Forwarded from خوزستان پاره تن ایران زمین است
💠 به مناسبت 18 دسامبر روز جهانی زبان عربی
✅ کتاب راه‌های نفوذ فارسی در زبان عربی
دکتر #آذرتاش_آذرنوش استاد #دانشگاه_تهران
حدود ده سال پيش مجموعه كوچكی از كلمه های فارسی موجود در #زبان_عربی فراهم آوردم و تصميم گرفتم اين مجموعه را كمال بخشم و اندک اندک به بررسی و تحقيق درباره يک يک كلمات بپردازم. چندی بعد، اين كار را در بنياد فرهنگ ايران، و سپس در دانشگاه تهران ادامه دادم. اما هر چه در اين كار پيش می رفتم، از يک طرف به عظمت موضوع و از طرف ديگر، به نقص فرهنگ ها و تحقيقات جديد و قديم آگاه تر می گرديدم.
سرانجام برای اينكه خود نيز در انبوه واژه‌های #معرب سرگردان نمانم، تصميم گرفتم ترتيب زمانی را حفظ كرده به دنبال واژه‌های فارسی كه به زبان گويندگان پيش از #اسلام عرب راه يافته بگردم.
برای اين كار، به بررسی ديوان های #شاعران_جاهلی و يا آثار پراكنده ايشان پرداختم. اگرچه دست يافتن به همه ديوان های چاپی و خطی، يا مقطعات و ابيات پراكنده در كتب ادب عربی تقريباً محال است، معذلک مجموعه‌ای كه فراهم آمده می تواند حاجت ما را تا حد مقبولی برآورد.
ضمن تحقيقاتی كه در باب كلمه‌های #فارسی معرب و اصل و تحول آنها می كردم، هميشه اين سؤال ها مطرح می گرديد كه: اين كلمه ها در چه روزگاری به زبان عربی راه يافته اند؟ چرا گاه به شدت تغيير شكل داده اند؟ آيا ممكن است از طريق غيرمستقيم، يعنی از راه زبان های ديگر به عربي نفوذ كرده باشند؟ كدام دسته از اعراب بيشتر با ايرانيان برخورد داشته اند؟ كيفيت اين برخوردها چگونه بوده است؟ اعراب بيابان، يا ساكنان شهرها تا چه حد می توانستند از زندگی اشراف #ايران تقليد كنند؟ آيا دين های ايرانی نيز در #عربستان نفوذ كرده بوده است؟
اين قبيل سؤال ها، نگارنده را بر آن داشت كه پيش از هر چيز به عربستان پيش از اسلام نظر اندازد و بررسی روابط ساكنان آن با ايرانيان بپردازد تا شايد شرايط و عواملی را كه به تأثيرپذيری اعراب پيش از اسلام از #فرهنگ_ايران انجاميده است بازيابد. تأثير ايران در هر گوشه از عربستان به شكل خاصی جلوه می كند؛ و آنچه در شمال ديده می شود غير از آن چيزی است كه در جنوب می توان يافت.
البته ما نتوانسته‌ايم تأثير ايران را در همه تمدن‌هايی كه عموماً #سامی خوانده می شوند بررسی كنيم و اصولاً غرض اين كتاب نيز غير از اين بوده است؛ معذالک، از آنجا كه بررسی آثار ايرانی در دولت‌های مختلف عربستان، بدون اطلاع از سوابق تاريخی آنها دشوار و گاهی بی حاصل جلوه می كرد، ناچار تاريخچه بسيار مختصری از دولت‌های خرد و درشتی كه از قرن ها پيش از ميلاد مسيح تا اندكی قبل از اسلام، بطور پراكنده در #جزيره_العرب بوجود آمده‌اند ذكر كرده‌ايم تا خوانندگان گرامی را در صورت نياز از چگونگی سرگذشت عربستان، در دوران های مختلف بی اطلاع نگذاشته باشيم.
اين امر به خصوص از آن جهت ضروری جلوه می كند كه به #زبان_فارسی به غير از جزوه‌های سيدحسن تقی زاده يا ترجمه‌هايی چون تاريخ عرب از فيليپ حتی هيچ كتاب قابل ذكری تأليف يا ترجمه نشده است. بسا ملاحظه می شود كه دانشجويان، از #جهان_عرب، تصوری سخت ناصحيح دارند، و از تمدن های كهن يمن يا بطرا و تدمر بی خبراند، و سرزمين عربستان را تنها جولانگاه سواران غارتگر، يا شتربانان تشنه لب و قبایل گرسنه می پندارند.
با توجه به اين امر، لازم ديديم مقدمات كتاب را به تاريخچه اين اقوام اختصاص دهيم. پس از آن به امر خط های و زبان های سامی پرداخته‌ايم، و از آنجا سخن را به خط و زبان عربی كشانيده ايم.
بخش اصلی كتاب عبارت است از بررسی آخرين دولت هایی كه، پيش از اسلام، در اطراف عربستان وجود داشته اند: در شمال به دولت‌های تدمر و بطرا پرداخته ايم و از غسانيان، كه كمتر به كار ما می آمده، سخنی نگفته ايم. در شرق، به تفصل تمام پادشاهی نيمه مستقل حيره را مورد بحث قرار داده‌ايم و كوشيده‌ايم همه آثار ايران و #تمدن_ايرانی را كه در تاريخ اين دولت به چشم می خورد بازنماييم.
در جنوب غربی عربستان، يعنی #يمن، ايرانيان مدت يک قرن نقشی عظيم داشته اند. در اين كتاب به موضوع فتح يمن به دست ايرانيان، حاكمان ايرانی يمن، و نيز اسلام آوردن ايشان اهميت فراوان داده ايم و سعي كرده ايم اشتباهات تاريخ نويسان را در مورد نام و تعداد حكام ايرانی يمن تصحيح كنيم.
🔷ادامه در لینک زیر:
http://khouzestaniran.blogfa.com/post/91
@iran_khouzestan
✅ کتاب راه‌های نفوذ فارسی در زبان عربی
دکتر #آذرتاش_آذرنوش استاد #دانشگاه_تهران
حدود ده سال پيش مجموعه كوچكی از كلمه های فارسی موجود در #زبان_عربی فراهم آوردم و تصميم گرفتم اين مجموعه را كمال بخشم و اندک اندک به بررسی و تحقيق درباره يک يک كلمات بپردازم. چندی بعد، اين كار را در بنياد فرهنگ ايران، و سپس در دانشگاه تهران ادامه دادم. اما هر چه در اين كار پيش می رفتم، از يک طرف به عظمت موضوع و از طرف ديگر، به نقص فرهنگ ها و تحقيقات جديد و قديم آگاه تر می گرديدم.
سرانجام برای اينكه خود نيز در انبوه واژه‌های #معرب سرگردان نمانم، تصميم گرفتم ترتيب زمانی را حفظ كرده به دنبال واژه‌های فارسی كه به زبان گويندگان پيش از #اسلام عرب راه يافته بگردم.
برای اين كار، به بررسی ديوان های #شاعران_جاهلی و يا آثار پراكنده ايشان پرداختم. اگرچه دست يافتن به همه ديوان های چاپی و خطی، يا مقطعات و ابيات پراكنده در كتب ادب عربی تقريباً محال است، معذلک مجموعه‌ای كه فراهم آمده می تواند حاجت ما را تا حد مقبولی برآورد.
ضمن تحقيقاتی كه در باب كلمه‌های #فارسی معرب و اصل و تحول آنها می كردم، هميشه اين سؤال ها مطرح می گرديد كه: اين كلمه ها در چه روزگاری به زبان عربی راه يافته اند؟ چرا گاه به شدت تغيير شكل داده اند؟ آيا ممكن است از طريق غيرمستقيم، يعنی از راه زبان های ديگر به عربي نفوذ كرده باشند؟ كدام دسته از اعراب بيشتر با ايرانيان برخورد داشته اند؟ كيفيت اين برخوردها چگونه بوده است؟ اعراب بيابان، يا ساكنان شهرها تا چه حد می توانستند از زندگی اشراف #ايران تقليد كنند؟ آيا دين های ايرانی نيز در #عربستان نفوذ كرده بوده است؟
اين قبيل سؤال ها، نگارنده را بر آن داشت كه پيش از هر چيز به عربستان پيش از اسلام نظر اندازد و بررسی روابط ساكنان آن با ايرانيان بپردازد تا شايد شرايط و عواملی را كه به تأثيرپذيری اعراب پيش از اسلام از #فرهنگ_ايران انجاميده است بازيابد. تأثير ايران در هر گوشه از عربستان به شكل خاصی جلوه می كند؛ و آنچه در شمال ديده می شود غير از آن چيزی است كه در جنوب می توان يافت.
البته ما نتوانسته‌ايم تأثير ايران را در همه تمدن‌هايی كه عموماً #سامی خوانده می شوند بررسی كنيم و اصولاً غرض اين كتاب نيز غير از اين بوده است؛ معذالک، از آنجا كه بررسی آثار ايرانی در دولت‌های مختلف عربستان، بدون اطلاع از سوابق تاريخی آنها دشوار و گاهی بی حاصل جلوه می كرد، ناچار تاريخچه بسيار مختصری از دولت‌های خرد و درشتی كه از قرن ها پيش از ميلاد مسيح تا اندكی قبل از اسلام، بطور پراكنده در #جزيره_العرب بوجود آمده‌اند ذكر كرده‌ايم تا خوانندگان گرامی را در صورت نياز از چگونگی سرگذشت عربستان، در دوران های مختلف بی اطلاع نگذاشته باشيم.
اين امر به خصوص از آن جهت ضروری جلوه می كند كه به #زبان_فارسی به غير از جزوه‌های سيدحسن تقی زاده يا ترجمه‌هايی چون تاريخ عرب از فيليپ حتی هيچ كتاب قابل ذكری تأليف يا ترجمه نشده است. بسا ملاحظه می شود كه دانشجويان، از #جهان_عرب، تصوری سخت ناصحيح دارند، و از تمدن های كهن يمن يا بطرا و تدمر بی خبراند، و سرزمين عربستان را تنها جولانگاه سواران غارتگر، يا شتربانان تشنه لب و قبایل گرسنه می پندارند.
با توجه به اين امر، لازم ديديم مقدمات كتاب را به تاريخچه اين اقوام اختصاص دهيم. پس از آن به امر خط های و زبان های سامی پرداخته‌ايم، و از آنجا سخن را به خط و زبان عربی كشانيده ايم.
بخش اصلی كتاب عبارت است از بررسی آخرين دولت هایی كه، پيش از اسلام، در اطراف عربستان وجود داشته اند: در شمال به دولت‌های تدمر و بطرا پرداخته ايم و از غسانيان، كه كمتر به كار ما می آمده، سخنی نگفته ايم. در شرق، به تفصل تمام پادشاهی نيمه مستقل حيره را مورد بحث قرار داده‌ايم و كوشيده‌ايم همه آثار ايران و #تمدن_ايرانی را كه در تاريخ اين دولت به چشم می خورد بازنماييم.
در جنوب غربی عربستان، يعنی #يمن، ايرانيان مدت يک قرن نقشی عظيم داشته اند. در اين كتاب به موضوع فتح يمن به دست ايرانيان، حاكمان ايرانی يمن، و نيز اسلام آوردن ايشان اهميت فراوان داده ايم و سعي كرده ايم اشتباهات تاريخ نويسان را در مورد نام و تعداد حكام ايرانی يمن تصحيح كنيم.
🔷ادامه در لینک زیر:
http://khouzestaniran.blogfa.com/post/91
@iran_khouzestan
خوزستان پاره تن ایران زمین است
کتاب راه‌هاي نفوذ فارسي در فرهنگ و زبان عرب جاهلی
دکتر آذرتاش آذرنوش استاد دانشگاه تهران حدود ده سال پيش مجموعة كوچكي از كلمه‌هاي فارسي موجود در زبان عربي فراهم آوردم و تصميم گرفتم اين مجموعه را كمال بخشم