🥀
🥀🥀


زبانِ «فُورسیِ» (تاتی) گَلین‌قَیه منقرض شد


با درگذشت آخرین گویشور زبان «فُورسیِ» (تاتی) روستای گلین‌قیه - واقع در شهرستان مَرندِ آذربایجان شرقی - شوربختانه این گونهٔ زبانی منقرض شد.

امروز آقای عبدالعلی ادبی که آخرین گویشور زبان «فُورسی» (تاتی) گلین‌قیه بودند، زندگی را بدرود گفتند و بدین ترتیب این زبان در گلین‌قیه منقرض شد. فرزندان و نوه‌های شادروان عبدالعلی ادبی، اکنون همگی ترک‌زبان شده‌اند و به ترکی آذری سخن می‌گویند.

بر پایهٔ بررسی‌های نگارنده، شادروان عبدالعلی ادبی گفته بودند که در روزگار کودکی و جوانیِ ایشان، بستگانشان همگی به زبان فُورسی (تاتی)  سخن می‌گفته‌اند، اما همگی رفته‌رفته ترک‌زبان شده‌اند.

آیین تشییع و خاک‌سپاری شادروان عبدالعلی ادبی، امروز در زادگاه ایشان، گلین‌قیه، انجام گرفت.

یادشان گرامی🥀
🥀🥀

#زبان‌های_ایرانی #زبان_کهن_گلین‌قیه #هرزندات #آذربایجان #عبدالعلی_ادبی #آخرین_گویشور_زبان_فورسی
عکس برگرفته از صفحهٔ galin_qayeh در اینستاگرام.

* اخلاق علمی را رعایت کنیم، و هیچ مطلبی - از جمله مطالب این کانال - را بدون ذکر منبعِ آن، در جایی، نشر ندهیم.
🥀🥀🥀

@zabanhaye_darkhatare_IRAN

مقاله

نبرد دو زبان:
نقش دهقانان ایرانی در جدال پارسی با عربی

محمود فتوحی رودمعجنی
IranNamag, WInter. 2019, Toronto, Canada

جدال میان زبان فارسی و عربی، یک قرن پس از سروده شدن شاهنامه در خراسان سخت بالا گرفت. بیگانه برای ایرانشهریان بیشتر در زبانشان نمود یافته است تا در عقیده، دین، نژاد و ...؛ بر این مبنا ناسیونالیسم ایرانی از قرن سه و چهار هجری در شکل یک ناسیونالیسم زبانی و ادبی نمودار شده و تا دوران معاصر همچنان تداوم یافته است.

#کاروندپارسی
#محمودفتوحی
#زبان‌_پارسی
@karvandparsi

زبان فارسی حافظه مشترک ملت ایران است

نجات بهرامی - مترجم، نویسنده، روزنامه‌نگار - که بیش از ۲۰ سال در ایران آموزگار نیز بوده است در این ویدئو بر این نکته تاکید می‌کند که تاکید تجزیه‌طلبان بر زبان مادری، نه از سر مهر و علاقه به زبان مادری که از سر ستیز آنان با فارسی و ایران است.

او در این چند دقیقه تلاش می‌کند این نکته را توضیح دهد.

این ویدئوی کوتاه برگرفته از میزگرد ویدئویی یوتیوب «فریدون» است. میزگردی که پیش از این با عنوان «ایران‌گرایی چیست؟ ایران‌گرا کیست؟» درباره سند مطالعاتی حزب «ایران نوین» برگزار شده بود. سندی که با همین عنوان منتشر شد.

آن میزگرد ویدئویی که در بهمن ۲۵۸۲ (۱۴۰۲) ضبط شد را در یوتیوب «فریدون» ببینید:
https://youtu.be/9C41YrD4TCw?si=GWgycVgPNloQxsGf

سند حزب «ایران نوین» با عنوان «ایران‌گرایی چیست؟ ایران‌گرا کیست؟» را در اینجا بخوانید:
https://irannovin.party/studydocs

آدرس وبسایت نشریه «فریدون»:
https://www.fereydoun.org/

#نشریه_فریدون #ایران_گرایی #انقلاب_ملی #زبان_فارسی

تاریخ آذربایجان و زبانِ آذریِ کُهَن

۱۹ کتاب درباره تاریخ آذربایجان و زبانِ آذریِ کُهَن


https://www.instagram.com/andishe_iran?igsh=d2t3bGt3N2ZtcHY1

#ایران #آذربایجان #تاریخ #زبان #زبانشناسی #زبانهای_ایرانی #آذری #زبان_آذری #زبان_آذری_کهن

👆با دیدن این ویدیو و البته مرور فعالیتهای هدفمند یونسکو در چند سال گذشته (به‌ویژه از ۱۳۹۵ به بعد) برای تحریک اقوام مختلف محلی در ایران به بهانه #زبان_مادری، یاد صحبت یکی از استادان برجسته ایرانشناس افتادم (از بردن نامشان معذورم) که گفتند: نقشه پلید #تجزیه ایران از #فرانسه آب می‌خورد، بیش از آنکه حاصل اتاق فکر اسراییل، ترکیه، عربستان باشد.

در تایید حرف ایشان اضافه میکنم که در اعتراضات ۱۴۰۱ هم دیدیم که جریانات شبه‌اپوزیسیون ایرانی ساکن در فرانسه یا نشستهایی که در فرانسه برای اپوزیسیون ایرانی برگزارشد از مهمترین کانونهای هماهنگ کننده‌ی تجزیه‌طلبان ایرانی بودند و به انحراف کشاندن مطالبات به‌حق مردم معترض ایران!


⛔️کمپین تحریم پان‌ترکیسم
@banTurkey

🍃 بانوی هنرمند و خوش صدای #بخارا یک ترانه دیگر به #پارسی اجرا کرد
🍃 نام ترانه : #ما_همه_ایرانی_هستیم
🍃با صدای : #یولدوز_توردیوا

#زبان_مادری_یولدوز _تاجیکی _است.

پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

🔴 بزرگداشت فردوسی و نقالی

🔸در این سالها کم پیش آمده که تلویزیون ببینم، امشب برنامه "مازرونی شو " از شبکه استانی مازندران را می دیدم که بسیار برای من جالب بود.

استاد قاسمی گل افشان استاد ادبیات فارسی و دارنده کانال #خرد_سرای_فردوسی مهمان برنامه بودند. ایشان جمله خیلی جالبی درباره #زبان_فارسی و #زبان_مازندرانی گفتند :

اگر از بچه ای بپرسید پدر را بیشتر دوست داریدیا مادر، کودک پاسخ میدهد هم پدر و هم مادر، به عنوان معلم ادبیات فارسی عرض میکنم، #زبان_مازندرانی_مادر من است و #زبان_فارسی_پدرم، در پایان برنامه از مجری خواست به احترام فردوسی بایستد و شعری از فردوسی را به احترامش خواند۰

به مناسبت ۲۵ اردیبهشت روز فردوسی نقالی با صدای علی عظیمی اجرا شد.


پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

🔴 بزرگداشت فردوسی و نقالی

🔸در این سالها کم پیش آمده که تلویزیون ببینم، امشب برنامه "مازرونی شو " از شبکه استانی مازندران را می دیدم که بسیار برای من جالب بود.

استاد قاسمی گل افشان استاد ادبیات فارسی و دارنده کانال #خرد_سرای_فردوسی مهمان برنامه بودند. ایشان جمله خیلی جالبی درباره #زبان_فارسی و #زبان_مازندرانی گفتند :

اگر از بچه ای بپرسید پدر را بیشتر دوست داریدیا مادر، کودک پاسخ میدهد هم پدر و هم مادر، به عنوان معلم ادبیات فارسی عرض میکنم، #زبان_مازندرانی_مادر من است و #زبان_فارسی_پدرم، در پایان برنامه از مجری خواست به احترام فردوسی بایستد و شعری از فردوسی را به احترامش خواند۰

به مناسبت ۲۵ اردیبهشت روز فردوسی نقالی با صدای علی عظیمی اجرا شد.


پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

درود بر هم میهنان گرامی.
- سال ها، سمپاتی های جناب مسعود پزشکیان با پان ترکها و بازتاب و بسامد این سمپاتی ها در روزهای اخیر و بین مردم، اینجانب را برآن داشت، یک بار دیگر در جستاری کوتاه، به چیستی و چگونگی پانترکیسم بپردازم تا هم میهنان عزیز، بیش از پیش نسبت به آفات و خسارات این جریان واگرا آگاهی یابند.

-《هویت طلبان ترک》چه کسانی
هستند؟
-مولفه های #ایران_ستیزی آنها چیست؟
'واژه ی #پانترک به چه نگرشی اشاره دارد؟
-چرا هر ایرانی باید در برابر اندیشه های #پانترکیسم آگاه باشد و فریب نخورد؟


'نوشته: #مهدی_سلطانی

-معنای «پان ترکیسم» را و «ایران ستیز» بودن آنها را می توان به راحتی از درون متون جریان رایج  قوم گرا یا به قول خودشان « هویت طلبان ترک» استخراج کرد!
این افراد #تبار، #زبان_باستانی، #زبان_ملی، #تاریخ_پیشینیان، #هویت_تاریخی، #اسطوره ها و #ادیان_باستانی، #میراث_فرهنگی، #شخصیتهای_تاریخی و  ... ایران زمین را انکار، و آنها را تخطئه و تخریب می کنند!
آنها به یکباره هویت خود را از دیگر مردمان ساکن فلات ایران از جمله ، کردها و لرها و...جدا دانسته و در یک کلام خودرا «ملتی دیگر» و جدا از «ملت ایران»، تحت عنوان«ملت ترک» می دانند و می شناسند!
آسیب پان ترکیسم به اینجا ختم نمی شود!
آنها نه تنها «آذریها» را واجد هویت ملی جداگانه از هویت ملت ایران ( البته این واژه #غلط ملت ترک و ملتهای دیگر ایران، را هم آنها ساخته اند و جعل کرده اند) می پندارند، بلکه خود را هم هویت ملتهای ترک، هم ملیت ترکهای خارج از مرزهای ایران از ترکیه تا آذربایجان و ترکمنستان و... حتا مردمانی در چین می دانند!
آنها حتی با مغول و سلسله ی چنگیزیان ، هم هویت پنداری ملی دارند❗️

از طرفی پان ترکیسم، «هویت ایرانی» و واژهٔ «ایران» را برنمی‌تابد و خلیج همیشه فارس را «خلیج عربی » خطاب می کند و نعره ی«مرگ بر فارس»سر میدهد.
آنها ایران و «زبان فارسی» را به یک قوم نسبت می دهند یعنی زبان فارسی را به زبان قومی به نام فارس! تقلیل می دهند و این دو را همسنگ گویشها و اقوام رایج در ایران قلمداد میکنند! (درصورتیکه در ایران، قوم فارس وجود خارجی ندارد اگرچه که #فارس، اشاره به یک جغرافیای مشخص در حوزه ی تمدنی ایران دارد) بعد از این تئوری پردازی  تقلیل گرایانه و جاعلانه و دروغ،
مدعی و معترض می شوند که:
«چرا زبان فارسی که صرفا زبان یک قوم است مانند اقوام دیگر، باید زبان ملی قلمدادشود و چرا زبان یک قوم یا به قول پان ترکها، ملت خاص را باید بخواهند بر اقوام  یا « ملتهای»!! دیگر تحمیل کنند؟»

پان ترکها از نمادهای پان ترکیسم همچون پرچم ترکیه، باکو، شکل و «نماد گرگ» «افسانه های پان ترکیسم با نماد گرگ» استفاده میکنند وبه شدت با «فرقه ی دموکرات»و «اقدامات تجزیه طلبانهٔ پیشه وری» در سال ۱۳۲۴ همدلی دارند!

پان ترکها هرگونه توجه به تاریخ و هویت تاریخی ایران را باستان گرایی دانسته و با انگ پهلوی گرایی و باستان گرایی دست به تخطئه و تخریب این حوزهٔ سترگ معرفتی می زنند !

ولی واقعیت و «حقیقت حقوقی» و تاریخی این است که در جغرافیای سیاسی ایران امروز، تنها #یک_ملت وجود دارد و آن « #ملت_ایران » است . ملتی شامل همه ی اقوام ، لر ، کرد ، بلوچ ، آذری و ...
پان ترکیسم همسو با صداها و نداهایی خارج از مرزهای سیاسی ایران، نداها و صداهای برآمده از زبان #دشمنان و رقبای منطقه ای و تاریخی واقعی و فرامنطقه ای ایران، این گزارهٔ دانش بنیان و حقوقی یعنی «ملت ایران» را باور ندارد و بر علیه آن قلم می زند و اقدام می کند!

در کانالها، شبکه ها و سایتهای پان ترکیسم و حامیان آقایان #پزشکیان ، روح الله حضرت پور نمایندگان برخی  شهرهای ترک زبان و «هویت طلبان قومی» میتوانید تمام نکات مورد اشاره  را ببینید! و شگفت انگیزتر اینکه:
حضور فعال برخی آقایان و خانم های  هموطن ناآگاه و فریب خورده و گاه برخی انگشت شمار مدیران سیاسی، علمی، فرهنگی متوسط و نمایندگان، همسو و همنوا با مفاهیم پان ترکیسم در آن فضاها را نیز مشاهده خواهید کرد!!!
پان ترکهایی که صاحب پست، مقام و  کرسی مدیریت هستند بی هیچ شایستگی! فقط به خاطر اینکه؛ خود یا دوستانشان در بدنهٔ معدود مدیریت #اصلاح_طلبان و یا سایر مقامات سیاسی #اصول_گرا نفوذ و حضور دارند، در آن پست و منصب مستقر شده اند!
قطعا بزرگان فهیم و ایران دوست، از ماهیت و سرشت تلخ و ضد میهنی «پان ترکیسم» بی اطلاع
هستند!

- اما نکته ی آخر:
حقیقتا مشاهده شده است، بسیاری از کسانی که در ایران مسئولیتی داشته و دارند و اشخاص عادی از عواقب این مولفه های پان ترکیسم بی اطلاع بوده اند،با توضیح و توجیه دوستان آگاه میهن دوست، هم تشکر کرده و هم تجدید نظر کرده اند!
بنابراین اشخاصی ممکن است ناآگاهانه، سمپات پان ترکها باشاند و پان ترک نباشند.
باید در آگاه سازی مسولان و نیز توده ی مردم، این امر مهم را در نظر داشت.

۲۱خرداد ۱۴۰۳

🟢زبان های ایرانی

🔴زبان تالشی و دیگر زبان های ایرانی


️۱- اجاق ؛ اجاق خوراک پزی :
تالشی : کی یَه kiya ؛ کیرَه kira ؛ کلَگا kǝlagā ؛ کیلَکا kilakā
گیلکی : کلِه kǝle ؛ کَله kalǝ

۲- قاشق :
تالشی : کِچَه keča ؛ کَچَه kača
تبری ( مازنی ) : کَچِه kače

۳- اَشک چشم :
تالشی : آرس ārs ؛ آست āst ؛ اَسرک asrǝk ؛ اَسرگ asrǝg ؛ اَسرگ asǝrg
آذریِ کُهَن : اُوسُر ōsōr ؛ آستِر āster

۴- سَگ :
تالشی : اسپَه ǝspa ؛ اسبَه ǝsba ؛ سپَه sǝpa ؛ سبَه sǝba
تاتی ( کلور ، خلخال ) : اسپَه ǝspa

۵- دشوار ، مشکل ، سخت :
تالشی : چَتین čatin
زبان الموتی ( شمال استان قزوین ) : چَتِن čaten

۶- حلق ، گلو ، حنجره :
تالشی : خرتَه xǝrta ؛ لوک luk
گویش قزوینی : خِرتِلاق xertelāq

۷- مَردُمَک چشم :
تالشی : گلو gǝlo ؛ تیتَک titak
تاتی تاکستان ( قزوین ) : بَبَک babak

۸- نردبان :
تالشی : سرد sǝrd ؛ سِرده serdǝ
تاتی وَفس ( روستایی در کمیجان ، استان مرکزی ) : سِردَه serda

۹- گوسفند :
تالشی : پَس pas ؛ پاس pâs
کُردی ( سنندج ) : پاز pāz ؛ کُردی ( بیجار ) : پَز paz

۱۰- داماد :
تالشی : یِزنَه yezna ؛ یَزنَه yazna ؛ زما zǝmā
کُردی ( ایلام ) : زُما zomā ؛ دُما domā

۱۱- جوجه تیغی :
تالشی : ژَژو žažo ؛ ژَژِه žaže
لَکی : ژَژو žažu ؛ ژِژو žežu

۱۲- سوراخ :
تالشی : هل hǝl ؛ خل xǝl
گویش ابیانه ( شمال استان اصفهان ) : هُل hol

۱۳- کوزه کَره گیری :
تالشی : نِرَه near ؛ نی یَه niya
لُری ( لرستان ) : نِیرَه neyra

۱۴- خانه :
تالشی : کَه ka ؛ کا kâ
زبان نایینی ( شرق اصفهان ) : کی یَه kiya ؛ کی ki

۱۵- جلو ، پیش :
تالشی : نار nār ؛ نا nā
زبان بختیاری ( گویش فارسان – چهارمحال و بختیاری ) : ناها nāhā : جلوتر

۱۶- ستاره :
تالشی : سوآ suâ ؛ اُستُوَه ostova ؛ آستُوَه āstova ؛ سارَه sāra ؛ سارِه sāre ؛ اِستارَه estāra ؛ اِستَرَشی estaraši
زبان زرتشتیان کرمان و یزد : اِستارَه estāra ( کرمان ) ؛ اِستُرَه estora ( یزد )

۱۷- گردن :
تالشی : گی gǝy ؛ مل mǝl ؛ مللَه mǝlla
زبان کلیمیان یزد : مُل mol

۱۸- بُزنَر ؛ بُز نر بالغ :
تالشی : تَککَه takka ؛ تَکَه taka ؛ نَچچَه načča
سیستانی : تَککَه takka

۱۹- مُرغ :
تالشی : کَرگ karg ؛ کاگ kâg
گویش هرمزگانی : کَرگ karg ؛ کَرک kark

۲۰- مُرغ کُرچ ؛ مرغی که روی تخم خوابیده است :
تالشی : کولوک kuluk ؛ کلک kǝlk ؛ کلشکن kǝlǝškǝn
گویش بوشهری : کُرُک korok


🔺️همه زبان ها و گویش های ایرانی از یک شاخه و از یک ریشه هستند ، و در نتیجه هیچ تفاوت اساسی و خاصی بین زبان ها و گویش های ایرانی مشاهده نمی شود . در اینجا تعدادی واژه در زبان تالشی و برابر آن در دیگر زبان ها و گویش های ایرانی آورده شده است تا این هم ریشه بودن دیده شود . همه واژه ها از کتاب های فرهنگ لغت همان زبان و گویش و یا به صورت مستقیم از گویشور همان زبان پرسیده شده است .
✍ ضیاء طرقدار - نویسنده و پژوهشگر

◀️پی نوشت : این مطلب پیشتر در ماهنامه تالش ، شماره ۱۸۴ ، فروردین ماه ۱۴۰۳ ، به چاپ رسیده است.

@tarikh_astara

#زبان #زبانهای_ایرانی #زبان_اوستایی #زبان_پهلوی #تالشی #گیلکی #تبری #آذری #تاتی #کردی #لری #لکی #سیستانی #بلوچی #نایینی #مراغی #زازا #بختیاری #سمنانی #قزوینی #الموتی #طالقانی #کرمانجی #بوشهری #هرمزگانی

#language #Linguistics
#Iranian_languages

«بیش از ۱۳۰۰ واژه فارسی در زبان ترکی‌استانبولی است»

🔶بنا به گزارش چند سال پیش روزنامه حریت ترکیه به نقل از فرهنگستان زبان ترکی‌استانبولی جمهوری ترکیه، زبان ترکی‌استانبولی بیش از ۱۴ هزار واژه از ۲۱ زبان مختلف به عاریت گرفته است. حتی از زبان‌هایی مثل ژاپنی، پرتغالی و روسی

🔶در این میان بیشتر این واژگان، عربی و فرانسوی و فارسی هستند. زبان عربی با ۶۴۵۵ واژه، زبان فرانسوی با ۴۷۰۲ واژه و زبان فارسی با ۱۳۶۱ واژه، بیشترین واژگان خارجی را در زبان ترکی‌استانبولی دارا می‌باشند.

🔶به گزارش این روزنامه مطرح ترکیه‌ای زبان عربی با بیش از ۶۰۰۰ واژه بیشترین تاثیر را بر زبان ترکی‌استانبولی گذاشته است، پس با توجه به این موضوع زبان ترکی‌استانبولی شایستگی بیشتری دارد که لهجه سی و سوم زبان عربی باشد یا زبان فارسی که از نظر دامنه و تنوع واژه‌ها یکی از پرمایه‌ترین و بزرگترین زبان‌های جهان است؟

منبع:
https://www.hurriyet.com.tr/gundem/dilimize-giren-norvecce-kelime-88094

#زبان_فارسی #زبان_ترکی #پانترکیسم

@Gundy_shapur