ﮔﻔﺖ ﺑﺎﺑﺎ ﭼﻪ ﺯﯾﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﮔﺮ
ﺑﺸﻨﻮﯼ ﯾﮑﺒﺎﺭ ﺗﻮ ﭘﻨﺪ ﭘﺪﺭ
✍️ #ﻣﻮﻟﻮﯼ

ﻃﻔﻞ ﺗﺎ ﮔﯿﺮﺍ ﻭ ﺗﺎ پوﯾﺎ ﻧﺒﻮﺩ
ﻣﺮﮐﺒﺶ ﺟﺰ ﺷﺎﻧﻪ ٔﺑﺎﺑﺎ ﻧﺒﻮﺩ
#ﻣﻮﻟﻮﯼ

ﺳﺮ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ ﭘﯿﺮ ﮐﻬﻦ
ﺟﺎﻥ ﺑﺎﺑﺎ ﺳﺨﻦ ﺩﺭﺍﺯ ﻣﮑﻦ
✍️ #ﺳﻌﺪﯼ ‏

ﭘﺴﺮ ﻣﺮﺩ ﺗﻬﯽ ﮐﯿﺴﻪ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺯﯾﺒﺎ
ﮔﺮﭼﻪ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭ ﮐﯿﺴﻪ ﮐﻨﺪ ﭘﺮ ﺑﺎﺑﺎ
✍️ #ﺍﻭحدی

ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﭘﺪﺭ ﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻣﻪ ﭘﺎﮎ
ﻫﻤﯽ به آﺳﻤﺎﻥ ﺑﺮ ﭘﺮﺍﮔﻨﺪ ﺧﺎﮎ
ﺑﺪﻭ ﮔﻔﺖ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺏ ﮐﺎﺭ ﺁﺯﻣﺎﯼ
ﭼﻪ ﺩﺍﺭﯼ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﯿﺮﻩ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﯼ
✍️ #ﻓﺮﺩﻭﺳﯽ ‏

ریشه هندواروپایی این واژه:

جولیوس_پکرنی زبان‌شناس به نام و شناخته شده، ریشه پرتو هند و اروپایی این واژه را در پارسی و سایر زبان‌های اروپایی pap(p)a بمعنای daddy و meal دانسته. واژگان páppas در یونانی باستان و pāpa در لاتین و سایر خوانش‌های این واژه در زبان‌های اروپایی و ایرانی برگرفته از همین ریشه‌اند.
.
نکات تکمیلی :

#سوان_نیشانیان، زبان‌شناس شناخته شده ترکیه‌ای هم واژه baba به معنای بابا را در ترکی برگرفته از زبان‌های هند و اروپایی همچون پارسی دانسته و یاد کرده است که واژه بابا در پارسی نو از پارسی کهن papak گرفته شده است.

#ارکان_کیراز هم در برگه ۴۴ فرهنگ اتیمولوژی خود واژه bab و‌ baba در ترکی را پارسی دانسته است.

در سایر بنمایه‌های زبان‌شناسی و بنمایه‌هایی همچون دانشنامه جهان اسلام، بابا و ماما واژگانی جهانی با ریشه نوستراتیک دانسته شده‌اند که برگرفته از زبان کودکان‌اند و در زبان‌های گوناگون جهان ریتمی یکسان دارند.
با حرف ب: baba و abba با حرف پ: papa و appa . با حرف م: mama و amma با حرف د: dada و adda با حرف ت: tata و atta و... برای نمونه همین واژه atta در بسیاری از زبان‌های هند و اروپایی همچون یونانی باستان، لاتین، هیتی، آلمانی و... کاربرد داشته و دارد. همچنین واژه tata در زبان‌های پارسی باستان و سانسکریت کاربرد داشته و هنوز هم در برخی گویش‌های ایرانی همچون لری، تات بمعنای عمو و پدر به کار می‌رود.

#مایکل_هش آذری‌شناس آلمانی در encyclopaedia of islam واژه بابا را از ریشه‌ای روشن دانسته که برای اشاره به پاژنام لروحانی در میان ترکان و سایر مردمان کاربرد داشته و نخستین بار در «پارسی نو» دیده شده است و آن را در پیوند با نام «بابک خرمدین» دانسته‌اند.
همچنین واژه چینی 爸爸 با خوانش bàba و به چم پدر را بنمایه‌ای دیگر برای بابا دانسته، بیک‌به شوند عدم حضور این واژه در متون متون کلاسیک چینی، این دیدگاه را ضعیف دانسته است.
وی همچنین اشاره می‌کند که تا پیش از سده هشتم میلادی واژه بابا در میان ترکان کاربردی نداشته است.
brillonline.nl/entries/encyclopaedia-of-islam-3/baba-COM_25077

واژه بابا در متون موجود از زبان‌های ترکی، نخستین بار در کتاب الادراک ابوحیان در 1312میلادی دیده شده است و در نوشته‌های کهن به خط اویغوری و یا اورخون دیده نشده است و این نشان میدهد که بابک ریشه‌ای در میان ترکان نداشته است:
www.etimolojiturkce.com/kelime/baba

بابک به عنوان یک نام در گذشته ایران‌زمین، افراد بسیاری نام بابک و یا همان پاپک را داشته‌اند:
@pasoookh

۱- #بابک وزیر #خسرو_انوشیروان:
ﺑﺎﺑﮏ ﺍﺻﻼﺡﮔﺮ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺟﻨﮕﻮﯾﺎﻥ ﺩﺭ درازای ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ ﺧﺴﺮﻭ ﺍﻧﻮﺷﯿﺮﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺪﻩ ۶ﻣﯿﻼﺩﯼ‏ ﺍﺳﺖ. ﻃﺒﺮﯼ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﯼ ﺍﺻﯿﻞﺯﺍﺩﻩ نامبردار ﺑﺮﺍﯼ ﻭﯾﮋﮔﯽ ﺑﺨﺸﻨﺪﮔﯽ ﻭ شایستگی‌اش ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﺎﺑﮏ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺟﻨﮕﺠﻮﯾﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺴﺮﻭ ﺍﻧﻮﺷﯿﺮﻭﺍﻥ برای بخشی ﺍﺯ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻧﻈﺎﻣﯽﺍﺵ ﺷﺪ.
ﻓﺮﺩﻭﺳﯽ ﺩﺭ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺍﯾﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﺬﻫﺒﯽ ‏ﻭ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺳﭙﺎﻩ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﺍﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﮐﺮﺩ ﺍﺳﺖ:
ﻭُﺭﺍ ﻣﻮﺑﺪﯼ ﺑﻮﺩ ﺑﺎﺑﮏ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ
ﻫُﺸﯿﻮﺍﺭ ﻭ ﺩﺍﻧﺎﺩﻝ ﻭ ﺷﺎﺩﮐﺎﻡ‏.

۲- بابک خرمدین:
ﺩﺭ همه بنمایه‌ها ﻧﺎﻡ ﺑﺎﺑﮏ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮﺩ. تاریخ نگاران ﺍﺭﻣﻨﯽ، ﺑﺎﺑﮏ ﺧﺮﻣﺪﯾﻦ ﺭﺍ ﮔﺎﻫﯽ ‏«ﺑﺎﺏ»، ﮔﺎﻫﯽ ‏«ﺑﺎﺑﻦ» ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ‏«ﺑﺎﺑﮏ» نگاشته‌‌ﺍﻧﺪ.
ﺑﻪ باور #ﮐﺮﻭﻥ، او ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺩﮊ ﺑﺬ، ﻧﺎﻡ ﺑﺎﺑﮏ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪ. ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺑﺎﺑﮏ ﯾﺎ ﭘﺎﭘﮏ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﭘﺪﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺎﻡ ﻧﯿﺎﯼ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﻧﯿﺰ ﺑﻮﺩه ﺍﺳﺖ.

مقاله‌ای مستند از بابک خرمدین:
rch.ac.ir/article/Details/5470 ‏

۳- بابک موبد آتشکده آناهیتا و پدر اردشیر ساسانی:
پاپک(ﺑﺎﺑﮏ) ﻣﻮﺑﺪ ﺁﺗﺸﮑﺪﻩ ﺁﻧﺎﻫﯿﺘﺎ ﺑﻮﺩ. ﺍﻭ ﺩﻭ ﭘﺴﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﻡﻫﺎﯼ ﺷﺎﭘﻮﺭ ﻭ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺩﺍﺷﺖ. ﺑﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﭘﺴﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﺵ، ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻩ ﺍﺷﮑﺎﻧﯽ، ﺍﺭﺩﻭﺍﻥ ﭘﻨﺠﻢ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﭘﺴﺮ ﺍﺭﺷﺪﺵ #ﺷﺎﭘﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﯾﺎﻟﺖ ﭘﺎﺭﺱ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﯿﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ. ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺍﺭﺩﻭﺍﻥ ﭘﻨﺠﻢ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺷﺪ.

بابک ساسانی در ایرانیکا :
www.webcitation.org/6BcrHoqQO

۴- بابک پدر مانی، پیامبر ایرانی:
ﻓﺎﺗﮏ ﯾﺎ ﭘﺎﺗﮏ، ﻧﺎﻣﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ بنمایه‌ها ﺑﺮﺍﯼ ﭘﺪﺭ ﻣﺎﻧﯽ یاد ﺷﺪﻩ است. ﺍﻭ ﺍﻫﻞ ﺷﻬﺮ ﻫﻤﺪﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﯿﺴﻔﻮﻥ کانون ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﺷﮑﺎﻧﯽ ﮐﻮﭼﯿﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ‏ﻓﺎﺗﮏ ﺍﺷﮑﺎﻧﯽ ﺗﺒﺎﺭ ﻭ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﻣﺮﯾﻢ ﻧﯿﺰ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﺪﺍﻧﯽ ﺍﺷﺮﺍﻓﯽ ﺑﻨﺎﻡ ﮐﻤﺴﺮﮔﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ تباﺭ ﭘﺎﺭﺗﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺎﻥ ﺍﺷﮑﺎﻧﯽ ﺧﻮﯾﺸﺎﻭﻧﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
👇ادامه👇