🔻تبعات خاموشی رودها و تاراج آبخوان‌ها!🔻

🇮🇷 @darvishnameh

1️⃣ نخستین‌ هشدار لرزه‌خیزی برای سد قد فودا - Quedd Fodda - در الجزایر - سال ۱۹۳۲ - ثبت شده است.

2️⃣ تا سی سال پیش، پیوند بین لرزش زمین با هفتاد سد ثابت و گزارش شد - H.K Gupta, 1992, USCOLD

3️⃣ پاتریک مک‌کالی، عضو کمیته سد و توسعه سازمان ملل در کتابش به تاثیر سدسازی در پنج زمین‌لرزه از نه زمین‌لرزه رخ داده در دهه هشتاد در هند اشاره می‌کند.

4️⃣ شدیدترین زلزله‌ای که از یک مخزن ناشی شده - به بزرگی ۶.۳ ریشتر - در ایالت ماهاراشتارا هند - در ۱۱ دسامبر ۱۹۶۷ - که یک روستا را با خاک یکسان و ۱۸۰ نفر کشته و ۱۵۰۰ نفر مجروح شدند. اما فاجعه زمین‌لغزش ناشی از سد وایونت در منطقه آلپ ایتالیا - چهارمین سد مرتفع جهان - در سال ۱۹۶۳ منجر به مرگ ۲۶۰۰ نفر شد.

5️⃣ حقیقت این است که تعداد فاجعه‌های سدسازی و تاراج سفره‌های آب زیرزمینی و تحریک گسل‌های مناطق تحت اثر در طول یک قرن اخیر بسیار زیاد است. ماجرای زلزله رودبار در مجاورت سد منجیل، زلزله‌های اخیر حوضه آبخیز دریاچه ارومیه در اثر تاراج آبخوان‌ها، حفر بیش از هشتاد هزار حلقه چاه و ساخت ۹۹ سد مخزنی و زلزله مهیب ترکیه و سوریه در شمار آخرین موارد آن است که شک ندارم اگر امکان دسترسی آزاد پژوهشگران فراهم شود، واقعیت‌های زنهاربخش‌تری آشکار خواهد شد.

6️⃣ تفکرِ مسلح به ثروت، قدرت و تزویر که حیاتش در غلبه تفکر سازه‌ای در مدیریت و کوبیدن بر طبل وابستگی معیشتی بیشتر به منابع آب است، تردیدی نیست که با ابزارهای قدرتمند رسانه‌ای خود می‌کوشد تا هشداردهندگان را مشتی فعال احساساتی محیط‌زیستی خطاب کرده که فهمی از ضروریات توسعه ندارند. اما واقعیت این است که ما صد و چهل میلیاردمتر مکعب - ده رودخانه به بزرگی آورد متوسط کارون - بیشتر از آنچه وارد آبخوان‌هامان شده در طول چهار دهه گذشته برداشت کرده و زمین زیر پای‌مان را خالی کرده‌ایم. بترسید از خشم طبیعت!

7️⃣ کلام آخر آنکه درست است ما در یک منطقه زلزله‌خیز قرار داریم و عامل اصلی وقوع زلزله نمی‌تواند انسان‌ساز باشد؛ اما یادمان باشد با افزایش فشار به پوسته زمین در اثر سدسازی، تونل‌های انتقال آب، آزمایش‌های اتمی و تاراج منابع آب زیرزمینی و استخراج آب‌های ژرف و فسیلی، بر ابعاد شکنندگی و تحریک گسل‌ها در فلات ایران می‌افزاییم.

🔻 کتاب "پیامدهای محیط‌زیستی سدهای بزرگ" اثر پاتریک مک‌گالی با ترجمه فاطمه ظفرنژاد را بخوانید، حتی اگر بیست سال پیش آن را خوانده باشید!

#زلزله_ترکیه
#عقوبتهای_غلبه_تفکر_سازه_ای
#محمد_درویش

https://www.instagram.com/p/CoX8lhvr7JF/?igshid=YmMyMTA2M2Y=

🔻دردِ بی‌درمانِ تهران نشانه چیست؟🔻

🇮🇷 @darvishnameh

1️⃣ گاه در سفر به شهرهای دور از تهران با هموطنانی روبرو می‌شوم که با حسرت از مزایای تهران سخن گفته و گلایه می‌کنند که بهترینِ هر چیزی را می‌توان در تهران یافت!

2️⃣ تهران اما برای اغلب ما تهران‌نشین‌ها یک دوزخ واقعی است؛ شهری که رسماً سخن از مرگ سالانه پنج‌هزار و پانصد نفر از شهروندانش در اثر آلودگی هواست؛ سخن از هشت تا ده درصد مرده‌زایی در نوزادانش به دلیل مستقیم آلودگی هوا؛ سخن از هفت‌هزار نزاع در هر صدهزار جمعیتش؛ سخن از بالاترین رقم فرونشست در بین پایتخت‌های جهان؛ سخن از تلف‌شدن دویست‌میلیارد دقیقه از وقت آدم‌هایش در ترافیک؛ سخن از آلودگی صوتی بالاتر از حد تحمل انسان - ۶۰ دسی‌بل - در بسیاری از محله‌هایش؛ سخن از بالاترین رقم فحشا، کاهش سن اعتیاد به مواد مخدر، دزدی مسلحانه و طلاق؛ سخن از انبوه‌ترین تراکم زندانی؛ سخن از بیشترین سرانه شکایت در محاکم دادگستری؛ سخن از شتاب درگیری مردم با بیماری‌های غیرواگیر چون دیابت، کبدچرب، فشار خون و سکته قلبی و سخن از بیشترین آسیب‌پذیری نسبت به خطر وقوع زلزله با شانزده گسل فعال و تراز منفی آبخوان‌هایش و ...

3️⃣ چنین شهر خطرناکی چرا باید گران‌ترین شهر ایران هم باشد؟ شهری در آستانه دریوزگی شدید آبی و چنین وابسته به منابع آب لواسان، لار، آمل، کرج، طالقان و سپیدرود؛ فاقد یک جریان باد قابل قبول و متاثر از پدیده مهلک جزیره‌گرمایی چرا باید همچنان پرخواهان باشد؟ چرا شهری که ظرفیت زیستی‌اش ۳میلیون نفر است، باید چهار برابر این رقم را در خود جای داده و ده برابر این رقم هم تردد روزانه را تحمل کند؟

4️⃣ حقیقت این است که اغلب تهرانی‌ها انتخاب دیگری ندارند؛ کمینه آزادی‌های مدنی در تهران بیشتر، سرک کشیدن به کار مردم کمتر و انتخاب سبک زندگی دلخواه کم‌هزینه‌تر است. دقیقاً به همین دلیل است که بیشتر مهاجرت همیشگی به خارج از ایران هم از تهران ثبت شده است! وقتی دیگر فضایی برای نفس‌کشیدن باقی نمانده و یا گشایشی در آن سوی مرزها چشمک زند ...

5️⃣ آقای حکومت! یادت باشد اگر این همه سد و طرح‌های انتقال آب برای تهران اجرا نکرده بودی؛ اگر بهترین دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، مال‌ها و مراکز فرهنگی در تهران جانمایی نشده بود و اگر پایتخت سیاسی را پس از پایان جنگ از تهران منتقل کرده بودی، حالا با چنین سیاهچاله و بختک مرگباری روبرو نمی‌شدی!

6️⃣ تلخ‌تر و دهشتناک‌تر از همه آنکه هنوز برای بخش قابل توجهی از حکومت، توصیف‌های ارایه شده در این یادداشت هیچ نسبتی با تهرانی که می‌شناسند، ندارد! وگرنه چگونه شعار انتخاباتی قالیباف می‌توانست این باشد: به من رای دهید تا ایران را تهران کنم؟! و این از هر کابوسی، وحشتناک‌تر است؛ یک دردِ بی‌درمان که نشانه ناکارآمدی حکومت در بهره‌گیری از خرد جمعی در قلب تپنده خویش است، جایی که علی‌القاعده بیشتر متخصص باتجربه و بهترین دانشگاه‌ها و موسسه‌های پژوهشی را در اختیار دارد.

#سیاهچاله_ای_به_نام_تهران
#محمد_درویش

https://www.instagram.com/p/CpkpgAyozhR/?igshid=YmMyMTA2M2Y=

🍄 سیزده پیمانِ سیزده بدر!🍄

🇮🇷: @darvishnameh

1⃣ پیمان می‌بندیم به نحوی رانندگی کنیم که منجر به مرگ هیچ جانداری نشود (بیشینه سرعت در هنگام عبور از جاده‌های همجوار با مناطق حفاظت شده ۴۰ کیلومتر در ساعت است)؛

2⃣ پیمان می‌بندیم به جای افروختن آتش با چوب یا خرید ذغال، از کپسول‌های سفری گازی کوچک قابل شارژ استفاده کنیم؛

3⃣ پیمان می‌بندیم جز ردپا چیزی در طبیعت باقی ننهیم؛

4⃣ پیمان می‌بندیم از هر نوع آلودگی صوتی، مواد منفجره و ترقه پرهیز کنیم، زیرا گوش حیوانات چندین برابر گوش انسان به صدا واکنش نشان داده و حساس است؛

5⃣ پیمان می‌بندیم هرگز با خودرو از فاصله صدمتری به محیط‌های ساحلی و تالابی نزدیک‌تر نشویم.

6⃣ پیمان می‌بندیم از همیشه صبورتر، پذیراتر و بخشنده‌تر بوده و هرگز شروع‌کننده هیچ نزاعی در طبیعت نخواهیم بود.

7⃣ پیمان می‌بندیم از ظروف یکبار مصرف و پلاستیکی استفاده نکرده و مروج سبک زندگی نزدیک به طبیعت باشیم.

8⃣ پیمان می‌بندیم سبزه‌های هفت سین را در خیابان‌ها و طبیعت رها نکرده، آنها را با راهنمایی سمن‌ها به شهرداری‌ها، واحدهای دامداری و پرورش اسب تحویل دهیم تا یا کمپوست شود و یا خوراک دام.

9⃣ پیمان می‌بندیم ماهی‌های سرخ هفت سین را فقط در استخرها و حوضچه‌های بسته رها کرده و آنها را وارد رودخانه‌ها و تالاب‌ها نکنیم.

0⃣1⃣ پیمان می‌بندیم اگر زباله‌ای را در طبیعت رهاشده دیدیم یا اگر آتش نیمه خاموشی را یافتیم، نگوییم به ما مربوط نیست!

1⃣1⃣ پیمان می‌بندیم نه فقط ته سیگار در طبیعت رها نکنیم، بلکه ته سیگارهای رهاشده را هم جمع‌آوری کنیم.

2⃣1⃣ پیمان می‌بندیم شماره خودروهایی که سرنشینان آنها دور از چشم پلیس زباله از شیشه اتومبیل‌شان به بیرون پرتاب می‌کنند را یادداشت کرده و به نزدیکترین مامور پلیس گزارش دهیم (جریمه پرتاب زباله از خودرو، ۳۵ هزارتومان است که امیدوارم افزایش یابد).

3⃣1⃣ و سرانجام پیمان می‌بندیم هیچ گیاه وحشی را نکنده و از طبیعت جدا نسازیم، وارد حریم مزارع کشاورزی نشده، خودرو خود را در کنار رودخانه‌ها و تالاب‌ها نشوییم، در مصرف آب صرفه‌جویی کرده و مواد شوینده را در محیط‌های آبی و طبیعت رها نسازیم.

#سیزده_پیمان_سیزده_بدر
#محمد_درویش

🙏اگر پسندیدید، لطفاً نشرش دهید🙏

https://t.me/darvishnameh

🟢 عبرت‌های سدسازی در اسپانیا!🟢

📚 @darvishnameh

1️⃣ بیش از شش دهه از غرق شدن کلیسای سنت روما دسائو در کاتالونیا اسپانیا در مخزن یک سد می‌گذرد؛ کلیسایی که قدمت آن به قرن یازدهم میلادی می‌رسد!

2️⃣ اینک به دلیل خشکسالی و کاهش حجم مخزن سد سائو، همانطور که در تصاویر می‌بینید، این کهن‌سازه شگفت‌آور از زیر آب بیرون آمده و شگفتا که هنوز تقریباً استقامت خود را حفظ کرده است!

3️⃣ واقعاً دست مریزاد به معمارش و اخلاق کاری تحسین‌برانگیزش! یادم آمد که در همین سیل اخیر در لرستان، دست‌کم چهل پل کاملا تخریب شد که قدمتی کمتر از بیست و پنج سال داشتند و یا بسیاری از سازه‌ها که در اثر زلزله‌ای کمتر از شش ریشتر در آذربایجان و کرمانشاه فروپاشیدند!

4️⃣ شک ندارم که اگر امروز مسوولین ایالت کاتالونیا اسپانیا می‌خواستند به بهانه تامین آب شرب، کشاورزی و صنایع اطراف بندر بارسلونا چنین سدی را احداث کنند، بسیاری از مردم در اسپانیا و اتحادیه اروپا با آن مخالفت می‌کردند که چگونه اجازه می‌دهید چنین سازه کهن و ارزشمندی قربانی غلبه تفکر سازه‌ای در مدیریت آب شود؟ اصولاً چرا نباید به بازچرخانی آب، تصفیه فاضلاب‌ها و حتی نمک‌زدایی از دریای مدیترانه فکر کرد؟

5️⃣ مسوولین اسپانیا با نگرانی اعلام کرده‌اند که این کشور برای سومین سال پیاپی دچار خشکسالی شده و باید خود را برای سپری‌کردن یک دوره طولانی‌تر خشکی با توجه به خطر جهان‌گرمایی و تغییر اقلیم آماده کند. آژانس هواشناسی Aemet اعلام کرده که میزان متوسط افزایش دمای این کشور از زمان ساخت این سد، حدود دوبرابر متوسط جهانی - ۱.۶ درجه سانتیگراد - بوده است.

6️⃣ وقتی اروپا درگیر چنین فاجعه‌ای شده، آشکار است که وضعیت در کشورهایی مانند ایران که در کمربند خشک جهان مستقرند، تا چه اندازه آسیب‌پذیرتر است. کاهش بیست و یک درصدی وسعت یخچال‌های ایران در کمتر از یک دهه اخیر، آشکارا ناقوس خطر را به صدا درآورده است. به جای ساخت سدها و طرح‌های انتقال آب بیشتر، به جای دستکاری بیشتر سرچشمه رودخانه‌ها در زاگرس و البرز، باید مصرف آب را کم کرد و به سوی اقتصادی تغییر مسیر داد که آب‌محور نباشد. وگرنه ظهور بحران‌های شدید ناشی از مهاجرت‌های اقلیمی و تنش‌های امنیتی در شهرهایی چون اصفهان، تهران، یزد، تبریز و ... که با دریوزگی آبی مواجه‌اند، اجتناب‌ناپذیر است. یورش مردم به سمت شمال دامنه‌های البرز، حتی همین امروز هم خطرناک و دارای تبعاتی جبران‌ناپذیر است. تولید برق به جای مصرف آب باید با استحصال آفتاب شکل بگیرد و به اقتصادی آب‌محور سریعاً بدرود گفت.

#نه_به_اقتصادی_آب_محور
#محمد_درویش

https://www.instagram.com/reel/Cq2XxBGoaF-/?igshid=MTIyMzRjYmRlZg==

🟢 آیا هنوز فرصت تغییر برای مقابله با تغییر اقلیم باقی است؟🟢

📚 @darvishnameh

✍️ گفتگوی بی‌بی‌سی فارسی با امین دزفولی دانشمند ایرانی شاغل در ناسا و محمد درویش در ۱۶ دقیقه - ۴ مرداد ۱۴۰۲

#جهانگرمایی
#تغییراقلیم
#محمد_درویش

https://youtu.be/HsuskSDj2jo

🟢 زندگی چگونه معنا می‌یابد؟ 🟢

📚 @darvishnameh

1️⃣ با رئوف آذری، مهدی مجتهدی و حسین ورجاوند رفته بودیم به سلین؛ آبادبومی در دیار هورامان، سکونتگاهی زیبا در کنار سیروان - مهم‌ترین رودخانه کردستان عزیز، تا از کارهای ارزشمند یک جوان متخصص گیاهشناس، محفوظ ادوای بازدید کرده و بتوانیم یک بهانه سرکردنِ زمستان جدید در زاگرس معرفی و حمایت کنیم.

2️⃣ کاک عارف ادوایی راننده یک نیسان آبی بود که ما را از سلین به ارتفاعات کوه‌سالان برد، حدود ۶ ساعت با او همسفر بودیم و پیوسته درنگ می‌کرد تا سیگاری دود کند! می‌گفت: روزی دو پاکت سیگار می‌کشد و ششصدهزارتومان در ماه برای این عادت هزینه می‌پردازد!

3️⃣ اتفاق عجیب اما آن بود که درگیر بحث‌های محیط‌زیستی ما در پناهگاه کو‌ه‌سالان شد و حدود دو ساعت لب به سیگار نزد و فقط با دقت گوش می‌کرد ... بقیه ماجرا را در کلیپ می‌توانید تماشا کنید.

4️⃣ اراده کاک عارف برای ترک سیگار و رفتار تشویقی رئوف آذری عزیز، یک برگ جدید و فراموش‌نشدنی از زندگی ما را در این سفر رقم زد. همسر و دو دختر کاک عارف هم بسیار از رئوف قدردانی کردند و اینکه بتوانی یک خانواده را به صورت ناغافلکی چنین خوشحال کنی، خودش عین زندگی است! نیست؟

#دلیل_حال_خوب_هم_باشیم
#دلنوشته_های_محمد_درویش

https://youtu.be/Rl9skXpvUzk

.
🟢 آشنایی با شگردی بومی در دیار هورامان، نشانه همزیستی خردمندانه با طبیعت! 🟢

📚 @darvishnameh

1️⃣ محفوظ ادوای، دانشجوی مقطع دکتری گیاه‌شناسی دانشگاه تهران است و تا دو ماه دیگر از رساله خود دفاع می‌کند. یک جوان سختکوش و عاشق طبیعت ایران که تاکنون ده‌ها گونه جدید از طبیعت ایران به جهانیان معرفی کرده و به آینده‌اش بسیار امیدوارم. او اهل روستای سلین در کنار رودخانه سیروان است و ده‌ها ابتکار برای کارآفرینی و مقابله با متروکه‌شدن روستاهای زاگرس در ذهن دارد.

2️⃣ با مهدی مجتهدی و حسین ورجاوند به نزدش رفته بودیم تا بلکه بتوان به کمک بنیاد ایفا از او و ایده‌های نابش، سزاوارانه‌تر حمایت کرد.

3️⃣ اینجا بام کوه‌سالان است و او به کمک هم‌ولایتی‌های خود کوشیده تا سنت دیرینه برف‌چاله - pese - را دوباره ژینایی بخشد. برف‌چاله‌ها سبب ذخیره برف در فصل گرم و فراهم‌کردن آب برای اهالی کوهستان از جمله، وحوش، پرنده‌ها، پروانه‌ها و زنبورها شده و مجال تغذیه آرام سرچشمه‌ها و کاهش ضریب هرزآب و فرسایش خاک را فراهم می‌کند.

4️⃣ محفوظ علاوه بر این، ایده‌هایی برای تبدیل گورستان‌های متروک و قدیمی روستا به پردیس‌های ارغوان دارد که از چوبش می‌توان برای سبدبافی هم استفاده کرد. به آینده او بسیار امیدوارم و شک ندارم که می‌توان یک سعید انصاریان جدید را در دیار هورامان به زودی رونمایی کرد. خداوند پشت و پناهش باشد.

5️⃣ محفوظ از جمله جوانان کاربلد و مصممی است که می‌گوید: آنجا که امید به پایان می‌رسد، برماست که امیدی جدید بیافرینیم. دمش گرم که می‌ماند و هورامان را، کردستان را، زاگرس را و ایران را می‌سازد به رغم همه سازهای ناکوک و ذهن‌های زنگ‌زده و حقیری که نخبه‌گریزی همچنان در دستور کارشان است.

#محفوظ_ادوای
#بنیاد_ایفا
#محمد_درویش
#هورامان

https://youtu.be/GBJrgAyi7iU

🟢 چرا مشکل اصفهان با انتقال آب، بیشتر خواهد شد؟ 🟢

📚 @darvishnameh

1️⃣ اصفهان هم‌اکنون یکی از آلوده‌ترین شهرهای ایران و جهان است. همین هفته گذشته شاخص آلودگی از مرز سیصد و چهل و پنج - بیش از سه برابر حد مجاز - هم عبور کرد. دلیل این آلودگی انباشت و تراکم بی‌سابقه واحدهای صنعتی آلاینده و آب‌بر در سطح این استان، به ویژه در حوضه آبخیز زاینده‌رود است. تامل‌برانگیزتر آنکه وقتی به اهداف و برنامه‌های آینده اغلب این ابر واحدهای صنعتی می‌نگریم، جملگی در پی گسترش فعالیت خود و افزایش سطح موثر برای واحدهای جدید و ایجاد شاخه‌های تازه‌تاسیس بیشتر هستند و تنها دلیلی که شتاب رشد آنها کند است، محدودیت منابع است! به عبارت ساده‌تر، چنانچه آب از دریای عمان، سد خرسان، بهشت‌آباد، خلیج فارس و یا تصفیه فاضلاب‌های شهری در اختیارشان قرار گیرد، به سرعت به سمت توسعه و گسترش کسب و کار ویرانگرشان اقدام می‌کنند. بنابراین، نباید اجازه دهیم هزاران میلیارد تومان خرج آوردنِ آبی شود که سبب تشنگی، آلودگی و فروپاشی شتابان‌تر دیار زنده‌رود را فراهم می‌آورد.

2️⃣ حقیقت تلخ آن است که نظام تدبیر در کشور از بلوغ لازم برای درک شرایط ادافیکی و زیست‌اقلیمی فلات ایران برخوردار نیست و تاسف‌آورتر آنکه علاقه‌ای به شنیدن و اصلح خود هم ندارد و پیوسته منتقدین را طرد یا فراری می‌دهد. بنابراین همانگونه که دادن چاقویی تیز به یک کودک پنج‌ساله نه‌تنها برایش ارزشی ندارد، بلکه ممکن است سبب جراحت خود یا دیگران را هم فراهم کند، به چنین تفکری که اصفهان، یزد و بخش‌هایی از کرمان، سمنان، البرز، تهران، خراسان، اصفهان، بوشهر، فارس، مرکزی، خوزستان، آذربایجان شرقی، گلستان و همدان را نابود کرده، نباید چاقو یا شمش طلا پیشکش کرد.

3️⃣ نگاه کنید که نتیجه اجرای طرح‌های انتقال آب، چگونه به افزایش مهاجرت از استان‌های زاگرس‌نشین که با شدیدترین نرخ بیکاری روبرو هستند به اصفهان و یزد همراه شده و حتی نسبت جنسیتی را به شدت تغییر داده، به نحوی که هم‌اکنون در یزد به استناد پژوهش‌های اردشیر گراوند و همکارانش، در ازای هر یکصد زن، ۱۱۰ مرد وجود دارد در حالیکه حالت طبیعی آن وجود ۱۰۳ مرد برای هر ۱۰۰ زن است. رخدادی که به بی‌بندوباری اجتماعی و افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی در یکی از امن‌ترین و آرام‌ترین استان‌های ایران - یزد - منجر شده است.

4️⃣ این گفتگو را ورق زده و در اسلایدها بخوانید و به اشتراک نهید. راه سعادت ایران در تغییر چیدمان توسعه و معرفی اقتصادی است که آب‌محور نباشد. آب یک کالای زیستی است و برای بسترسازی تداوم حیات در این سرزمین ضروری است، او را چون یک کالای اقتصادی به حراج ننهاده و خون‌فروشی نکنید. مواظب رگ‌های حیات ایران‌بانو باشیم. همین و تمام.

#نه_به_انتقال_آب
#زاینده_رود_فصلی_نیست
#محمد_درویش

https://www.entekhab.ir/fa/news/740747

🟢 ستاره‌ای در قائم‌شهر که از او بی‌خبریم!🟢

📚 @darvishnameh

1️⃣ به جرات می‌گویم که بخش‌هایی از مازندران در قلمرو قائم‌شهر و سوادکوه در شمار ارزشمندترین سایت‌های باستانی ایران و شاید جهان باشد که متاسفانه هنوز بیشتر از آنکه مورد توجه وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی باشد، مورد توجه گنج‌یاب‌ها و سوداگران قاچاق اشیای عتیقه است که اغلب آنها از رانت‌های شبه‌دولتی تا تمام‌دولتی و حکومتی هم بهره‌مند هستند!

2️⃣ امیدوارم انتشار این گزارش سبب شود تا متولیان این حوزه با حساسیت بیشتر ورود کرده و پاسخگوی مطالبه دلسورانی چون عباس نامدار باشند که هم‌اکنون دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد ایران‌شناسی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران است. پیش‌تر هم به نگرانی‌های دلسوزان دیگر منطقه چون احمد باوند سوادکوهی در مورد غار اسپهبد خورشید و فعالیت‌های معدنی مخرب در اطراف آن اشاره کرده بودم.

3️⃣ بر فعالان حوزه میراث و محیط‌زیست در مازندران است که متحدتر از همیشه نشان دهند که کسی نمی‌تواند از خط قرمز آنها، یعنی تاراج مایملک فرهنگی، تاریخی و محیط‌زیستی‌شان عبور کند.

#قائم_شهر
#سوادکوه
#ارزشهای_تاریخی
#محمد_درویش

https://youtu.be/zIPNegUVewE?si=9F6ROi-71Tmig_7V