‍ ✅ قطعه‌ای از شعرخوانیِ شاعر #ارومیه ای جناب آقای #شهریار_قربانی پیشکش به تمامی هموطنان عزیز.

🔻 علاوه بر لذت بردن از شعر، در این نکتۀ نغز و جالب نیز تامل بفرمایید که هر ایرانی می‌تواند بدون نیاز به ترجمه، بخش عمدۀ آن را متوجه شود. اما یک تُرکی‌زبان آناتولی و اویغور و...، در صورت فرهیخته بودن و به زور شاید کمتر از ده درصدش را متوجه شود! این نشان می‌دهد در #ایران_عزیز و به ویژه با نگاه مبتنی بر #اندیشه_ایرانشهری، #زبان_فارسی و زبان‌های محلی نه تنها تضاد و تباینی با هم ندارند بلکه بخشی از پیکر یکدیگرند.

🔸 در این زمینه استاد دکتر سید #جواد_طباطبایی می‌گوید: «ایرانیان در در مرزهای سیاسی کنونی به هر زبانی که سخن بگویند، درون مایه‌های ادب و ‎#فرهنگ_ایرانی را بیان می‌کنند. #ادب_کردی به همان اندازه شعبه‌ای از #ادب_ایرانی است که ادب ترکی #آذری و سایر زبان‌های اقوام موجود در ایران و به طور کلی زبان‌های محلی اعم از ایرانی و غیر ایرانی، جملگی بخشی از ادب و #فرهنگ_ایران هستند.»

🔻 دشمنان ایرانزمین که با راه انداختن کارزارهایی برای القای دعوای میان #زبان_ملی و #زبانهای_محلی در ایران از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند، این را نیز بدانند که با این کارها، صرفاً عِرض خود می‌برند و زحمت ما می‌دارند! حتی گاهی مصداقِ زبانزدِ «عدو شود سبب خیر» نیز می‌شوند؛ چنان‌چه آخرین کارزار ضدّ ایرانی‌شان، با عنوان #منوفارسی که قرار بود منادی جدایی باشد، دیری نپایید که «من»اش به «ما» تبدیل گشت و باعث شد لزوم توجهِ هر چه بیشتر به ارکان #وحدت_ملی در ایران، نقل محافل ایرانیانی با زبان‌های بومی و محلی گوناگون شود!

🔸 باری امر زبان در ایران، اساساً امر پیوند است، نه گسست. بیش باد... ❤🇮🇷❤

🆔 @Ir_Azarmehr

‍ چکیده‌ای از سخنان استاد میرجلال‌الدین کزازی درباره ولنتاین و سپندارمذگان🙏🙏❤️



براستی مایه‌ی دریغ و اندوه من است که ما ایرانیان که یکی از دیرینه‌ترین و باشکوه‌ترین فرهنگهای جهان را داریم و بدان می‌نازیم، به جشنها و دیگر هنجارهای فرهنگی بیگانگان روی بیاوریم .

گاهی کسانی و خانواده‌هایی را می‌بینم که یکسره بیگانه با فرهنگ نیاکانی، خام‌اندیشانه جشن سپندارمذگان را با ولنتاین می‌سنجند . بی هیچ گمانی آنها خرد باختگانی هستند که کیستی و چیستی خود را فراموش کرده‌اند.

اگر می‌خواهیم زنان ایرانی را در جشنی گرامی بداریم، سزاوار و برازنده است که از جشن سپندارمذگان بهره ببریم که آیینهای آن یکسره ایرانی است و با منش و فرهنگ ما سازگار است .

اگر جهانیان اندکی درباره‌ی جشن سپندارمذگان ما می‌دانستند، هرگز به ولنتاین دل خوش نمی‌کردند و سپندارمذگان، جشن جهانی بزرگداشت زن می‌شد .

در میان فرهنگهایی که من می‌شناسم، جشنی هم‌پایه‌ی سپندارمذگان پدید نیامده است و هیچ یک از آنها به اندازه‌ی فرهنگ ایران، زنان را گرامی نمی‌دارد .
.
در فرهنگ بشکوه ایرانی، زن بانو نامیده می‌شود. بان ریختی دیگر از بام است که همچنان در بامداد داریم به چمار یا معنی روشنایی و فروغ . ایرانیان بدان روی زن را بانو نامیده‌اند که او را چراغ و روشنایی سرای خود می‌دانسته‌اند و می‌دانند .

به دنیا بس همین یک افتخارم
که یک ایرانی والا تبارم .


‌🇮🇷#فرهنگ_ایرانی
@farhangirani7000

🔆 «قدرت‌سازی برای ایران»

⬆️ آوازی ارزشمند برای #فردوسی بزرگ
از شمال رود ارس (باکو)

خواننده:‌ لطفی‌یار ایمان‌اف
سروده: اتفاق میرزابیگی
آهنگساز:«توفیق باکی خان‌اف» موسیقی‌دان ایران‌دوست باکویی


⬅️ ادامه هشتگ #ساخت_قدرت

ابعاد #ساخت_قدرت_برای_ایران

💡#قدرت_فرهنگی
هنر، برترین ابزار ارتباطی بشر که ایرانیان تمدن‌ساز از آن بسیار بهره بردند، اما اکنون از آن بنیه قوی‌ای که در گوهر #فرهنگ_ایرانی است، در قالب هنر‌ (به ویژه زبان همه‌فهم موسیقی) برای تقویت پیوندهای ایران امروز با پاره‌های جداشده‌اش استفاده چندانی نمی‌شود.
مثلا باید به زبان #ترکی‌آذری، قطعاتی ایران‌گرایانه و نمایانگر پیوندهای مشترک ایران و شمال ارس ساخته شود و در دسترس مردم ایران و ج.باکو قرارگیرد در فضای مجازی و شبکه‌های تلویزیونی

از زنجانیکا:
در سراسر #قفقاز و سرزمین‌های #آران و #شروان، فردوسی و #شاهنامه بخش ناگسستنی فرهنگ آن سرزمین‌های ایرانی بود و جز با دستِ ستمِ هیولای روس که شاهنامه‌خوانی مردم قفقاز، کابوس همیشگی و پریشاننده‌ی آرامشش بود، مردمان آن سامان شاهنامه را به فراموشی نمی‌سپردند
/صدای پای تهمتن در کوچه‌های شهر نفتی، ناصر همرنگ
@ban_Turkey

#فرهنگ
#وطن

🎊 سپندارمذگان، روز بزرگداشت بانوی ایرانی و دلدادگان شاد باد

جشن اسفندی است و روزی خوش
کهن آیین شاد ایرانی
خاک در جنبش و زمین در جوش
جشن بانوی راد ایرانی
سال نو در کمین سال کهن
گاه جشن و زمان بیداری ست
سبز پوشان خاک در راهند
زندگی در تن زمین جاریست
می‌ستاییم و پاس می‌داریم
این کهن مام نرم خوی زمین
خاستگاه تمام آدمیان
ایرتن گاهوار مهر آیین
به جز آیین پاسداری خاک
سخن از روز زن بباید گفت
زان فروتن نماد زایش و مهر
شمع هر انجمن بباید گفت
خاک پر بار و بانوی دانا
از سپندارمذ نشان دارد
مزدگیران فرا رسید و کنون
بر زنان شادی ارمغان آرد
زن نیکو به هر سرای که هست
شادی افزا و مجلس افروز است
آن وفا پیشه‌ی نکو کردار
هم چو خورشید تیرگی سوز است
با همه لطف و نازکی‌هایش
بار هستی به شانه‌ها دارد
هر شرنگی به کام او ریزد
بهر آن چاره و دوا دارد
خاک و زن در جهان کج رفتار
تکیه‌گاه سپند انسانند
باد تا در پناه ایزد پاک
شاد زیوند و شادمان مانند...

✍🎙 هما ارژنگی

@ThinkTogethet🌱

طاق کسری، تیسپون پایتخت ساسانیان در زمان آبادی این چنین بوده است.

نمای بازسازی شده از‌ ایوان مدائن (ایوان خسرو) که پس استیلای اعراب توسط خلفای عباسی ویران شد و ازسنگ هایش برای ساخت بغداد استفاده کردند!

🇮🇷#فرهنگ_ایرانی
@farhangirani7000

🔴 این ترکیب شگفت

✍ یدالله کریمی پور

🔸امروز به دامن دشت و بیابان پناه برده و درحال سبزه گره زدن و پایکوبی و ترانه خوانی اند و فردا پشت شیرینی فروشی ها و دکه های آش و حلیم و زولبیا-بامیه در صف خرید افطارند.
امروز سیزده بدر بود و دیروز سیزده رجب. عید فطر و عید غدیر و عید قربان را مردم همان‌گونه پاس می دارند که نوروز و چارشنبه سوری و پیشترها مهرگان.

سده هااست مردمان این بوم و بر با ترکیب کردن باورها، علائق ، رسوم و میراث فرهنگی باستانی و داستانی با باورهای دینی و مذهبی، در فضایی ترکیبی می زیند. به هر دو باور دارند و به ان ها عشق می ورزند .‌شگفت آن که حاصل نیز تلفیق و ترکیبی زیبا ، زنده و پویا بوده است که جلوه هایش در تک تک میراث تمدنی و فرهنگی این دیار به چشم‌ می خورد.‌
شاهد بوده ام که همین مردم با ترانه های آغاسی شادی کنان به همنوایی روی آورده و پایکوبی کرده اند و با حماسه خوانی و نوحه ورزی آهنگران‌ با شور وشوق به جبهه ها سرازیر می شدند. بنابراین در این فرهنگ‌ ترکیبی آهنگران و آغاسی هر کدام در جای خود قرار دارند. این همان فرهنگی است که وقتی نوروز و عاشورا در یک روز می افتاد ، هر دو را پاس می داشته اند. نیمی از روز عید و دید و بازدید و نیمی دیگر سوگواری .
بیایید این فرهنگ‌ شکوهمند ترکیبی را پاس داشته و غنا بخشش باشیم.
#یدالله_کریمی_پور
#فرهنگ_ترکیبی_ایران
#عید_فطر
#عید_نوروز

پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

عکس بالا تصویر یک گدا نیست!
این مرد، دکتر دیوانه، پزشک متبحر لنگرودی است که به دلیل مطالعه زیاد و همدردی با مردم فقیر و غصه خوردن و همزاد پنداری با آنها متاسفانه دچار روانپریشی شده بود!
دکتر دیوانه پشت کاغذ سیگار نسخه می‌نوشت و مجانی بیماران را ویزیت میکرد.
جالب این بود که تمام داروخانه‌های شهر خط دکتر را می‌شناختند و نسخه‌اش را می‌پیچیدند و البته به بیماران به دلیل احترام به دکتر ارزان‌تر حساب می‌کردند! تشخیص دکتر عبدالله بسیار خوب بوده و خیلی‌ها وقتی از رفتن پیش دکترهای روز نتیجه‌ای نمی‌گرفتند، صبر می‌کردند تا او را در کوچه و خیابان بینند!
وی مطب نداشت و مثل دوره‌گردها تو کوچه خیابونا می‌گشت!
این پزشک سالهاست فوت کرده، ولی هنوز یاد و خاطره‌اش در ذهن مردم هست!
این عکس توسط آقای آل‌بویه، زمانی که طبق عادت در حال مطالعه‌ی کتابِ قرضی از کتابفروشی ميرفطروس بوده در همانجا گرفته شده و این عکس در یکی از جشنواره‌های عکاسی انگلستان جایزه دوم راگرفته است!
دکتر عبدالله اهل اطراف رودسر بود و همه جا پیاده می‌رفت، ولی پاتوق اصلیش لنگرود بوده است.
یادش گرامی باد🌹



🟩🟩⬜⬜🟥🟥
‌#فرهنگ_ایرانی
@farhangirani7000

پژوهشکده‌ٔ تاریخ و فرهنگ بلوچستان در زمینه‌های‌ :
#زبان ، #پوشاک_و_‌هنر ، #اقوام ، #فرهنگ_و_رسوم ، #طبیعت و #تاریخ
طبقه بندی #تاریخ بلوچستان :
#باستان
#پیش_از_اسلام
#پس_از_اسلام
#معاصر

لینک :
@balochs_history

🍂🍃 شهریورگان، جشن پر شور و سور با رنگ و بوی پاییز و زادروز کوروش بزرگ

✨ یک رشته از جشن‌های باستانی ایران جشن‌های آتش بودند و جشن شهریورگان یکی از آن‌ها بود. جشن‌های آتش در میان تیره‌های هند و ایرانی و هند و اروپایی ریشه‌دار و فراگیر بودند. سده، سوری، شهریورگان و آذرگان بزرگ‌ترین جشن‌های آتش بودند.

✨ شهریورگان یا آذر جشن از جملهٔ جشن‌های دوازدگانهٔ سال ایران باستان بوده‌است و از شمار جشن‌های آتش بوده‌است. روز چهارم از هر ماه به نام شهریور می‌باشد و چهارم ماه شهریور جشن شهریورگان می‌باشد. امروزه زرتشتیان این جشن را به عنوان روز پدر (زادروز کوروش بزرگ) در نظر می‌گیرند.

✨ جشن شهریورگان را آذرجشن نخست و جشن خانگی و جشن آتش‌های خانگی نامیده‌اند. هر کس در خانه‌اش آتش کوچکی می‌افروخت و نیایش می‌کرد. شب‌هنگام نیز در بام آتش می‌افروختند. برپایی مهمانی، شب‌نشینی و پخت خوراک‌های گوناگون در این جشن پررنگ بود. برپایی چنین آیین‌هایی به انگیزه‌ی فرا رسیدن نشانه‌های پاییز بود.

‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎🟩🟩⬜⬜🟥🟥
‌‌#فرهنگ_ایرانی
@farhangirani7000

.محمدرضاشفیعی کدکنی
من در آکسفورد که بودم، آ نجا در کتابخانه‌اش، یک فرد انگلیسی که اسمش، همه چیزش انگلیسی بود، عضو کمپانی هند شرقی بود، آمده بود زبان فارسی یاد گرفته بود و به #فارسی شعر می‌گفت و شعر در سبک هندی!
شماهایی که زبان مادریتان هست، شما که بعضی‌هایتان فوق لیسانس و دکتر ادبیات فارسی هستید محال است شعر بیدل را بفهمید. بیدل یک منظومۀ بسیار بسیار منسجم و پیچیده‌ای است که کُدهای هنریش را هر ذهنی نمی‌تواند دی‌کُد کند به اصطلاح زبانشناس‌ها؛ و این آدم آمده و به سبک بیدل شعر گفته و چقدر جالب و عالی… آدم باورش نمی‌شود که اینقدر این‌ها... [انگلیسی‌ها]
بعد آن وقتی که مسلّط شدند، گفتند: گور بابای زبان فارسی! شما زبان فارسی برایتان خوب نیست. شما بیایید #اُردو را که یک زبان محلّی است، این را بگیرید بزرگش کنید و همین کار را کردند. آنها می‌دانستند که زبان فارسی #شاهنامه دارد، #مثنوی دارد، #سعدی دارد، #حافظ دارد، #نظامی دارد، می‌تواند با #شکسپیر کُشتی بگیرد. ولی زبان اردو چیزی ندارد که با شکسپیر کُشتی بگیرد. بعد از مدتی بچّۀ هندی می‌گوید: گور بابای این زبان اُردو. من که می‌توانم شکسپیر بخوانم، چرا این شعرهای ضعیف و این ادبیات چی چی… را بخوانم اصلاً زبانم را انگلیسی می‌کنم، چنانکه کردند.
ببینید آن‌هایی که روی زبان‌های محلّی ما فشار می‌آورند که من آقا به لهجۀ کدکنی بهتر است شعر بگویم، او می‌داند چکار می‌کند، او می‌داند که در لهجۀ کدکنی، شاهنامه وجود ندارد، مثنوی وجود ندارد، نظامی وجود ندارد، سعدی [وجود] ندارد. این لهجه وقتی که خیلی هم بزرگ بشود چهار تا داستان کوتاه و دو سه تا شعر بند تنبانی میراثش خواهد شد. آن بچه هم می‌گوید من فاتحهٔ این را خوندم. من شکسپیر می‌خوانم یا پوشکین می‌خوانم. الان شما فکر می‌کنید روس‌ها چه کار می‌کنند در آسیای میانه، در سرزمین آسیای میانه روس‌ها الان سیاستشان همین است. هر #قومیت کوچکی را پروبال می‌دهند. می‌گویند خلق قزاق و … بگویید گور بابای ادبیات فارسی و سعدی و حافظ. شما بیایید لهجۀ خودتان را موسیقی خودتان را… و ما برایتان کف می‌زنیم، ما برایتان دپارتمان در مسکو تشکیل می‌دهیم. مطالعات قوم قزاق و چی و چی… آن بچۀ قزاق مدتی که خواند می‌گوید این زبان و فرهنگ قزاقی چیزی ندارد. من داستایوفسکی و چخوف و پوشکین می‌خوانم. لرمانتف می‌خوانم. فاتحه می‌خوانم بر زبان و #فرهنگ_ملی خودم. روس می‌شود.
این نظر من نیست که بگویید من یک شوونیست فارس هستم. زبان فارسی در همه کرۀ زمین با رباعیات #خیام و مثنوی جلال‌الدین و شاهنامه و سعدی و حافظ و نظامی و … شناخته می‌شود در همۀ دنیا. شکسپیر با آن نمی‌تواند کشتی بگیرد. پوشکین با آن نمی‌تواند کشتی بگیرد. اما با آن لهجۀ محلی که تشویقت می‌کنند، بعد از مدتی نوۀ تو، نبیرۀ تو، می‌گوید من روس می‌شوم، انگلیسی می‌شوم. شکسپیر می‌خوانم، لرمنتف می‌خوانم، پوشکین می‌خوانم. این را ما هیچ بهش توجه نمی‌کنیم.
ما نمی‌خواهیم هیچ زبان محلّی‌ای را خدای‌نکرده… چون این #زبانهای_محلّی پشتوانۀ فرهنگی ما هستند. ما اگر این زبان‌های محلّی را حفظ نکنیم، بخش اعظمی از فرهنگ مشترکمان را عملاً نمی‌فهمیم. ولی این زبان بین‌الاقوامی که قرن‌ها و قرن‌ها و قرن‌ها همۀ این اقوام درش مساهمت (همکاری و همیاری) دارند… هیچ قومی بر هیچ قوم دیگری تقدم ندارد در ساختن امواج این دریای بزرگ. ما به این باید خیلی بیشتر از این‌ها اهمیت بدهیم… همین کار الان در آسیانه میانه دارد می‌شود، سه نسل، چهار نسلِ دیگر بگذرد، بچه‌های #قزاق و #اُزبک و #تاجیک، #روس هستند (خواهند شد). الان منقطع هستند، با ما هیچ ارتباطی ندارند. پوتین اجازه نمی‌دهد به این‌ها که خط نیاکانشان را یاد بگیرند. نمی‌خواهند گلستان سعدی و بوستان سعدی و نظامی بخوانند، سنگ قبر پدربزرگشان را نمی‌توانند بخوانند این‌ها… [انگلستان] آن شبه قاره هند را هم همینطوری کرد. اول زبان فارسی را از بین برد، بعد گفت: شما اردو بخوانید. اردو چه دارد که با شکسپیر کُشتی بگیرد. خیلی مهم است. ما این را باید بدانیم. این زبان بین الاقوامی ما منحصر در فارسی‌زبانان نیست همۀ اقوام، مساهمت‌کنندگان در خلاقیت این فرهنگ و زبان هستند.

🆔https://t.me/irandoustan

🔴جشن باستانی سده، «چله کوچک»، کهن یادگار نیاکانمان گرامی و فرخنده باد

🔸جشن سده به روایتی روز کشف آتش (مظهر گرما و نور و زندگی) است و همچنین به روایتی دیگر، روز دستگیری و به بند کشیده شدن ضحاک، بدست شاهنشاه فریدون با کمک کاوه آهنگر است.

ویدئو: گرامیداشت جشن سده در یزد

۱۰ بهمن


از کانال
‌‌#فرهنگ_ایرانی

پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

‍ 🔴چکیده‌ای از سخنان استاد #میرجلال‌الدین_کزازی درباره #ولنتاین و #سپندارمذگان🙏🙏❤️



🔸براستی مایه‌ی دریغ و اندوه من است که ما ایرانیان که یکی از دیرینه‌ترین و باشکوه‌ترین فرهنگهای جهان را داریم و بدان می‌نازیم، به جشنها و دیگر هنجارهای فرهنگی بیگانگان روی بیاوریم .

گاهی کسانی و خانواده‌هایی را می‌بینم که یکسره بیگانه با فرهنگ نیاکانی، خام‌اندیشانه جشن سپندارمذگان را با ولنتاین می‌سنجند . بی هیچ گمانی آنها خرد باختگانی هستند که کیستی و چیستی خود را فراموش کرده‌اند.

اگر می‌خواهیم زنان ایرانی را در جشنی گرامی بداریم، سزاوار و برازنده است که از جشن سپندارمذگان بهره ببریم که آیینهای آن یکسره ایرانی است و با منش و فرهنگ ما سازگار است .

اگر جهانیان اندکی درباره‌ی جشن سپندارمذگان ما می‌دانستند، هرگز به ولنتاین دل خوش نمی‌کردند و سپندارمذگان، جشن جهانی بزرگداشت زن می‌شد .

در میان فرهنگهایی که من می‌شناسم، جشنی هم‌پایه‌ی سپندارمذگان پدید نیامده است و هیچ یک از آنها به اندازه‌ی فرهنگ ایران، زنان را گرامی نمی‌دارد .
.
در فرهنگ بشکوه ایرانی، زن بانو نامیده می‌شود. بان ریختی دیگر از بام است که همچنان در بامداد داریم به چمار یا معنی روشنایی و فروغ . ایرانیان بدان روی زن را بانو نامیده‌اند که او را چراغ و روشنایی سرای خود می‌دانسته‌اند و می‌دانند .

به دنیا بس همین یک افتخارم
که یک ایرانی والا تبارم .



‌#فرهنگ_ایرانی


پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

نوروز در بلوچستان بر اساس اسناد تاریخی

🔰بخش اول

🔴دامداران حاشیهٔ تفتان تا حدود ۶۰ سال پیش، جشنی به‌نام «پنجم نوروز» داشتند. پنجم در گاهشماری‌های بلوچستان به فروردین گفته می‌شود. در این مراسم خوراکی به‌نام «مالیدَگ» می‌پختند. این خوراک، ترکیبی از نان و روغن است. پس از این جشن، دامداران بلوچ از محصول سال نو، به ذخیرهٔ روغن می‌پرداختند. (سلطانی، ۱۳۸۳: ص ۱۵۰).

🟠از انواع دیگر جشن‌ها در بلوچستان، جشن بهارگاه یا جشن بهارچرانی است که در ایام نوروز و از روز اول بهار شروع می‌شود و تا ۱۳ فروردین ادامه می‌یابد (بزرگ زاده، ۱۳۹۲: ص ۷۰).

🟡بلوچان را رسمی است کهن و دیرین و آن افروختن آتش است توسط اقوام و بستگان افراد در گذشته، در شامگاه نوروز…، وی که خود از نزدیک شاهد مراسم‌ها بوده است می‌نویسد:
در سال ۱۳۵۶ در آبادی درآهو در ناحیه‌ٔ دگمان شهرستان ایرانشهر در میان طایفه‌ٔ «شهلی بر»، شاهد چنین مراسمی بوده‌ام (گروسی، ۱۳۷۹: ص ۸۹).

🟢این مراسم با شعر « پس از نوروز سلطانی / چهل کنده بسوزانی» در بلوچستان بی‌ارتباط نیست. به گفته سیما سلطانی، او این شعر را از دهان پیران و گاهی جوانان بلوچ شنیده است. (سلطانی، ۱۳۸۳: ص ۱۴۹).

🔵محمدسعید جانب‌الهی در مقاله «ستاره‌شناسی و گاهشماری عشایر بلوچ و طوایف سیستان» درباره نوروز و سال‌نو در گاهشماری مردم بلوچ اطلاعاتی می‌دهد:
در گاه‌شماری بلوچ‌ها که بر اساس ستاره‌شناسی است، ستاره‌ای به‌نام ستاره آچشی در روز اول اسفندماه یا پس از روز هفتم اسفند به زیر زمین رفته و آن‌را گرم می‌کنند و به‌ تدریج حرارت این ستاره زمین را داغ می‌کند و هوا گرم می‌شود. ستاره آچشی که به معنی ستاره آتشین است، نشانه‌ای از سال‌نو و نوروز و فرا رسیدن بهار برای مردم بلوچ است.
مردم مناطق تمین، لولوکدان، رسول‌آباد و مورپیش از سرحد بلوچستان و ایرانشهر از مکران در تقویم خورشیدی خود به ماه فروردین، نوروز می‌گویند. همچنین در گاهشماری ایرانشهر به مهرماه، مهرجان گفته می‌شود.
کشاورزان بلوچ از زمان خوشه کردن نخل تا پایان فصل برداشت محصول از یک تقویم مخصوص برای کشاورزی استفاده می‌کنند. این تقویم با نوروز همگانی آغاز می‌شود و با هیوار، مُک‌بَند، کَندی‌وار، نِشانه، مُک‌سُند، مُک‌بُر‌، نامَن، آیه‌رَهت ادامه دارد. دو روز پس از آیه‌رهت، مانتِن چله (چله مادر) و چوکین چله (چله پسر) فرا می‌رسند. ۲۵ روز پس از آن، نوروز سلطانی است که سال با آن به پایان می‌رسد و پس از ۲۵ روز، نوروز همگانی و سال نو فرا‌می‌رسد و در آن درخت نخل خوشه می‌کند.

#تاریخ
#پس_از_اسلام
#فرهنگ_و_رسوم
@balochs_history

نوروز در بلوچستان بر اساس اسناد تاریخی

🔰بخش دوم

🟣به گفته «عطامحمد شریف»، تاریخدان و محقق بلوچ: در زمان‌های بسیار قدیم [در بلوچستان]، حکمرانان دو بار در سال ماليات را جمع‌آوری می‌كردند كه یکی از اين ايام نوروز بوده است.

🟤در دورهٔ غزنویان حاکم مکران، شاه‌ بوالعسکر از دودمان معدانیان و حاکم قصدار (شرق بلوچستان)‌ به همراه سایر حکام تابع غزنویان با هدایای فراوان و گرانبهایی به مناسبت جشن مهرگان در دربار غزنویان حضور یافتند. (تاریخ بیهقی، ۱۳۷۶: ص ۴۳۴)
عیسی شاه مکران در نامه‌ خود که توسط بزرگان و ریش‌سفیدان بلوچ و قاضی مکران به درگاه محمود غزنوی فرستاده بود چنین گفته است: «...اکنون اگر خداوند بیند این ولایت بر بنده نگاه‌ دارد و بنهد آنچه نهادنی باشد چنانکه عادل امیر بزرگ بر پدرش نهاده بود، و به فرصت بنده می‌فرستد با خدمتِ نوروز و مهرگان...» (تاریخ بیهقی، ۱۳۷۶: ص ۳۸۶).

⚪️در زبان بلوچی به فروردین ماه، نَبرۆز یا نَورۆز گفته می‌شود. معناهای دیگر این واژه، همان جشن نوروز و باد خنک و ملایم بهاری هستند (جهاندیده، ۱۳۹۶: ص ۲۳۷۰ و ۲۴۱۴).
به فصل پاییز و ماه مهر شمسی در گاهشماری مردم بلوچ «مِهرْجان» گفته می‌شود که شکلی از مهرگان است (جهاندیده، ۱۳۹۶: ص ۲۳۷۰).

سرچشمه‌ها:
📘بزرگ زاده، عبدالاسلام (پاییز ۱۳۹۲). «جشن‌های مذهبی و محلی در بلوچستان». فرهنگ مردم ایران، ش ۳۴.
📗سلطانی، سیما (بهار ۱۳۸۳). «اشتراکات فرهنگی-تاریخی بلوچ ها با سایر ایرانیان». مطالعات ملی. ش ۱۷.
📕گروسی، عباس (بهمن و اسفند ۱۳۷۹). «چشم اندازی به جشن ها و آیین های نوروزی در مناطق ایران». کتاب ماه هنر.
📙جانب‌اللهی، سعید (۱۳۷۷). «ستاره‌شناسی و گاهشماری عشایر بلوچ و طوایف سیستان». تحقیقات جغرافیایی تابستان و پاییز ۱۳۷۷ شماره ۴۹ و ۵۰.
📒بیهقی، ابوالفضل محمدبن حسین (۱۳۷۶). تاریخ بیهقی. توضیحات و تعلیقات و فهارس از منوچهر دانش‌پژوه بر اساس نسخه «غنی-فیاض» و نسخه «ادیب پیشاوری و نسخه دکتر فیاض». تهران: هیرمند، ۱۳۷۶.
📔جهاندیده، عبدالغفور (۱۳۹۶). «فرهنگ لغت فارسی-بلوچی». تهران: انتشارات معین.

#تاریخ
#پس_از_اسلام
#فرهنگ_و_رسوم
@balochs_history

مراسم و آیین‌های نوروزی و بهارگاهی در بلوچستان

🔰بخش اول

🟡مراسم هَـلـک‌‌لَـڈّی یا گِـدام‌لـڈّی
این مراسم نیز در منطقه سرحد و به‌معنای خانه‌تکانی و جابه‌جایی محل سکونت و جابه‌جایی سیاه‌چادرها از منطقه زمستانی به منطقه بهاری و تابستانی برای استفاده از مراتع و چراگاه‌ها است. در گدام‌‌لڈّی عشایر بلوچ طی مراسمی ویژه در اوایل بهار سیاه‌چادرها را گردآوری می‌کنند و زنان لیکوهایی (آواز محلی) با مضامین وداع و خداحافظی می‌خوانند. سپس به رهبری ریش‌سفید یا سردار طایفه به منطقه بهاری می‌کوچند. پس از رسیدن به منطقهٔ بهاری نیز گرد هم آمده و جشن می‌گیرند و لیکو می‌خوانند.

🟢مراسم بهارچرانی
عشایر و دامداران بلوچ همزمان با فرارسیدن بهار که زمین طراوت ویژه‌ای به خود می‌گیرد، درختان شکوفه می‌زنند و بهار به طبیعت جان تازه‌ای می‌بخشد؛ گوسفندان خود را کنار آب روان می‌برند و به شستن و تميز كردن احشام خود می‌پردازند. سپس پشم گوسفندان را چیده و شاخ آن‌ها را می‌آرایند.
پس از شستن و پشم‌زنی گوسفندان، زنان بلوچ با رنگ‌هایی که از حنا یا پوست انار تهیه کرده‌اند پشم گوسفندان را رنگ می‌کنند و نقش‌هایی متنوع و به‌خصوص بر آنها می‌زنند.
دام‌های هر طایفه نقش و نگار ویژهٔ خود را داشتند. سپس با آویختن زنگوله به پا و گردن دام‌ها، به سوی چراگاه‌های جدید و سرسبز می‌رفتند. رهگذران با مشاهدهٔ این صحنه به فرارسیدن نوروز و بهارگاه پی‌ می‌بردند.

🔴پخت حلوای مَدر
حلوای مَدر: با فرا رسیدن سال، عشایر سرحدی کره و خامه‌هایی را که تهیه کرده‌اند با آتش و سه‌پایه و دیگ مخصوص، به روغن حیوانی تبدیل کرده و باقی‌مانده خامه و کره را به‌همراه آرد گندم و ذرت خرد شده و خرمایی که از مکران تهیه کرده‌اند یا دوستان و آشنایان به‌عنوان هدیهٔ بهاری برایشان فرستاده‌اند مخلوط می‌کنند و حلوای مخصوصی به‌نام حلوای مَدَر تهیه می‌کنند. این حلوا را به دوستان و آشنایان خود تقدیم می‌کنند.

#فرهنگ_و_رسوم
#غذاها
@balochs_history

🍃 موسیقی زیبای ایرانی
🍃 با صدای بانو : #هایده
🍃 تار : استاد #فرهنگ_شریف

بنوشید و سرمست شوید از قطعه آوازی بسیار زیبا با تار روح نواز شادروان #فرهنگ_شریف و نوای جاودانه  #هایده

پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

🍃 ترانه زیبای #ایرانی
🍃 نام ترانه : #فرهنگ_ایرانی
🍃 با صدای : #افضل_شاه_شادی خواننده اهل #تاجیکستان
🍃شعر از شاعر #ایرانشهری_افغانستان : #نجیب_باور


پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

☸️مشاغلِ گورستانی و اِمرارِ معاش در گورستان های کشور

✍️محمدباقر تاج الدین

✅نگاهی به وضعیت گورستان ها در ایران نشان می دهد که به مکانی برای ایجاد و راه اندازی مشاغل گوناگون متنوع از یک سو و امرار معاش و تأمین بخشی از نیازهای زندگی کسر قابل توجهی از شهروندان شده است. این موضوع بیش از همه در گورستان های بزرگ و مشهور مانند بهشت زهرای تهران مشهود است. مشاغل گوناگونی که در بهشت زهرا شکل گرفته اند بسیار جای تأمّل و بررسی دارد. از گل فروشی های فراوان که کیلومترها پیش از رسیدن به بهشت زهرا در حال فعالیتند تا گریه کن های اجاره ای، نماز میت خوان ها، مداحان و روضه خوان ها، صندلی و میکروفون کرایه ای ها، گدایان فراوان، بازار گسترده سنگ قبر فروشی، رستوران ها و تالارهای پذیرایی فراوان، وانت بارهای کرایه ای برای حمل بار، خودروهای مسافربر، آمبولانس های فراوان برای حمل جنازه، تهیه کنندگان آگهی های ترحیم و بنر، دکّه های فروش مواد غذایی، میوه و آب معدنی، دستفروشان، قرآن خوان ها، دعا خوان ها، رنگ زن ها و نقاش ها که سنگ قبرها و نرده های اطراف آن ها را رنگ می زنند، گلاب فروشان و گلاب ریزان بر سر گورها، قبرشویی، شمع فروشی و شمع روشن کن ها، پاشیدن گندم بر سر قبرها و چندین شغل دیگر.

✳️بسیاری از شهروندان ممکن است در بادی نظر بهشت زهرا و سایر گورستان ها را صرفاً فضایی برای دفن مرده ها و گریه و زاری بدانند اما غور و بررسی بیش تر در این فضا موضوع را بسیار متفاوت جلوه می دهد. حالا دیگر فقط این مردگان نیستند که در گورستان ها آرام خوابیده اند بلکه بیش از آن ها این زندگان اَند که در این گورستان ها کسب و کارهای گوناگونی راه انداخته اند و از این طریق به اِمرار معاش می پردازند. چه دنیای عجیبی و البته چه جامعه و کشور عجیبی داریم که گورستان های آن به مکانی برای ایجاد اشتغال کاذب بدل شده اند. شاید برخی بگویند هنگامی که کارخانه ها و کارگاه های کشور یکی یکی رو به تعطیلی می روند و انبوهی از کارگران از کار بیکار می شوند باز خدا این مردگان را بیامرزد که چنین فضایی به واسطۀ مرگ شان ایجاد شده است تا انواع مشاغل سر برآورند و عده ای به امرا معاش بپردازند!!!
❇️در تحلیل و تبیین بروز و ظهور چنین وضعیت دردآوری درخصوص گورستان های کشور و به ویژه بهشت زهرای تهران به نظر می رسد مهم ترین دلیل گسترش این وضعیت بغرنج و البته زشت و زننده برای کشور را باید در ناگوار شدن اوضاع اقتصادی و در پیِ آن رکود تولید، کمبود شغل، کمبود درآمد، افزایش فقر و محرومیت و بدتر شدن زندگی شهروندان محروم و طبقۀ پایین جامعه جستجو کرد. در همین راستا نگاهی به افزایش سایر مشاغل کاذب در کشور و به ویژه کلان شهرها و شهرهای بزرگ از وانت بارهای میوه فروش در بسیاری از محلات و خیابان ها گرفته تا دستفروشان متروها و اتوبوس ها، گدایان خیابانی، دادزن های مغازه های مختلف، خط نگهدارها، تابلودارها و ده ها شغل کاذب دیگر همگی را نشانه هایی از رکود اقتصادی و افزایش بیکاری و سیل مهاجرت بیکاران به شهرها و گسترش فقر و محرومیت دانست.

✅البته دلیل فرهنگی نیز در جهت تبیین این وضعیت در کنار دلیل اقتصادی قابل ارائه است به گونه ای که در فرهنگ ما ایرانیان توجه به گورستان ها و مردگان و به ویژه رفتن و حضور در این مکان ها خودبخود زمینه را برای گسترش مشاغل کاذب و این وضعیت نه چندان خوشایند فراهم نموده است. برای مثال هنگامی که بستگان و اطرافیان هر فرد درگذشته ای انواع نوشیدنی ها و خوراکی ها را با خودشان بر سر گورها می برند و یا خواهان برگزاری مراسم گسترده و آن چنانی برای کفن و دفن مردگان شان هستند، آشکار است که مشاغل مورد اشاره نیز امکان بروز و ظهور می یابند. همۀ ما بارها دیده ایم که در گورستان ها انواع خوراکی ها و نوشیدنی ها بر سر گورها توزیع می شود و در نتیجه عده ای فقیر و یا حتی افراد غیر فقیر از این موقعیت های به وجود آمده استفاده می کنند. یا خرید دسته گل های گران قیمت در برخی مراسم های تشییع که پس از آن هم دور ریخته می شوند. یا خرید و استفادۀ سنگ قبرهای گران قیمت، انواع بنرها، برگزاری مراسم های گوناگون و چندین اقدام مشابه دیگر واقعاً چه توجیه عقلانی و منطقی ای می توان برای چنین کردارهایی ارائه نمود؟ خلاصه این که این گورستان ها و مشاغلی که در آن جاها ایجاد شده اند دنیای قابل مطالعۀ جالبی به نظر می رسند!!!

#گورستان
#مشاغل_گورستانی
#فقر
#اقتصاد
#فرهنگ


@tajeddin_mohammadbagher