کنند مقدس است، اینها اصلا خلاف عقل است.

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

فلسفه اسلامی، تداوم سنت فلسفی فارابی است؛ فلسفه کندی در خود او تمام شد.

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

خوشبختی کندی این بود که اثولوجیا بدستش نیافتاد!

✍پی‌نوشت: مراد از اینکه اثولوجیا به دست کندی نیافتاد این نبود که وی اثولوجیا را ندیده است! بلکه منظور آن است که کندی در آثارش اثولوجیا را به ارسطو نسبت نداد. برخلاف باور برخی که قائل به تصحیح ترجمه اثولوجیا توسط کندی و در نتیجه تداوم گمان اشتباه درباره نویسنده آن نزد کندی نیز می‌باشند، اما کندی در معرفی آثار ارسطو آن را جزء آثار وی عنوان نمی‌کند. اینکه نقش کندی در اثولوجیای ترجمه شده چه بود چندان واضح نیست _این اثر نیز در حلقه کندی ترجمه شده و اجمالا می‌دانیم کندی آن را تصحیح و به خلیفه تقدیم کرده است_ ولی می‌دانیم که خودش آن را داخل در آثار ارسطو ثبت نکرده است.
اثولوجیا قرن‌ها در سنت فلسفه اسلامی اثری از ارسطو تلقی می‌شد _و برخی فلاسفه مکاشفات و جلساتی در خلسه با نویسنده جعلی آن داشتند_ اما اینک محرز است که اثولوجیا ربطی به ارسطو نداشته و مرتبط با تلخیص برخی مطالب فلوطین توسط شاگردش فرفریوس بوده است.

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی

پی‌نوشت انتقادی:
https://t.me/kalam_shia/674

قاعده الواحد فقط در اثولوجیا است؛ نه افلاطون چنین مطلبی دارد نه ارسطو، و نه هیچ منبع یونانی دیگر!
الواحد شروع بدفهمی فلسفه اسلامی از یونان بود.

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی

پست‌های مرتبط:
https://t.me/kalam_shia/462
https://t.me/kalam_shia/457
https://t.me/kalam_shia/428

تمدن اسلامی که تا زمان خواجه نصیر به اوج خود رسید بود با گسترش اندیشه اشراقی‌گری و عرفانی رو به افول گذاشت.
تعالیم امثال صدرالدین قونوی عامل عقب افتادگی علمی جامعه اسلامی شد.

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

وجدان، ملاکی بی‌اعتبار
اولا وجدان چه کسی باید ملاک قرار بگیرد؛ امر واحد را شخصی قبیح می‌داند و شخص دیگری حسن!
این ادعا نیز که اگر حتی خدا و دین و آخرتی در کار نبود هم باید اخلاقی زندگی کرد ادعای باطلی است، به چه دلیل باید خود را از لذت محروم کنیم؟
توضیح مرتبط:
https://t.me/nosakh_shii/3515

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

ماهیت فلسفه اسلامی: سنت نوافلاطونی دینی شده

✍ تعلیقه: منظور تلاش برای آمیختن سنت نوافلاطونی با دین است، نه موفقیت در دینی کردن آن

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

محور و اساس فلسفه فارابی: نظریه صدور، عقل فعال
... با از بین رفتن این دو محور کلیت فلسفه فارابی از بین خواهد رفت

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

درسگفتار تاریخ فلسفه اسلامی
جلسه ششم | جلسه بعدی
دکتر مهدی قوام صفری | دانشگاه تهران

موضوع جلسه: فارابی ۱

7:40 شروع جلسه
8:58 فارابی ترک بود
9:55 فلسفه اسلامی از کِی شروع شد؟
11:31 تفاوت فارابی و کندی
11:37 فلسفه اسلامی، تداوم سنت فلسفی فارابی است؛ فلسفه کندی در خود او تمام شد
12:47 کندی تنها فیلسوفی بود که به آفرینش از عدم قائل بود
14:50 چگونه فارابی می‌توانست بین ارسطو و افلاطون اختلافی نبیند؟
16:44 درباره اثولوجیا
24:12 فلوطین حمام نمی‌رفت...
26:59 خوشبختی کندی این بود که اثولوجیا بدستش نیافتاد!
27:36 ماهیت فلسفه اسلامی
35:25 المباحثات ابن سینا و ملاحظه‌ای پیرامون اثولوجیا | با این وجود او هم در همان سنت فلسفی اشتباه فارابی می‌افتد
42:50 قاعده الواحد فقط در اثولوحیا است؛ نه افلاطون چنین مطلبی دارد نه ارسطو، و نه هیچ منبع یونانی دیگر | شروع بدفهمی در فلسفه اسلامی
51:39 بدفهمی دیگر فارابی |سرایت حکم محسوس به نامحسوس

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی

@kalam_shia

22:51 قاعده الواحد و نظریه صدور را فارابی وارد اسلام کرد، کندی به قاعده الواحد قائل نیست

پس تا اینجا کلام آقای عسگری هم مانند همه آثار محققین تاریخ فلسفه مؤید کلام دکتر قوام و نقض ادعای کانال جذوات است، اما در ادامه آقای عسگری مطلبی بیان می‌کنند و می‌گویند عباراتی پیدا کرده‌اند که احساس می‌کنند کندی نظریه صدور را قبول دارد و از مستمعین جلسه می‌خواهند فهم خود را از عبارت بیان کنند [فارغ از اینکه بیان خواهیم کرد این عبارت کندی ربطی به نظریه صدور ندارد، خود آقای عسگری هم بیان می‌کنند که اطمینان قطعی به این برداشت ندارند و می‌دانند که هیچ محققی در طول تاریخ فلسفه اسلامی _چه محققین اسلامی و چه مستشرقین_ چنین چیزی را که کندی قائل به نظریه صدور باشد تأیید نکرده‌اند]

اکنون سؤال از ادمین کانال جذوات این است که آیا هر کس در هرگوشه‌ای از جهان بیان کند نظر جدیدی دارد، و خودش اذعان هم بکند که تقریبا مورخین تاریخ فلسفه تاکنون چنین چیزی را بیان نکرده‌اند و این احساس من از عبارت کندی است، آیا شما باید آن را نقدی بر دکتر قوام بدانید؟!
با بررسی مجموع نقدهای شما به نظر می‌رسد تعامل‌تان با آقای قوام علمی نیست و به هر نحو شده می‌خواهید چیزی علیه ایشان بگویید.
لازم به ذکر است، حتی اگر آقای عسگری بتواند ادعای خود را ثابت کند، باز نقضی بر دکتر قوام نخواهد بود و این یک بی‌دقتی از جانب ادمین کانال جذوات است، زیرا:
دکتر قوام فرمودند من و کندی قائل به خلق از عدم هستیم و قائل به قدم عالم نیستیم؛ ولی ادعای جدید آقای عسگری _حتی به فرض اثباتش_ این نیست که کندی منکر حدوث عالم است، بلکه می‌گوید خداوند عالم را لا من شئ خلق نمود، و سپس بقیه موجودات از یکدیگر بوجود آمدند. و این هیچ نقضی به ادعای دکتر قوام وارد نمی‌کند که کندی قائل به خلق از عدم و حدوث جهان است.
پس ادمین محترم دوباره هم در کلام دکتر قوام بی‌دقتی کرده‌اند و هم در کلام آقای عسگری. مضافا که بیان کردیم حتی اگر کلام آقای عسگری خلاف بیان دکتر قوام بود بدلیل اینکه یک نظر شاذ است نمی‌توان با استناد به آن گفت دروس دکتر قوام به درد نمی‌خورد و پژوهشگرانه نیست [در حالیکه در همین مورد ۹۹٪ پژوهش‌ها مؤید کلام دکتر قوام است؛ اصلا به فرض که مطلب دکتر قوام منحصر در خود ایشان باشد، شما باید ادله ایشان را رد کنید، کیلوکشی که نیست! انگار هر کسی در عالم حرفی خلاف حرف دکتر قوام زده باشد حق با آن فرد است، و ادمین جذوات براحتی و بدون اثبات می‌تواند به آن استناد کند!]

✦༅✿༅✦═༅༅═┅──
در اینجا بحث با ادمین کانال جذوات تمام شد، ادامه یک بحث علمی با آقای عسگری است:
35:44 شروع استدلال آقای عسگری بر اینکه احتمالا کندی قائل به نظریه صدور است (با استناد به قول استرن)

40:33 مهمترین شاهد و استدلال آقای عسگری بر اینکه کندی قائل به نظریه صدور است؛ عبارت مورد استناد این است که کندی گفته است خدا عالم را لا من شیء خلق کرد، و بقیه از همدیگر بوجود آمده‌اند.
البته خودشان هم اذعان می‌کنند که هیچ محققی در طول تاریخ فلسفه اسلامی _چه محققین اسلامی و چه مستشرقین_ چنین چیزی را که کندی قائل به نظریه صدور باشد را تأیید نکرده‌اند، و خودشان هم می‌گویند من احساس می‌کنم کندی می‌خواهد با این عبارت نظریه صدور را بگوید، و از بقیه مستمعین می‌خواهند که در برداشت درست به ایشان کمک کنند.
ما هم بعنوان یکی از مخاطبین نکته‌ای را عرض می‌کنیم:
نظریه صدور، معنا و مفهوم و استفاده خاص خود را دارد و چنین مطلبی نمی‌تواند ربط موجهی به نظریه صدور داشته باشد، چه اینکه نظریه صدور برای تبیین مشکلِ ادعایی خلقت که فلاسفه در ذهن داشتند مطرح شده است و بیان و استفاده‌اش برای حل آن است، اکنون که کندی آن مشکل را ندارد و اساسا قائل به حدوث است معنایی ندارد که به سمت نظریه صدور برود، می‌خواهد با آن چه مشکلی را حل کند؟!
و اساسا قول به حدوث عالم و خلق از عدم، در تضاد با نظریه صدور است، و نظریه صدور برای توجیه قدم عالم است؛ پس ما باید محکمات کلام فیلسوف را اصل قرار دهیم، و هرجا سخنِ متشابهی بود آن را به محکماتِ کلام شخص ارجاع دهیم.
مضافا، همه مسلمان‌ها و افراد خداباور هم قائلند خداوند در ابتدا حضرت آدم را خلق کردند و سپس بقیه بشر از حضرت آدم ایجاد شدند، اکنون این یعنی پذیرش نظریه صدور توسط همه افراد خداباور؟ واضح است که چنین نیست و باید متشابهات کلام را به محکمات ارجاع داد.
#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی

@kalam_shia

کندی | اثولوجیا | ترجمه

عبارتی از پیتر آدامسون در تأیید مطلب دکتر قوام صفری؛

آدامسون درباره کندی و اثولوجیا می‌نویسد:
به نظر نمی‌رسد که خودش هم زبان یونانی می‌دانست، با این حال هماهنگ‌کننده کوشش‌های گروهی از مترجمانِ مسیحی بود که در حلقه او کار می‌کردند.
و می‌نویسد:
بخش‌هایی از نسخه عربی پلوتینوس/ فلوطین، احتمالا بواسطه یک کژفهمی از توضیحاتی مقدماتی که در حلقه کندی به متنِ ترجمه اضافه شده بودند، به عنوان الهیات ارسطو (اثولوجیا) به نسل‌های بعدی منتقل شدند.
پیتر آدامسون، فلسفه در جهان اسلام، ص۳۳

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی

@kalam_shia

لازم به ذکر است بحث‌های فوق در دفاع از دکتر قوام، نه به معنای اشتباه نداشتن ایشان، بلکه به منظور تأیید کلیت عالم و فاضل بودن ایشان است در حیطه تخصصی خودشان و در مقابل تخریب‌هایی چون "بی‌ارزش بودن مطالب"، "پژوهشی و روشمند نبودن دروس" و... است. لذا با فرض این نکته می‌توان حتی صدها اشتباه در دروس و آثار ایشان و بقیه اساتید نشان داد، و البته در همه علوم اینگونه است و این نقصی بر اساتید ماهر آن علم نیست، و علم و دانش همین‌گونه پیشرفت کرده است.
#قوام‌صفری
@kalam_shia

درسگفتار تاریخ فلسفه اسلامی
جلسه هفتم
جلسه قبلی | جلسه بعدی
دکتر مهدی قوام صفری | دانشگاه تهران

موضوع جلسه: فارابی ۲
قاعده الواحد| نظریه صدور| عقل فعال

4:28 شروع جلسه
4:50 فلسفه فارابی حول دو محور تشکیل شده است [حتی فلسفه سیاسی‌اش نیز در همین دو محور می‌گنجد]: نظریه صدور، و عقل فعال

6:28 برخلاف آنچه گمان می‌شد، عقل فعال در فلسفه ارسطو وجود ندارد

10:00 چیزی به نام عقل فعال در فلسفه کندی هم وجود ندارد؛ عقل فعال از فلسفه فارابی شروع می‌شود

15:15 دینانی و بازگشت از عقل فعال

19:12 نه فلسفه کندی و نه ارسطو، عقل فعال ندارد؛ باید ببینیم فارابی آن را از کجا آورده است

19:22 دو محور فلسفه فارابی؛ نظریه صدور، و عقل فعال

20:01 ذیلی برای قاعده الواحد

23:17 از بین رفتن اساس فلسفه فارابی با به خطر افتادن دو محور فلسفه‌اش

23:50 قاعده امکان اشرف فارابی

41:42 چرا قائلان به قاعده الواحد نمی‌توانند خدا را خالق همه چیز بدانند؟

42:50 تناقض‌گویی قائلان به قاعده الواحد

44:26 فلاسفه اسلامی در هر جا هر مدلی که دلشان می‌خواهد استدلال می‌کنند

50:45 علت روی آوردن فارابی به قاعده صدور، و علت روی آوردن فلوطین به واسطه‌گیری بین خدا وجهان

56:39 مهمترین اشتباه فارابی و سنگ بنای اشتباهی که در فلسفه اسلامی گذاشت

1:00:54 شما چطور مسلمان هستید که نظریه زندیقانه صدور را _که در یونان مبتنی بر ثنویت بود_ به عنوان یک موحد مطرح می‌کنید؟

1:01:25 نظریه صدور بعد از ملاصدرا، در سنت فلسفی ما بصورت سر بسته و بی‌سر و صدا ترک شد

1:03:17 قاعده الواحد یک چیز اضافه و مزخرفی است که بدون آن هیچ کجای کار نمی‌لنگد

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی

@kalam_shia

سنگ بنای اشتباهی که در فلسفه اسلامی توسط فارابی گذاشته شد!


#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

درسگفتار تاریخ فلسفه اسلامی
جلسه هشتم | جلسه قبل
دکتر مهدی قوام صفری | دانشگاه تهران

موضوع جلسه: فارابی ۳
عقل فعال، نظریه صدور و پیدایش عالم

5:35 شروع جلسه
6:36 عقل فعال نتیجه نظریه صدور

6:45 چرا از واحد نخستین _واجب الوجود_ مادی صادر نشود؟

12:46 تبیین چگونگی پیدایش عالم از واجب الوجود

13:15 فارابی و پیاده کردن مطالب فلوطین

17:58 خاطره‌ای از دکتر دینانی

21:33 فلسفه ارسطو عقل فعال ندارد

25:02 فارابی تعداد عقول را طبق هیئت بطلمیوس بنا کرده است

26:53 عقل فعال آفریده فارابی است؛ فلسفه قرون وسطی هم توسط ابن‌سینا با آن آشنا شد

29:41 گزارش کاپلستون از ارسطو دقیق و تخصصی نیست

30:08 عقل فعال چیست؟

44:25 ضرورت وجود عقل فعال در فلسفه فارابی، فهم اشتباه او از یک قاعده ارسطویی است که توضیح داده شد

44:45 اشتباه فارابی یکی دوتا نیست؛ تناقضات عقل فعال، و در عین حال دلبستگی شدید فیلسوفان به آن!

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی

@kalam_shia