جشن #تیرماه_سيززه_شو یا #سیزده_شو

جشن #تیرما_سيزده شو (تیرماسیزّه شو) یا جشن #تیرگان تنها بازمانده ی جشن های ماهانه ی  #ایران_باستان است که هنوز از سوی مردم #مازندران و برخی از مردم شهرها و روستاهای شرق #گیلان همچنان برگزار می شود.

در گاه شمار #ایرانی هر یک از روز های ماه نام ویژه ای داشت که در بین این اسامی ماه های دوازده گانه نیز بود و #ایرانیان زمانی که نام روز و ماه با هم مصادف می شد به جشن و پایکوبی می پرداختند برای مثال روز نخست هر ماه #اورمزد ،دوم هر ماه #بهمن ، سوم هر ماه #اردیبهشت ، هفتم هر ماه #امرداد ، روز دهم هر ماه #مهر و روز سیزدهم هرماه #تیر نام داشت .

بااین توضیح داده شده جشن #تیر_ما_سیزده شو یا جشن #تیرگان مصادف است با جشنی که در  سیزدهم ماه تیر #ایرانیان برگزار می کردند و این جشن در #مازندران کم و بیش برگزار میشود.

همزمان با جشن تیرگان رویدادهای دیگری نیز رخ داده است و مردم این جشن را با سالروز حماسه ی تاریخی باستانی مرز #ایران و #توران که با تیراندازی قهرمان #ملی_ایران #آرش و شب زادروز #حضرت_علی ( ع) امام اول شیعیان همزمان می دانند و می گویند پیروزی فریدون بر ضحاک نیز در این روز اتفاق افتاده است. آنچه که به حقیقت نزدیک تر به جشن تیرگان است سالروز #حماسه_آرش است که در کتاب های #آثار_الباقیه و #التفهیم #ابوریحان_بیرونی به روشنی بیان شده است و دیگر شنیدها و گفته ها باور های نادرست رایجی است که در بین برخی از مردم وجود دارد.

«تیرماه سیزده شو» در سیزدهمین روز تیر ماه تبری برابر با 12 آبان شمسی برگزار می شود که درباره ی این دگرگونی ماه و روز را در نوشته دیگری که چرا جشن تیرگان در آبان است؟ دنبال میکنیم.

پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali
@taporestangilak_ariyaea

چرا #تیرماه_سیزده_شو به جای #تیر_ماه_ خورشیدی در ماه #آبان_خورشیدی است ؟

#تیرماه_سیزده_شو یا #جشن_تیرگان یا #تیرما_سیززه_شو که در استان #مازندران همچنان پی از هزاران سال برجای مانده است در 13 تیرماه تبری برگزار می شود که برابر است با ۱۲۲امین روز از ماه #آبان خورشیدی است حال چگونه این جابجایی رخ داده است نخست باید بررسی نماییم که گاه شمار تبری و  خورشیدی به چه صورت بوده اند.

در تاریخ تبری شش ساعت بازمانده آخر سال به حساب نمی آمد لذا در هر چهار سال یک روز گاهشمارجابجا می شد .

در صورتی که در گاهشمار باستانی هر 120 سال این شش ساعت ها، تبدیل به یک ماه میشد و مردم این یک ماه را به جشن و پایکوبی مشغول بودند و گاهشمار را نیز تنظیم می کردند. در صورتی که درگاهشمار تبری این رخ نمیداد و باعث  جابجایی ماه می شد و ماه گردش پیدا می کرد. و این دگرگونی و گردش ماه باعث شد که همزمانی 13 تیرماه تبری و خورشیدی دیگر رخ ندهد و #جشن_تیرماه_سیزده_شو به #آبان ماه کشیده شود.

حال پرسش اینست که چرا اکنون ثابت است؟

چندین روایت از این ثابت ماندن گاهشمار تبری وجود دارد که به برخی از آن ها بستنده می کنیم :

نخست اینکه: در پی نابسامانی های کشور در زمان #خسروپرویز ، محاسبه کبیسه به فراموشی سپرده شد در نتیجه این اهمال ، با گذشت زمان آغاز سال در گاهشمار #تبری، از #نخستین_روزهای_بهار به #تابستان کشانده شد.

دوم اینکه: با روی کار آمدن صفویه و پایان یافتن فرمانروائی تبری ها اختربینی هم به فراموشی سپرده شد و #تیرگان و #نوروز برای همیشه در ماه #تیر و #آبان_خورشیدی ثابت نگه داشته شد.

با این دگرگونی ها در گاهشمار ماههای #تبری، آغاز ماه های سال #تبری از #دوم_مرداد_ماه_خورشیدی می باشد.




پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali
@taporestangilak_ariyaea

۱۳ سیزدهم تیرماه ، آخرین روز #جشنهای_ملی_تیرگان و #روز_ملی_دماوند بر #ایرانیان فرخنده باد.


#روز_ملی_دماوند هم‌زمان با #تیرگان در #مازندران با نام #تیرماه_سیزده_شو در شب سیزدهم آبان‌ماه برگزار می‌شود.
انجمن دوست داران دماوند کوه، هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دامنه‌های قله دماوند در «شهر رینه لاریجان» برگزار می‌کنند.
این جشن به ثبت ملی نیز رسیده‌است.

مراسم برف‌چال نیز یکی دیگر از مراسمی است که در اواسط ماه اردیبهشت ، در مرتع اَسک وش بین رینه و پلور انجام می‌شود. هر سال در فصل بهار برف‌های باقی‌مانده از زمستان در دامنهٔ کوه دماوند جمع‌آوری می‌شود و در گودالی ریخته می‌شود. این کار، یک دوراندیشی و پیش‌بینی است تا آب کافی برای تابستان ذخیره شود. پس از پایان مراسم، جشن و خوردن غذاست که فقط مردها حق شرکت در آن را دارند. زن‌ها در روستای اسک می‌مانند و مراسم و جشن مربوط به خود را برگزار می‌کنند.

[۱۳ تیرماه را روز ساری هم نامگذاری کردندکه بسیاری از فرهیختگان آمل این روز را شایسته ی شهر #آمل میدانند.]

پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

🔴 ۲۶ تا ۳۱ تیرما و#عید_مردگان یا همان #خاک_سر_عید در #مازندران است.

پیروزی یلی از #تبرستان بنام #فریدون
,
بر #ضحاک_مار_بدوش.

🔸عید مردگان در مازندران از ۲۶ تا ۳۱ #تیرماه برگزارمیشود دراین روزها بری مردگان خوراکیهای گوناگون آماده میکنند و به مزارشان میبرند.

پایگاه ایراندوستان مازندران


@jolgeshomali

🔴 [سیززه شو]

🔸۱۲ آبان #تیرماه_سیزده‌_شو[سیززِ شو] ، یک جشن باستانی در مازندران است. یکی از سنت‌های این جشن، انتخاب مردی است که لباس‌کهنه می‌پوشد و بدون حرف زدن که به آن «لال شو» می‌گویند به تک تک خانه‌های روستا می‌رود و بچه‌ها را با خود همراه می‌کند. ۱۳ خوراکی در این شب تهیه می‌شود و در بعضی از خانه‌ها حافظ‌خوانی هم دارند.

✍ بانو هما ارژنگی شاعر تبریزی

[در گذشته شاهنامه خوانی رایج بود برخی افراد برای مهمانان نقالی میکردند و شاهنامه میخواندند ]
پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali